Íslendingaþættir Tímans - 07.09.1968, Blaðsíða 2

kbna við Kvennaskólans á Blöndu
ósi veturinn 1&S2—03. Mu,n Sig-
fús þá hafa i;ey4ð hjá henni, að
minnsta kosti seinni hluía vetrar-
lns. Þá gerði hann það sér til dund
urs að lesa allar námshækur stúlkn
anna, og fékk svo að taka burt-
fararpróf með þeim um vorið í
bóiklegum námsgreinum og stóð
sig með ágætum. Hefi ég heyrt,
að hann hafi sagt í gamni, að hann
væri eini karlmaður á íslandi, sem
hefði próf frá kvennaskóla. Próf-
dómari við þetta próf var séra
Stefán M. Jónsson á Auðkúlu.
Fannst honum mikið þil um gáf-
ur Sigfúsar.
Eins og að líkindum Lætur, tók
Sigfús móðurmissirinn sér mjög
nærri. Var hann nú á ýmsum stöð-
um í Húnvatnssýslu, þar á með-
al hjá séra Stefáni M. Jónssyni,
en hann fermdi hann. Hefi ég
heyrt, að þeir prestarnir, séra
Stefán og séra Hjörleifur Einars-
son á Undirfelli, hafi hvatt hann
til langskólanáms. Varð svo að
ráði, að hann fór tij Reytkjavíkur
í Menntaskólann og tók þaðan
stúdentspróf vorið 1913. Fékk
hanm þá 8 í munnlegri dönsku,
en sú einkunn var þá hámarks-
einfcunn og hafði það víst aldrei
komið fyrir áður í Menntaskólan-
um, að nokkur nemandi hefði lok-
ið prófi með slíkum ágætum í
þeirri námsgrein.
Heyrt hefi ég, að þá um vorið
hafi faðir Sigfúsar komið frá Am-
eriku, og þeir feðgar hitzt og fagn-
að hvor öðrum. Mér hefur verið
sagt, að faðir han,s hafi þá boð-
ið honum að styrkja hann ríflega
tii framhaldsnáms við Háskólann
í Höfn. Og öruggar heimildir eru
fyrir því, að Halldór lét son sinn
hafa allt það fé, sem hann þurfti,
meðan hann var við nám í Höfn.
Sumarið 1913 sigldi Sigfús til
Hafnar og innritaðist í háskólann
þar um haustið. Vorið eftir lauk
hann cand-phil prófi. Innritaðist
hann svo til náms í læknisfræði,
en skipti um nokkru síðar og fór
að lesa hagfræði. En við hagfræði-
námið undi hann ekki og kann að
hafa ráðið þar nökkru, að tölur
og fleiri vísindi í sambandi við það,
voru fjarri hans áhugamálum, en
hitt þó ef til vill ráðið meiru: þrá-
in að kynnast sem ilestu og afla
sér þekkingar á sem flestum svið-
um. Þá mun það einuig hafa ver-
ið lítt að hans skapi, að st«fna að
fastákveðnu marki til þeso ö’.us að
fá öruggan sesg í föstu Mfstíðar-
embætti.
Um það leyti, sem Sigfús hætt-
ir við hagfræðinámið bauðst hon-
um staða hjá Austur-Asíufélaginu
danska, og bjó hann sig undir
hana í landbúnaðaiháskólanum í
Kaupmannahöfn, áður en hann
sigldi til Austur-Indlands 1 þjón-
ustu félagsins. Deild sú í landbún-
aðarhásfcólanum, sem Sigfús sat í,
kal'last Tropeskolen. Var aðalnáms
grein hans þar ræktun trjáa og
nytjajurta í hitabeltinu.'Lauk hann
prófj 1918.
Meðan Sigfús dvaldist í Kaup-
mannahöfn, tók hann mifcinn þátt
í félagslífi íslendinga þar. Hafa
landar hans í Höfn orðið fljótt
hrifnir af þessum fríða, fluiggáf-
aða og lífsglaða unga manni. Strax
og hann kom þangað, mun hann
hafa talað betri dönsku en flestir
þeir íslendingar, er þar voru fyrir.
Hann var og eldheitur ættjarðar-
vinur, talaði fagurt íslenzkt mál
og söng betur en margir lærðir
söngmenn. Hann var formaður ís-
lendingafélagsins í Höfn 1914—17,
og einnig var hann formaður ís-
lenzka stúdentafélagsins þar 1916
— 17.
Á Hafnarárum Sigfúsar dvaldi
hann oft á sumrin langdvölum i
Svíþjóð, og oftar en einu sinni var
hann fulltrúi íslenzkra stúdenta í
Höfn á norrænum stúdentamótum
í Svíþjóð.
Og til Austurheims siglir hann
að loknu námi í landbúnaðarhá-
skólanum, alla leið til Mount Aust
in í Johore-rífci á Malayaskaga. En
staður þessi er skammt fyrir norð-
an miðjarðarlínu. Þar tók Sigfús
þegar við starfi sínu. Fyrst var
hann umsjónarmaður á togleðurs-
ökrum, en síðan umsjónarmaður
togleðursverksmiðjanna. Hér var
hann kominn í heim, sem var í
flestu ólíkur þeim, sem hann hafði
áður þekkt. Síðar meir skemmti
hann oft mér og fleiri vinum sín-
um með ævintýralegum frásögum
af veru sinni þar suðaustur í heimi.
Þarna var hann árin 1919—1922.
En vera hans á Malayskaga varð
honum ekfci aðeins til fróðleiks og
skemmtunar. Hún endaði með því,
að hann veiktist af malaríu. Og
eftir þunga legu og notkun sterkra
lyfja, kom hann aftur til Danmerk
ur og vann þar í nokkra mánuði
á skrifistofu konungsritara. Taldi
Sigfús sjálfur, að hann hefði aldrei
að fullu jafnað sig eftir malariu-
sóttina.
Árið 1923 leggur Sigús enn á
stað að kanna nýja stigu. Af austr-
inu hafði hann fengið dýrkeypta
reynslu. Nú heldur hann í vestur-
átt og stanzar í Winnipeg. Þar
hittir hann föður sinn, en á milli
þeirra var jafnan kært. Þar komst
hann og fljótt í kynni við marga
forgöngumenn íslendinga, svo sem
dr. Rögnvald Pétursson og fleiri.
Verða þessi kynni til þess, að
hann er ráðinn ritst-jóri Heims-
kringlu. Tekur hann við blaðinu
5. marz 1924.
í fimmta bindi af sögu íslend-
inga í Vesturheimi kemst ritstjóri
hennar, próf. Tryggvi J. Oleson,
svo að orði meðal annars um Sig-
fús :
„Þjóðrækinn maður var Sigfús
Halldórs og studdi Þjóðræknisfé-
lagið af öllum mætti, bæði í stjórn
arnefnd þess og í dálkum Heims-
kringlu.
Hann var ritsnjall og ekki myrk
ur í máli, fylgdi fast málstað þeim,
er hann taldi réttan, og setti sinn
sviip á blaðið, ef til vill meir en
nokkur annar ritstjóri þess hefur
gert. Söngmaður var hann góður
og hafði mikinn áhuga á söng og
tónlist. í mörgum byggðum íslend
inga söng hann opinberlega við
mikið lof.“
Meðan Sigfús bjó í Winnipeg,
flutti hann oft erindi á samkom-
um, bæði á íslenzku, ensku og
sænsku.
Sigfús kom víða við sögu vestra.
Hann var um árabil ritari Þjóð-
ræknisfélagsins og starfaði í ís-
lendingadagsnefnd Winnipeg-
borgar mörg ár. Einnig var hann í
heimferðarnefnd Vestur-íslend-
inga á Alþingishátíðina 1930 og
hvarf þá að fullu til starfa heim til
ættjarðarinnar. Það var með mik-
illi eftirsjá, sem Sigfús Halldórs
frá Höfnum var kvaddur í Winni-
peg, er hann fór þaðan alfarinn til
að taka við skólastjórn Gagnfræða-
skólans á Akureyri og fylgdu hon-
um þaðan margir góðvinahugir.
För Sigfúsar til Winnipeg varð
honum mikil happaför. Hann hafði
fengið að erfðum miklar gáfur, en
hann hafði orðið fyrir því áfalli
í bernsku, að foreldrar hans skildu
eins og áð framan greinir. Og móð
ir hans deyr, áður en hann næ?
fullum þroska. í Austurlöndum
fær hann sjúkdóm, er lamar þrek
hans. En í Winnipeg hittir hann
2
íslendingaþættiR