Morgunblaðið - 20.07.2004, Blaðsíða 8

FRÉTTIR
8 ÞRIÐJUDAGUR 20. JÚLÍ 2004 MORGUNBLAÐIÐ
Stjórnvöld ætluðu íársbyrjun að náfram um 450 millj-
óna króna sparnaði í lyfja-
útgjöldum Trygginga-
stofnunar ríkisins en nú er
ljóst að vegna aukins
kostnaðar þyrfti að ná yfir
900 milljóna sparnaði ef
markmið fjárlaga eiga að
nást. Í kjölfar útkomu
skýrslu Ríkisendurskoð-
unar í apríl sl. var gripið til
ýmissa aðgerða til að
stemma stigu við hömlu-
lausri hækkun lyfjakostn-
aðar en lyfjakostnaður hef-
ur undanfarin ár hækkað
um 10–20% árlega. Í
skýrslunni kom m.a. fram
að kostnaður vegna lyfjanotkunar
á hvern Íslending væri um 46%
hærri en meðaltal fyrir hvern íbúa
í Danmörku og Noregi. Var skýr-
ingin fyrst og fremst sögð felast í
verulega minni notkun ódýrra
samheitalyfja hér á landi og hærri
kostnaði við dreifingu og sölu.
Heilbrigðisráðherra frestaði í vor
um þrjá mánuði gildistöku reglu-
gerðar og viðmiðunarverðskrár
lyfja með sambærileg meðferðar-
áhrif sem átti að taka gildi 1. maí. Í
staðinn var ákveðið að reyna að ná
fram samningum milli fulltrúa
lyfjaheildsala, smásala og hér-
lendra lyfjaframleiðenda um al-
menna lækkun á lyfjaverði. Sam-
komulag milli Félags íslenskra
stórkaupmanna (FÍS) og lyfja-
verðsnefndar tók svo gildi 1. júlí sl.
en það gerði ráð fyrir 300 milljóna
króna sparnaði á ári miðað við
heildsöluverð og 500 milljónum í
smásölu. Þrátt fyrir þessar aðgerð-
ir þykir nú ljóst að verði ekkert
frekar að gert muni sparnaðar-
markmið ekki nást og hafa samn-
ingaviðræður FÍS og heilbrigðis-
og tryggingaráðuneytisins farið
fram undanfarnar vikur. Vonast
heilbrigðisráðuneytið til þess að
lyfjainnflytjendur og lyfsalar geti
lækkað lyfjaverð enn frekar. FÍS
segir alla aðila af vilja gerða til að
lækka lyfjaverð en þegar hafi verið
gefið mikið eftir.
Tvisvar sinnum fleiri apótek
hér en í nágrannalöndunum
„Það er alveg ljóst að við getum
ekki veitt einhvern 900 milljóna
króna afslátt, það er alveg út úr
kortinu,“ segir Guðbjörg Alfreðs-
dóttir, lyfjaforstjóri hjá Pharma-
Nor, sem situr í stjórn lyfjahóps
FÍS. Hún segir að viðræður standi
yfir og þegar hafi lyfjaverð verið
lækkað töluvert, bæði í heildsölu
og smásölu, og að vonast hafi verið
eftir því að það myndi duga. „Við
erum búin að gefa ansi mikið eftir,
það er alveg ljóst.“ Hún segir að
lausna sé leitað og allir séu af vilja
gerðir til að lækka lyfjaverð hér-
lendis.
„Það kemur fram í Ríkisendur-
skoðunarskýrslunni, sem kom út 2.
apríl, þar er talað um að lyfjakostn-
aður sé um 4,4 milljörðum hærri
[en ef lyfjaverð væri sambærilegt
hér og í Danmörku og Noregi]. Ef
hlutinn í heildsölunni er ekki nema
einn [milljarður] þá eru aðrir 3,4
[milljarðar] sem myndast. Það er
ekki alltaf bara út af heildsölunum.
Það eru tvisvar sinnum fleiri apó-
tek á Íslandi en í nágrannalöndun-
um á hvern íbúa,“ segir Guðbjörg.
Vilja sambærilegt verð
Lyfjakostnaður á mann er um
40–50% hærri hér en í Noregi og
Danmörku, þrátt fyrir að Íslend-
ingar noti að jafnaði minna af lyfj-
um, að sögn Eggerts Sigfússonar,
deildarstjóra lyfjamála í heilbrigð-
isráðuneytinu. Ástæðan sé m.a. sú
að Íslendingar nota dýrari lyf, sér-
staklega t.d. í geðdeyfðarlyfja-
flokknum. Eggert segir að verð
lyfja hingað til lands sé í mörgum
tilfellum hærra en í samanburðar-
löndunum. „En við viljum fá sam-
bærilegt verð á við aðra Norður-
landabúa. Markmiðið er að
dreifingin verði ekki óhóflega dýr.
Við erum með dýrt dreifingarkerfi,
mörg apótek og heildsölur og
hugsanlega mætti spara þar.“
Eggert segir vonir standa til að
ráðuneytið og FÍS geti komið sér
saman um viljayfirlýsingu sem feli
í sér samkomulag um að lækka
lyfjaverð með skipulegum hætti.
„Við sitjum á hverju ári uppi með
óviðráðanlega kostnaðaraukningu
sem getur ekki haldið áfram enda-
laust.“
Aðgerðir á heilbrigðisstofn-
unum langtímaverkefni
Gripið hefur verið til ýmissa
annarra aðgerða til að ná mark-
miðum fjárlaga varðandi lyfja-
kostnað, bæði fyrir TR og heil-
brigðisstofnanir. Eitt það helsta er
að koma á fót lyfjanefndum við
heilbrigðisstofnanir í landinu er
gangi frá lyfjalistum sem er skrá
yfir þau lyf sem lyfjanefnd á tiltek-
inni stofnun hefur valið til notkun-
ar. Haldnir voru fundir með starfs-
fólki heilbrigðisstofnana sl. vetur
og þær hvattar til að móta stefnu í
lyfjakaupum. Eggert segir nokkr-
ar stofnanir þegar byrjaðar að
vinna samkvæmt þessu en um sé
að ræða langtímaverkefni sem fari
ekki að skila miklum sparnaði
strax. „Lyfjalistar þýða m.a. að
vilji læknar nota önnur lyf en á
þeim eru þurfa þeir að gera mjög
góða grein fyrir því. Þetta er að-
haldsstýring sem við viljum koma
á.“
Fréttaskýring | Viðræður milli heilbrigð-
isráðuneytis og FÍS um lyfjaverð
Þörf á meiri
sparnaði
Innflytjendur, lyfsalar og framleið-
endur segjast hafa gefið mikið eftir
Lyfjakostnaður heldur áfram að aukast.
Aukin notkun dýrra lyfja
var ekki fyrirséð

Útlit er fyrir að hækkun á
lyfjakostnaði Tryggingastofn-
unar milli áranna 2003 og 2004
verði að minnsta kosti 18% en
ekki 9% eins og ráð var fyrir gert
í fjárlögum. „Það er aukin notk-
un á væntanlega dýrari lyfjum
sem skýrir þetta og var ekki fyr-
irséð,“ segir Eggert Sigfússon,
deildarstjóri lyfjamála í heil-
brigðisráðuneytinu. Þetta gerist
þrátt fyrir að ráðuneytið hafi
beitt sér fyrir því að ódýrari lyf
séu notuð sé það mögulegt.
sunna@mbl.is, jonpetur@mbl.is
SAMGÖNGURÁÐHERRA, Sturla
Böðvarsson, heimsótti aðstöðu
skemmtiferðaskipa og skipafélaga
í Reykjavíkurhöfn í gærdag, ásamt
ráðuneytisstjóra samgönguráðu-
neytisins, Ragnhildi Hjaltadóttur,
og öðrum fulltrúum ráðuneytisins.
Með í för voru sömuleiðis fulltrúar
úr hafnarstjórn, frá Siglingastofn-
un og embætti lögreglunnar í
Reykjavík. Heimsóknin var farin í
tilefni nýrra reglna um siglinga-
vernd, og breytta aðstöðu
skemmtiferðaskipa í íslenskum
höfnum af þeim sökum.
Íslendingar voru að sögn Sigl-
ingastofnunar framarlega í flokki
þjóða sem voru með öryggiskröfur
í lagi þegar nýjar reglur Alþjóða
siglingamálastofnunarinnar um
siglingavernd gengu í gildi 1. júlí
síðastliðinn.
„Þetta er mjög athyglisvert og
umfangsmiklar framkvæmdir sem
lagt hefur verið í,“ sagði sam-
gönguráðherra aðspurður um
heimsóknina þegar blaðamaður og
ljósmyndari Morgunblaðsins hittu
hópinn í Sundahöfn í gærdag.
„Þetta er flókin löggjöf, en mér
sýnist þetta hafa tekist afskaplega
vel. Forsvarsmenn Reykjavíkur-
hafnar eiga heiður skilinn fyrir
hversu vel þeir hafa staðið að
þessu,“ bætti ráðherra við.
„Ég er ánægður að sjá hve vel
hefur gengið að leysa úr mörgum
flóknum viðfangsefnum á stuttum
tíma, án þess að það hafi bitnað á
annarri starfsemi hafnarinnar,“
sagði Helgi Hjörvar, varaformaður
hafnarstjórnar. „Sem dæmi má
nefna að á Miðbakka eru hvort
tveggja afgreidd fiskiskip og
skemmtiferðaskip. Menn vilja hafa
hafnarbakkann sem mest opinn
svo að fólk geti gengið um höfnina,
og þetta verk hefur verið unnið
með það í huga,“ útskýrir Helgi
Hjörvar.
Hallur Árnason, hafnarverndar-
fulltrúi hjá Reykjavíkurhöfn, sagði
margt nýtt felast í nýjum lögum
um siglingavernd, sem tóku gildi
1. júlí. Hann sagði menn vera að
læra og bæta aðstöðuna enn frek-
ar, og heimsókn og fundir ráð-
herra og annarra hagsmunaaðila
væru gagnleg í því sambandi.
Samgönguráðherra skoðar öryggissvæði skemmtiferðaskipa
Eiga heiður skilinn
fyrir framkvæmdina
Morgunblaðið/Eggert
Einn yfirmanna skemmtiferðaskipsins Rotterdam ræðir við Helga Hjörvar,
varaformann hafnarstjórnar, Ragnhildi Hjaltadóttur ráðuneytisstjóra og
Sturlu Böðvarsson samgönguráðherra við Reykjavíkurhöfn í gærdag.
KOMAST hefði mátt hjá því að
greiða tryggingu fyrir sex torfæru-
bíla sem hingað komu í tengslum
við norræna torfærukeppni um síð-
ustu helgi, án atbeina fjármálaráð-
herra, skv. upplýsingum frá emb-
ætti Tollstjórans í Reykjavík.
Tvísýnt var hvort af keppninni
yrði þar sem Tollstjóri krafðist 25
milljóna króna tryggingar vegna
ökutækjanna en skipuleggjendur
mótsins höfðu ráðgert að greiða
innan við helming þeirrar upphæð-
ar.
Í reglugerð um tímabundinn inn-
flutning 798/2000 segir í 5. gr. að
fullnægjandi trygging teljist fjár-
trygging eða skuldaviðurkenning,
en einnig svonefnt ATA Carnet-
ábyrgðarskjal.
Að sögn Harðar D. Harðarsonar
hjá embætti Tollstjórans í Reykja-
vík er Ísland aðili að ATA-samn-
ingnum sem og flest önnur ríki
heims, en samkvæmt honum er
heimilt að flytja inn tímabundið
ákveðnar vörur, t.d. sýningartæki,
án þess að greiða tolla eða trygg-
ingar. Hægt er að fá ATA-skírteini
útgefið af Verslunarráði Íslands.
Í tilvikum þar sem slíkt skírteini
liggur ekki fyrir, eins og í um-
ræddu tilviki með torfærubílana, er
greidd tiltekin fjártrygging sem
miðast við aðflutningsgjöld vörunn-
ar auk 25% álags. Þegar varan er
farin úr landi aftur fær viðkomandi
greitt til baka, eða um leið og fyrir
liggur útflutningsskýrsla staðfest af
Tollgæslunni. Tryggingagjöldin eru
innheimt til að tryggja að í raun og
veru sé um tímabundinn innflutning
að ræða.
Samkvæmt sérstakri reglugerð
um vörugjald af ökutækjum 331/
2000 eru sérsmíðaðar bifreiðar til
akstursíþrótta undanþegnar vöru-
gjöldum ef fyrir liggur vottorð frá
framleiðanda bifreiðar ásamt rök-
studdri yfirlýsingu samtaka um
akstursíþróttir um að bifreiðin sé
sérsmíðuð keppnisbifreið til akst-
urskeppni í viðkomandi keppnis-
grein.
Þá er einnig sá möguleiki fyrir
hendi að flytja inn torfærubíla á
númerum en með því móti ferðast
eigendur þeirra hingað til lands
sem hverjir aðrir ferðamenn og
greiða engin gjöld.
Torfærubílarnir sem ráðherra bjargaði úr tolli fyrir helgi
Mátti flytja inn án tryggingar