Fréttablaðið - 15.11.2003, Side 16

16 15. nóvember 2003 LAUGARDAGUR
Kiri Te Kanawa, ein frægastasópransöngkona heims,
heldur tónleika í Háskólabíói í
kvöld. Uppselt var á tónleikana
fyrir hálfu ári en þá seldust
miðarnir upp á innan við
klukkutíma. Kiri er á stöðugum
ferðalögum vegna vinnu sinnar
og hefur yfirleitt stutta viðdvöl
á hverjum stað. Svo er líka að
þessu sinni. Hún segist ekkert
sérstaklega hrifin af því að
ferðast og búa á hótelherbergj-
um. „En ferðalög eru hluti af
starfinu og ef maður er söngv-
ari getur maður ekki alltaf
sungið heima hjá sér og sofið í
eigin svefnherbergi. Maður
verður að fara út meðal fólks-
ins.“
Kiri fæddist árið 1944 í Nýja-
Sjálandi. Foreldrar hennar voru
ekki í hjónabandi og hún var
ættleidd nokkurra mánaða göm-
ul. Sem barn þjáðist hún af bíl-
veiki og til að róa hana tók fóst-
urmóðir hennar upp á því að
syngja fyrir hana. Kiri tók und-
ir og því meir sem hún söng því
minna fór fyrir bílveikinni. „Ég
söng klukkustundum saman í
bílnum til að losna við bílveik-
ina,“ segir Kiri. Fósturmóðir
hennar, sem hafði sönghæfi-
leika, þóttist sjá sömu hæfileika
hjá dóttur sinni og lagði áherslu
á að þjálfa þá. Kiri var einungis
sex ára gömul þegar hún söng í
fyrsta sinn opinberlega í út-
varpi. „Ég hef verið að syngja
allt mitt líf,“ segir hún, „ég veit
ekki hvaða starf ég hefði valið
mér hefði ég ekki orðið söng-
kona. Ég hef reyndar ágæta
skipulagshæfileika og hefði
sennilega getað notið mín í ein-
hverju slíku starfi. Og svo er ég
góður kokkur.“
Stjarna á einu kvöldi
Rúmlega tvítug fór Kiri í tón-
listarnám til London en hafði þá
þegar vakið athygli í heima-
landi sínu fyrir afburðasöng. Í
London var það Colin Davis sem
uppgötvaði hana og fól henni
hlutverk greifafrúarinnar í
Brúðkaupi Fígarós. „Þegar mér
var skyndilega boðið hlutverkið
hugsaði ég með mér að menn-
irnir hlytu að vera galnir og
mér fannst ég líka vera galin að
taka boði þeirra. En ég mætti í
The Royal Opera House í
Covent Garden og söng hlut-
verkið,“ segir hún. Ný stjarna á
óperusviðinu fæddist það kvöld.
Kiri endurtók svo leikinn þegar
hún tók að sér, með þriggja
klukkustunda fyrirvara, að
hlaupa í skarðið fyrir Teresu
Stratas sem Desdemona í
Óþelló í Metropolitan-óperunni.
Gagnrýnendur voru ærir af
hrifningu. Kiri segir þessa tvo
atburði þá mikilvægustu á söng-
ferli sínum. Hún festi sig svo
rækilega í sessi árið 1981 þegar
hún söng við brúðkaup Karls
Bretaprins og Díönu í Pálskirkj-
unni í London. Fáir söngvarar
samtímans hafa haft stærri
áheyrendahóp því um 600 millj-
ónir manna fylgdust með at-
höfninni. Konungsfjölskyldan
verðlaunaði Kiri með því að
aðla hana árið eftir.
Söngkonan er sögð treg til að
ræða einkalíf sitt. Hún giftist
Desmond Park árið 1967 eftir
sex mánaða kynni. Hann er
verkfræðingur en tók að sér að
sjá um viðskiptahliðina í óperu-
ferli konu sinnar þótt hann
hefði engan áhuga á óperutón-
list. Hjónin skildu fyrir
nokkrum árum og sagt er að
skilnaðurinn hafi verið Kiri
sársaukafullur. Hjónin ætt-
leiddu dreng og stúlku og Kiri,
sem er sjálf ættleidd, segir að
ættleiðingu fylgi ákveðin
vandamál eins og öryggisleysi.
„Ég vona að slíkt eigi ekki við
um mín börn en ég tengi ýmis
vandamál við að þau eru ætt-
leidd. Sjálf leiði ég ekki mikið
hugann að því að ég er ættleidd
og börn mín gera það ekki held-
ur, en auðvitað höfum við rætt
þessa hluti. Stundum gleymi ég
því að þau eru ættleidd og það
skiptir mig engu höfuðmáli í líf-
inu að ég er ættleidd.“ Hún seg-
ir að það sé flóknara mál fyrir
börn sín að eiga fræga móður.
Aðdáandi Grateful Dead
Kiri hefur sungið inn á fjöl-
marga geisladiska, bæði óperu-
tónlist, þjóðlög og söng-
leikjatónlist. Hún segist ekki
setja merkimiða á tónlist eftir
tegundum og er ósammála því
viðhorfi að popptónlist sé
ómerkilegri tónlist en óperutón-
list: „Ég er aðdáandi Grateful
Dead, ég hlusta á Robbie Willi-
ams, ég elska Frank Sinatra og
er hrifin af Celine Dion. Ég lít
ekki svo á að það sé fyrir neðan
mína virðingu að hlusta á
popptónlist.“ Hún er heldur
ekki sammála því sem oft hefur
verið haldið fram að ungt fólk
hafi ekki áhuga á óperum. „Þeg-
ar ég lít á mína áheyrendur þá
veit ég að þetta er ekki rétt.
Vandamálið er miðaverð, sem
er hátt, og ég vil vinna að því að
ungu fólk verði gert kleift að
kaupa sér ódýra miða, þannig að
það hafi efni á að sjá vandaðar
sýningar með bestu söngvurun-
um.“
Þegar Kiri er spurð að því
hvað sé það mikilvægasta sem
hún hafi lært á ferlinum segir
hún: „Ég er alltaf að læra. Það
sem ég hef lært á ferlinum er að
syngja lag og segja um leið sögu
og fá fólk til að gráta eða verða
hamingjusamt. Það mikilvæg-
asta er að geta í söngnum túlkað
sögu sem snertir hlustandann, og
þá skiptir engu á hvaða máli er
sungið.“ Hún segir að það erfið-
asta við að vera óperusöngkona
sé að læra textann. „Maður er að
klukkustundum saman og þegar
maður fer að sofa er textinn enn
að hljóma í höfðinu.“ Hún hefur
aldrei þjáðst af sviðsótta en seg-
ist stundum verða örlítið tauga-
óstyrk áður en hún fer á svið.
Félagar á óperusviðinu
Þegar hún var að hefja feril
sinn voru eftirlætissöngvarar
hennar á óperusviðinu Leontyne
Price og Victoria de los Angeles
en umfram allt Renata Tebaldi
sem hún dáði. Hún segir Freder-
icu von Stade vera vinkonu sína
og segist einnig hafa mikið dálæti
á tenórunum þremur, Pavarotti,
Domingo og Carreras, sem hún
lýsir sem góðum félögum sínum
en hún hefur sungið með þeim öll-
um. Hún segir þá alls ólíkar
manngerðir en alla mikla per-
sónuleika: „Pavarotti er sá dá-
samlega félagslyndi, Domingo er
kaupsýslumaðurinn og Carreras
er litli strákurinn.“
Óperusöngvarar hafa þá
ímynd að vera skapstórir. „Ég hef
séð marga söngvara hegða sér
kjánalega,“ segir hún, „og þótt
mér finnist ég aldrei hafa verið
kjánaleg þá hef ég gerst sek um
að rjúka upp á nef mér, en ég held
að þá hafi ég yfirleitt haft ástæðu
til. Ég hef orðið vitni að slæmri
hegðun og ég hef orðið vitni að
fyrirmyndarhegðun. Það eiga all-
ir sína slæmu daga og ég sé ekk-
ert athugavert við það. En þegar
slíkt hendir þekkt fólk verður
stundum einhver til að hringja í
fjölmiðla og þá verður slæmi dag-
urinn að frétt.“
Kiri Te Kanawa verður sextug
á næsta ári og röddin er ekkert
farin að gefa sig. „Ég ætla að
syngja eins lengi og ég get. Að
eilífu,“ segir hún.
kolla@frettabladid.is
KIRI TE KANAWA
„Ég er alltaf að læra. Það
sem ég hef lært á ferlinum
er að syngja lag og segja um
leið sögu og fá fólk til að
gráta eða verða hamingju-
samt. Það mikilvægasta er að
geta í söngnum túlkað sögu
sem snertir hlustandann, og
þá skiptir engu á hvaða máli
er sungið.“
Kiri Te Kanawa er eitt af stóru nöfnunum í óperuheiminum. Hún heldur tónleika í Háskólabíói í kvöld. Í viðtali við Fréttablaðið talar hún
um feril sinn, líf sitt og óperuheiminn:
Ætla að syngja að eilífu
Pavarotti er sá
dásamlega félagslyndi,
Domingo er kaupsýslumað-
urinn og Carreras er litli
strákurinn.
,, Ég er aðdáandi Grateful Dead, éghlusta á Robbie Williams,
ég elska Frank Sinatra og er
hrifin af Celine Dion. Ég lít
ekki svo á að það sé fyrir
neðan mína virðingu að
hlusta á popptónlist.
,,
Sjálf leiði ég ekki
mikið hugann að
því að ég er ættleidd og
börn mín gera það ekki
heldur, en auðvitað höfum
við rætt þessa hluti. Stund-
um gleymi ég því að þau
eru ættleidd og það skiptir
mig engu höfuðmáli í lífinu
að ég er ættleidd.
,,