Sunnudagsblaðið - 10.04.1966, Blaðsíða 6

Galdrafólk
í Danmörku
Fyrr á tímum áttum við íslcnd-
ingar, einkum Vestfirðingar, magn-
áða galdramenn. Þcir gátu eftir
því sem þjóðsögurnar segja, gert
óvinum sínum ýmsar glennur og
óskunda. Um þá var sagt, að þeir
„vissu jafnlangt nefi sínu,” eða
„kynnu meira en faðir vorið.” —
Galdramennirnir komu sér gjarn
an upp allskonar iijálpargögnum,
svo sem Skollabuxum, Flæðarmús-
um, Tilberum og Sagnaröndum.
Fátt kom þeim á óvart og þeir
gátu kveðið niður drauga eins og
að drekka vatn.
Áttu þá aðrar þjóðir sína galdra-
menn? Við skulum slá upp í göml-
um dönskum blöðum og sjá þar
hvað ságt er um þetta efni.
Maöurinn meö pílviðar-
k vistinn.
Það var árla morguns, dag einn
í júlí, að við stóðum 5—6 menn
framan við gamla sveitabæinn
uppi í heiðinni. Döggin perlaði
grasið og haninn var búinn að
gala í fjórða sinn. Sólin var í þann
veginn að koma upp. Við áttum
að leita að vatni þarna í landi
þessa bæjar. Nokkru áður höfðu
sérfræðingar á þessu sviði farið
um landið með vantsleitarbor, en
ekkert fundið utan rauðleita leðju.
Og nú vorum við komnir þarna
með galdramann úr næstu sveit,
manninn með pílviðarkvistinn.
Han skyldi nú sýna hvað hann
gæti. Við gengum af stað. Galjdra-
maðurinn með kvistinn gekk í far-
arbroddi. Kvistur þessi var eins
og Y að lögun og hélt maðurinn
honum lárétt framan við sig. Lengi
gengum við fram og aftur, án þess
nokkuð bæri til tíðinda. Svo var
það aiit í einu, þegar við vorum
staddir í einu horninu á húsagarð-
inum. Það var líkast þvi, sem raf-
straumur færi um manninn með
kvistinn — og pílviðarkvistur-
inn benti niður. — Við stönzuð-
um allir og dálítið vantrúaðir lit-
um við hver á annan, þetta var að-
eins 15 metra frá þeim stað, þar
sem borað hafði verið eftir vatni
um daginn. En maðurinn með kvist
inn var ekki í neinum vafa „þarna
er það drengir”, sagði liann. Við
fórum að grafa þal-na og drógum
ekki af okkur. Fljótt komum við
niður á vatn. Og hvílíkt vatn. Lind-
in var með kristalstæru vatni, svo
á betra várð ekki kosið. En hvað
áttum við að halda um manninn
með kvistinn? Var hann göldrótt-
ur? Eða voru hér að verki einhver
áður ókunn náttúrulögmál? Þá
gátu höfum við ekki ráðið enn
þan dag í dag.
Það var á Jótlandi að ég sá mann
nokurn draga hring í sandinn um-
hverfis höggorm. Ormurinn skreið
tim allt innan í hringnum, en
komst alls ekki út. Að lokum
aumkvaðist maðurinn yfir kvikind-
ið og gerði smá rauf í hringinn
með skóhæl sínum. Eftir stutta
stund hafði ormurinn uppgötvað
„dyrnar” og skreið hið bráðasta
út og hvarf í kjarrið. Ég hefi
sjálfur reynt að draga hring um-
hverfis höggorm og það oftar en
einu sinni, en þeir skriðu yfir mína
hringa, eins og þeir væru ekki
til !
Tenffdamamman
mállausa.
Á norður-Jótlandi átti heima í
gamla daga mögnuð galdrakona,
Maren Haaning að nafni. Af henni
eru sagðar ýmsar sögur: Bóndi
einn, sem bjó ekki allfjarri henni
áti tengdamóður eins og gengur.
Tengdamamma þessi var mælsk
vel þar til einn dag, að svo brá við,
að luin varð mállaus. Bóndanum
og konu hans þótti þetta að vísu
undarlegt, en þó dróst það nokk-
uð að konunni væri leitað lækn-
ingar. Þá datt þeim hjónum í hug
að leita ráða hjá Maren galdra-
konu. Þegar bóndinn kom inn í
stofu til Marenar, leit hún fast á
hann og sagði: „Ég vissi vel að
þú mundir koma.” Trú bóndans
á göldrum konu þessarar óx mjög
við þetta, en þó gat hann stunið
upp erindinu. Maren var fljót að
álykta hvað gengi að tengdamóö-
ur bóndans. „Hún hefur orðið fyrir
gjörningum”, sagði hún. Hrædd
var hún um, að sín hefði verið
leitað of seint, en þó mætti reyna
að bjarga málinu við. Maren lét
nú bóndann fá lítinn böggul, sem
hann skyldi, er heím kæmi, brenna
á arhinum inni hjá tengdamömmu.
Hún tók þó bóndanum strangan
vara á þvi, að enginn mætti koma
inn í stoíuna á meðan. Bóndi hélt
nú heimleiðis og fór í einu og öllu
eftir ráðum Marenar. Hann læsti
öllum dyrum hússins og kastaði
bögglinum á arineldinn. Það logaði
glatt í honum og brak og brestir
heyrðust. Þá var það, að nágranna-
konan barði að dyrum, ætlaði víst
að fá lánað salt. Argur yfir ónæð-
inu rak bóndinn konu þessa á brott
með óbóta skömmum. Því miður
fékk tengdamóðir hans ekki málið,
þrátt fyrir þessar aðgerðir. Gjörn-
ingarnir höfðu náð of sterkum tök-
um á henni og skömmu seinna dó
hún. Dánarvottorð læknisins hljóð-
aði.upp á heilablóðfall.
222 JSUNNUDASSBLÁÐ — ALPÝÐUBLAÐIÐ