NT - 30.04.1984, Blaðsíða 13

olíukreppunni um miðjan 8.
áratuginn. En frjálshyggju-
stjórnin undir forsæti Reagans
hefur brotið þessa venju eins
og aðrar. í fyrsta skipti fer ekki
saman aukinn hagvöxtur og
minni halli. Þrátt fyrir mikil
loforð í þá átt, samanber fyrri
dálkinn á töflunni annars stað-
ar á síðunni, hefur hallinn
aukist verulega og á eftir að
aukast enn.
Skattastefnan
Ein helsta ástæða þessarar
þróunar er auðvitað fjáraust-
urinn í hermálin. Samkvæmt
áætlun Reagan stjórnarinnar
á að eyða 49% hærri upphæð í
hermál (á föstu verðlagi) á
næstu finrm árurn. en á síðustu
fimm árum. Á árunum 1983 til
1988 verður vísitölufjölskyld-
an í Bandaríkjunum að búast
við að þurfa greiða um 600.000
krónur í aðeins hermál.
íslendingar eru blessunar-
lega lausir' við fjáraustur í
hermál og því ættum við ekki
að hafa svo ýkjamiklar áhyggj-
ur af frjálshyggjumönnunum
okkar á þessu sviði. En annað
er það, sem gæti valdið okkur
meiri áhyggjum. Hér er átt við
stefnu þeirra í skattamálum.
Frjálshyggjumenn hafa þá
stefnu að létta byrði af há-
tekjumönnum og leggja hana
þess í stað á þá, sem minna
eiga undir sér. Þessi stefna
hefur verið sérstaklega áhrifa-
mikil í Bandaríkjunum í tíð
■ Ronald Reagan borðar þessa dagana með prjónum og skoðar
sig um í grafhýsum í Kína. Það hefur löngum þótt skynsamlegt
að beina athygli almennings að utanríkismálum, þegar illa gengur
heima fyrir.
Breytingar á sköttum milli áranna
Tekjuhópur 1982 og 1984 Skattabreyting Hlutfall allra
10.000 ogminna + 24% skattgreiðanda 32.2%
10-15.000 + 7% 14.7%
15-20.000 + 2% 12.1%
20-30.000 0 18.9%
30-50.000 - 1% 15.2%
50-100.000 - 3% 4.0%
100-200.000 - 8% 0.7%
200.000+ - 15% 0.2%
Ath.: Skattar hafa hækkað mest hjá þeim tekjuminnstu og
því meir sem tekjurnar eru minni. Á hinnbóginn hafa þeir
efnuðustu fengið mestu skattalækkunina.
Reagans sem forseta. Sést
þessi staðhæfing ef til vill best
að þeirri töflu, sem er birt hér
annars staðar á síðunni. Há-
tekjumennirnir eða þau 20%
launþega, sem hafa 600 þúsund
eða meira í árstekjur fá allir
skattaafslátt hjá Reagan með-
an lágtekjufólkið fær að borga
fyrir hernaðarútgjöldin.
Skattaheimspekin
Auðvitað eru þessar breyt-
ingar Reagans á skattakerfinu
ekki byggðar á grimmd og
vonsku. Áð baki þeirra liggur
hugmyndakerfi og það er ef til
Mánudagur 30. apríl 1984 í3
vill það, sem við íslendingar
höfum mesta ástæðu til að
óttast. Hugmynd frjálshyggju-
manna er sú. að því nteira
svigrúm sem hinir ríku hafi til
að auðgast, því meiru komi
þeir í verk. Þannig á framtak
þeirra að tryggja framfarir,
sem verður síðan öðrum til
góðs.
Þetta er svo sem ágætis
fræðikenning, en hún stenst ein-
faldlega ekki í raunveruleikan-
um. Staðreyndin hefur orðið
sú, að þrátt fyrir hagvöxt hefur
atvinnuleysi haldist. Hinir
efnanreiri hafa þannig tekið til
Málsvari frjálslyndis,
samvinnu og félagshyggju
Útgefandi: Nútíminn h.f.
Ritstjórar: Magnús Ólafsson (ábm)
og Þórarinn Þórarinsson
Ritstjórn, skrifstofur og auglýsingar:
Síðumúli 15, Reykjavík. Sími:
86300. Auglýsingasími: 18300.
Kvöldsímar: 86387 og 86306.
Verð í lausasölu 25 kr.
Áskrift 250 kr.
sín þann bata, sem hcíur orðið
á bandarísku hagkerfi að
undanförnu án þess að láta
nokku renna til hinna minni
máttar. Hungurraðirnar bera
þess gleggst merki í þessu landi
hunangs og mjólkur.
Áskorun til útvarpsins
■ Fyrsti maí, hátíðisdagur verkalýðshreyfingarinn-
ar, verður sögulegur í ár. I gegnum áhrif sín í
Varúð, varúð
Ljóst er, að kenningar frjáls-
hyggjumanna hafa fyrir löngu
híotið hljómgrunn meðal
stuðningsmanna Sjálfstæðis-
flokksins. Spurningin er hins
vegar hvort þessi hljómgrunn-
ur nái út í raðir hins óbreytta
stuðningsmanns tlokksins.
Ekki verður nægilega mikil
áhersla lögð á, að þessir kjós-
endur geri sér grein fyrir, að
hinn umbótasinnaði Sjálf-
stæðisflokkur. sem var mótað-
ur af þeim Ólafi Thors og
Bjarna Benediktssyni er nú
horfinn. Hann hvarf þegarþeir
frjálshyggjumenn Þorsteinn
Pálsson og Friðrik Sófusson
tóku við stjórnartaumunum í
flokknum og þeir frjálshyggju-
menn Albert Guðmundsson og
Geir Haarde við fjármálum
ríkisins.
Vilji hinir fjölmörgu frjáls-
lyndú og umbótasinnúðu
stuóningsmenn Sjálfstæðis-
flokksins forðast þá þróun.
sem hefur átt sér stað í Banda-
Dagsbrún, hefur Alþýðubandalaginu tekist að koma
í veg fyrir að Ásmundur Stefánsson, forseti Alþýðu-
sambands íslands, fái tækifæri til að koma fram fyrir
hönd samtaka sinna á fjölmennustu hátíðarsamkomu
verkalýðshreyfingarinnar í Reykjavík á morgun.
Þess í stað fær forsetinn að tala á Austfjörðum, en
Alþýðubandalagsmenn taka við í Reykjavík.
Þessi einstæði atburður er enn alvarlegri fyrir þær
sakir, að dagskrá hátíðarhaldanna í Reykjavík
verður útvarpað um land allt. Landsmenn missa
þannig af boðskap forsetans á morgun, sem verður
að telj ast slæmt út af tveimur veigamiklum ástæðum.
í fyrsta lagi hefur Ásmundur Stefánsson ekki haft
nægilega góðan aðgang að nútíma fjölmiðli og því
hefði verið æskilegt að leyfa þjóðinni að hlusta á
skoðanir forseta ASÍ um stöðuna í dag og þá þróun,
sem hann telur líklega í nánustu framtíð.
í öðru lagi hlýtur að teljast slæmt, að sá boðskapur
sem þjóðin fær á morgun á öldumm ljósvakans, mun
verða einskis virði árás á núverandi ríkisstjórn
landsins og innantómt lof um ágæti alþýðubanda-
lagsmanna í baráttunni á móti vondu auðvaldsmönn-
ríkjunum að undanförnu og
gæti átt sér stað hér á landi, er
þeim bent á að snúa sér eitt-
hvað annað er til frjáls-
hyggjuflokksins í leit að afli,
sem tekur fullt tillit til íslensk-
ar einkenna þjóðfélags okkar.
MÓL
unum. Ekki er að vænta neinna raunhæfra skoðana
um það, sem máli skiptir, þ.e. framtíðina.
NT skorar því hér með á ríkisútvarpið, að bregðast
ekki þeirri hefð, að útvarpa ræðu forseta ASÍ beint
á þessum mesta hátíðisdegi íslenskrar verkalýðs
hreyfingar. Hvort forsetinn talar í Reykjavík eða á
Neskaupstað skiptir hér engu.
ið uppi af landsmönnum. Þrátt
fyrir að gjaldið sé tekið óbeint
af okkur, endar reikningurinn
fyrir hin ýmsu rekstrar- og
fjárfestingaútgjöld bankans
óhjákvæmilega hjá hinum al-
menna borgara. Það hlýtur
því að vera sanngjörn krafa,
að hagnaður bankans renni til
samneyslunnar, a.m.k. að ein-
hverju leyti. Nýlega hefur ver-
ið lagt fram á Alþingi frumvarp
til laga um Seðlabanka íslands
og er þar gert ráð fýrir slíkri
tilfærslu, svo og auknu eftirliti
með starfsemi bankans. NT
styður þetta frumvarp, sem
var samið af bankamálanefnd-
inni frægu, og hvetur forráða-
menn Seðlabankans til að gera
slíkt hið sama. Þeir hljóta
manna best að gera sér grein
fyrir, að Seðlabankinn er orðin
ein óvinsælasta stofnun lands-
ins og slíkt má ekki viðgangast
öllu lengur. Þjóðin þarf nauð-
synlega á Seðlabanka að halda
og engin stofnun getur gegnt
hlutverki sínu vel meðan svo
neikvæðar öldur leika um hana
og raun ber vitni.
Þögli meirihlut-
inn svívirtur
Önnur „stofnun", sem er engu
minna áberandi í þjóðfélaginu
í dag, er verkalýðshreyfingin.
Því miður hafa flokksstjórn-
mál sett of mikið mark á
hreyfinguna og endurspeglast
þau jafnvel í skipulagi 1. maí
hátíðarhaldanna, sem fara
fram á morgun.
Alþýðubandalagið hefur
leynt og Ijóst gert sitt ýtrasta til
að nota hreyfinguna sem vopn
í baráttunni gegn núverandi
ríkisstjórn landsins. í stjórnar-
andstöðu hefur flokkurinn
reyndar árum saman stundað
þessa iðju, og ber að harma
það. Þar sem raunsæismaður-
inn Asmundur Stefánsson,
forseti ASÍ, hefur ekki reynst
nægilega leiðitamur í þessum
áróðri, hefur flokkurinn
greinilega tekið þá ákvörðun
að reyna að útiloka Ásmund
sem mest frá sviðsljósinu og
hegna honum þannig fyrir
þrjóskuna.
Á morgun munu landsmenn
allir verða áþreifanlega varir
við ofríki Alþýðubandalagsins
og hefnd þess gagnvart Ás-
mundi. í gegnum lepp sinn í
verkalýðshreyfingunni,
Dagsbrún, stendur Alþýðu-
bandalagið fyrir, að sjálfur
forseti ASÍ fær ekki að tala á
helstu hátíðarsamkomu verka-
lýðshreyfingarinnar. Þess í
stað er hann sendur út á land
og það nægilega langt í burtu
að ríkisútvarpið nái varla að
útvarpa ræðu forsetans.
Það þarf ekki að taka fram
hve mikil hneisa þetta er. Ás-
mundur Stefánsson nýtur
nokkuð almennrar og víðtækr-
ar virðingar innan verkalýðs-
hreyfingarinnar og þá einnig
meðal þeirra, sem fjöl-
mennastir eru innan hreyfing-
arinnar, þ.e. hins óvirka meiri-
hluta. Þetta fólk gerir sér grein
fyrir, að Ásmundur barðist
fyrir og fékk samninga, sem
voru í raun algjört hámark
miðað við það svigrúm, sem
fyrir hendi var. Og nú á að
' hegna Ásmundi fyrir að hafa
.ekki sprengt launasamninga,
efnahagsstefnuna og þá ríkis-
stjórnina. Gegn þessu ofríki
Alþýðubandalagsins á hinn al-
menni launamaður ekki nema
eitt svar: Að gleyma aldrei
þessum 1. maí degi, láta þetta
vera sér víti til varnaðar og rísa
upp til að taka meiri þátt í
störfum verkalýðshreyfingar-
innar í framtíðinni. Einokun
Alþýðubandalagsins má ekki
viðgangast öllu lengur.
Dregið úr landbúnaðar-
framleiðslunni
■ Á aðalfundi miðstjórnar Framsóknarflokksins,
sem lauk á Akureyri í gærkvöldi, kom fram mjög
sterkur vilji til að ýta enn betur á eftir nauðsynlegum
endurbótum á núverandi landbúnaðarstefnu. Fram-
sóknarflokkurinn hefur reyndar á síðustu árum
staðið að veigamiklum lagfæringum á landbúnaðar-
stefnunni, en því miður hefur það verk unnist of
hægt.
Flokkurinn hefur löngum orðið fyrir ófyrirleitnum
árásum frá skilningslitlum andstæðingum íslenskrar
landbúnaðarframleiðslu. Þessir áróðursmenn hafa
hins vegar algjörlega vanrækt að líta á þá skynsem-
ishlið málsins, sem Framsóknarflokkurinn hefur haft
að leiðarljósi, þ.e. þá röskun, sem samdráttur í
landbúnaði kemur óhjákvæmilega til með að hafa.
Eigi að draga skipulega úr hinni hefðbundnu land-
búnaðarframleiðslu á næstu fimm árum, eins og
Steingrímur Hermannsson lagði til á aðalfundinum,
verður að gæta þess að nauðsynlegt jafnvægi haldist
áfram í byggðum landsins. NT tekur því undir þær
hugmyndir formanns Framsóknarflokksins, að sam-
hliða samdrætti í hefðbundinni landbúnaðarfram-
leiðslu verði unnið skipulega að uppbyggingu nýrra
búgreina, svo dregið verði sem mest úr röskuninni.
Samvinna og jafnvægi í byggðum landsins er forsenda
þess, að Islendingar þrífist í þessu stóra og hrjóstruga
landi.