NT - 06.05.1984, Blaðsíða 4

Sunnudagur 6. maí 1984 4
„Einhver kerfistregða, “
segir Ragnar Kjartansson, myndhöggvari
■ „Stóðið“ hans Ragnars Kjartanssonar er orðið fótfúið eftir langvarandi umhirðuleysi á útigangi
sínum.
(NT-mynd Róbert)
■ „Jón Sigurðsson er verst
farinn og svo stytturnar við
stjórnarráðið, en þessar
myndir eru orðnar fimmtíu ára
gamlar og þaðan af eldri. Já,
sjálfur þjóðardýrlingurinn er
að eyðileggjast hjá okkur.
Ættum við ekki að hafa
blómakransinn minni á 17.
júní og reyna að gera við
hann.“
Það er Ragnar Kjartansson,
myndhöggvari, sem þetta segir
en hann hefur fyllt flokk þess
fólks sem á undanförnum árum
hefur gengið fram fyrir skjöldu
til þess að fá útilistaverk í
Reykjavík lagfærð, áður en
það er um seinan. Auk Jóns
Sigurðssonar á Austurvelli ber
þjóðskáldið Jonas í
Hljómskálagarðinum líka
ummerki þess að um hann hafa
vindar nætt sem lítt eiga skylt
við þá þýðu vinda sem anda úr
„suðrinu sæla.“
En fleiri listaverk eru í hættu
en þau gömlu. Þeirra á meðal
er myndin „Stóð“ við
Hringbraut, sem Ragnar
Kjartansson sjálfur gerði og var
myndin sett þarna upp árið
1968. Hvað segir þú um ástand
hennar.?
„Þessi mynd er úr epoxy-
kvarzi og blandan er þannig að
myndin þolir ekki vei sveigju.
Fæturnir á hestunum eru mjóir
og veður og vindar hafa gert í
þá sprungur, auk þess sem
unglingar brugðu sér á bak
myndinni, einkum þegar hún
varný. Húnernúillafarin. Ég
hef lagt tii að hún verði steypt
í brons, en ella verði hún
fjarlægð af stallinum. Því
miður veit ég ekki hvort
nokkur hreyfing er á þessu
máli. Jú, það eru mjög mörg
önnur listaverk í stórhættu og
illa farin. Til dæmis má nefna
mynd eftir Jóhann Eyfells við
Kjarvalsstaði. Bæði við, ýmsir
myndlistarmenn og
minnihlutafólk úr borgarráði
hafa reynt að koma skrið á
málið en það gerist ekkert.
Þetta er einhver kerfistregða.
„Þeir hjá „Burleyfield Art
Casting" sem er stórt fyrirtæki
í Bretlandi sem verslar við
okkur hérlendis fyrir milljónir,
eru tilbúnir að senda hingað
viðgerðamann um leið og eftir
þvíverðuróskað. Eneinsogég
segi, - það er ekkert gert.
Nú er vor og tilvalið að
hreyfa þessu máli að nýju. Það
eru síðustu forvöð.“
Þjóðardýrling•
arnir illa
á sig komnir
■ „Stórskipin" í reykvísku
umferðinn, „liðvagnarnir“ sem
S.V.R. og S.V.K. voru að
reyna hér á dögunum eru nú
horfin yfir hafíð til verksmiðj-
anna sem lánuðu þá. Við frétt-
um af fundi niðri á Kirkjusandi
þar sem forstjóri S.V.R,
Sveinn Björnsson og þeir bíl-
stjórar hans sem mesta reynslu
fengu af akstri vagnana hugð-
ust bera saman bækur sínar og
fórum og hittum þá að máli.
Volvóinn var þegar farinn en
Bensinn beið þess að vera skip-
að um borð í flutuingaskip.
„Margir héldu víst að við
værum búnir að eignast vagn-
ana og festa þá í leiðakerfinu,
meira að segja sumir í borgar-
ráði“, sagði Sveinn Björnsson
forstjóri og hló. „En vonandi
hafa flestir þó vitað að þetta var
bara tilraun. Við vildum sjá
hvernig svona vagnar reyndust
fjárhagslega og hvernig þeir
nýttust á hinum ýmsu leiðum.
Þess vegna töldum við ná-
kvæmlega farþegana sem komu
inn á ýmsum tímum dagsins og
þetta er reynsla sem gott verður
að byggja á í framtíðinni við
ákvarðanir. Við erum með nýtt
leiðakerfi í undirbúningi, sem
m.a. felur í sér að teknar verða
upp hraðferðir frá Mjóddinni í
Breiðholti og ýmsar aðrar um-
bætur, sem eiga að leiða til
fækkunarskiptinga milli vagna
um 50%.
Um þessa reynslu er það
annars að segja að vagnarnir
henta best á greiðum, fjölförn-
um leiðum, þar sem hægt er að
halda uppi góðum meðalhraða:
Slíkt tel ég skilyrði þess að þeir
eigi rétt á sér í flotanum okkar.
Þannig reyndust þeir miklu
hagkvæmari á leið 13 sem er
þung hraðleið en t.d. leið 3 þar
sem talsvert er um króka og
beygjur. Sú leið er líka of létt
hvað snertir farþegafjölda. En
nú erum við sem sagt að ræða
málið og von er á greinargerð
um vagnana innan tíðar.
Ef þessir vagnar yrðu teknir
í fasta notkun hér, þá mundi
það kosta ýmsar tilfæringar.
Þeir komast enn ekki inn á
verkstæðið okkar (þriðjungur
stendur útúr!) og auk þess
þyrfti að gera ýmsar lagfæring-
ar á aðstöðu við biðstöðvar.“
Gaman að
prófa þetta
En hvað segja bílstjórar
sjálfir? Þórhallur Haildórsson,
bílstjóri á leið 3:
„Nei, vagninn hentar ekki
vel fyrir leið 3. En það var samt
ákaflega gaman að prófa þessi
tæki og ef til vill koma þeir til
greina í nýja leiðakerfinu.
Helsti gallinn sem ég varð var
við reyndist sá að þurft hefði
sjónvarpsskerm hjá bílstjóra,
til þess að sjá afturdyrnar. Þær
sér maður alls ekki í beygju,
þótt að vísu sé öryggisloki við
þær, svo þær opnast ef fólk er
í tröppunni. En það var um að
gera að reyna þessa bíla, - þeir
hafa marga kosti.“
Ekki alltaf
nógu stór
Að endingu snerum við okk-
ur til Karls Árnasonar, for-
stöðumanns S.V.K. en þeir í
Kópavogi reyndu Mercedes
Benz vagninn á sínum leiðum:
„Vagninn gerði lukku og
dró áreiðanlega að sér farþega
þennan tíma,“ sagði Karl. „En
hvort þetta er það sem koma
skal veit ég ekki. Vagninn
reyndist of lítill hjá okkur á
sumum tímum dagsins, t.d. kl.
8-9 á morgnana og þá varð að
senda aukavagn með. Vagninn
tók rúmlega 120 farþega, en í
þessum ferðum voru far-
þegarnir um 160.
Nú er verið að athuga þessi
mál og ég býst við að niður-
staðan verði sú að við fjölgum
heldur ferðunum á næstunni.
En ég tek fram að vagninn
reyndist mjög lipur og stóð sig
í alla staði ágætlega. Við
drögum okkar reynslu af þessu
í framtíðinni, því alltaferu að-
stæður að breytast.“
„Drógu að sér
farþegaþennan tíma“
- spjallað við S. V.R. og S. V.K.
menn um „stórskip“ umferðarinnar
■ Bogagöngin í „Bensanuin"
■ S.V.R. menn við Merc-
edes Benz „liðvagninn,“ sem
er 17.5 metrar á lengd. Það eru
vagnstjórar þeir sem lengsta
reynslu hafa af vögnunum sem
þarna standa ásamt Sveini
Björnssyni, forstjóra og Gunn-
ari Guðjónssyni, eftirlits-
manni. Frá vinstri: Kristinn
Bjarnason, Guðmundur Sigur-
jónsson, Jónas Engilbertsson,
Þórhallur Halldórsson, Gunn-
ar Guðjónsson, Sveinn Björns-
son og Pétur Franzson.
(Tímamynd Árni) (Tímamynd: Árni)