Tíminn - 16.05.1972, Blaðsíða 11

1 I í . 1
Þriðjudagur. 16. maí. 1972
TÍMINN
11
UJgefandh Franudkttarfiökfcurinn
¦ipramkwm^ajtWrií: Krisffán B«n*dlkf*S6n; ftitstjótan ÞéraifirtH.x
¦¦: Þárarinsson |áW> Andrés Kffsfíánss&n; Sw H«)9«st>tv tndrtöt
6. Þorsteinsson og TómasKs-rJ«Ott, AQQtyílftQZsliárl: Stein-
íriírtur Gislason. RHsfjórnars^ifstotur ) €<Jdt):>»ÚSÍttU,: SÍm«r
1«200 — 183Q&. Skrifstofyr EJankastrœfi 7. — AfsretSsiusFröi.
10333. Augiýsinaawmj 19523,. ASrar sk r|f stof y r siml T83O0,
Áskríffafflíald kr, ÍL2$,0u'¦¦:¦:&. roánutti innanlanrf*. í raUsa?j>l«:
kr. )SJto éMiktlk. — fiUSaþrent h.f. (Offset)
Viö
Eftir eldhúsdaginn
Sjaldan hefur komið i ljós greinilegri stefnu-
munur hjá stjórn og stjórnarandstöðu en i eld-
húsdagsumræðunum, sem lauk i gærkvöldi.
Þær umræður sýndu annars vegar hina djörfu
og alhliða umbrotastefnu, sem núverandi
stjórn fylgir, en hinsvegar neikvætt andóf og
tækifærisstefnu stjórnarandstöðunnar.
Þótt ekki séu nema tiu mánuðir siðan núver-
andi rikisstjórn kom til valda, er árangurinn
þegar orðinn glæsilegur. Þjóðareining hefur
náðst um þá stefnu núverandi stjórnarflokka
fyrir þingkosningarnar að færa fiskveiðilög-
söguna út i 50 milur ekki siðar en 1. september
1972 og að segja upp landhelgissamningunum
við Breta og Vestur-Þjóðverja. Verulegar horf-
ur eru á, að uppsögn samninganna tryggi, að
bráðabirgðasamkomulag náist við Breta og
Þjóðverja um takmarkaðar undanþágur i tak-
markaðan tima. Vinnufriður hefur verið
tryggður til tveggja ára i stað árlegra stór-
verkfalla áður. Kaup láglaunafólks hefur verið
sérstaklega hækkað og ellilaun og örorkubætur
hækkuð verulega. Lög verða sett um aukinn
stuðning við námsfólk, sem hefur erfiðasta að-
stöðu. Búið er að tryggja endurnýjun togara-
flotans og dreifingu hinna nýju togara milli út-
gerðarstaða, svo að þeir treysti jafnvægi i
byggð landsins. Framlög til verklegra fram-
kvæmda hafa verið stóraukin, einkum þó til
framkvæmda i strjálbýlinu. Grundvöllur hefur
verið lagður að þvi, með stofnun framkvæmda-
ráðs, að vinnuafl og fjármagn verið nýtt á sem
skynsamlegastan hátt.
Þannig mætti lengi áfram telja. En hvert er
svo framlag stjórnarandstöðunnar?
öðrum þræði er framlag hennar fólgið i
nöldri um það, að framkvæmdirnar séu alltof
miklar, fjárlögin séu of há og framkvæmda-
áætlunin of há. Þetta er eðlileg afstaða ihalds-
flokks eins og Sjálfstæðisflokksins, en sýnir
undirlægjuhátt foringja Alþýðuflokksins, að
fylgja honum i þessu eins og öðru. En eðlilegt
framhald af þessu væri, að stjórnarandstaðan
kæmi með lækkunartillögur. En sliku er ekki
að heilsa. 1 staðinn hafa stjórnarandstöðu-
flokkarnir flutt margar hækkunartillögur og
stutt allar tillögur um slikt efni. Svipuð hefur
afstaða þeirra verið i skattamálunum og
verðlagsmálunum. Þannig hafa þeir deilt á
nýju skattalögin, en siðan staðið að hækkun,
bæði á fasteignagjöldum og útsvari, og heimt-
að miklu meiri hækkun á t.d. heitu vatni, raf-
magni og fasteignagjöldum en leyft hefur ver-
ið. Framkoma þeirra hefur verið eins tæki-
færissinnuð og mótsagnakennd og framast er
hægt að hugsa sér.
Rikisstjórnin hefur tvimælalaust sterka mál-
ef nalega aðstöðu nú i þinglokin. Þar ber að visu
á einn skugga, þar sem er hrollvekjan eða
verðhækkanirnar, sem var frestað á verð-
stöðvunartimabilinu. En sú alda er senn liðin
hjá og hefur orðið minni en ella vegna verð-
lagsráðstafana rikisstjórnarinnar.
Þ.Þ.
Agúst Þorvaldsson alþingismaður:
Hver er framleiðslu-
emingm
UM FATTer nú meira rætt i
heiminum en hungur milljona
manna. Tiilnr um fjölda
þeirra, sem velta, eru raunar
ekki taldar i milljónum heldur
milljöröum, og áhyggjur fara
vaxandi yfir því, aö tala hinna
sveltandi jarðarbúa aukist
hratt á komandi árum, þvi að
ört gangi á gæði jarðarinnar
og stór matarbúr eins og höf,
stöðuvötn og ár, þar sem
veiddar hafa verið milljónir
tonna af fiski, séu að verða svo
eitruð, að fiskurinn drepist
eða verði óætur.
Ráðstefnur um þetta vanda-
mál eru haldnar, þar sem vis-
indamenn og stjórnmálamenn
reyna að finna úrræði, en
slikar ráðstefnur hafa hingað
til litinu annan árangur borið
en þann að auglýsa ráðaleysi
þeirra, sem um málið fjalla.
EN A SAMA tima og islend-
ingar heyra um þessi vand-
ræði og áhyggjur margra
þjóða, þá er það ein höfuðiðja
að minnsta kosti eins af
stjórnmálaforingjum hér, for-
manns Alþýðuflokksins, Gylfa
Þ. Gislasonar, að tala og rita
um þá ógn og skelfingu, sem
þjóðinni standi af |ivi, að hér
séu of margir bændur og að
framleiðsla þeirra sé bæði of
mikil og alltof dýr. Hann hefur
að undanförnu skrifað all-
mikið i blað sitt, Alþýðublaðið,
um þessi mál. Þar eru bændur
taldir vera of margir og fram-
leiðslueiningarnar of litlar.
Þar er talið, að framleiðslan
byggist of mikið á innfluttu
kjarnfóðri.
Nú var þessi flokksforingi
ráðherra samfleytt f 15 ár, og
þegar hann fór úr ráðherra-
stóli á s.I. ári, þá hafði bænd-
um á tslandi fækkað i hans
ráðherratið um 1000, svo að
hann getur státað af góðum
árangri, en þó þykir honum of
hægt hafa gengið á þessu sviði
og auðséð,að honiim þykja
hugsjónir sfnar á þessum vett-
vangi ekki hafa rætzt með
nógum hraða þótt sjötti hver
liómli hafi orðið að yfirgefa
eignir og oðul.
Nú er auðséð, að hinn fyrr-
verandi ráðherra býst við
stöðnun á þessu sviði, þegar
komin er til valda rikisstjórn.
sem hefur Iýst yfir þvf, ao hún
vilji bæta kjör bænda, og eru
þegar eftir stuttan valdaferil
hennar farin að sjást þess
merki, að hún vill efla bænda-
stéttina og cfna þannig loforð
sin.
VARLA verður um það
deilt, að tslendingar búa við
velmegun, og á hinn mikli og
dýrmæti sjávarafli, sem aðrar
þjóðir kaupa fyrir síhækkandi
verð, þar meginhlut að lifs-
gæðagnótt og gæfu okkar, en
landbúnaðurinn á þar einnig
drýgri hlut i, en margir virð-
ast vilja vita um.
tslenzka lambakjötið og
islenzka kúamjólkin og vörur
úr henni eru sjálfsagt ein-
hverjar ómenguðustu vörur af
eiturefnum þeim, sem svo
mjög spilla nú viða nátt-
úiniini. A slikri kjarnafæðu
lifir þjóðin, og samkvæmt
alþjóðlegum skýrslum um
meðalævilengd manna eru
tslendingar með hæstan
meðalaldur. Ekki er vafi á
þvi, að nóg og holl fæða á stór-
an þátt i þeim glæsilega
árangri.
EN LANDBtlNAÐUR á
tslandi hefur meira hlutverki
að gegna en að brauðfæða
•þjóðina að verulegu leyti.
Landbúnaðurinn veitir einnig
mikla og góða atvinnu mörgu
fólki, og miklu fleirar en við
hann sjálfan vinnur.
Agúst Þorvaldsson
Hér hefur risið upp veru-
legur iðnaður úr landbúnaðar
framleiðslu, svo sem ullar- og
skinniðnaður, kjötiðnaður,
mjólkuriðnaður og svo margs-
konar þjónustuiðnaður við
landbúnaðinn sjálfan, eins og
áburðarframleiðsla, hey-
köggla- og heymjölsfram-
leiðsla, vélaviðgerðir, flutn-
ingaþjónusta og margt fleira.
Þá er hér veruleg garðyrkja
og ylrækt i gróðurhúsum, þar
sem matjurtir og blóm eru
ræktuð i islenzkri mold við yl
úr iðrum tslands.
Tugir þúsunda' manna lifa
þannig beint og óbeint af land-
búnaði og spara þjóðinni
milljarða króna árlega, sem
hún þyrfti til að geta keypt
þetta allt frá útlöndum.
EN ÚR þvl að þetta er
svona, af hverju er þá allt
þetta pólitiska moldrok og rif-
rildi i garð bænda og landbún-
aðar? Astæðurnar eru aðal-
lega tvær. Hin fyrri er sú, að
þeir sem fyrir slfku standa eru
að reyna að sá tortryggni og
öfund I garð bænda og þeirra,
sem þá styðja, til að ná með
þeim hætti fylgi þeirra, sem f
þéttbýli búa, sér til pólitiskrar
fylgisaukningar og hin siðari
er hreinn þekkingarskortur á
starfi bænda.
Hér á landi er auðvitað, eins
og hvarvetn. a annarsstaðar,
við marga erfiðleika að striða
I landbúnaði frá hendi
náttúrunnar. AUar þjóðir
verða að búa við slikt og taka
ýmsar byrðar af áföllum á
þvi sviði á herðar allra sinna
þegna. Hér verður einnig, eins
og viðar þekkist, að flytja ár-
lega úr landi nokkurn afgang
landbúnaðarvara með upp-
bótiim úr rikissjóöi, sem er
hreinn gróði, mioao við að
flytja þyrfti inn vegna þess að
ekki væri nóg framleitt.
OFT ER talað um, að kjarn-
fóðurinnflutningurinn sé of
mikill og skaðlegur, þvi að
hans vegna verði mjólkur- og
kjötframleiðsla of mikil, og
sioan verði að flytja út afurðir
fyrir of lítið verð. Hér er
venjulega um ýkjur einar að
ræða. An kjarnfóðurs fram-
leiða engar þróaðar landbún-
aðarþjóðir nijólk, kjöt, flesk
eða egg. tslendingar geta það
auðvitað ekki fremur en aðrir,
og að framleiða árlega
nákvæmlega það, sem þjóðin
þarf, og ekkert þar fram yfir,
g^etur enginn, hversu n-
akvæmaráætlanir og skipulag,
sem menn hefðu.
FORMADUR Alþýðuflokks-
ins talar mikið um það i grein-
Gylfa?
um siiiiini, að gefið sé með út-
fluttum landbúnaðarafurðum,
og birtir um það tölur, hvað
hér kosti að framleiða hvert
kllo þessara vara og hvað
fyrir þær fáist erlendis.
Þannig fær hann auðvitað
samanburð, sem hentar
honum vel á pappirnum, en
hann getur ekki um það i þess
um skýrslum sinum, að hér er'
um.að ræða einskonar afgang,
i mesta lagi 10% af fram-
leiðslu okkar þegar vel árar.
Verður áreiðanlega miklu
minna I ár, vegna þess að bú-
stofni landsmanna hefur
fækkað á undangengnum
harðindaárum.
En hagfræðiprófessorinn
Gylfi Þ. Gislason getur ekki
um það, að fleira er flutt út frá
tslandi með allríflegri með-
gjöf en landbúnaðarafurðir.
Hvað hefur kostað uppeldi og
ca 20 ára nám þeirra mörgu
menntamanna, sem flytjast úr
landi og koma ekki aftur?
Hvað er sú meðgjöf mikil, sem
þjóðin greiðir þannig árlega?
llaini gerir einnig mikið úr
þvi, að framleiðslu-einingin sé
of litil hér i okkar buskap, og
ef hún stækki, þá geti vörur-
nar hækkað i verði. Ekki skal
um þetta dæmt hér, en varla á
hann við það, að bændur geti
enn bætt við vinnutima sinn,
þegaraðrar stéttir hafa fengið
hann styttan.
AF ÞVt að haskólaprófess
orinn og fyrrverandi mennta-
málaráðherrann er flestum
kunnugri i skólakerfinu, þá er
engin goðgá að spyrja hann,
hvort lionuin þyki þá ekki Hka
framleiðslueiningin i skóla-
kerfinu helzt til lltil, þar sem
professorar eru sagðir hafa
einnar klukkustundar
kennsluskyldu á viku.
Gæti ekki verið ástæða til
þess fyrir islenzka skattgreið-
endur at athuga það, ekki
síður en framleiösiueiningar I
landbúnaði og útflutningsupp-
bætur á landbúnaðarafurð-
um?
Þeir menn, sem vegna
góðra hæfileika og mikillar
menntunar ættu að geta verið
leiðsögumenn þjóðar sinnar,
mega ekki rofna úr tengslum
við þær stéttir þjóðfélagsins,
sem bera mestan hita og
þunga af velmegun þeirri,
sem við höfum náð. Fram-
leiðslan til lands og sjávar er
undirstaðan. Bændur og
þeirra búskapur er þar cinii
mikilvægasti hlekkurinn.
Landbúnaðinn og bændur,
dreifða um allt landið, verður
þjóðin að liafa, ef hún á að
eina landið ein áfrain og
halda gæðum þess I horfi. Þótt
slikt kosti fé, þá skilar það sér
aitur á margfaldan hátt og
þannig,að ekki verður metið
þvi að þar við liggur lif þjóðar-
innar, hér eftir sem hingað til.
ÞAÐ mun aldrei úr gildi
falla, sem örn Arnarson skáld
sagði i eftirfarandi Ijóðlinum:
,,l svip þeirra seintekna
bóndans, hins sagnfáa
verkamanns og sjómannsins
svarakalda býr saga og
framtlð vors lands."
Störf þessara manna eru
hornsteinar þeirra háu sala,
sem valdhafar og lærðra
manna stéttir hafa látiö reisa
til að þeir fái þar notið hefðar
sinnar. Þeir, sem þar eiga
skjól sitt og athvarf, ættu að
styðja og virða vel bændur og
búalið, sjómenn og verka-
menn.
ÞRIÐJUDAGSGREININ