Fréttablaðið - 15.11.2003, Blaðsíða 42

30 15. nóvember 2003 LAUGARDAGUR
Sunnudaginn 16. nóvember 2003
í hátíðasal Háskóla Íslands
13.00 Þingið sett
Verðlaun veitt fyrir gott nafn á fyrirtæki

Erindi
Ágústa Þorbergsdóttir, Íslenskri málstöð:
Íslenskt íðorðastarf og orðabanki Íslenskrar málstöðvar
Þorsteinn Vilhjálmsson prófessor:
Íslenskan og raunvísindin – „Orð er á Íslandi til...“
Þuríður Þorbjarnardóttir líffræðingur:
Er líf í orðabankanum?
Birna Lárusdóttir, Fornleifastofnun Íslands:
Orð forn og ný – Aðdragandi og undirbúningur
orðasafns í fornleifafræði
Guðrún Kvaran prófessor, formaður Íslenskrar
málnefndar: Orðastarf í Háskóla Íslands
Námsstyrkur Mjólkursamsölunnar afhentur
Fundarhlé – Veitingar
15.00 Ávarp menntamálaráðherra
Verðlaun Jónasar Hallgrímssonar afhent
og tvær sérstakar viðurkenningar veittar
fyrir störf í þágu íslensks máls
15.40 Þingslit – Veitingar
Skólakór Kársness syngur
Verðlaunahafar úr Stóru upplestrarkeppninni lesa ljóð
ALLIR VELKOMNIR
Málræktarþing
og hátíðardagskrá
á degi íslenskrar
tungu
Að dagskránni standa menntamálaráðuneytið og
Íslensk málnefnd í samstarfi við Mjólkursamsöluna
Skólakennarinn fyrrverandiTobe Hooper segist hafa feng-
ið hugmyndina að The Texas
Chainsaw Massacre í miðjum
jólainnkaupum. Hann var í troð-
fullri byggingavöruverslun þeg-
ar mannfjöldinn ruddi honum
upp að keðjusagarekka og í eitt
augnablik sá hann sjálfan sig
fyrir sér salla múginn niður með
einni söginni. Leikstjórinn segir
að á þessu augnabliki hafi sagan
um morðóða manninn með leður-
grímuna sprottið upp í huga sér
fullsköpuð.
The Texas Chainsaw Mass-
acre kynnti, ásamt The Last
House on the Left eftir Wes
Craven, nýja tegund hryllings-
mynda til sögunnar en í þeim var
farið út á ystu nöf og allt gert til
að ganga fram af áhorfendum.
Ofbeldið var yfirgengilegt, til-
gangslaust og óútskýranlegt eins
og sést einna best á morðingjan-
um Leatherface. Hann er ekki af-
sprengi mislukkaðra vísindatil-
rauna eða djöfull á valdi hins illa
og hefur engar sýnilegar ástæð-
ur fyrir morðunum, hvorki sál-
fræðilegar, líkt og í Psycho, né
efnahagslegar. Hann drepur
bara alla sem verða á vegi hans
eins og ekkert sé.
Í fótspor hinna lifandi
dauðu
Það var hrollvekjumeistarinn
George A. Romero sem ruddi braut-
ina fyrir Wes Craven, Tobe Hooper
og fleiri sem slógu í gegn með þess-
um ódýru og hroðvirknislegu mynd-
um sem voru keyrðar áfram af
glórulausu ofbeldi. Hooper og Crav-
en sóttu báðir ákveðna fyrirmynd
til The Night of the Living Dead,
sem Romero gerði árið 1968.
Ég hef ekki séð þá nýju og getekki sagt neitt um hana en
Texas Chainsaw Massacre frá ár-
inu 1974 var vissulega tímamóta-
verk en hún og Halloween frá
1978 gerðu nútíma „slasher“-
hryllingsmyndirnar að því sem
þær eru í dag“, segir Carol J.
Clover, sérfræðingur í íslenskum
miðaldabókmenntum og kvik-
myndafræðingur sem skrifaði
bókina Men, Women, and Chain-
saws þar sem hún fjallaði um
hrollvekjur og þá ekki síst Texas
Chainsaw Massacre.
Horfði á mikið af slæmum
myndum
„Ég fjalla nú um eitthvað í
kringum 250 myndir í bókinni en
Texas Chainsaw er í forgrunni.
Hún er fyrsta mynd þessarar
gerðar sem ég sá þó það hafi ekki
verið fyrr en í kringum 1988 þeg-
ar hún var endursýnd. Hún sat
svolítið í hausnum á mér og mér
fannst þetta vera mynd sem
þarfnaðist skýringa. Mér fannst
hún sjokkerandi en gerði mér um
leið grein fyrir því að þarna var
verið að gera hluti með myndavél-
inni sem ætti ekki að gera. Ég
hugsaði með mér að fólkið sem
gerði þessa mynd hefði greinilega
ekki hugmynd um hvernig ætti að
gera bíómyndir og hefði ekki lesið
nein kvikmyndafræði og í fram-
haldinu velti ég því fyrir mér
hvort fólk sem fjallaði fræðilega
um kvikmyndir hefði nokkuð séð
þessa mynd. Þá vaknaði spurning-
in um það hvort kvikmyndafræð-
ingar hefðu kannski ekki séð nein-
ar slæmar myndir og fræðin
væru því öll skrifuð með tilliti til
góðra mynda. Mér fannst þetta
góð hugmynd og eftir að hafa séð
þessa mynd fór ég að leggja mig
fram um að horfa á slæmar mynd-
ir og var strax byrjuð að skrifa
þessa bók ómeðvitað. Texas
Chainsaw var sem sagt myndin
sem kom mér af stað og fyrir vik-
ið er hún fyrirferðarmeiri.“
Vélsagarmorðinginn í
sturtuklefanum
En er eitthvert vit í því að end-
urgera hryllingsmynd sem var
brautryðjendaverk árið 1974?
„Það er auðvitað alltaf verið að
reyna að nálgast nýjar kynslóðir á
nýjan hátt og svo snýst þetta auð-
vitað alltaf fyrst og fremst um að
græða peninga og gæði myndanna
sem slíkra skipta ekki öllu máli.
Ég hef að vísu heyrt jákvæða hluti
um þessa nýju mynd frá einum
vini mínum sem hefur séð hana og
hef því hug á að sjá hana. En ég
hef mínar efasemdir þar sem ég
tel að það sem hafi gætt þessar
Carol J. Clover er sérfræðingur í
keðjusagarmorðingjanum:
Fræðileg umfjöllun
um vondar myndir
Keðjusagarmorðinginn Leðurfés skaut bíógestum skelk í bringu í
The Texas Chainsaw Massacre árið 1974. Myndin þótti óvenju ruddaleg
og hrá á sínum tíma og hefur nú verið endurgerð með það fyrir augum
að hrella nýja kynslóð unglinga.
Endurtekið
blóðbað
Þar vöknuðu dauðir til lífsins
og þvældust um heilalausir og
umlandi og átu allt sem á vegi
þeirra varð. Sú heimsmynd sem
blasti við hjá Romero var öll í
upplausn og engu var treystandi.
Ofbeldið var óvænt og kom úr öll-
um áttum og það var ekki einu
sinni líftrygging að vera aðalper-
sóna sögunnar og áhorfendur
voru sviknir um góðan endi.
Minnsti spámaðurinn
Hooper er sjálfsagt minnsti
spámaðurinn í þessum hópi braut-
ryðjenda fjöldamorðingjahroll-
vekjunnar en honum tókst ekki að
fylgja vélsagarmorðunum eftir
sem skyldi með Eaten Alive árið
1977. Hann hefur meðal annars
gert hálfmislukkaða sjónvarps-
mynd byggða á vampírusögu
Stephens Kings um Salem’s Lot og
leikstýrt þáttum í hinni vinsælu
seríu The Equalizer.
Hann sló aftur í gegn með Polt-
ergeist, sem Steven Spielberg
framleiddi 1982, en hefur lítið
gert af viti síðan þá. Wes Craven
hefur verið öllu aðsópsmeiri en
hann skóp ófétið Freddy Kruger í
A Nightmare on Elm Street og
blés svo heldur betur lífi í brokk-
gengan feril sinn og staðnaðan
hryllingsmyndageirann með
Scream árið 1996.
Tobe Hooper gerði framhalds-
myndina The Texas Chainsaw
Massacre 2 árið 1986. Harðir að-
dáendur kappans telja þá mynd
vanmetna. Árið 1994 leit The Re-
turn of the Texas Chainsaw
Massacre dagsins ljós en það er
ekki hægt að segja margt henni til
varnar og hún er helst minnis-
stæð fyrir það að Renée Zell-
weger og Matthew McConaughey