Íslendingaþættir Tímans - 10.07.1970, Blaðsíða 19

MINNING
JÓN EIRÍKSSON
Loks kom heilög nönd, sem
uffl þig bjó
himnesk 'rödd, er sagði:
það er nóg.
Ofangreindar ljóðlínur komu
mér í hug, er mér var færð fregn-
in um að afi minn væri látinn.
Um nokkurt skeið höfðu ættingj-
ar hans gert sér grein fyrir því,
að senn var æviskcið hans á enda,
þrátt fyrir að sínu andlega og að
mestu líkamlega þreki héldi hann
allt til hinztu stundar. Á hvern
hátt hann kvaddi þennan heim
finnst mér hafa verið eins og eibt
af hans fastákveðnu verkefnum og
einkennandi fyrir allt hans líf.
Hann fékk hægt andlát í stóli sín-
um að kvöldi uppstigningadags
hins 7. maí og með því hafði hann
fengið ósk sína uppfyllta.
Saga þjóðarinnar segir okkur,
að lífskjör á íslandi hafi ekki ætið
verið góð og lífsbaráttan því hörð.
Á þetta ekki hvað sízt við um
tímabilið frá því Jaust fyrir og um
síðustu aldamót. Á þeim tíma flutt
ist til útlanda stór hópur íslend-
inga í leit að betra lífsviðurvæii,
sem því miður í mörgum tilfellum
gaf ekki það í aðra hönd er til
var ætlazt. En þeir er sátu um
kyrrt og trúðu á landið urðu að
horfast í augu við erfiðtéikana og
treystu á sjálfa sig og von um
betri tíma. Lífsviðhorf þess fólks
er var að alast upp á þessum tíma
mótaðist því af hinum erfiðu
þjóðfélagsaðstæðum og er ein-
kennandi fyrir þessa kynslóð
hversu atorku- og eljusöm hún
hefur verið. Ríkast í fari hennar
var trúmennska og samviskuserni,
n*gjusemi svo og það „að sælia
er að gefa en þiggja“. Einn af
Þessari kynslóð var Jón Eiríksson.
Jón Eiríksson fæddist að Sól-
þeimum í Hrunamannahreppi fi.
júlí 1885. Foreldrar hans voru
Guðrún Sigurðardóttir og Eiríkur
Jónsson bóndi.
MÚRARAMEISTARI
Vegna veikinda móður hans
var Jóni, fárra vikna gomlum,
komið í fóstur til hinna mætu
hjóna Aldísar Pálsdóttur og Lýðs
Guðmundssonar, hreppstjóra að
Hlíð í Gnúpverjahreppi. Þó svo
að móðir Jóns næði fullri heilsu
aftur var það fyrir einlæga ósk
hjónanna í Hlíð að Jón varð hjá
þeim áfram og ólst hann þar upp
til fullorðinsára.
Sambandið við foreldra og syst
kini sem urðu 17 að tölu rofnaði
þó aldrei, enda er stutt á milli
áðurnefndra bæja, aðeins Stóra-
Laxá skilur þar á milli. Lýður
hreppstjóri var mikill hagleiks-
maður bæði á tré og járn og eru
þau sjálfsagt ekki fá handbrögðin
sem Jón hefur numið af honum.
Jóni var mjög kært til fósturfor-
eldra sinna og minntist hann
þeirra alla tíð með mikilli virð-
ingu og þökk.
31. október 1908 kvæntist Jón
Kristínu Jónsdóttur frá Bala í
Gnúpverjahreppi og hófu þau bú-
skap þar. Bali var hjáleiga frá
Steinsholti og i dag sjást lítil sem
engin ummerki um búsetu a Bala.
Hugur Jóns stóð ætíð mikið til bú- 1
skapar. En hann var stórhuga og
það, hversu landlítil jörð Bali
var, svo og þjóðfélagsaðstæður á
þessum tíma, urðu þess valdandi,
að þau hjón fluttust til Reykjavík-
ur árið 1916.
Vissu fyrir því að honum hefur
þótt þröngt um sig á Bala fékk
ég fyrir nokkrum árum, pegar ég
gekk með Eiríki bónda í Steins-
holti um túnið á staðnum og hann
reyndi að staðsetja þar fyrir mig
bæjarstæði á Baia.
Fljótlega eftir að til Reykjavík-
ur kom hóf Jón nám í múrsmíði
og við stofnun Múrarafélags
Reykjavíkur árið 1917 gsrðist
hann félagi í því. Meistararéttindi
í iðn sinni fékk hann árið 1933,
sama ár óg Múrarameistai’afélag
Reykjavíkur var stofnað. Var
hann einn af stofnendum þess og
félagsmaður til æviloka. Er námi
lauk hóf hann byggingarstörf und
ir stjórn Jóns Þorlákssonar verk-
fræðings og síðar borgarstjóra.
Var samstarf þeirra með eindæm-
um gott og ánægjulegt og virti
Jón Eiríksson mjög nafna sinn að
verðleikum sem samstarfsmann
og stjórnanda.
Síðar réðist Jón sem múrara-
meistari til hins mikla fram-
kvæmdamanns Thors Jensen og
vann fyrir hann að mörgum bygg-
ingum m.a. að Korpúlfsstöðum,
Lágafelli og Arnarholti. Sjálfsagt
hefur Thor Jensen metið vel þessi
störf Jóns, því að í ævimi íningum
sínum lætur Thor þess gðtið, að
hann hafi verið heppinn að fá slík-
an mann sem Jón til þessara starfa.
Eftir að störfum lauk fyrir Thor
Jensen hóf Jón að vinna að ýms-
um byggingarframkvæmdum í
Reykjavík og eru þau orðin æði
mörg húsin sem hann hefur unn-
ið að og átt þátt í að reisa. Má
þar t.d. uefna Laugaveg 105 og
ÍSLENDINGAÞÆTTIP
19