24 stundir - 19.07.2008, Blaðsíða 12

12 LAUGARDAGUR 19. JÚLÍ 2008 24stundir
24stundir
Útgáfufélag:
Ritstjóri:
Fréttastjórar:
Ritstjórnarfulltrúi:
Árvakur hf.
Gunnhildur Arna Gunnarsdóttir
Björg Eva Erlendsdóttir
Magnús Halldórsson
Þröstur Emilsson
Elín Albertsdóttir
Auglýsingastjóri: Gylfi Þór Þorsteinsson Ritstjórn & auglýsingar: Hádegismóum 2, 110 Reykjavík
Aðalsími: 510 3700 Símbréf á fréttadeild: 510 3701 Símbréf á auglýsingadeild: 510 3711
Netföng: frettir@24stundir.is, auglysingar@24stundir.is, 24stundir@24stundir.is,
Prentun: Landsprent ehf.
„Við fáum til okkar krakka allt niður í átta ára með átraskanir,“ sagði
Sigrún Daníelsdóttir, sálfræðingur hjá barna- og unglingageðdeild Land-
spítala í 24 stundum í gær.
Mann setur hljóðan við slík ummæli.
Tilefnið var umfjöllun 24 stunda um að þriðjungur íslenskra stúlkna 13
og 15 ára reyni að megra sig. Hvergi er hlutfallið jafnhátt og hér, sam-
kvæmt könnun Alþjóðaheilbrigðisstofnunarinnar, WHO. Athygli vekur
líka að hlutfall stúlkna sem teljast of feitar er mun lægra en hlutfall stúlkna
í megrun.
14-18% stráka á sama aldri reynir samkvæmt rannsókninni að megra
sig.
Átraskanir eru vaxandi heilbrigðisvandamál. Þær hafa alvarleg áhrif á
lífsgæði og geta jafnframt verið lífshættulegar.
En hverju er um að kenna? Hvers vegna er gildismatið svona kol-
brenglað að börn telja brýnt að fara í megrun? Hvað hefur brenglað gild-
ismat þeirra og ekki síður okkar foreldranna?
Þó íslensk börn séu ef til vill sjálfstæðari en víðast annars staðar eru þau
áhrifagjörn. Því gleymum við alltof oft. Þau heyra okkur foreldrana tala
um holdafar, hver hafi fitnað og hver ekki. Það þykir langt í frá í lagi að
vera með hold, hvað þá feitur, eins og við setjum það fram.
Fagfólk gengur sumt jafnvel svo langt að horfa blint á kúrfur fræðanna
og tala um frávik, jafnvel vandamál, ef börnin fylgja ekki kúrfunni út í ystu
æsar.
Líkamar okkar eru og verða mismunandi og það þarf ekki að hafa neitt
með lífsvenjur eða heilbrigði að gera þó tölur á vigtinni stemmi ekki við
kúrfurnar.
Það er sjálfsagt og eðlilegt að hvetja til neyslu holls
fæðis og heilbrigðra lífshátta.
En þróunin hér er hættuleg.
Sölumennskan og ímyndarsköpunin, sem birtist
okkur meðal annars gegnum fjölmiðla, getur valdið
ómældum þjáningum hjá börnum og unglingum sem
vilja auðvitað falla inn í formið. Við upphefjum
grannan vöxt og óttumst fitu. Feitu börnin eiga á
hættu stríðni í skólum og enginn þarf að velkjast í vafa
um hvers konar líkamsvöxtur er ávísun á útskúfun.
Áherslan er lögð á vöxtinn, ekki lífshættina. Afleið-
ingarnar geta orðið skelfilegar því mörg leita börnin
örvæntingarfullra leiða þegar í óefni er komið.
Er ef til vill tími til kominn að breyta matinu?
Galið gildismat
Myndbandið góða um FL Group
sem Egill sýnir á silfurvefnum er
magnað. Ég var hluthafi í FL Gro-
up frá gamalli tíð.
Þegar ég var polli
fékk ég hlut í
Eimskipum og
Flugleiðum, það
eina sem maður
var varð við það
þá voru dagatöl
Eimskipa og
kómískar arð-
greiðsluávísanir Flugleiða.
Ég átti enn hlutinn í FL og mér
líður eins og Hannes og Jón Ás-
geir hafi hlunnfarið mig. Við
færsluna hjá Agli sjást svona at-
hugasemdir: „ … er ekki hægt að
koma lögum yfir þá …“
„Hvurskonar bananalýðveldi er
þetta eiginlega?“
Friðjón R. Friðjónsson
fridjon.eyjan.is
BLOGGARINN
Í minningu FL
Fyrir kosningarnar 2007 benti ég
á að nútímaálfyrirtæki teldu sig,
af hagkvæmnisástæðum, þurfa að
minnsta kosti
eins stór álver
eins og álverið í
Reyðarfirði. Með
einfaldri sam-
lagningu væri
hægt að finna út
að á endanum
þyrfti að virkja
alla orku Íslands
til að fullnægja kröfum þeirra sex
staða, sem stefna að byggingu ál-
vers á Íslandi og þá yrði ekkert
eftir til okkar eigin þarfa eða fyrir
fyrirtæki sem ekki menguðu og
sköpuðu fleiri og betri störf fyrir
hverja orkueiningu. Forsætisráð-
herra taldi slíkt ýkjur og blaða-
fulltrúi Alcoa setti ofan í við mig.
Ómar Ragnarsson
omarragnarsson.blog.is
Engar ýkjur
Akstur stórra bíla í miðbænum
ætti að sjálfsögðu að vera bann-
aður. Það er ógnvekjandi að
ganga Laugaveg-
inn þegar heilu
skriðdrekarnir
aka þar um. Bílar
sem ætlaðir eru í
hálendisferðir og
bílar sem ætlaðir
eru á vígvöllinn
hafa ekkert að
gera í akstur um
miðbæinn eða inn í litlar húsa-
götur. Hvers vegna eigum við að
leyfa akstur þessara trukka inn í
hverfin? Auðvitað á að banna
akstur stórra bíla inn í íbúða-
hverfi, þessir bílar eru stórhættu-
legir þar sem ökumenn eru svo
hátt uppi að þeir sjá ekki al-
mennilega niður fyrir sig.
Guðrún Þóra Hjaltadóttir
gudruntora.blog.is
Trukkar í miðbæ
Þröstur
Emilsson
the@24stundir.is
Það eru skiptar skoðanir um
það hvort leyfi Landsvirkjunar
til rannsóknarborunar í Gjástykki eigi að vera háð
umhverfismati, en Skipulagsstofnun komst að þeirri
niðurstöðu í vikunni að svo ætti að vera. Rannsókn-
arleyfið veitti Jón Sigurðsson þáverandi iðnaðarráð-
herra þann 10. maí í fyrra, tveimur dögum fyrir kosn-
ingar og hlaut hann nokkra gagnrýni fyrir það.
Umdeild ákvörðun
Þorsteinn Hilmarsson upplýsingafulltrúi Lands-
virkjunnar segir ekkert hafa verið athugavert við þá
tímasetningu hjá Jóni að veita rannsóknarleyfi á þess-
um tímapunkti, rétt fyrir kosningar. „Eina hneykslið
var að það hafi þá ekki verið búið að afgreiða það fyrir
löngu,“ segir hann en Landsvirkjun hefur kvartað yfir
því að núverandi iðnaðarráðherra og ráðuneyti hans
hafi tafið alla framgang málsins með því að veita álit
sitt á því hvort rannsóknarleyfið ætti að vera háð mati
á umhverfisáhrifum allt of seint.
Árni Finnsson formaður Náttúruverndarsamtaka
Íslands bendir á að Jón Sigurðsson og Framsókn-
arflokkurinn hafi boðað það fyrir kosningar að ekki
yrðu veitt fleiri leyfi. „En það tók enginn mark á
þeim,“ segir Árni og bætir við: „Síðan veitti Jón rann-
sóknarleyfi í Gjástykki tveimur dögum fyrir kosningar
og gekk þvert á eigin loforð.“
Valgerður Sverrisdóttir varaformaður Framsókn-
arflokksins og fyrrverandi iðnaðarráðherra segir að þó
svo að Jón hafi verið með frumvarp á þinginu þess
efnis að ekki yrði farið inn á óröskuð svæði fyrr en
rammaáætlun um verndun og nýtingu lægi fyrir þá
hefði það ekki verið neinn glæpur af honum að veita
rannsóknarleyfi í Gjástykki. „Þetta frumvarp hafði
bara ekki stuðning á þinginu, þannig að hann var ekki
bundinn af því,“ segir hún og bætir við: „Hann hefði
ekki veitt leyfið ef lögin hefðu verið samþykkt, en
stjórnarandstaðan kom í veg fyrir það.“
Hvort kemur á undan?
Kolbrún Halldórsdóttir þingkona Vinstri grænna
gagnrýnir þann skilning sem margir virðast hafa á
umhverfismati. „Þetta er svo öfugsnúið. Það er búið
að gefa leyfi í iðnaðarráðuneytinu áður en það liggur
Umhverfismat eða ekki?
SKÝRING