Morgunblaðið - 24.01.2005, Blaðsíða 18

18 MÁNUDAGUR 24. JANÚAR 2005 MORGUNBLAÐIÐ
MINNINGAR
Innilegar þakkir til allra þeirra sem sýndu okkur
samúð og hlýhug við andlát og útför ástkærs
eiginmanns míns, föður, tengdaföður, afa og
langafa,
KARLS TORFASONAR,
Þórólfsgötu 7,
Borgarnesi.
Ingibjörg Júlíusdóttir,
Torfi Júlíus Karlsson, Ingunn Jóhannesdóttir,
Viðar Karlsson, Kristjana Höskuldsdóttir,
Laufey Karlsdóttir, Valur E. Marteinsson,
barnabörn og barnabarnabörn.
Ástkær eiginkona mín, móðir okkar, tengda-
móðir og amma,
ANNA MAGNÚSDÓTTIR
frá Flögu,
Sunnuflöt 25,
Garðabæ,
sem andaðist föstudaginn 14. janúar, verður
jarðsungin frá Garðakirkju þriðjudaginn
25. janúar kl. 13.00.
Árni Þórarinsson,
Magnús Árnason, Kristbjörg Guðmundsdóttir,
Guðbjörg Árnadóttir, Þorsteinn Þorsteinsson,
Brynjar Þór Árnason
og barnabörn.
Elskuleg móðir okkar, tengdamóðir, amma
og langamma,
ANNA ÓLAFSDÓTTIR,
Efstasundi 41,
verður jarðsungin frá Fríkirkjunni í Reykjavík
miðvikudaginn 26. janúar kl. 15.00.
Hrefna Björnsdóttir, Ólafur Brynjólfsson,
Árni Mogens Björnsson, Sigþrúður Þórhildur Guðnadóttir,
Sigríður Ólöf Björnsdóttir, Guðlaugur Ragnar Magnússon,
Birna Björnsdóttir,
barnabörn og barnabarnabörn.
Elskulegur eiginmaður minn, faðir, tengdafaðir,
afi og langafi,
ÁRSÆLL MAGNÚSSON
fyrrverandi umdæmisstjóri
Póst og Síma á norðurlandi,
Lindasíðu 4,
Akureyri,
lést á Fjórðungssjúkrahúsi Akureyrar föstu-
daginn 21. janúar.
Jarðarförin auglýst síðar.
Guðrún Óskarsdóttir,
Ósk Ársælsdóttir, Kjartan Heiðberg,
Þorbjörg Ársælsdóttir, Valdimar Sigurjónsson,
Vigdís Sigrún Ársælsdóttir, Kristján Ármannsson,
Magnús Ársælsson, Elísabet Arnoddsdóttir,
Hreggviður Ársælsson, Rut Ingólfsdóttir,
Svandís Gunnarsdóttir, Jón Einar Árnason,
barnabörn og barnabarnabörn.
Ástkær eiginkona, móðir, systir, tengdamóðir
og amma,
MARGRÉT INGIMARSDÓTTIR,
áður Hátúni 12,
Safamýri 53,
andaðist aðfaranótt laugardagsins 22. janúar.
Örn Daníelsson,
Eiríkur Ingi Eiríksson, Guðrún Jónsdóttir,
Jóhann Sigurðsson, Svanfríður Jónasdóttir,
Þórður Eiríksson,
Margrét Eiríksdóttir
og fjölskylda
✝ Gunnar Friðriks-son, fyrrverandi
forseti Slysavarna-
félags Íslands, fædd-
ist á Látrum í Að-
alvík 29. nóvember
1913. Hann lést á
Landspítala, Landa-
koti, föstudaginn 14.
janúar síðastliðinn.
Foreldrar hans voru
hjónin Friðrik Magn-
ússon útvegsbóndi
og Rannveig Ás-
geirsdóttir.
Árið 1940 kvæntist
Gunnar Unni Hall-
dórsdóttur frá Sandbrekku í
Hjaltastaðaþinghá. Unnur lést árið
1999. Börn þeirra eru 1) Friðrik, f.
1941, maki Sheena Gunnarsson og
eiga þau fjögur börn og sjö barna-
börn. 2) Rúnar, f. 1944, maki Hild-
ur Jónsdóttir og eiga þau tvö börn.
Gunnar stundaði sjómennsku,
verslunar- og verksmiðjustörf í
Djúpuvík og Reykjavík til 1940 er
hann stofnaði ásamt Sæmundi
Stefánssyni eigið innflutningsfyr-
irtæki, Vélasöluna hf. í Reykjavík.
Rak hann það fyrirtæki í yfir 60
ár. Upp úr 1950 hóf Gunnar und-
irbúning að innflutningi á fiski-
skipum fyrir útgerðarmenn og
jukust smám saman umsvif hans á
því sviði. Stóð hann að innflutningi
mikils fjölda skipa um árabil. Þá
átti Gunnar um skeið hlut í útgerð-
arfyrirtækjum.
Gunnar hóf störf á vettvangi
slysavarnamála um 1950 og var
kjörinn í aðalstjórn Slysavarna-
félags Íslands 1956. Hann var rúm-
an aldarfjórðung í stjórn SVFÍ og
var forseti félagsins í 22 ár, frá
árinu 1960 til 1982. Gunnar vann
að ýmsum öðrum félagsmálum allt
frá unglingsárum og átti sæti í
stjórn fjölda félaga og samtaka. 17
ára gamall var hann t.d. fulltrúi á
þingi Alþýðusambands Íslands.
Útför Gunnars verður gerð frá
Dómkirkjunni í dag og hefst at-
höfnin klukkan 15.
Rúnar var áður
kvæntur Helgu Sig-
urðardóttur og eiga
þau þrjú börn og tvö
barnabörn. 3) Guðrún,
f. 1949, maki Kristján
Georgsson og eiga
þau fjögur börn og
sex barnabörn. Áður
átti Gunnar einn son,
Sæmund, f. 1936, maki
Þórunn Jónsdóttir og
eiga þau þrjú börn og
sex barnabörn.
Gunnar ólst upp í
Aðalvík en sótti
barnaskóla, m.a. á Ísa-
firði, einn vetur og gagnfræðanám
og útskrifaðist úr gagnfræðaskóla
á Ísafirði 1932. Sama ár hóf hann
útgerð og fiskvinnslu í heima-
byggð sinni í Aðalvík, 18 ára gam-
all. Rak hann þar útgerð og stund-
aði sjómennsku til ársins 1935.
,,Þetta er allt svo dásamlegt,“ voru
síðustu orðin sem afi sagði við mig áð-
ur en hann kvaddi þennan heim. Afi
var þakklátur fyrir lífið og þá vel-
gengni sem hann hafði fengið að njóta.
Jákvæður maður var hann, svo sann-
arlega. Hann var einstaklega fram-
kvæmdamikill og lét margt gott af sér
leiða, bæði fyrir sína nánustu og fyrir
samfélagið. Hann lagði mikla áherslu á
samverustundir með afkomendum sín-
um og óskaði einskis heitara en að vera
umvafinn þeim á dánarbeði sínum.
Þannig var það og þannig kvaddi hann
þennan heim.
Afi og ég áttum okkur sameiginlegt
áhugamál – Aðalvíkina. Þar ólst hann
upp og þann stað dreymdi hann um
fram á síðasta dag. Hann kunni frá svo
mörgu að segja þaðan, mikill sagna-
maður sem hann var. Afi gat, án þess
að hugsa sig um, þulið upp alla for-
feður okkar sem voru frá Aðalvíkinni –
alla með nöfnum og allt frá því að
Snorri á Húsafelli féll fyrir einni
heimasætunni. Afi sagði mér frá því
hvernig var að alast þar upp og frá feg-
urðinni þaðan. Þannig gátum við setið
tímunum saman og dásamað Aðalavík-
ina – já, paradísina okkar.
Ég er í hjarta mínu svo þakklát fyrir
að hafa fengið að kynnast afa og deila
tíma með honum. Sérstaklega er mér
minnisstæð sú stund sem við áttum
saman fyrir jólin, rétt áður en veikindi
hans bar að. Ég hafði fengið mynd-
band sem sýndi myndir frá Para-
dísinni. Við horfðum á það þögul en
heilluð þótt hljóðið hafi vantað í mynd-
ina. Mikið var hann glaður og þennan
dag gat hann kvatt Paradísina sína –
Aðalvíkina.
Afa mínum mun ég ekki gleyma og
þakka ég honum fyrir alla þá visku og
hlýju sem hann gaf mér. Friður og dá-
semd veri með honum.
Sonardóttir,
Margrét Sæmundsdóttir.
Vinátta okkar Gunnars var orðin
löng og ánægjuleg í alla staði, sem
aldrei bar skugga á. Hún hófst þegar
við vorum samferða til vinnu á morgn-
ana í strætisvögnum borgarinnar er
keyrðu úr Kleppsholtinu og niður á
Lækjartorg á stríðsárunum. Gunnar
bjó þá í Efstasundi 1, en ég lauk bygg-
ingu á mínu húsi í Efstasundi 57, árið
1942. Í raun var þetta eins og að vera
uppi í sveit. En vöntunin á húsnæði var
þá afar mikil og engar lóðir til, vegna
þess að enski herinn hafði byggt her-
skála á öllu byggilegu landi er tiltækt
var í bænum. Um einkabifreiðar var
tæplega að ræða, þar sem engar nýjar
bifreiðar voru fluttar inn á þessum
tíma. Á þessum tveimur árum er við
bjuggum þarna mynduðust ævilöng
vináttubönd milli fjölskyldna okkar
sem héldust æ síðan.
Gunnar ólst upp í Aðalvík á norð-
urskaga Vestfjarða. Þar var mikil
fiskigengd en afar harðbýlt. Veður
hafa ávallt verið þarna válynd og fjöl-
skylda Gunnars varð fyrir þungum
áföllum er tveir ungir bræður hans
drukknuðu í sjóróðri. Gunnar var því
fráhverfur sjómennsku. Hann fór því
til Ísafjarðar til náms og lauk þar
gagnfræðaprófi á tveimur árum.
Er hann kom heim aftur setti hann á
stofn fiskverkunarfyrirtæki, en það
var erfitt í kreppunni miklu upp úr
1930. Endaði það með því að eftir eitt
áfallið að missa skip gafst hann upp á
útgerðinni og hélt til Reykjavíkur,
ákveðinn í því að setja upp fyrirtæki er
verslaði með vélar og annað er til
þurfti fyrir útgerðina í landinu. Vildi
hann þar með bæta aðstöðu þeirra er
sóttu sjóinn. Árið 1940 stofnaði svo
Gunnar ásamt Sæmundi Stefánssyni
Vélasöluna hf. Ráku þeir hana í 20 ár
sameiginlega að Sæmundur hvarf úr
fyrirtækinu, en eftir það rak Gunnar
fyrirtækið fyrir eigin reikning. Undir
stjórn Gunnars hélt fyrirtækið áfram
að stækka og dafna verulega. Eftir
stríðið var það eitt þekktasta og
stærsta fyrirtæki landsins er flutti inn
alla hluti til skipa og heilu skipin frá
Norðurlöndum og Vestur-Evrópu.
Var Gunnar þá orðinn svo vel þekkt-
ur í þessum innflutningsgeira, að rík-
isstjórnin skipaði hann í nefnd til þess
að gera viðskiptasamninga við þjóðir
Austur-Evrópu um innflutning á fiski-
skipum. Jafnframt var sérstakt félag
stofnað, Desa hf. að nafni, til að sjá um
innflutning þaðan. Var það gert í sam-
vinnu við ríkisstjórnina, en margir áttu
þar hlut að máli. Meðal annars Sam-
bandið, Eggert Kristjánsson og fleiri
heildsalar, en fyrir liðinu fór Gunnar
sem gjörþekkti aðstöðuna í Austur-
Berlín en þar fóru allir viðskiptasamn-
ingar fram á þessum tíma.
Eitt skipti þegar við Gunnar ætluð-
um að bregða okkur í sumarfrí með
konum okkar, þurfti hann að fara til
Helsingfors í samningagerð. Bað hann
okkur að hitta sig á suðurleið í Skot-
landi. Daginn áður en við skyldum
leggja af stað hringir hann í konu sína
og biður um að við hittumst í Kaup-
mannahöfn á umsömdum tíma því nú
þurfi hann að fara til samninga til
Austur-Berlínar áður en við færum
suður á bóginn. Við gætum skoðað
Vestur-Berlín meðan hann færi austur
fyrir „múrinn“. En þetta varð til þess
að Gunnar fékk leyfi til að fara með
okkur einnig til Austur-Berlínar dag-
stund en borgin var þá umgirt Berl-
ínarmúrnum fræga. Þetta sýnir að
Gunnar og fleiri úr Desa-fyrirtækinu
voru stöðugt á ferðinni í samninga-
gerðum við „Austantjaldslöndin“ eins
og þau voru þá kölluð. Eftir sem áður
rak Gunnar Vélasöluna við vaxandi
gengi.
Þrátt fyrir þessi miklu umsvif hjá
Gunnari tók hann mikinn þátt í hinu al-
menna félagslífi í borginni. Ungur að
árum gerðist hann stuðningsmaður
Slysavarnafélagsins. Fljótlega var
hann kjörinn forseti þess og hóf félagið
þegar í stað til vegsemdar með stór-
auknu starfi hvarvetna. Fyrst í stað
lagði hann kapp á að styrkja björg-
unarsveitirnar um allt land. Síðan
snéri hann sér að uppbyggingu í
Reykjavík, með því að efla kvenna-
deildina undir forystu Gróu Péturs-
dóttur borgarfulltrúa svo og karla-
sveitina, sem þá var undir stjórn
Baldurs Jónssonar. Síðan þegar búið
var að styrkja þessa aðila snéri Gunn-
ar sér að því að byggja stórhýsi yfir
heildarstarfsemi SVFÍ í Reykjavík.
Voru þá reistar tvær byggingar á
Grandanum. Var önnur fyrir skrif-
stofu félagsins, með fjarskiptastöð til
eftirlits með öllum skipum við strend-
ur landsins og fundarsölum félagsins.
Þá hýsti þetta hús einnig björgunarbát
félagsins.
Að lokum byggði félagið fyrirmynd-
ar aðstöðu sem geymslustað og við-
gerðarverkstæði fyrir öll þau miklu
tæki sem félagið notaði við björgunar-
störf á landi. Þá var þarna einnig að-
staða fyrir hina öflugu björgunarsveit,
Ingólf í Reykjavík.
Þrátt fyrir miklar annir vegna SVFÍ
var hann sístarfandi í öðrum félögum.
Í Lionsfélagi Reykjavíkur í 50 ár, var
þar bæði gjaldkeri og formaður en lét
mest til sín taka öll líknarmál er félagið
leggur stund á samkvæmt stefnuskrá.
Hann var félagi í KR og var í hús-
stjórn félagsins um tíma. Þá synti
hann á hverjum morgni með konu
sinni um árabil. Hann hafði því mikinn
áhuga á að fá sundlaug í Vesturbæinn.
Við fengum hann því til þess að taka að
sér formennsku í söfnunarnefnd til að
hefja byggingu sundlaugarinnar. Svo
mikið fé safnaðist að það varð til þess
að flýta mjög fyrir byggingu Sund-
laugar Vesturbæjar.
Um tíma lagði Gunnar stund á
hestamennsku og átti þá marga gæð-
inga, en einn var í mestu uppáhaldi hjá
honum, hann var nefndur Gimsteinn
enda einstakur að vilja og bar sig vel.
Þennan hest notaði hann lengst af í
sínum fjölmörgu langferðum um land-
ið. Sú lengsta var farin þvert yfir land-
ið frá Varmahlíð í Skagafirði og að
Laugarvatni, með um 80 hesta og gist í
þrjár nætur á hálendinu. Við hjónin
áttum þess kost að ferðast mikið með
Gunnari og Unni heima og erlendis. Á
seinni árum voru það aðallega sund- og
golfferðir vítt og breitt um Evrópu, en
Unnur var mikill golfleikari og var því
ánægjulegt að geta stundað golf að
morgni dags en synt seinnipartinn og
kynnt sér menningu viðkomandi staða.
Að lokum sendi ég börnum Gunnars
og fjölskyldum þeirra hugheilar sam-
úðarkveðjur.
Gísli Halldórsson.
Gunnari Friðrikssyni var í blóð bor-
in atorka og seigla forfeðra sinna, sem
í marga mannsaldra stunduðu búskap
og sjósókn við nyrsta haf. Hann var
stoltur af þessari arfleifð og heima-
byggðin í Aðalvík var honum afar kær.
Reyndar hóf hann þar atvinnurekstur
aðeins 18 ára að aldri, er hann freistaði
þess að hressa við hrakandi atvinnulíf
með stofnun útgerðar og fiskvinnslu.
Þótt þetta heppnaðist ekki sem skyldi
til langframa vegna óviðráðanlegra at-
vika hlaut hann hér dýrmæta reynslu
og ruddi sér brátt braut sem umsvifa-
mikill aðili á sviði verslunar og við-
skipta. Um áratuga skeið hefur fyr-
irtæki hans, Vélasalan hf., verið eitt hið
stærsta á sviði innflutnings véla og
fiskiskipa. Þau voru mörg glæsifleyin,
sem hann hafði milligöngu um smíði
eða kaup á frá hinum ýmsu löndum.
Kynni mín af Gunnari voru hins
vegar fyrst og fremst tengd störfum
hans innan Slysavarnafélags Íslands,
en hann varð forseti þess 1960. Kynnt-
ist ég honum fyrst sem samstarfs-
GUNNAR
FRIÐRIKSSON