Morgunblaðið - 28.10.2005, Síða 44

44 FÖSTUDAGUR 28. OKTÓBER 2005 MORGUNBLAÐIÐ
MINNINGAR
✝ Sigurður Karls-son fæddist á
Bóndastöðum í
Hjaltastaðaþinghá
19. júlí 1922. Hann
lést á Heilbrigðis-
stofnun Austur-
lands á Egilsstöðum
þriðjudaginn 18.
október síðastlið-
inn. Foreldrar hans
voru Karl Magnús-
son smiður og bóndi
á Bóndastöðum, f. 5.
apríl 1884, d. 5. maí
1968, og Margrét
Elísabet Sigurðardóttir, f. 20.
sept. 1894, d. 19. mars 1986. Syst-
ur Sigurðar eru: Guðbjörg, vefn-
aðarkennari, f. 14. júní 1924, d. 7.
júlí 1971, og Sædís Sigurbjörg,
framhaldsskólakennari og hús-
móðir, f. 8. maí 1934.
Sigurður kvæntist Sigfríði Jó-
hönnu Guðmundsdóttur, f. 17.
apríl 1916, hinn 19. júní 1947.
Börn þeirra eru: 1) Kristbjörg Sig-
urðardóttir, f. 29. ágúst 1949,
skrifstofumaður og húsmóðir á
Egilsstöðum, gift Halldóri Sig-
urðssyni, f. 8. des. 1944, vörubif-
reiðarstjóra og brautarverði við
Egilsstaðaflugvöll. Börn Halldórs
eru: Kristborg, f. 24. maí 1963, Vil-
borg Sigurveig, f. 6. apríl 1966, og
Guðmundur Freyr, f. 9. maí 1967.
2) Guðmundur Karl, f. 16. des.
1950, búfræðingur og bóndi í
Laufási, kvæntur Sólveigu Björns-
dóttur, f. 28. feb. 1958. Börn
þeirra: Þórir Björn, f. 14. nóv.
1980, nemi í véliðnfræði við HR,
sambýliskona María Ósk Krist-
mundsdóttir, f. 30. maí 1981. Sig-
kraftaverki líkastur, með aðstoð
gleraugna gat hann farið að lesa á
ný, ferðirnar urðu þrjár til Þýska-
lands.
Einnig hafði borið á kalkeyð-
ingu í mjaðmarlið. Sigurður fer í
mjaðmaaðgerð 1973 og skipt er
um liðinn. Hann þurfti í nokkrar
aðgerðir sem gengu illa og hann
hlaut því varanlega fötlun sem
háði honum við starf eftir það.
Sigurður sinnti félagsmálum
mikið og gegndi ýmsum trúnaðar-
störfum með búskapnum. Hann sat
í stjórn Ungmennafélagsins Fram
frá 1942 til 1949 og var formaður
þess um skeið.Hann sat nokkur
þing Ungmenna- og íþróttasam-
bands Austurlands. Hann var for-
maður byggingarnefndar og verk-
efnisstjóri Hjaltalundar frá 1950
til 1962. Sigurður sat í sveitar-
stjórn Hjaltastaðahrepps frá 1954
til 1962, síðan frá 1974 til 1982,
seinna tímabilið sem varaoddviti.
Einnig sat hann tvö þing Sam-
bands íslenskra sveitarfélaga sem
fulltrúi sveitarstjórnar. Sýslu-
nefndarmaður Hjaltastaðahrepps
sem varamaður 1979 til 1982 og
aðalmaður 1982 til 1987. Sigurður
var formaður Veiðifélags Selfljóts
frá 1979 til 1987. Hann átti um
tíma sæti í sóknarnefnd Hjalta-
staðakirkju og var safnaðar-
fulltrúi. Sigurður sat í stjórn
Lestrarfélagsins í nokkur ár og sat
um árabil aðalfundi Mjólkurbús
Kaupfélags Héraðsbúa sem annar
fulltrúi Hjaltastaðaþinghárdeild-
ar. Ennfremur sat hann í stjórn
mjólkurflutninga Eiða- og Hjalta-
staðahrepps og síðasti formaður
þess félagsskapar. Sigurður átti
sæti sem einn af fulltrúum Hjalta-
staðadeildar á aðalfundum Kaup-
félags Borgarfjarðar um árabil.
Útför Sigurðar verður gerð frá
Egilsstaðakirkju í dag og hefst at-
höfnin klukkan 14.
fríð Jóhanna, f. 16.
ágúst 1984, nemi í
sálfræði við HÍ, sam-
býlismaður Haukur
Sigurðarson, f. 7. maí
1985. María Guð-
björg f. 26. feb. 1988,
menntaskólanemi,
kærasti hennar er
Ingvar Rafn Stefáns-
son, f. 2. feb. 1987.
Þriðja barnið sem
þau Sigfríð og Sig-
urður eignuðust var
stúlka sem dó korna-
barn, f. 3. ágúst 1954,
d. 22. maí 1955.
Sigurður ólst upp hjá foreldrum
sínum á Bóndastöðum. Hann
stundaði nám við Alþýðuskólann á
Eiðum og sótti hugur hans til frek-
ara náms en vegna veikinda föður
hans varð ekki af því. Hann var
bóndi á Bóndastöðum frá 1947.
Hinn 19. des. 1958 flutti hann
heimili sitt ásamt fjölskyldu sinni í
Laufás. Laufás er nýbýli úr
Bóndastaðalandi. Sigurður
byggði allar byggingar á nýbýlinu
sem voru að meira og minna leyti í
byggingu þegar búseta hans hófst.
Árið 1981 hættu þau hjónin bú-
rekstri vegna fötlunar Sigurðar
en áttu sitt heimili í eigin íbúðar-
húsi á jörðinni.Sigurður fór
snemma að finna fyrir óþægindum
í augum og missti sjónina nánast
alveg. Eftir margar ferðir til
augnlæknis hér heima án árang-
urs fer hann árið 1970 til Þýska-
lands í augnuppskurð. Naut hann
aðstoðar Guðbjargar systur sinn-
ar sem fór með honum fyrstu ferð-
ina. Árangur þessara ferða var
Kveðja frá tengdadóttur.
Hlaðkollan angar hnípin á morgunstundu,
haustsólin varlega þokubandinu dreifir,
í fossinum ymur, öspin táradögg leyfir
ótrauðri að falla hljóðlega á föla grundu.
Því þú ert farinn, fluttur á aðrar slóðir
á fund þeirra sem oss hafa kvatt að sinni.
Aldrei brá skugga á okkar samstarf og
kynni,
ei þekkti marga sem voru jafn greindir og
fróðir.
Um þig fór lífið ógjarnan mjúkum
höndum,
ekki þinn stíll að kvarta þótt mótdrægt
væri.
Af ákveðni og natni nýttir hvert tækifæri,
náðir jafnan að fyrirhuguðum ströndum.
Hér var þitt líf, hérna þú áttir heima,
hreint þér svo fjarri rótfestunni að týna.
Æskusveitin þér vottar virðingu sína,
verk þín og tryggð allar stundir mun
geyma.
Sólveig Björnsdóttir.
Nú er hann afi horfinn. Það er
mjög erfitt að trúa því að hann sé
ekki lengur til staðar en það sem við
eigum eftir eru góðar minningar.
Hann byrjaði snemma að mennta
okkur systkinin. Hann sat með okk-
ur, kenndi okkur stafrófið, sagði
okkur sögur og spilaði við okkur. Sú
saga sem okkur er kærust er sagan
af Loðinbarða Strútssyni sem var
skrifuð í gamla stílabók sem afi las
svo oft fyrir okkur.
Afi var mjög jafnlyndur og það var
sama hvað gekk á, hann hélt alltaf ró
sinni og skopskyni. Hann gaf sér
alltaf tíma fyrir okkur systkinin. Við
gátum alltaf treyst því að ef á móti
blés var hann til staðar og hjálpaði
okkur í gegnum erfiðleikana. Hann
sá alltaf ljósu punktana í því sem
íþyngdi okkur og kom okkur í gott
skap. Ef illa gekk í skólanum fórum
við til hans með verkefnin. Hann
setti sig inn í það sem við vorum að
læra og hjálpaði okkur. Jafnvel eftir
að við vorum komin í háskóla var afi
enn að kenna okkur og aðstoða við
lærdóminn.
Frá Maríu Guðbjörgu:
Ég man svo vel eftir því þegar ég
var lítil og við fórum í bæjarferð. Þá
var afi vanur að kaupa sælgæti en yf-
irleitt reyndist það nú vera hrís eða
kóngabrjóstsykur. Alltaf þegar við
systkinin meiddum okkur var afi
vanur að luma á góðgæti í vasanum.
Þegar við vorum kvefuð þá fengum
við alltaf kóngabrjóstsykur „til að
mýkja raddböndin“. Afi hafði svo
gaman af því að gleðja okkur með
sætindum og það breyttist ekkert þó
við værum öll orðin hálffullorðin.
Alltaf lumaði hann á góðgæti handa
okkur og passaði að allir fengju al-
veg örugglega nóg.
Afi átti bók sem hét Nýja söng-
bókin. Á haustin þegar pabbi fór
með lömbin í slátrun vorum við syst-
urnar og afi vön að fara með. Við
sungum hástöfum alla leiðina með
afa upp úr þessari bók. Hann var
mjög söngelskur og hafði gaman af
því að syngja með okkur.
Eitt af því sem ég man mest eftir
er hversu mikið afi var tæknisinn-
aður. Hann keypti sér geislaspilara,
myndbandstæki, tölvu, prentara og
myndlesara. Hann átti ekki í neinum
vandræðum með að læra á tækin þó
stundum kæmi fyrir að hann hringdi
í mig með tölvuvandamál. Ég hafði
alltaf gaman af því að geta leiðbeint
honum.
Afi var svo duglegur. Á sumrin
þegar ég pakkaði rúllunum var afi
vanur að koma með mér. Hann leið-
beindi mér við að bakka og skrifa á
rúllurnar og svo ferðuðumst við
saman á gamla Same. Þegar pabbi
var að dreifa áburði var afi alltaf með
í för og hrærði í með stafnum sínum
meðan pabbi hellti úr pokunum í
dreifarann.
Ég sakna þín svo sárt afi, en er
jafnframt þakklát fyrir allar þær
góðu minningar sem þú skildir eftir
handa mér. Ég mun aldrei gleyma
þér.
Kveðja,
María.
Ég man hvað ég var myrkfælin
þegar ég var lítil og hrædd að hlaupa
á milli bæja. Þá horfði afi alltaf á eft-
ir mér og fór ekki inn fyrr en ég
hafði veifað og var komin heilu og
höldnu heim. Afi hjálpaði mér alltaf
þegar ég sló garðinn, hann rakaði og
bar pokana meðan ég sló. Samvinna
okkar var með eindæmum góð. Þeg-
ar okkur systrum leiddist spilaði afi
við okkur og lét okkur alltaf vinna
þótt við værum orðnar stórar og
ekki lengur tapsárar. Hann vildi að
okkur liði alltaf sem best. Þegar ég
fór í Menntaskólann tók ég áfanga í
rekstrarhagfræði. Áfanginn gekk
ekkert sérstaklega vel en hann afi
gat hjálpað mér og hafði alltaf tíma
til að leiðbeina mér þegar ég leitaði
til hans. Hann hafði alltaf lausan
tíma handa okkur, sama hvað gekk
á.
Ég sakna þín svo, afi, og býst allt-
af við að heyra þig hlæja og segja
sögur þegar ég kem til ömmu en þú
ert farinn og ég mun varðveita minn-
ingarnar sem þú skildir eftir.
Kveðja.
Sigfríð.
Ég minnist þess oft að þegar ég
var lítill og útlendinga bar að garði,
var afi sá eini sem gat talað við þá.
Aðrir á heimilinu skildu ekkert hvað
fram fór og brostu bara.
Alltaf kom hann að brasa eitthvað
með mér þegar ég var byrjaður að
gera við og smíða. Hann hjálpaði
mér mikið og ráðlagði. Okkur
greindi stundum á en þá gaf hann
mér tíma til að átta mig á því. Í flest-
um tilvikum hafði hann rétt fyrir sér.
Við ferðuðumst mikið saman bæði
fljúgandi og keyrandi. Við gistum á
hótelum vítt og breitt um landið. Oft
lentum við í vondum veðrum á ferð-
um okkar en óbilandi kjarkur og þor
afa var oft það eina sem hélt mér
gangandi þegar verst lét. Síðasta
ferðin sem við fórum saman var til
Akureyrar. Þá var afi á leiðinni und-
ir læknishendur. Við vorum komnir
norður seint um kvöld og fengum
inni á hóteli. Morguninn eftir var
fljúgandi hálka og mér leist ekki á
blikuna. Afi var hins vegar bjartsýnn
og sagði að við færum létt með þetta.
Þetta var algengt orðatiltæki hjá
honum. Sem fyrr reyndust þetta orð
að sönnu og allt gekk að óskum. Það
er stórt tómarúm í hjarta mínu sem
ekki verður fyllt nema með minn-
ingum.
Þú munt alltaf eiga stað í hjarta
okkar.
Þórir Björn.
Við systurnar urðum þeirrar gæfu
aðnjótandi þegar við vorum yngri að
dvelja í Laufási á sumrin. Í Laufási
bjó móðurbróðir okkar, Sigurður,
ásamt Fríðu konu sinni og börnun-
um þeirra, Guðmundi Karli og Krist-
björgu og tóku þau alltaf vel á móti
okkur. Hver okkar var nokkur sum-
ur í Laufási og lítum við á þessa dvöl
sem eitt það dýrmætasta sem við
eigum úr okkar æsku. Í Laufási
komumst við í tengsl við náttúruna
og dýrin, kynntumst sveitalífi og bú-
verkum. Sigga frænda var annt um
að okkur liði vel, við fengjum verk-
efni við hæfi og hrós fyrir vel unnin
störf. Honum var jafnframt umhug-
að um öryggi okkar þegar kom að
vélum og verkfærum. Siggi gaf
hverri okkar lamb sem okkur þótti
mikil upphefð að og við fylgdumst
með vaxa og dafna. Hann var góður
við dýrin og kenndi okkur að vera
það líka.
Siggi ferðaðist í tvígang til Þýska-
lands í sjónaðgerð og sagði okkur
stundum frá því sem fyrir augu hans
bar þar ytra. Hann fór einnig í ófáar
mjaðmaaðgerðir til Reykjavíkur og
dvaldi þá oft hjá foreldrum okkar.
Hann gekk með staf frá því að við
munum eftir okkur en mjólkaði samt
kýrnar, mokaði flórinn og tók þátt í
heyskapnum.
Þó Siggi ætti erfitt með að sitja í
bíl, lét hann það ekki aftra sér frá að
eiga góðar stundir með ættingjunum
á fjölskyldumótum víðs vegar um
landið enda var hann mjög frænd-
rækinn. Hann hafði mikinn áhuga á
ættfræði og lífshlaupi forfeðra okkar
og skrifaði um foreldra sína og Guð-
björgu heitna systur sína í bókina
Hrollaugsstaðaætt. Örnefni í um-
hverfinu voru einnig áhugamál
Sigga. Á gamals aldri lærði hann á
tölvu sem auðveldaði honum ritstörf-
in. Einnig lærði hann bókband og
batt inn töluvert af bókum.
Það líður varla það sumar að við
systurnar komum ekki við austur í
Laufási og alltaf hefur mætt okkur
sama hlýja viðmótið hjá Sigga og
Fríðu, eins og við værum að koma
heim. Það er með miklum söknuði að
við kveðjum Sigga frænda og send-
um okkar innilegustu samúðarkveðj-
ur til Fríðu, Gumma, Kristbjargar
og fjölskyldna þeirra.
Lísa, Ingibjörg og Katrín.
Haustvindar hafa nætt yfir héruð,
laufin fallin af trjánum og náttúran
hljóðnar. Haustið tók hann Sigurð
frænda minn með sér í dvalann og ég
vona að hvít fönn leggist sem sæng
yfir gröfina hanns þegar vetrar.
Siggi og Fríða hafa alltaf verið
fastir klettar í minni tilveru. Frá
fyrsta ári til tvítugs eyddi ég sumr-
inu í sveitinni. Þar var jarðtengingin
mín. Ró og friður var einkennandi
heimilisbragur, þó ýmislegt væri
skrafað og skemmt sér. Jákvæðni og
ósérhlífni einkenndu frænda. Þrátt
fyrir löng og ströng veikindi var
aðdáunarvert æðruleysi í fasi hans
og framkomu.
Á vorin gat ég vart beðið eftir að
komast heim í sveitasæluna. Því það
var jú annað heimili mitt sem tók
systurdótturinni opnum örmum.
Sauðburður, girðingarvinna, kýrnar
að sletta úr klaufunum eftir vetrar-
setu, haustkvöld í eldhúsinu rétt fyr-
ir skólabyrjun, öryggi barnsins í
faðmi traustrar fjölskyldu. Þetta var
mér sem salt jarðar.
Það er söknuður sem leggst að nú
þegar auður stóll mun minna okkur
á hvað við höfum öll misst. Það er
söknuður yfir missi góðs manns og
missi gamalla gilda og hefða. Sam-
heldni fjölskyldu, ást á landi og búfé,
sagnahefð, virðing og alúð við um-
hverfið.
Elsku Fríða, Kristbjörg, Guð-
mundur Karl og fjölskyldur. Megi
Guð vera með ykkur á þessum erfiðu
tímum.
Margret Guttormsdóttir.
Sigurður Karlsson var mætur
maður. Hann unni heimahéraði sínu
í Hjaltastaðarþinghá og var með
myndarlegan búskap í Laufási
ásamt Sigfríði Jóhönnu konu sinni.
Síðar stofnaði sonur þeirra Guð-
mundur Karl og Sólveig tengdadótt-
ir þeirra annað býli í sama anda á
landinu. Ég man eftir að hafa séð í
Laufási viðurkenningarskjal fyrir
einstaklega snyrtilegt býli og ég
vissi að þau voru öll vel að því komin.
Ég lærði af Sigurði hvernig bænd-
ur unna landi sínu án þess að nefna
það nokkurn tíma, maður fann fyrir
virðingunni. Hann safnaði heimild-
um um Hjaltastaðarþinghá ásamt
örnefnum í Bóndastaðalandi og
skráði allt saman. Við vorum sam-
mála eftir að hafa rannsakað málið
að skrifa ætti Hjaltastaðarþinghá
(Hjaltastaður) með erri, þótt það
væri sjaldgæfara og bið ég prófarka-
lesara ævinlega að virða það. Við
kynntumst árið 1988 og ég heillaðist
strax af náttúrusýn hans og viðhorf-
um til landsins.
Við Sigurður spjölluðum iðulega
saman um menn og málefni á Aust-
urlandi, sérstaklega þau efni sem
heyrðu liðnum tíma til og bað hann
mig oft um að lesa yfir texta sem
hann hafði samið. Hann sýndi mér til
dæmis lýsingar á nýbyggingum fyrri
ára og viðbyggingum og töldum við
báðir að Bóndastaðir frá 1916 væru
fyrsta steinhúsið sem reist var á
Héraði. Sigurður hafi tekið þátt í því
að félagsheimilið Hjaltalundur var
byggt og verið virkur í samfélaginu.
Árið 1991 flutti ég tímabundið
ásamt fjölskyldu minni til Egilsstaða
og tókum við Sigurður þá strax upp
nánara samstarf en fyrrverandi
kona mín er systurdóttir Sigurðar.
Hann fór þess á leit við mig að vera
ritstjóri að bókinni Áar og niðjar
Sólveigar og Magnúsar (útg. 1992)
en þau hjón voru frá Hrollaugsstöð-
um. Þetta þótti mér mikill heiður og
hófst vinnan hjá mér við verkið
haustið 1991. Sigurður var primus
motor í þessu verki og löngu búinn
að afla flestra heimilda ásamt rit-
nefndinni og skrifa greinar. Hann
kenndi mér að meta ættfræði og
veitti mér góða leiðsögn um völund-
arhús þessara fræða.
Ég hlakkaði ávallt til að koma í
Laufás, bæði til að njóta góðra veit-
inga og uppbyggilegra samræðna.
Laufás er sérlega fallegt bæjarstæði
með óviðjafnanlega sýn á Dyrfjöll.
Sigurður var alltaf með eitthvað í bí-
gerð og ræddi það við gesti til að
fræða og afla fróðleiks. Það var mér
mikils virði að kynnast honum og
fjölskyldu hans: Sigfríði eldri, Krist-
björgu, Halldóri, Guðmundi Karli,
Sólveigu og börnunum á bænum
Þóri Birni, Sigfríði yngri og Maríu
Guðbjörgu. Í Laufási er manni ávallt
tekið með gleði og ég sendi þeim öll-
um innilegar samúðarkveðjur vegna
fráfalls Sigurðar.
Gunnar Hersveinn.
SIGURÐUR
KARLSSON
Ástkær eiginmaður minn, faðir okkar, tengda-
faðir, afi og langafi,
ÓLAFUR ERLENDSSON,
Ketilsbraut 17,
Húsavík,
sem lést á sjúkrahúsi í Eistlandi mánudaginn
17. október, verður jarðsunginn frá Húsavíkur-
kirkju laugardaginn 29. október kl. 14.00.
Helen Hannesdóttir,
Stefanía Ólafsdóttir, Bjarni Andrésson,
Hildigunnur Ólafsdóttir, Auðunn Þorsteinsson,
Elín Ólafsdóttir, Hjálmar Skarphéðinsson,
barnabörn og barnabarnabörn.