Morgunblaðið - 28.02.2005, Síða 18

18 MÁNUDAGUR 28. FEBRÚAR 2005 MORGUNBLAÐIÐ
Hallgrímur B. Geirsson.
Styrmir Gunnarsson.
Framkvæmdastjóri:
Ritstjóri:
STOFNAÐ 1913
Útgefandi: Árvakur hf., Reykjavík.
Aðstoðarritstjórar:
Karl Blöndal, Ólafur Þ. Stephensen.
Fréttaritstjóri:
Björn Vignir Sigurpálsson.
AF HVERJU EKKI?
Eiríkur Jónsson, formaðurKennarasambands Íslands,skrifaði grein hér í blaðið sl.
föstudag og fann áfram kjarasamningi
kennara í Ísaksskóla við skólann flest
til foráttu. Eiríkur sagði umfjöllun
Morgunblaðsins um samninginn í
Reykjavíkurbréfi 20. febrúar alla
byggða á misskilningi. Kennararnir
hefðu ekki gert kjarasamning heldur
samkomulag og samkomulagið bryti
lög um lágmarkslaun. Hann spurði
hvort Morgunblaðið réttlætti lögbrot.
Þetta er því miður tómur orðheng-
ilsháttur og útúrsnúningar hjá for-
manni Kennarasambandsins. Plaggið,
sem kennarar við Ísaksskóla skrifuðu
undir og samþykktu í atkvæða-
greiðslu, ber yfirskriftina kjarasamn-
ingur og snýst um kjör þeirra. Ekkert
liggur fyrir um að samningurinn
brjóti lög um lágmarkslaun. Þvert á
móti er markmið hans, eins og Jenný
Guðrún Jónsdóttir, trúnaðarmaður
kennara við Ísaksskóla, sagði í viðtali
við Morgunblaðið í gær, „að gera bet-
ur við kennara Ísaksskóla en annars
staðar eru dæmi um“.
Enn er eftir að gera einstaklings-
samninga við einstaka kennara skól-
ans og það er ekki fyrr en þeim er
lokið, sem það liggur fyrir hvort ein-
hver kennari fær greidd laun sem eru
undir þeim launum, sem hann ætti að
fá samkvæmt almennum kjarasamn-
ingi Kennarasambandsins og sveitar-
félaganna. Samkvæmt því, sem fram
hefur komið af hálfu kennara í Ísaks-
skóla og skólans sjálfs verður ekki um
slíkt að ræða. Og eins og Eiríki Jóns-
syni er væntanlega kunnugt hafa
dómstólar alla jafna horft heildstætt á
launakjör þegar höfðuð hafa verið mál
á þeim grundvelli að launafólk fái
greidd kjör undir lágmarkslaunum
kjarasamninga.
Jenný Guðrún Jónsdóttir segist í
Morgunblaðinu í gær ekki skilja for-
ræðishyggju Kennarasambandsins.
Kennarar við Ísaksskóla hafi sjálfs-
virðingu og séu sjálfir færir um að
meta það hvort samningurinn færi
þeim ávinning eða ekki. Og hún spyr
einfaldrar spurningar, sem Kennara-
sambandið hefur ekki svarað: „Hver
myndi ráða sig hér til kennslu á lægri
launum?“
Félag grunnskólakennara hefur
þrátt fyrir þetta hótað félagsmönnum
sínum í Ísaksskóla dómsmáli til að fá
samningi þeirra hnekkt og miðað við
málflutning formanns Kennarasam-
bandsins telur hann slíkt koma vel til
greina.
Er ekki kjarabaráttan orðin meira
en lítið öfugsnúin þegar stéttarfélag
hótar eigin félagsmönnum dómsmáli
til að hnekkja samkomulagi, sem þeir
telja ótvírætt að muni færa þeim bæði
betri kjör og meiri ánægju í starfi?
Jenný Guðrún Jónsdóttir segir í
Morgunblaðinu í gær: „Hefðbundinn
kjarasamningur kennara bindur kenn-
arastarfið of mikið niður og lítill
sveigjanleiki er til að sinna mismun-
andi áherzlum á milli ára, bæði út frá
áhuga kennarans og skólanum. Okkur
er hins vegar treyst til þess að sýna
frumkvæði í hvívetna. Í því felst að
við leitum sífellt nýrra leiða til að há-
marka nýtingu tíma okkar og gefum
okkur tóm til nýsköpunar í starfi.
Hinar nýju áherzlur Ísaksskóla snú-
ast um gæði fremur en magn og því er
talning á kenndum mínútum fráleitt
einhlítur mælikvarði á framgöngu
kennara.“
Morgunblaðinu er raunar þvert um
geð að standa í deilum við forystu
Kennarasambands Íslands. Blaðið
hefur viljað styðja kennara í kjara-
baráttu þeirra. En sú kjarabarátta er
komin í blindgötu. Sú niðurstaða, sem
náðist í kjarasamningunum við sveit-
arfélögin eftir langt og erfitt verkfall
fyrr í vetur, er ekki viðunandi fyrir
kennara. Launin eru of lág, kjara-
samningar þeirra eru alltof niður-
njörvaðir og miðstýrðir. Í Ísaksskóla
er verið að gera tilraun til að brjótast
út úr spennitreyjunni, „brjóta af okk-
ur hlekki láglaunastefnunnar“ eins og
trúnaðarmaður kennara orðar það.
Samningurinn nær til tíu kennara af
um 4.000 á grunnskólastigi. Af hverju
vill forysta Kennarasambandsins ekki
láta á þessa tilraun reyna? Af hverju
vill hún kæfa þennan vonarneista í
fæðingu? Getur hún haldið því fram
að fyrri aðferðir hafi reynzt betur?
GLÍMA VIÐ ERFIÐAN SJÚKDÓM
Sjúklingar með MS-sjúkdóminn búamargir við erfiðar aðstæður. Í nýrri
rannsókn Margrétar Sigurðardóttur fé-
lagsráðgjafa er dregin fram heildar-
mynd af þeim aðstæðum, sem fólk með
sjúkdóminn býr við. MS-sjúkdómurinn
leggst á miðtaugakerfið og leiðir til
þess að skilaboð frá heilanum til ann-
arra líkamshluta truflast. Sjúkdómur-
inn greinist yfirleitt á aldursbilinu 20 til
40 ára og getur hann lagst mjög mis-
jafnlega á fólk. Sumir geta lifað nokkuð
eðlilegu lífi, en aðrir fatlast og þurfa
jafnvel að fara ferða sinna í hjólastól.
Margrét kemst í rannsókn sinni, sem
hún gerði til meistaraprófs í félagsráð-
gjöf, að þeirri niðurstöðu að aðstæðum
MS-sjúklinga sé að mörgu leyti ábóta-
vant. „Það kom mér mest á óvart hvað
margt af því fólki sem er með þennan
sjúkdóm er óvinnufært, hefur lágar
bætur og lítið milli handanna,“ segir
Margrét í viðtali í Morgunblaðinu í gær.
MS-félagið hefur gegnt mikilvægu
hlutverki í lífi MS-sjúklinga og talar
Margrét sérstaklega um leiðbeinandi
hlutverk þes. Félagið er orðið nokkuð
rótgróið, var stofnað árið 1968. Í könn-
un Margrétar kemur fram ánægja með
störf félagsins. Margrét er í viðtalinu
spurð um það hvernig hún sjái fyrir sér
að MS-félagið starfi í framtíðinni: „Ég
tel að það eigi að halda markvisst áfram
að styðja fólk með MS og fjölskyldur
þeirra, bjóða upp á fjölskylduviðtöl, það
getur skilað árangri. Það þarf líka að
vinna í því að öryrkjar með MS-sjúk-
dóm fái betri kjör, það er erfitt fyrir
ungt fólk að takast á við fátækt í viðbót
við sjúkdóm sinn. Einnig þarf að efla at-
vinnuþátttöku þessa fólks eins og kost-
ur er, sem og að gefa því kost á meiri
menntun.“
Rannsókn Margrétar Sigurðardóttur
bendir til þess að félagsleg tengsl og
fjölskyldutengsl skipti miklu máli fyrir
einstaklinga, sem greinast með MS-
sjúkdóminn. Þá varð hún þess vör að
þeir, sem höfðu fengið meiri fræðslu og
menntun, áttu auðveldara með að laga
sig að sjúkdómnum.
MS-sjúklingum þarf að veita dygga
aðstoð og hjálpa þeim að ná valdi á
sjúkdómnum og lifa með honum í stað
þess að sjúkdómurinn nái valdi á lífi
þeirra.
Umræður um Evrópumálvoru áberandi á flokks-þingi Framsóknarflokks-ins um helgina; segja má
að þær hafi algjörlega skyggt á önn-
ur mál. Miklar breytingar urðu frá
fyrstu drögum að ályktun um Evr-
ópusambandið að endanlegri útgáfu;
niðurstaðan var mun mildari en upp-
haflegu drögin. Fylgismenn ESB
gengu þó margir hverjir ánægðir frá
þingi og töldu að flokkurinn hefði
tekið mikilvægt skref í átt að ESB;
stefna flokksins í þeim málum væri
mun skýrari en áður. Margir and-
stæðingar ESB þóttust einnig hólpn-
ir. „Þetta var millileiðin sem menn
fundu til að ná sáttum,“ sagði Guðni
Ágústsson, varaformaður flokksins,
um þá ályktun sem endanlega var
samþykkt. Greinilegt var að lítill vilji
var til þess á þinginu að kljúfa flokk-
inn í atkvæðagreiðslu um ESB-mál;
því var málinu aftur og aftur vísað í
nefnd þar til sáttaleiðin fannst.
Bondevik hringdi í Halldór
Þegar drög að ályktun flokks-
þingsins um Evrópumál lágu fyrir
var ljóst að tekist yrði á um ESB-mál
á þinginu. Í fyrstu drögunum sagði
m.a. að stefnt skyldi að því að hefja
aðildarviðræður við Evrópusam-
bandið á kjörtímabilinu. Halldór Ás-
grímsson forsætisráðherra sló þó
strax á tillöguna í yfirlitsræðu sinni á
föstudag. Í ræðunni kom fram að
hann teldi hvorki tímabært né skyn-
samlegt að fara út í aðildarviðræður
við ESB á þessu kjörtímabili.
Breytingartillaga við upphaflegu
drögin var lögð fram á laugardags-
sig og spurt hvort Frams
urinn ætlaði að samþyk
um að hefja aðildarvi
ESB á þessu kjörtímab
sagði ljóst að málið vær
það myndi ekki aðeins ha
á landi heldur einnig út
ítrekaði þó að Íslending
taka afstöðu til hugsanl
arviðræðna á sínum eigin
en ekki á forsendum Nor
Samþykkt samh
Drögin fóru því aftur
unar í utanríkismálahó
Eftir nokkrar umræðu
drög kynnt á sunnudagsm
Í almennum umræðun
fram að sáttin var e
Steingrímur Hermann
verandi formaður F
flokksins, sté í pontu og t
gengið í drögunum. Han
framt yfir andstöðu sin
myndir um aðild Ísland
Hann tók þó fram að han
morgni. Þar sagði m.a. að líkur væru
á því að hagsmunum Íslands yrði
betur borgið innan ESB og að aðild-
arviðræður við ESB gætu hafist í ná-
inni framtíð, hugsanlega strax á
næsta kjörtímabili.
Mörgum þótti þó tillagan enn
ganga of langt í átt til aðildar að
ESB. Þeir sömu voru ósáttir við full-
yrðinguna um að líkur væru á því að
hagsmunum Íslands yrði betur borg-
ið innan ESB. Í þeim hópi var Guðni
Ágústsson. Gerði hann grein fyrir
andstöðu sinni í almennum um-
ræðum.
Halldór Ásgrímsson var ekki sam-
mála og sagði að honum fyndist að í
drögunum væri á margan hátt stigið
varlega til jarðar. Í þeim væru „allir
fyrirvarar,“ eins og hann orðaði það.
Honum fyndist þó sjálfsagt að málið
færi aftur í nefnd, þar sem farið yrði
yfir það að nýju.
Í sömu umræðum upplýsti Hall-
dór að Kjell Magne Bondevik, for-
sætisráðherra Noregs, hefði hringt í
Miklar umræður og átök urðu um Evrópu
Millileið fanns
menn gátu sætt
Umræður um Evrópu-
sambandsmál skyggðu
á aðrar umræður á
flokksþingi framsókn-
armanna um helgina.
Arna Schram rekur hér
umræðurnar og feril
ályktunarinnar.
Ingibjörg Pálmadóttir, fv. ráðherra, á léttu spjalli við Halldór Á
gær en ásamt Guðna Ágústssyni voru þau Halldór og Siv endurk
HALLDÓR Ásgrímsson, forsætis-
ráðherra og formaður Framsókn-
arflokksins, segir að ályktun flokks-
þingsins um Evrópumálin marki
tímamót þar sem aldrei áður hafi
orðið „aðild“ sést á blaði hjá flokkn-
um varðandi Evrópusambandið.
Halldór segir flokksþingið hafa
tekist vel. Flokkurinn hafi náð að
skýra sína stefnu betur og fært sig
nær niðurstöðu í mörgum málum.
Evrópumálin hafi vakið mesta at-
hygli og flokkurinn muni taka þá
vinnu mjög alvarlega. Hann sé vel
undir hana búinn þar sem m.a. hafi
verið unnin skýrsla um Evrópumál.
„Á næstunni munum við vinna í
málinu á vettvangi Evrópunefndar,
sem allir stjórnmálaflokkar eiga að-
ild að. Það liggur ljóst fyrir að ekki
er á stefnuskrá ríkisstjórnarinnar að
sækja um aðild að Evrópusamband-
inu. Þess vegna erum við að und-
irbúa okkur fyrir framtíðina og ég er
mjög ánægður með þessa nið-
urstöðu,“ segir Halldór, sem telur að
fyrstu drög ályktunarinnar hafi
gengið „óþarflega“ langt. Hann hafi
lagt mikla áherslu á samstöðu um
málið á flokksþinginu.
Ekki sátt um mínar áherslur
„Auðvitað eru menn innan flokks-
ins sem geta ekki hugsað sér að við
sækjum nokkurn tímann um aðild að
Evrópusambandinu. Niðurstaða
flokksins liggur fyrir,“ segir Halldór
mála í Kópavogi og átö
hafa komið upp. Einn f
sagði í almennum umræ
ardag að þar ríkti „ólga
uðu“. Halldór segir það
aukið. Hann sé þeirrar
mikilvægt sé að félögin
hafi verið í Kópavogi, s
framtíðinni. Hann mun
mál við sitt fólk í bænum
indin séu þó þau að féla
hafi fjölgað.
Spurður hvort Fram
flokkurinn sé sterkari e
þingið en áður segir Ha
vafa leika á því. Flokks
verið sérlega glæsilegt
þingsins hafi verið á þá
sóknarmenn starfi vel s
muni beita sér í þeim ef
stærsta verkefnið á næ
sé á vettvangi ríkisstjó
leiða hana eins og hann
sér.
Um samskipti sín við
Ágústsson, varaforman
sem gagnrýndi ályktun
flokksins um Evrópum
Halldór að alltaf hafi ve
milli þeirra.
„Við erum ekki alltaf
áherslurnar en það er b
Niðurstaða er komin í m
okkar skylda er að vinn
grundvelli. Það munum
og hingað til,“ segir Ha
grímsson.
og er sáttur við ályktun flokksins um
Evrópumálin. Hún sé fullnægjandi
miðað við núverandi aðstæður, ekki
hafi verið ástæða til að ganga lengra.
Aðspurður hvort ályktunin sé á
skjön við stefnuskrá ríkisstjórn-
arinnar telur Halldór svo ekki vera.
Framsóknarflokkurinn sé að marka
sína stefnu til framtíðar en vinni að
sjálfsögðu innan ríkisstjórnarinnar á
grundvelli stjórnarsáttmálans. Það
sé skylda flokksins að takast á við
stærstu viðfangsefni framtíðarinnar,
sem Evrópumálin séu með sanni.
Varðandi niðurstöðu forystu-
manna flokksins í kosningu, þar sem
þau Halldór, Guðni Ágústsson og Siv
Friðleifsdóttir fengu um og yfir 80%
greiddra atkvæða, eða mun minna
en á síðasta flokksþingi, segist Hall-
dór skýra það m.a. með því að
flokksþingið nú hafi verið mun fjöl-
mennara en síðast. Einnig sé ljóst að
flokkurinn hafi gengið í gegnum
mörg erfið mál.
„Það liggur fyrir að ýmsir í
flokknum eru t.d. ekki sáttir við mín-
ar áherslur í Evrópumálum. Það er
eðlilegt en ég sem formaður flokks-
ins hef þær skyldur að tala skýrt um
það sem mér finnst um okkar mik-
ilvægasta framtíðarmál,“ segir Hall-
dór.
Félögin í Kópavogi sameinist
Á flokksþinginu komu fram
áhyggjur framsóknarmanna af stöðu
Tímamótaályktun um ES