Morgunblaðið - 07.11.2005, Blaðsíða 18

18 MÁNUDAGUR 7. NÓVEMBER 2005 MORGUNBLAÐIÐ
UMRÆÐAN
HÁTTVIRTUR mennta-
málaráðherra þverskallast enn við
varðandi málefni Listdansskóla Ís-
lands. Það virðist ekki skipta ráð-
herrann neinu máli að
allir sem hér á landi
hafa faglega þekkingu
á starfsemi skólans
og listdansi segja
skýrum rómi að hug-
myndir ráðherrans og
embættismanna í
menntamálaráðuneyt-
inu gangi ekki upp,
þá skal samt veita
listdanskennslu á Ís-
landi náðarhöggið.
Einhvers staðar sá
ég að ráðherrann vís-
ar til þess að verið sé
að breyta listnáminu yfir í það
form sem það er á Norðurlöndum
og sérstaklega í Svíþjóð. Ég held
að hér sé um mikinn misskilning
að ræða. Ég þekki aðeins til
hvernig listdansnámi er fyr-
irkomið í Svíþjóð, þar sem dóttir
mín er í framhaldsnámi í Kon-
unglega sænska ballettskólanum.
Skólanum er skipt í grunn-
skóladeild og framhaldsdeild og
fara nemendur í gegnum inntöku-
próf til að komast að, hvort heldur
er í grunnskóladeild eða fram-
haldsdeild. Grunnskóladeild skól-
ans er á fjórum stöðum, þ.e. í
Stokkhólmi, Gautaborg, Malmö og
Piteå. Á hverju ári sækja fleiri
hundruð manns um að komast í
framhaldsdeild, en inn eru teknir
milli 50 og 60 nemendur, til helm-
inga strákar og stelpur og á braut
fyrir klassískan ballett og braut
fyrir nútímadans. Þegar dóttir
mín hóf nám í ágúst 2004, var hún
eini nemandinn í sínum árgangi á
klassísku braut skólans sem kom
ekki úr einum af grunnskólum
Konunglega sænska ballettskól-
ans. Alls var 154 stúlkum boðið að
koma í inntökupróf fyrir klassísku
brautina og var meirihluti þeirra
úr einkaskólum í Svíþjóð. Hvernig
sem á því stóð, slapp engin stúlka
af nemendum einkaskólanna í
gegnum nálarauga inntöku-
prófsins. Ekki ein einasta. Þær
sem komust inn voru 11 úr grunn-
skóladeild skólans í Stokkhólmi, 3
úr öðrum grunnskóladeildum skól-
ans og síðast og ekki síst eini
nemandinn úr List-
dansskóla Íslands
sem sótti um.
Er það virkilega að
við viljum kippa fót-
unum undan skóla
sem við Íslendingar
getum verið stoltir af
og stenst alþjóðlegan
samanburð. Teljum
við okkur geta gert
betur með því að
dreifa námi grunn-
skólanemenda til mis-
jafnlega staddra
einkaskóla sem geta
ekki gert sömu kröfur til nemenda
sinna og Listdansskólinn gerir. Ef
Svíar telja sig þurfa að halda úti
grunnskóladeild, af hverju ættum
við Íslendingar að geta gert hlut-
ina öðru vísi? Miðað við það sem
sagt er að ofan, þá er grunn-
skóladeildunum haldið úti til að
tryggja að framhaldsdeild Kon-
unglega sænska ballettskólans
hafi úr nægum fjölda hæfra um-
sækjenda að velja.
Til að bæta gráu ofan á svart,
hefur því verið fleygt að dans-
kennsla framhaldsdeildarinnar
eigi að færast inn í nýtt íþróttahús
MH. Ég vona að þetta sé rangt,
enda væri sú leið álíka vitlaus og
að sameina kennslu í frjálsum
íþróttum, handbolta og knatt-
spyrnu og gera öllum að stunda
íþróttina á grasvelli. Ég sæi FH-
inga fyrir mér leika handbolta á
grasvellinum í Kaplakrika. Það að
leggja niður grunnskólann er svip-
að og að leggja niður yngriflokka-
starf íþróttafélaganna og láta
skólunum það starf eftir. Síðan
þegar grunnskóla væri lokið og
ekki fyrr, gæfist áhugasömum
tækifæri að sækjum um að komast
t.d. í FH. (Ég vel náttúrulega FH
vegna tengsla ráðherrans við fé-
lagið.) Er ég hræddur um að
knattleikni Hafnfirðinga hefði eitt-
hvað farið aftur, væri þessi háttur
hafður á.
Skora ég á háttvirtan ráðherra
að hverfa frá ákvörðun sinni eða
að minnsta kosti tryggja grunn-
skóladeild Listdansskóla Íslands
sjálfstæða tilvist og varanlega
starfsaðstöðu. Með ákvörðun sinni
hefur ráðherrann vísað nemendum
grunnskólans út á guð og gaddinn
og kippt fótunum undan fram-
haldsnámi í listgreininni hér á
landi. Ballettnám er ólíkt öðru
listnámi og verður því ekki steypt
í sama mót. Þetta er líkamlega og
andlega krefjandi nám sem krefst
bestu leiðsagnar hæfra kennara
við bestu aðstæður. Til að ná ár-
angri þurfa nemendur að byrja
snemma og leggja hart að sér.
Daglegar æfingar í nokkra tíma á
dag eru lykillinn að árangri. Sam-
feldni náms er mikilvæg og sam-
band verður að vera á milli kenn-
ara yngra stigs og eldra stigs. Ef
grunnurinn er ekki réttur, verður
ekki byggt ofan á hann.
Ég vona að þessu slysi verði af-
stýrt, þó það væri ekki nema fyrir
það, að ég á aðra dóttur sem mun
hefja ballettnám eftir áramót og
langar til að verða ballerína eins
og stóra systir. Sé ég ekki, að ég
geti látið drauma hennar ræst hér
á landi, fái háttvirtur ráðherrann
sínu framgengt.
Til varnar List-
dansskóla Íslands
Marinó G. Njálsson fjallar
um Listdansskóla Íslands ’Ég vona að þessu slysiverði afstýrt, þó það
væri ekki nema fyrir
það, að ég á aðra dóttur
sem mun hefja ball-
ettnám eftir áramót og
langar til að verða
ballerína eins og stóra
systir. ‘
Marinó G. Njálsson
Höfundur er faðir
nemanda í ballettnámi.
VIÐ þorum, getum og viljum
eru orð sem títt eru nefnd þessa
dagana. Undir þessu slagorði hafa
konur sameinast í baráttunni fyrir
bættum réttindum og kjörum.
Við, bæði karlar og konur sem
vinnum við uppeldis-
og menntastofnanir
landsins berum ekki
einungis eigin hag
fyrir brjósti heldur
einnig nemenda okk-
ar, barnanna í þessu
landi sem þurfa öfl-
uga talsmenn til að
standa vörð um
menntun þeirra.
Það er undarlegt
og jafnframt dap-
urlegt að í landi þar
sem velmegun er slík
sem á Íslandi virðist
lítill framkvæmdavilji
yfirvalda í þá veru að
ná hæfasta fólkinu í
vinnu á þessar stofn-
anir. Um uppeldi og
menntun barna í leik-
skólum eiga leik-
skólakennarar að sjá.
Við vitum hins vegar
að fjöldinn allur af
leikskólakennurum
vinnur ekki í leik-
skólunum heldur við
eitthvað allt annað!
Hvernig ætli standi á
því? Jú, vegna lágra
launa, þeir treysta
sér ekki í slík lág-
launastörf; hafa ein-
faldlega ekki efni á
því!
Við leikskólakennarar með fag-
legan metnað kærum okkur held-
ur ekki um „einhvern“ af atvinnu-
leysisskrá inn í leikskólann. Okkur
er ekki sama hvernig staðið er að
menntun og uppeldi barna í ís-
lenskum leikskólum.
Er við okkur að sakast? Klikk-
uðum við kannski á slagorðinu?
Það getur líka verið að úr okkur
sé allur vindur. Því eftir margra
ára metnaðarfullt vinnuframlag er
eins og maður sé sleginn með
blautri tusku í andlitið í hvert sinn
sem maður fær launa-
seðilinn.
Skilaboðin eru skýr;
lítilsvirðing fyrir
starfinu okkar.
Já, ég leyfi mér að
taka þetta djúpt í ár-
inni! Hvernig má
skilja þetta öðruvísi?
Það sem er vandað
og fínt kostar peninga,
það er eitthvað sem
allir skilja. Við Íslend-
ingar erum þekktir
fyrir að vilja vera fínir
og í vönduðum fötum,
það kostar peninga.
Við Íslendingar viljum
líka hafa fína og vand-
aða skóla og leikskóla,
það kostar líka pen-
inga. Eða viljum við
kannski bara hafa
þetta fallega útlítandi?
Skiptir innra starfið
engu máli? Er for-
eldrum íslenskra
barna alveg sama? Er
foreldrum sama hverj-
ir annast börnin
þeirra stærsta hluta
dagsins, fimm daga
vikunnar? Nei, því
trúi ég ekki.
Mér er ekki sama
og mér er nóg boðið!
Ég er bæði foreldri og leikskóla-
kennari og ég veit að ég tala fyrir
munn margra þegar ég segi: við
látum ekki bjóða okkur þetta
lengur!
Það er lúalegt hvernig yfirvöld
fóru með og komu fram við kenn-
ara fyrir ári síðan er þeir háðu
sína baráttu. Við neitum að hlusta
lengur á að ekki sé hægt að
hækka launin vegna þessa og hins.
Þetta er spurning um forgangs-
röðun. Höfum við Íslendingar efni
á tónlistarhúsi sem kostar tólf
þúsund milljónir? Ef við eigum
svo lítið af peningum í þessu landi
að ekki er hægt að borga mann-
sæmandi og góð laun þá skil ég
ekki hvernig er hægt að fara út í
slíkar framkvæmdir sem þessar.
Það er lítilsvirðandi fyrir okkur
almúgann í þessu nýríka landi að
þurfa að hlusta á þessa gömlu
tuggu aftur og aftur; að ekki sé
hægt að hækka launin, og segja
okkur svo að það sé okkur að
kenna þegar verðbólgan hækkar
og kaupmátturinn minnkar. Allt út
af ómerkilegum launahækkunum
sem mjatlað er út endrum og
sinnum.
Ráðamenn þjóðarinnar verða að
taka saman höndum og við Íslend-
ingar þurfum að skilgreina upp á
nýtt hvað hefur forgang umfram
annað í þessu landi.
Fjárfestum í skólakerfinu!
Borgum leikskólakennurum og
öðrum kennurum svo há laun að
þangað streymi vel menntað fólk
og sláist um störfin. Við eigum
auðvitað að setja markið hátt og
stefna að því að eiga vandaðasta
og besta leikskóla- og skólakerfi
Evrópu! Það hlýtur að skila okkur
hæfustu einstaklingunum inn í
framtíðina.
Verum fremst í Evrópu!
Leikskólakennar-
ar sameinumst í
baráttunni fyrir
bættum kjörum!
Anna Jóna Guðmundsdóttir
fjallar um launakjör
leikskólakennara
Anna Jóna
Guðmundsdóttir
’Ráðamennþjóðarinnar
verða að taka
saman höndum
og við Íslend-
ingar þurfum að
skilgreina upp á
nýtt hvað hefur
forgang umfram
annað í þessu
landi.‘
Höfundur er leikskólakennari
og trúnaðarmaður á Akureyri.