Fréttablaðið - 08.05.2004, Blaðsíða 51

Stormur Einars Kárasonar ermaður sem fólk elskar að láta
fara í taugarnar á sér. Stormurinn
var ein af metsölubókum jólanna
og nú stefnir þessi sérfræðingur í
kerfismisnotkun ótrauður á er-
lenda bókamarkaði. Innan
skamms kemur Stormurinn út í
Þýskalandi og Noregi.
Fyrir aðeins örfáum dögum
gekk Réttindastofa Eddu frá
samningum við norsku bókaútgáf-
una Cappelen um norska útgáfu
Stormsins. Þar með bætist Einar
Kárason í fríðan flokk íslenskra
höfunda sem Cappelen gefur út,
en þar eru fyrir á bekk Arnaldur
Indriðason, Einar Már Guð-
mundsson og Steinunn Sigurðar-
dóttir. Áður hafa bækur Einars
komið út hjá Ascheough, hinni
fornfrægu norsku útgáfu, en hjá
Cappelen-mönnum er geysilegur
áhugi á verkum Einars og þar á
bæ horfa menn björtum augum til
samstarfsins við höfundinn.
Skemmst er þess að minnast að
Óvinafagnaður kom út í Dan-
mörku seint á síðasta ári í þýðingu
Kims Lembek og fékk rífandi við-
tökur bókmenntagagnrýnenda
þar í landi. Rétturinn á þeirri bók
hefur einnig verið seldur til Finn-
lands og Þýskalands.
Noregur er þó ekki fyrsta land-
ið þar sem samið er um útgáfu á
Storminum erlendis. Fyrr á þessu
ári gekk Réttindastofa Eddu frá
samkomulagi við forlagið btb í
Þýskalandi um þýska útgáfu hans.
Btb er eitt stærsta bókaforlag
Þýskalands og eitt af burðarásum
Bertelsmann-samsteypunnar, eins
stærsta bókaútgáfufyrirtækis
heims. Margbrotin manngerð
Stormsins á því eftir að kynda vel
í landlægri gremju Þjóðverja í
garð hinnar félagslegu afætu. Að
sögn þeirra sem fylgst hafa með
þýsku fjölmiðlalandslagi sleppa
þarlendir miðlar aldrei tækifæri á
því að segja frá þeim sem þeir
telja fitna um of af almannafé.
Nýlega lauk Einar við að ganga
frá nýrri gerð skáldsagnanna
Heimskra manna ráð og Kvika-
silfur sem Mál og menning gefur
út seinna í mánuðinum í kilju und-
ir heitinu Killiansfólkið. Einar
hefur steypt þessum samtengdu
sögum saman í eina heild, enda
fjalla þær um örlög hinnar ótrú-
legu Killiansfjölskyldu sem hefur
sig upp úr partaskrani til æðstu
metorða í íslensku þjóðfélagi, að-
eins til að falla að nýju í duftið.
Við sögu kemur mikill fjöldi
skrautlegra persóna sem Einar
gaf líf með sínum sagnahætti þeg-
ar hann las þessa gerð sögunnar í
Ríkisútvarpinu fyrir skemmstu. ■
GÆÐAVARA –
BETRA VERÐ!
LEIÐANDI Í LÆGRA DEKKJAVERÐI
JEPPADEKK • FÓL KSBÍLADEKK • JEPPADEKK • FÓLKSBÍLADEKK • JEPPADEKK
Við erum
snöggir
að umfelga
H
ug
tö
k
M
aí
0
4
Það verk sem ég er að glugga íþessa dagana er „Úr torfbæj-
um inn í tækniöld“, segir Sigurð-
ur G. Tómasson, sá ágæti út-
varpsmaður á Útvarpi Sögu.
„Þetta er mikið verk, byggist að
miklu leyti á ljósmyndum, dag-
bókum og teikningum þriggja
Þjóðverja sem hér voru á ferð á
árunum milli stríða, þeirra Hans
Kuhn, Reinhard Prinz og Bruno
Schweizer. Árni Björnsson ritar
um íslenskt mannlíf milli stríða.
Verkið er í ritstjórn Magnúsar
Kristinssonar og myndaritstjórn
í höndum Örlygs Hálfdanarsonar.
Þessar bækur þrjár birta ein-
stæðar myndir úr íslensku þjóð-
lífi, meðal annars innan úr híbýl-
um Íslendinga og dagbækurnar
eru líka merkileg heimild um
landið og þjóðina á þessum árum.
Skrif Árna Björnssonar þekkja
allir. Ég las þetta fyrst fyrir jólin
en hef verið að lesa þetta aftur
síðustu dagana. Svona á milli
annarra bóka. Ég las mér til mik-
illar skemmtunar bók Eiríks
Guðmundssonar, 39 þrep og var
svo líka að glugga í gamla bók,
Bók Markúsar Loftssonar bónda í
Hjörleifshöfða um eldgos. Ís-
lenskir bændur 19. aldar létu
ekki að sér hæða!“ ■
ÆVISAGNARITARAR Í
VANDRÆÐUM
Það er ekki heiglum hent að
skrifa ævisögu skálda, svo ekki
sé talað um þeirra sem lifandi
eru. Ævisagnahöfundur bresku
skáldkonunnar
Muriel Spark,
Martin Stann-
ard, lauk við
ævisögu henn-
ar fyrir tveim-
ur árum. Hann
sendi skáldkon-
unni handritið
til yfirlestrar
en hún hefur
ekki enn lagt
blessun sína
yfir það. Sagt
er að hún liggi áhyggufull yfir
handritinu, sem henni þykir
ekki draga upp nógu geðuga
mynd af sér.
Annar ævisagnahöfundur á
einnig í vandræðum vegna bók-
ar. Peter Parker tók sér tólf ár
til að skrifa ævisögu Christoph-
er Isherwood. Það var ástmaður
Isherwood til 30 ára, Don
Bachardy, sem gaf grænt ljós á
bókina en er sagður iðrast þess
mjög. Hann fékk handritið til
yfirlestrar fyrir einu og hálfu
ári en hefur ekki enn sett sig í
samband við höfundinn. Kunn-
ugir segja að Bachardy hafi
brugðið mjög vegna atriða sem
höfundurinn hefur grafið upp.
Hann mun til dæmis hafa haft
uppi á óbirtri klámsögu eftir
Isherwood en það sem
Bachardy þykir enn verra er að
í bókinni mun Parker opinbera
ýmis framhjáhöld parsins í
þriggja áratuga sambandi.
LAUGARDAGUR 8. maí 2004
■ Sagt og skrifað
31
Einstæðar myndir úr
íslensku þjóðlífi
Einar Kárason vinnur ný lönd:
Stormur yfir Evrópu
EINAR KÁRASON
Stormur er að koma út í Þýskalandi og
Noregi.
MURIEL SPARK
Er sögð býsna óá-
nægð með ævi-
sögu um sig.
Þegar Michael Ondaatje skrif-aði bók sína The English Pati-
ent hafði hann raunverulega fyr-
irmynd að aðalpersónu sinni,
Laszlo Almazy, sem Ralph Fienn-
es lék síðan svo eftirminnilega í
kvikmyndinni. Í skáldsögunni er
Laszlo greifi sem á í afdrifaríku
ástarsambandi við gifta enska
konu á árum seinni heimsstyrjald-
ar. Hún deyr á harmrænan hátt og
hann endar ævi sína á sjúkrabeði,
þjáður af alvarlegum brunasár-
um.
Bók Ondaatje kom út árið 1992
og frá þeim tíma hefur verið vax-
andi áhugi á hinum raunverulega
Laszlo Almazy. Fyrrum fréttarit-
ari BBC, John Bierman, hefur í
nokkur ár unnið að bók um Al-
mazy, leitað fanga í skjalasöfnum
og rætt við fólk sem þekkti hann.
Bókin kemur út í þessum mánuði
og heitir The Secret Life of Laszlo
Almasy. Bierman segir það ein-
kennilega við skáldsögu Ondaatje
vera að höfundurinn skuli hafa
haft raunverulega fyrirmynd að
persónu sinni en gert skáldsagna-
persónuna svo gjörólíka fyrir-
myndinni. Hann segist hafa reynt
að ræða þennan sérkennilega mis-
mun við höfundinn en ekki fengið
nein svör.
Hinn raunverulegi Laszlo Al-
mazy var samkynhneigður. Stóra
ástin í lífi hans var þýskur her-
maður í seinni heimsstyrjöldinni
sem lést á vígstöðvunum. Laszlo,
sem var ekki greifi, vann bæði
fyrir Þjóðverja og Breta á styrj-
aldarárunum. Hann hafði enga
sérstaka pólitíska sannfæringu og
var ekki stuðningmaður nasista.
Í skáldsögu Ondaatje á Laszlo í
ástarævintýri við Katharine
Clifton, fagra breska konu, en eig-
inmaður hennar fremur sjálfs-
morð eftir að hann kemst að sam-
bandi þeirra. Þau hjón eiga sér
lauslegar fyrirmyndir í raunveru-
leikanum en konan sem var fyrir-
mynd að Katharine fyrirleit
Laszlo vegna samkynhneigðar
hans og neitaði alla tíð að heilsa
honum með handabandi.
Laszlo Almazy lést árið 1951,
55 ára gamall. ■
Hulunni svipt af
Enska sjúklingnum
ENSKI SJÚKLINGURINN
Enski sjúklingurinn varð verðlaunabók sem
varð að verðlaunakvikmynd. Nú kemur út
bók um hinn raunverulega enska sjúkling.
Hér er Juliette Binoche í hlutverki sínu í
myndinni.
SIGURÐUR G. TÓMASSON
Hefur verið að glugga í
„Úr torfbæjum inn í tækniöld“.
Ég las mér til mikill-
ar skemmtunar bók Eiríks
Guðmundssonar, 39 þrep.
,,