Morgunblaðið - 18.12.2005, Blaðsíða 8

8 | 18.12.2005
Á
aðventunni verður Hjálpræðisherinn ávallt sýnilegri en endranær og víst er
að margir eiga jólahald sitt að þakka óeigingjörnu starfi liðsmanna hans.
Hinn íslenski Björn Tómas Kjaran, 24 ára, og hin norska Astrid Aano
Hoyen, 27 ára, eru hermenn Drottins í höfuðborginni.
„Ég átti vinkonur heima í Noregi sem voru í Hjálpræðishernum og þær tóku mig
með á samkomur,“ svarar Astrid spurningunni um af hverju hún er á þessum stað í
tilverunni. „Ég var tvítug, þarna var
mjög öflugt ungliðastarf og mér
fannst strax að þarna ætti ég heima.“
„Ég er fæddur og uppalinn í Nor-
egi,“ segir Björn, „og þetta byrjaði
eiginlega með því að mamma mín var
að vinna þar í búð á vegum Hjálpræð-
ishersins og í gegnum það kynntist ég
aðeins starfi hans. Svo flutti ég á Vest-
urlandið og gerðist unglingaleiðtogi í
hernum og þá fór ég að kynnast hon-
um af alvöru. Ég flutti hingað til Ís-
lands fyrir um þremur árum og hélt
áfram að vinna fyrir herinn og gerðist
fullgildur hermaður fyrir einu ári. Áð-
ur var ég svokallaður samherji, sem er
skráður meðlimur í hreyfingunni, en
til þess að verða hermaður þarf bæði
að gangast undir heit og vera virkur í
starfinu, taka þátt í samkomum og
gegna ákveðnu hlutverki.“ Astrid er
einnig fullgildur hermaður, eða her-
kona eins og þær kallast á Íslandi.
Barátta góðs og ills | Kjarninn í starfi
Hjálpræðishersins er að boða orð
Drottins. Starfið er fjölbreytt og snýst
ekki síst um að afla nýrra liðsmanna.
„Við erum til dæmis með kór fyrir
ungt fólk með fólki frá öðrum lönd-
um,“ segir Björn. „En kjarninn er
auðvitað sá að við erum her sem berst
í hinu andlega stríði í heiminum á
milli góðs og ills.“ Og Astrid bætir
við: „Við erum eins og hver annar
kristinn söfnuður. Við stefnum að
sama markmiði, boðun fagnaðarer-
indisins, þótt aðferðir okkar séu öðru-
vísi en annarra, til dæmis að klæðast
einkennisbúningi, en tilgangurinn
með honum er að gera okkur sýnileg
úti á meðal fólks.“
Hafa þau alltaf verið mjög trúuð? „Ég hef verið það frá því ég man eftir mér,“
segir Björn, „en hef þó lifað því sem við köllum tvöföldu lífi. Djammaði, drakk og
reykti utan hersins. En svo tók ég þá ákvörðun fyrir rúmlega ári að stíga skrefið til
fulls inn í herinn og hætta þessari vitleysu. Það er meðal annars hluti af
heiti hermannsins að nota engin vímuefni, enda er Hjálpræðisherinn
stærsta bindindishreyfing í heiminum.“
Og Astrid kveðst alin upp í kristni: „Fjölskylda mín er mjög trúuð
og ég fór alltaf í kirkju með foreldrum mínum þegar ég var yngri. En
eftir að ég gekk til liðs við Hjálpræðisherinn hefur skilningur minn þó
aukist mikið og dýpkað á því hvað það er að vera kristin manneskja.
Þegar ég flutti að heiman kom tímabil þar sem ég fiktaði eitthvað við að drekka og
reykja, en ég gat það hreinlega ekki til lengdar. Ég fann svo sterkt hvað það var
rangt.“
„Þegar maður hættir sjálfur að djamma,“ segir Björn, „þá sér maður betur hvað
margir eru í ruglinu og hvaða slæmu áhrif það hefur á fólk. Við vinnum hérna
stundum um helgar og það er afar sorglegt að horfa upp á fólk sem hefur verið lengi
í neyslu og er að niðurlotum komið, bæði andlega og líkamlega.“
Miklar annir | Starf flestra í Hjálpræðishernum felst í sjálfboðavinnu og bæði Astrid
og Björn vinna fullan vinnudag annars staðar. Björn er deildarstjóri í leikskóla og
Astrid gegnir hálfu starfi í leikskóla og hálfu á frístundaheimili. Að auki starfa þau
aðra hvora helgi í móttöku gistiheimilisins við Kirkjustræti og koma að rekstri kaffi-
húss í kjallara þess sem opið er á föstudagskvöldum. Þangað koma bæði íbúar
heimilisins og fólk utan af götu og fer eftir fjárhagsaðstæðum hvort það greiðir fyrir
veitingarnar eða ekki. „Svo það er nóg
að gera hjá okkur,“ segja þau brosandi
og Björn bætir við: „Núna fyrir jólin
er líka meira í gangi hjá okkur en á
öðrum tíma ársins. Núna förum við
meira út á meðal fólks og seljum Her-
ópið, blað Hjálpræðishersins, og
söfnum fé til starfsins. Við erum með
jólapotta undir fjárframlög frá fólki,
sem við ávörpum þó ekki að fyrra
bragði, og erum með þá í Kringlunni,
Smáralind, Kolaportinu, Hafnarfirði
og stundum á Laugaveginum. Oft er-
um við þá spurð út í starf Hjálpræð-
ishersins, svo þetta er líka góð leið til
að komast í samband við fólk.“
Aðstoð við fátæka og heimilislausa
er ávallt mikil á þessum árstíma. „Við
höfum undanfarið verið að skrá niður
umsóknir um mat og föt fyrir jólin og
þær eru rosalega margar núna,“ segir
Astrid. Greinilegt að margir eru út-
undan í hinu efnahagslega góðæri
þjóðarinnar.
Þau segjast ekki verða fyrir aðkasti
eða upplifa mikla fordóma í garð
Hjálpræðishersins. „Halldór Laxness
gerði fordómafullt grín að hernum á
sínum tíma og það loddi lengi við
hann en er sem betur fer að mestu
gleymt,“ segir Björn. „En þegar
Hjálpræðisherinn kom fram í Bret-
landi upp úr miðri nítjándu öld varð
hann reyndar fyrir miklu aðkasti í
bókstaflegum skilningi,“ segir Astrid.
„Sumir litu á frumherjana sem betlara
og köstuðu í þá tómötum og fúl-
eggjum.“
Yfir hundrað lönd | Hjónin William og
Catherine Booth stofnuðu The Salva-
tion Army – Hjálpræðisherinn – í
London árið 1865 og hefur starfsemin síðan borist víða, eða til yfir hundrað landa.
Mottó þeirra var: Soup, soap and salvation – Súpa, sápa og sáluhjálp – og byggðist
samkvæmt því frá upphafi á aðstoð til fátækra og boðun fagnaðarerindisins. Hreyf-
ingin er misjafnlega öflug eftir löndum, en mjög sterk í Bretlandi og
Noregi. Hér á landi hefur þátttakan verið sveiflukennd í flokkunum
sem starfa í Reykjavík og á Akureyri (og einnig á Ísafirði á árum áður),
en skráðir meðlimir núna eru um tvö hundruð á öllu landinu. „Það er
mjög gott að tilheyra samfélagi sem er til um allan heim. Hvar sem
maður kemur er maður velkominn í þessum félagsskap,“ segir Björn.
Fyrir utan einkennisbúninginn er Hjálpræðisherinn einnig þekktur
fyrir gítarspil og söng á götum úti. Astrid og Björn taka virkan þátt í þeim uppá-
komum. „Við troðum gjarnan upp á Laugaveginum,“ segir Astrid, „og erum að
minnsta kosti einu sinni í mánuði í Kolaportinu. Þetta er þáttur í því að gera okkur
sýnileg úti á meðal fólksins og tíðkast alls staðar þar sem Hjálpræðisherinn starfar.“
Þau er hvorugt gift, þótt það hafi ekkert með hermennsku þeirra að gera, og bæði
sjá fram á að helga Hjálpræðishernum krafta sína um ókomna framtíð. „Þetta er
okkar líf og við ætlum að halda áfram að lifa.“ | pallkristinn@internet.is
Súpa, sápa og sáluhjálp
Björn Tómas og Astrid Aano boða orð Drottins og helga líf sitt Hjálpræðishernum
Tilgangurinn
með einkennis-
búningnum er að
gera okkur sýnileg
úti á meðal fólks.
L
jó
sm
yn
d:
B
ry
nj
ar
G
au
ti
Björn Tómas
og Astrid Aano
pakka inn
jólagjöfum til
bágstaddra.