Sunnudagsblaðið - 10.04.1966, Blaðsíða 2

Fyrir réttri öld sat á forseta-
stóii í Bandaríkjunum maður með
sama nafn og núverandi Banda-
ríkjaforseti, Johnson. Og þessi for-
seti átti það einnig sarneiginlegt
mcð nafna sínum að rísa til for-
setatignar úr sæti varaforseta, eft-
ir að hinn kjörni forseti hafði
faliið fyrir morðingjavopni.
Andrew Johnson, sem tók við
forsetadómi eftir morðið á Linc-
oln 1865, heyrist sjaldan nefndur
nú. Hann er ekki í hópi þeirra
Bandaríkjaforseta, sem öll skóla-
börn vita deili á, manna eins og
Washington, Lincoln og Roosevelt.
Eiginlega muna menn nú aðeins
eftir tvennu í sambandi við hann,
cf menn þá á annað borð koma
honum yfirleitt fyrir sig — og það
er ölvímuræðan, sem hann flutti,
cr hann sór embættiseið sinn sem
varaforseti 1865, og að hann cr
eini forsctinn er þingið hefir sótt
til saka, fyrir stjórnarskrárbrot.
Þetta veldur því, að almennt mun
mynd sú cr menn gera sér af John
son vera honum og minningu hans
heldur í óhag.
En raunverulega hefur Andrew
Johnson verið mjög athyglisvcrð-
ur maður og engan vegínn sú lið-
lesfeíá. seœ margir vxija vera láta.
Hann er einn þeii-ra fáu manna,
sem raunverulega hafa unnið sig
upp úr frumbýlingsskap upp í for-
setstólinn. Hann fæddist í Raleigh
i Norður-Karólínu árið 1808. Faðir
hans nefndist Jacob Johnson og
starfaði sem dyravörður og eftir-
litsmaður við fylkisbankann. For-
eldrar hans töldust þó ekki til
fátæklinganna í bænum, og John-
son hefði væntanlega getáð búið
við sæmileg kjör í uppvextinum,
hefði faðir hans ekki andazt árið
1811, þegar hinn verðandi forseti
var aðeins þriggja ára gamall.
Dauði föðurins varð til þess,
að íjölskyldan varð að reyna að
bjargast einhvernveginn og bjó við
sárasta skort. Þcssi fátækt upp-
vaxtaráranna hafði þau áhrif á
Johnson að hann fylltist ákveðnum
fordómum gagnvart þeim, sem áttu
áhyggjuminni bernsku en hann,
og við þessa fordóma losnaði hann
aldrei. Hann naut engrar skóla-
göngu í æsku, en þegar hann hóf
nám hjá klæðskera í bænum sem
unglingur, fór hann að lesa bæk-
ur og tímarit og taka þátt í umræð-
um um stjórnmál í hópi samverka-
manna sinnna. Skoðanir hans urðu
talsvert róttækar, og ef til víll hef-
ur það va}dið þeirri akvörðua
hans að halda vestur á bóginn að
loknu námi, að hann vildi losna
úr höfðingjaveldi fæðingarfylkis
síns, Hvað sem því hefur raunveru-
lega valdið, þá fluttist Johnson
búferlum árið 1826 og settist að
í Greenville í fjalllendinu í Tenn-
esee-fylki austanverðu. Móður sina
tók hann með sér, en þarna í
Greenvillc kvæntist lian von bráð-
ar og stofnaði eigið heimili.
Johnson vai-ð mjög vel ágengt í
Greenville. Hann komst fljótt í
efni, eignaðist hús, búgarð og
nokkra þræla. 1835 var hann búinn
að koma sér svo vel fyrir, að hann
gat hætt að vinna að iðn sinni,
klæðskeraiðninni, og farið að ein-
beita sér að stjórnmálum.
Johnson hóf stjórnmálaferil sinn
á hagstæðum tíma. Árið 1828 fór
demókrataílokkurinn, sem þá var
nýstofnaður, mikla sigurför, er
Andrew Jackson var kjörinn for-
seti. Johnson gekk þegar í stað
undir merki hins nýja flokks, sem
að sjálfsögðu kastaði ekki frá sér
stuðningi efnilegs klæðskera i upp-
rennandi fylki. Jolinson var kjör-
inn bæjarfulltrúi í Greenville árið
1828 og úr því varð frami lians
svo ör að ekki getur farið hjá því
að hann hafi haít til að ters
213 SUNNUDAGÍBLAÐ - ALÞÝÐUBLA5IÐ