Sunnudagsblaðið - 10.04.1966, Qupperneq 19

samlag heilagra manna, at öllum
P°im opinberaður heiður, sem
Sonnum vors herra vinum lofastað
Ve*tast á jarðríki, þar með honum
skríngerðar með þeirri grein,
skilríkir menn, lærðir eður
eil«r, til veldist sagt erindi fram-
^tja og með peningum, að taka.
fðu þar og engir til, sem guð
Unni oss, að ei verði, þá skyldast
c nfíir tii þess poninga útlúka, út
'Ulgeri hver slíka ölmusu, sem
skýtur í hug þeim.
item lofuðu allir að vatnfasta
Vl'ir allar Maríumessur í næstu
til.
ar,
þeir aldur og heilsu hefðu
utan messudaginn ber á mánu-
C aS> þá fasti aðra nótt í staðinn”.
Heit þetta er hið merkasta og
Svnir þr^ tandsmanna að Guð-
m'mdur góði verði löglegur dýrl-
"'gur páfagarðs, einnig hið hroða-
loga mannfall sem gekk um sveitir
þar. virðist allt hafa verið i kalda
>0,li í klaustrinum eftir pláguna
m'klu 0g það verið lengi að ná sér
aftur á strik, vantar og frásögur
'im ntestu áratugi. Um næsta stór-
etbu.rð í sögu klaustursins segir
a besa leið í Nýja annál 1429:
• Brann kirkjan og klaustrið allt
á Munkaþverá á inni næstu nótt
eftir laugardaginn fyrsta i þorra
um miðnætti með svo skjótum og
hröðum tilburði, að það brann ei
meir en hálfa eykt og allt það góz,
sem seint er að greina, er var í
kirkjunni og klaustrinu. Brunnu
tveir klerkar til ólífis í klaustrinu
og só bróðir inn þriðji er forráð
hafði á kiaustrinu, og enginn hugði
annað en skjótlegan mundi bana
fá. Lá hann- allan veturinn til
páska og varð aldrei samur sem
áður til líkamsburðar. Drp hann
ei til einskis undan. Varð hann
ábóti þar síðan, og leizt það mörg-
um eigi misráðið síðan.”
Þorgils hét sá, er hér er nefndur
og skaddaðist í brunanum. Var
hann ábóti 1429 — 34, og hafði ver-
ið forstöðumaður eða príor áður.
Þorgils er í dómi Jóns Vilhjálms-
sonar Hólabiskups um Grenjaðar-
stað 1430. Þorgils ábóti kærði Stef-
án Hallsson 1431 um hald á kirkju
og presta tíund.
Hér er þá komið að merkum
ábóta á Þverá, Einari ísleifssyni
ábóta 1439—-87 eða 48 ár; mun
það einna lengsti tími sem ábóti
hérlendis hefur verið í embætfi
sínu. Poreldrar Einars voru ísleif-
ur beltislausi Steingrímsson og
Elin blátönn Þorsteinsdóttir; var
Einar óbóti ömmubróðir Jóns blsk-
ups Arasonar. Einar er orði.nn
prestur og munkur 1434, gæti ver-
ið fæddur milli 1400—10. Einar
ábóti var mikill f.iáraflamaður og
sér þes víða vott í skjölum. Árið
1439 var honum handfest til klaust
ursins Bægisá í Öxnadal, árið 1445
seldi Einar ábóti Gottskálki bisk-
upi hlut í Laxamýrarósi fyrir lax-
veiði í Deildará. Á Pétursmessu
1452 um veturinn samþykkti Gott-
skálk Ilólabiskup Kenekson kaup
Einars ábóta og Sigurðar príors
á jörðum klaustranna, Gili og
Vöglum fyrir Gásir og tiu kúgildi,
og 1463 fékk Einar ábóti Jódísar-
staði í Eyjafirði undir klaustrið.
Þau misseri 1464 seldi Jón Ólafs-
son Einari ábóta Stokkahlaðir í
Eyjafirði fyrir Snartastaði og
Brekku í Núpasveit, en Margrét
Gamladóttir handfesti Einari að
hún hefði aldrei samþykkt að Jón
Pálson prestur ætti neitt veð í
Klifshaga, og árið 1467 gaf Þur-
íður HalldórsdÖttir hálfa Uppsali
i próventu með sér Einari ábóta.
Þá keypti Einar undir klaustrið
Hróastaði 1474, og 1477 verður
sætt milli" Einars ábóta og Bjarna
Ólasonar á Hvassafelli (föður
Randíðar) um reka fyrir Vik í Flat-
eýjardal; var sett lambsfóður frá
AI.ÞÝDUBLAÐIÐ
SUNNUnAOSBI.AD 235