NT - 27.08.1985, Side 2

Þriðjudagur 27. ágúst 1985 2
Ráðstefna um kvennarannsóknir:
Menntakonur kynna
almenningi rannsóknir sínar
■ Hvað veist þú um brjóstagjöf kvenna í
Reykjavík? Eða lögskráningu íslenskra sjó-
kvenna? Hvað er kvennaguðfræði? Hvað er
vitað um íslensk samheiti um konur?
Þessar spurningar og raunar
miklu fleiri verða á dagskrá
ráðstefnu um kvennarann-
sóknir, sem haldin verður í
Odda, hugvísindahúsi Háskól-
ans um næstu helgi. Hugmynd-
in er, að þarna komi saman
konur sem stundað hafa
kvennarannsóknir og segi hver
annarri og öllum almcnningi frá'
því scm þær hafa verið að fást
við. Áhugi fyrir rannsóknum
af þessu tagi hcfur farið vax-
andi meðal háskólakvenna og
munu konur úr lögfræði, líf-
fræði, sagnfræði, félagsfræði,
sálfræði, íslcnskunr fræöum og
fleiri greinum segja frá niður-
stöðum rannsókna sinna. Mar-
grét S. Björnsdóttir sem hcfur
ásamt fleirum unnið við undir-
búning þessarar ráöstefnu vtir
spurð að því hvað fælist í
hugtakinu kvennarannsóknir.
„Þetta hugtak hefur nú á
síðari árum verið skilgreint
þannig, að um sé að ræða
rannsóknir sem konur fram-
kvæmi á viðfangscfnum sent
tengjast honum, þ.e. rann-
sóknir kvenna á konum." Mar-
grét sagði enn frentur að
greinilega væri þctta frekar
þröng skilgreining, en þó sú
sem notuð væri bæði hér og
erlendis um þetta fyrirbæri.
Eðli sínu samkvæmt gætu karl-
ar því ekki framkvæmt
kvcnnarannsókn. Hugmyndin
sem að baki þessu sjónarmiði
liggur er sú, að með kvenna-
rannsóknum komi fram nýr
sjónarhóll sem ekki hafi verið
fyrir hendi áður. Aðspurð
sagði Margrét aö ekki væri
vcrið að lýsa vantrausti á þá
aðferðafræði og fræðilegu
kröfur sem tfðkast hafi í hefð-
bundnu háskólastarfi þó svo
að karlar hafi að mcstu ráðið
ferðinni á þeint vettvangi.
Frekar mætti segja að hér væri
um að' ræða nýja vídd í vali
verkefna og því óbeina gagn-
rýni á áratuga mótun karla á
fræðilega umræðu. Öll hug-
myndin um kvennarannsóknir
byggir á þeirri forsendu að
reynsluheimur karla og kvenna
sé ólíkur og því nálgist kynin
■ Ráðstefnan verður lialdin í Odda, hugvísindahúsi Háskólans.
viðfangsefnin á mismunandi
hátt. Margrét taldi samt rétt að
taka fram, að þó þetta væri sú
skilgreining á kvennarann-
sóknum sem oftast væri notuð,
litu ekki allar þær konur sem
verða með innlegg á þessari
ráðstefnu á rannsóknir sínar
sent kvennarannsóknir í þess-
um skilningi, eða álitu þær
nteð einhverjum hætti frá-
brugðnar því sem verið hcfði
ef karlmaður hefði gert þær.
Þannig gcta ástæðurnar fyrir
þátttöku hinna ýmsu kvenna í
ráðstefnunni verið mismun-
nndi, þó ráðstefnan sjálf telist
í því að konur segi frá rann-
sóknum sínum á málefnum
kvenna.
Undirbúningur ráðstefn-
unnar hefur staðiö síðan unt
áramót, en hugmyndin hefur
þó verið að gerjast um hríð
meðal íslenskra mennta:
kvenna. Frumkvæðið kom frá
áhugahópi menntakvenna og
fengu þær Háskólann til að
styrkja fyrirtækið og veita því
aðstöðu. Ráðstefnan er því á
vegum Háskóla íslands.
Alls eru ætlaðir fjórir dagar
í fundahöld og dagskráratriði
af léttara taginu. Ráðstefnan
verður sett á fimmtudags-
kvöld, 29. ágúst en slitið á
sunnudaginn I. september.
Haldin verða yfir tuttugu er-
indi um aðskiljanlegustu
kvennamálefni og verða þau
flutt af mörgurn þjóðkunnum
menntakonum. Þrír fyrirlesar-
ar koma erlendis frá gagngert
til að taka þátt í ráðstefnunni.
Anna G. Jónasdóttir sem starf-
ar við sænskan háskóla og
hefur verið íramariega í um-
ræðu um kvennarannsóknir á
Norðurlöndum, mun halda er-
indi um „Kyn, vald og pólitík"
á fimmtudagskvöldið. Dtigný
Kristjánsdóttir lcktor í Osló
verður með erindi um „Konur
og listsköpun" á föstudegin-
um. Þriðji gestur ráðstefnunn-
ar er Ulrike Schildmann sent
var stundakennari við Háskóla
íslands í fyrra vetur en er nú
við Frjálsa háskólann í Berlín.
Flún mun fjalla unt konur og
strauma í heilhrigðismálum
(The woman's health move-
ment and the new reproductive
technologies) og er erindi
hennar á dagskrá á laugardag.
Að öðru leyti skiptast mála-
flokkar þannig á dagana, að á
föstudaginn verða bókmennta-
og sagnfræðirannsóknir á
dagskrá, á laugardaginn lög-
fræði og raungreinar. og á
sunnudaginn guðfræöi og fé-
lagsvísindi. Á kvöldin munu
konur fjalla í máli og myndum
unt starf kvenna í ýmsum list-
greinum.
Erindi ráðstefnunnar verða
gefin út í.sérstökum bæklingi
auk þess sem gefið liefur verið
út veggspjald í tilefni hennar
en það var teiknað af Messíönu
Tómasdóttur. Að sögn Mar-
grétar S. Björnsdóttur, vilja
aðstandendur ráðstefnunnar
leggja ríka áherslu á að hún er
öllum opin og að hún er ekki
hugsuð sérstaklega fyrir konur
sem eru í rannsóknum eða eru
nteð háskólapróf. Það sem um
er að ræða er að konur við
Háskólann vilja kynna al-
menningi það sem þær eru að
gera. Að lokum er rétt að
benda á að aðgangur er ókeyp-
is og ekki þörf á að sitja alla
ráðstefnuna. frekar en menn
vilja. Dagskrána er hægt að fá
á aðalskrifstofu Háskólans.
■ Margrét S. Björnsdóttir er í undirbúningsnefndinni og vildi
leggja áherslu á að ráðstefnan væri öllum opin.
■ Bjarki Jóhannesson: „Það eru fáir skipulagsfræðingar á íslandi
og starfsheitið er ekki lögverndað. Með stofnun félagsins vonumst
við til að getað afmarkað okkur frá öðrum sem vinna að
skipulagsmálum.“ NT-mynd; Árni Bjarna
Bjarki Jóhannesson
skipulagsfræðingur:
„Við skipuleggjum.
Arkitektarnir teikna“
■ Hús eru reist, en ckki þar
sem byggingarmeistaranum
dettur í hug, í það og það
skiptið. Taka verður tillit til
umhverfisins og annarra Itúsa.
Húsin verða svo að falla vel inn
í heildarskipulagið, þau verða
að Iiggja vel að gatna- og hol-
ræsakerfi. Almenningsfarártæki
verða að geta komist greiðlega
leiðar sinnar og svo mætti lengi
telja.
Það eru margir sem koma
nálægt því að hanna og skipu-
leggja bæi og oft þart' mikla
fyrirhyggju við þau störf. sem
oftlega eru gerð löngu áður en
hinar eiginlegu framkvæmdir
hefjast. Það eru margir sem
vinna að þessurn margslungnu
hönnunar og skipulagsmálum.
Nefna mát arkitekta. landfræð-
inga, tæknifræðinga og síðast
en ekki síst skipulagsfræðinga
sem nýverið stofnuðu með sér
félag.
„Það er rangt sem ntargir
halda að skipulagsfræðingar sitj i
og teikni upp heilu hverfin",
sagði Bjarki Jóhannesson
stjórnarmaður í nýja félaginu,
þegar NT innti hann eftir störf-
um skipulagsfræðinga.
„Skipulagst'ræðin er ung grein
og við erum fáir hér á landi, en
með þessu félagi erum við að
reyna að afmarka okkur t'rá
öðrum sem vinna að skipulags-
málunt. Við búunt ekki til kort,
að endanlegu íbúðarhverfi held-
ur gerurn við sjálfa áætlunina
um uppbyggingu bæjarins. Þar
inní kentur tímasetning og
hvaða framkvæmdir bærinn ætti
að ráðast í á skipulagstímabil-
inu. Við látum arkitekta sjá unt
endanlegt útlit skipulagssvæðis-
ins.
Skipulagsfræðin er kennd
sem sérstakt fag víða erlendis,
en hefur ekki fengið fulla viður-
kenningu hérlendis. Það hafa
margir utanaðkomandi aðilar
komið inná starfssvið okkar og
ætlum við meðal annars að
koma í veg fyrir það með stofn-
un félagsins. Okkur finnst það
álíka fjarlægt að arkitektar vinni
að áætlanagerð eins og að
tæknit'ræðingar teikni hús, eins
og arkitektar eru reyndar að
berjast gegn. Arkitektar hafa
lítið sent ekkert lært í áætlana-
gerð og raunverulegu skipulagi.
Eitt at' því sem við viljum
gera mikinn greinarmun á er
munurinn á aöalskipulagi og
deiliskipulagi. Aðalskipulag er
landnotkunar- og framkvæmd-
aráætlun fvrir sveitarfélag og
það teljum við alveg okkar verk
og ættu engir aðrir að koma þar
nálægt. í því felst meðal annars
hvað á að byggja á hverjum
stað, hvort unt sé að ræða
iðnaðar- verslunar eða íbúða-
hverfi, svo eitthvað sé nefnt.
Deiliskipulag er í raun ekkert
skipulag. heldur hönnun, þar
sem hverfin eru teiknuð en ekki
skipulögð. Á því sviði eru arki-
tektarnir sérfræðingarnir."