NT - 20.09.1985, Blaðsíða 12

GS
Föstudagur 20. september 1985
12
Sænskur markaðssérfræðingur um íslenskt iðnfyrirtæki:
Framleiða án tillits
til markaðsaðstæðna
- vönduð framleiðsla en markaðsfærsla í ólestri
■ íslcnsk fyrirtæki í útflutn-
ingsiðnaöi einbcita sér að fram-
leiðslu og framleiðni, cn láta
ntarkaðsfærsluna sitja á hakan-
um. í stað þess að byggja fram-
leiðslu sína og framleiðslu-
áætlanir á markaðsaðstæðum,
og þau verja ekki nægu fé í
markaðsrannsóknir. Stjórnend-
ur fyrirtækjanna ferðast of lítið
og hættir til að líta á ferðalög til
markaðslandanna sem
skemmtiferðir en ekki stífa
vinnu. Þá skortir sjálfsaga.
Ríkjandi hugsunarháttur lýsir
sér í því að gjarna er sagt að
fyrirtækin fjárfesti í tækni en
eyði fé í sölumennsku. Sölu-
tækninni er ábótavant og jafn-
framt skilningnum á mikilvægi
hennar.
Sænskur markaðssérfræðing-
ur, Jan Hennig hefur síðan í
febrúar I984 starfað að athug-
ununt á því hvað hægt sé að gera
til að jafna viðskiptahalla ís-
lands viö Noröurlöndin og hefur
látið hendur standa fram úr
ermum. Það sem að ofan cr sagt
cru niðúrstöður sem hann lagði
fram á blaðamannafundi í gær.
Þ.e.a.s. hinar neikvæðu niður-
stöður en jákvæðar hliðar eru
einnig fyrir hendi.
Það var í ágúst 1983 sem
sænski utanríkisviðskiptaráö-
herrann, Mats Hellström, kont
í opinbpra hcintsókn til íslands
og ræddi þá m.a. við Matthías
Á. Mathiesen viðskiptaráð-
herra um það hvernig auka
mætti'sölu íslenskra iðnvara til
Norðurlandanna, innflutningur
íslendinga frá Norðurlöndunt
er nær fjórfaldur ntiðað við
útflutning til þessara landa. Á
fundi viðskiptaráðherra
Norðurlandanna í desentber
sama ár var ákveðið að koma á
fót samnorrænu verkefni um
málið og Norðurlandaráð ákvað
á þingi sínu í febrúar 1984 að
verja til þess 500 þúsund norsk-
um krónum.
Jan Hennig hóf verkefnið
nteð því að heimsækja 37 fyrir-
tæki á íslandi og valdi af þeim
21 til að vera þátttakandi. Þetta
voru fyrirtæki í ýmsum fram-
leiðslugreinum, 11 í matvæla-
iðnaði, 4 með fataframleiðslu,
3 sútunarverksmiðjur, 2 hús-
gagnafyrirtæki og 2 í öðrum
iðnaði.
Þessi fyrirtæki höfðu ýmislegt
sér til ágætis að sögn Jan
Hennigs. Þau voru flest tækni-
Iega vel búin og framleiddu
vörur í háum gæðaflokki. En
markaðsrannsóknir þeirra og
sölustarfsemi var ekki í sam-
ræmi við það. Norðurlanda-
markaðurinn var lokuð bók
fyrir þeint. Af öllum 37 fyrir-
tækjunum sem Hennig heim-
sótti hafði aðeins eitt þeirra gert
markaðsrannsóknir á Norður-
löndum og aðeins í einu þeirra.
Það næsta sem Hennig gerði
var að heimsækja fyrirtæki á
Norðurlöndunum og kanna
hvort um hugsanleg viðskipti
væri að ræða við íslensku fyrir-
tækin. Af þeim fjölmörgu fyrir-
tækjum sem hann heimsótti
féllu brátt mörg úr fatinu, en
eftir stóðu möguleikar á við-
skiptum við nokkur skandina-
vísk fyrirtæki, og þar stendur
Svíþjóð upp úr. Haldið verður
áfram viðræðunt og athugunum
á samstarfsmöguleikum við 9
sænsk fyrirtæki og 2 í hverju
hinna landanna, Noregi, Finn-
landi og Danmörku.
Á fundinum voru staddir full-
trúar frá Málningu h.f. í Kópa-
vogi, en þaö er dæmi um fyrir-
tæki sem hefur komið sinni
framleiðsluvöru vel á frantfæri í
gegnum þetta markaðsátak.
Málning hf. framleiðir málningu
sem er sérstaklega gerð til að
koma í veg fyriralkalískemmdir
á húsum og fyrir það er þörf í
Danmörku. Raunarstanda góð-
ar vonir til að þessi tcgund
málningar geti náð útbreiðslu á
þýskum og ítölskum markaði,
þar sem talið er að hún geti
verið mannvirki fyrir skemntd-
unt af völdum súrs regns.
Illa gekk hins vegar að koma
íslenskum fiskafurðunt á fram-
færi. Þegar athuganirnar stóðu
yfir var staða dollarans. mjög
sterk gagnvart Evrópugjald-
miðlum. Nú liefur það breyst.
Hins vegar er nicst eftirspurn
eftir fullunnum sjávarafurðum
á Norðurlöndunum og þeirri
eftirspurn geta íslensk fyrirtæki
ekki sinnt. Að auki er við sterka
keppinauta að etja á Norður-
landamarkaðnum þar sent eru
Findus fyrirtækið og fleiri háþró-
uð fyrirtæki í fiskiðnaði.
En afraksturinn af þessu öllu
santan er talsverður fyrir ís-
lensk iðnfyrirtæki að dómi ís-
lensku þátttakendanna. Þaö cru
möguleikar á auknum útflutn-
ingi til Norðurlandanna, en
mestu skiptir að rneiri þckking
á markaðsrannsóknum og sölu-
tækni er til staðar í íslenskum
fyrirtækjum en áður en átakið
byrjaði. Eða eins og Óttar Ing-
varsson frá Útflutningsmiðstöð-
inni orðaði það á fundinum.
„þátttakan í þessu hefur verið
dýrmæt fjárfesting í jtekkingu
og reynslu."
Nemendur í Fjölbraut á Selfossi:
Læra eðlis-
fræði í MS
■ Vegna kennaraskorts ómögulegt að fá tölvu-
verður Fjölbrautaskólinn á kennara að skólanum, en sá
Selfossi að grípa til þess ráðs sem var með þá kennslu sl.
að keyra nemendur í eðlis- skólaár, réðst í vinnu hjá
fræði til Reykjavíkur á laug-
ardögunt, þar sem þeir munu
fá fræðslu í Menntaskólanum
við Sund.
Að sögn Þórs Vigfússonar
skólameistara verður fyrsta
ferðin líkast til á ntorgun,
enn er þó eftir að ganga frá
þessu í ráðuneytinu.
Eðlisfræðikennarinn við
skólann fór til framhalds-
náms erlcndis og reyndist
ekki unnt að fá neinn í stað
hans. Einnig reyndist
einkafyrirtæki á Selfossi.
Vikulega kemur tölvukenn-
ari frá Reykjavík til að upp-
fræða nemendurna í
fræðunum.
Það eru unt 20 nemendur
sem ntunu sækja eðlisfræði-
námið til Reykjavíkur og eru
það einkum nemendur í eldri
árgöngum. Má búast við að
þeir þurfi að sitja lungann úr
laugardögunum yfir bókun-
um.
Geir Hallgrímsson:
Heiðursforseti NATO
■ Geir Hallgrímsson utanrík-
isráðherra tók í gær við stöðu
heiðursforseta ráðs Atlantshafs-
bandalagsins af Hans Dietrich
Gencher utanríkisráðherra v-
þýska sambandslýðveldisins.
Utanríkisráðherrar bandalags-
ins gegna þesari stöðu til skiptis
eitt ár í senn.
Að sögn Ólafs Egilssonar
skrifstofustjóra í utanríkisráðu-
neytinu situr heiðursforsetinn í
forsæti á ráöherrafundum
NATO, sem eru tveir á ári. Á
haustfundinum sem haldinn er í
aðalstöðvunum í Brússel setur
heiðursforsetinn samkomuna
og flytur yfirlitsræðu um stöðu
þcirra mála sem bandalagið
varðar. Á vorfundi, sem haldinn
er utan aðalstöðvanna og verður
næst í Halifax er heiðursforset-
inn einn þriggja frummælenda,
auk hans eru það forsætisráð-
herra viðkontandi lands og fram-
kvæmdastjóri bandalagsins.
Fjórir Islendingar hafa áður
gegnt þessari stöðu. Fyrst dr.
Kristinn Guðmundsson 1955 og
Guðmundur í. Guðmundsson
sent tók við af dr. Kristni eftir
stjórnarskiptin 1956. Þá gegndi
Emil Jónsson starfi heiðursfor-
seta árin 1969-1970.
Vogalax:
Góðar heimtur
úr hafbeitinni
■ Heimtur hjá hafbeitar-
stöðinni Vogalax í Vogunt
við Vatnsleysuströnd hafa
verið mjög góðar í ár. 2600
laxar hafa komið heim aftur,
en það lætur nærri 12,5 pró-
sentum, ef miðað er við
sleppingar. Þessar tölur sýna
enn trekar ITversu gott árið í
ár er nteð tilliti til endur-
heimta á hafbeitarlaxi. Eins
og frant kom í NT í gær er
talið að heimtur séu 300-
400% betri í ár en í fyrra.
„Alheimsfrumsýning“:
■ Nýja rafeindavogin frá Pólnum sem á að þola mjög
mikla veltu. Samfara notkun hennar er aukið aflaverðmæti
segja SÖIumenn Pólsins. NT-mynd: Rnbcrl.
Rækjutogarar geta
sparað um 7 millj.
- á ári með nýrri rafeindavog frá Pólnum - segja sölumenn
■ „Rækjutogari getur sparað
allt að 7 milljónum króna á ári
með því að nota nýju vogina
sem við hönnuðum," sagði Jón-
as Ágústsson sölustjóri hjá
Pólnum hf. þegar NT kom við í
sýningarbás fyrirtækisins á fisk-
eldissýningunni sem nú stendur
yfir í Laugardalshöll.
Póllinn hf. kynnir nýja gerð
af rafeindavog, sem ætluð er til
þess að vigta afla um borð í
skipum, og er nákvæmni hennar.
tíu grömm til eða frá, þó um
mikla ágjöf sé að ræða. „Sam-'
kvæmt þeim athugunum sem,
við höfum látið gera, þá getur
rækjutogari sem pakkar aflan-
um um borð, aukið aflaverð-
mætið um allt að 7 milljónir
árlega með því að notast við
þessa nýju gerð. Ástæðan er sú
að vogir þær sent fyrir hafa
verið í skipunum, hafa verið
ónákvæmar í veltingi og því
hefur yfirvikt verið mikil til
frystihúsanna," sagði Jónas.
Póllinn tekur nú einnig þátt í
alþjóðlegri sjávarútvegssýningu
sem fram fer á Spáni. „Þetta er
alheimsfrumsýning á voginni."
Jónas sagði að mikið hefði verið
spurt um vogina og þegar er
búið að setja hana um borð í
nokkur skip og líkar vel að sögn
starfsmanna Pólsins.
Yfirvikt hefur verið mikil um
borð í rækjutogurum. Til þess
að tryggja að ekki verði of lítið
í pakkningunum er gripið til
þess ráðs að setja heldur meira
en minna og því kemur það
niður á aflaverðmætinu. Vogin
kostar 200 þúsund krónur.
Fiskeldi í
frístundum
■ Við héraðsskólann á Reykja-
nesi við ísafjarðardjúp stunda
kennarar og nemendur fiskeldi
í frístundum sínum.
Fiskeldið er í eigu Djúplax
hf. og hefur verið starfrækt
síðan í fyrra.
Skólastjórinn Skarphéðinn
Ólafsson sagði að meiningin
væri að taka fiskeldi upp sem
eina námsgrein við skólann.
Hann sagði að nú væru 7., 8.
og 9., bekkir starfræktir við
skólann auk fyrsta bekkjar
framhaldsstigsins.
Það er einmitt á framhalds-
stiginu sem fiskeldi stendur
nentendum til boða, að vísu
ekki fyrr en næsta háust.
Skarphéðinn sagði að
kennsluleyfi væri byggt á því að
stöðin hefði fiskifræðing starf-
andi og væri viðurkennd en
vilyrði væru fyrir því að slíkt
fengist fyrir næsta skólaár.
Skarphéðinn sagði að þeir
væru nú með tvö kör innanhúss
aukfisksísjó. Þettaereingöngu
lax sem þeir eru með og ætlunin
er að sleppa fiskinum úr körun-
um næsta vor í sjóinn og slátra
honum síðan næsta haust.
Skarphéðinn taldi að þá yrði
fiskurinn orðinn um 3 kg og
sagði hann einnig að sá fiskur
sem búinn er að vera í sjó síðan
í vor dafnaði mjög vel og ætlun-
in er að taka þann fisk inn í
körin nú í haust.