Tíminn - 01.09.1972, Blaðsíða 6

Tíminn - 01.09.1972, Blaðsíða 6
6 TÍMINN Föstudagur 1. september 1972 brAðabirgðalög VEGNA ÚTFÆRSLU LANDHELGIN NAR Forseti tslands undirritaöi ný hráöahirgöalög i fyrradag, »g eru lög |>essi sett vegna útl'ærslu landhelginnar i 50 sjómilur. Itráöahirgöaliig |>essi eru hreyt- ing á lögum nr. 02 lK.mai l!l(>7, um hann vift veiöum meft l'lolvörpu <>g hotnviirpu shr. liig nr. 21/1 !>*»!* <>g liig nr. 50/1971. Bráftabirgöalögin eru svohljóð- andi. Forseti tslands gjörir kunnugl: Sjávarútvegsráftherra hel'ur tjáft mér, aft vegna breyttra vifthorfa vift gildistiiku reglugerft- ar nr. 189 14. júli 1972 um fisk- veiftilandhelgi tslands, þar sem hún er almörkuft 50 sjómilum utan vift grunnlinu frá 1. septem- ber n.k., beri brýna nauftsyn til aft skipa veiftiheimildum íslenzkra skipa meft öftrum hætti en leiftir af ákvæftum núgildandi laga nr. 62/1967, sbr.lög nr. 21/1969 og lög nr. 50/1971. Fyrir þvi eru hér meft sett bráftabirgftalög samkvæmt 28. gr. stjórnarskrárinnar á þessa leift. I. gr. 1 staft orftanna: „settri sam- kvæmt lögum nr. 44 5. april 1948” i 1. málsgrein 1. gr. laganna komi orftin: nr. 189 14. júlf 1972. 2. gr. Á el'tir orftunum „meft reglu- gerft" i 1. málsgrein 2. gr. lag- anna komi orftin: til viftbótar svæftum samkvæmt heimildum i einstökum stalliftum greinarinn- ar 5. gr. A el'tir lift G1 i 2. gr. laganna komi nýr liftur svohljóftandi: G2. Frá linu, réttvisandi vestur frá Bjargtöngum (grunnlfnu- punktur 26 skv. reglugerft nr. 189/1972) aft linu réttvisandi norft- ur Irá Horni (grunnlinupunktur 1) Er heimilt aft veifta meft botn- vörpu og l'lotvörpu utan linu sem dregin er 12“%jómilur utan vift grunnlinu samkvæmt reglugerft nr. 189/1972. I.gr. Lög þessi öftlast þegar gildi. Gjört i Keykjavik, 30. ágúst 1972. Kristján Eldjárn, Lúftvik Jósefsson. Neskaupstaður: Síldarvinnslan fær tvö stór fiskiskip l*o-lt<‘vkja vik. Mikil <>g góft atviuna hefur verift á Neskaupslaft i sumar, enda hef- ur afli háta verift meft ágætuin, sagfti Benedikt Gutlornissuii Iréllarilari Tínians þar eystra, þegar vift ra'ddtiin vift lianii. Nýveriftlesti Sildarvinnslan hf. i Neskaupstaft kaup á 1000 lesta l'iskiskipi Irá Noregi, og verftur þaft notaft til loftnu- og kolmunna- veifta. Lelta skip getur verift meft nót og l'lotvörpu jalnhlifta, þannig aft hægl er aft nola hvort veiftar- l'ærift um sig, þegar bezt hentar. Letta stóra l'iskiskip er væntan- lcgt til landsins um áramótin, en nú er verift aft hreyta þvi úti i Nor- egi. l*á á Sildarvinnslan von á skuttogara frá Japan snemma á næsta ári. Búizt er vift, aft tveir bátar Sildarvinnslunnar, Börkur og Birlingur, verfti seldir i staft þessara skipa. Talsvert er um byggingai'ram- kvaundir á Neskaupstaft, og ný- verift var byrjaft á þriggja hæfta verzlunar-og vöruhúsi.sem verft- ur i eigu kaupfélagsins Fram. Bændur i Norftljarftarsveit eru fyrir nokkru búnir að heyja,enda hefur heyskapartift veriö með ein- dæmum góft i sumar. Berjavöxtur er meft betra móti, en þó ekki eins gófturog i fyrra, en sjaldan hefur hann verift meiri en þá. Iljálparbeiöni Eins og komift hefur fram i fjöl- miftlum varft mikill bruni á Lrándarstöftum i Eiftaþinghá fyr- ir skömmu. öll hús l'éllu i brunanum og tva“r Ijölskyldur misstu eigur sin- ar. t*essu fólki er þvi hjálpar þörf. Nú þegar hefur Iljálparstofnun kirkjunnar og Kauði Kross Is- lands styrkt l'ólkift en meira þyrfti aft koma til. t*aft er þvi von okkar, að fleiri vilji vera meft og leggja fólkinu liftog hjálpa þvi þannig,til þess að reisa nýtt býli á rústunum. t>eir, sem góftfúslega vilja sinna þessu, snúi sér til blaðsins efta undirritaftra. Einai' l»<>rst<‘iiiss<>», Eiftum l’áll llalldórsson, Egilsstöftum. Blaðamaður óskast Blaðamaður óskast, karl eða kona, frá og með 1. október næstkomandi. Mikilvæg- ustu skilyrði: 1. Lýtalaust málfar og leikni að rita is- lenzku á glöggan og greinagóðan hátt. 2. Viðhlitandi þekking á mönnum og mál- efnum, atvinnuháttum og þjóðlifi. 3. Kunnugleiki sem viðast á landinu. 4. Hugkvæmni og snerpa. Æskilegasti aldur 25-30 ára. Góð kjör sam- kvæmt samningum Blaðamannafélags ís- lands. Umsóknir sendist hið fyrsta til Jóns Helgasonar, ritstjóra Timans, ásamt vit- neskju um fyrri störf, sjtólanám, prófein- kunnir, kennara i islenzku, heimilisfangi og simanúmeri. „LANDHELGIN VARIN MEÐ ÖLLUM RÁÐUM" þeirri sannfæringu, að réttur okkar til náttúru- auðlinda landgrunnsins sé i eðli sinu sá hinn sami og til landsins sjálfs. t»að er ekki hægt að viöurkenna, að i þvi sé nokkurt réttlæti eða rökvisi að greina á milli nátlúruauölinda á eða i liafshotni og auðæfa i lialinu yfir honuin. Sá skilsmunur hlýtur að vikja. Laft má e.t.v. segja, aft hér sé hvorki staftur né stund til aft rekja aðdraganda né ástæöur útfærsl- unnar. &g vil þó afteins minna á örl'á atrifti. Ilinn lagalegi réttur vor til út- færslunnar byggist á þvi, aft þar sem ekki eru fyrir hendi viður- kenndar alþjóöareglur um víö- áttu landhelgi, hvorki f millirikja- samningum né venjurétti, þá sé þaft réttur hvers fullvalda rfkis aft ákveöa sjálft stærft fiskveiftilög- sögu sinnar innan hæfilegra marka. Þegar sú staftreynd er höfft i huga, aft Islendingar eru háftari fiskveiftum en nokkur önn- ur þjóð i veröldinni, ef til vill aö frændum okkar Færeyingum undanskildum, er þaft sleggju- dómur, aft stækkun fiskveiðiland- helginnar nú gangi i berhögg vift alþjóftarétt eða lengra en eftlilegt og sanngjarnt er, ekki sizt þegar þess er gætt aft margar þjóðir hafa i þessu efni tekift miklu stærri skref, án þess aft gagnvart þeim hafi verift beitt nokkru of- beldi eöa þvingunaraftgerftum. En um leift vil ég minna á, aft þaft hefur sannarlega ekki staftift á Islendingum aft fá sett alþjófta- lög um viftáttu landhelgi. Þeir fluttu þaft mál fyrstir þjófta á þingi Sameinuftu þjóðanna árift 1949. A grundvelli þess frum- kvæftis voru hafréttarráftstefn- urnar 1958 og 1960haldnar, en þær uröu aft þessu leyti til árangurs- lausar. Þaft situr þvi sizt á öftrum þjóftum að saka okkur Islendinga um það að vilja ekki biöa og horfa á þaft aftgerftarlausir, aft fiski- miftum okkar sé breytt i dauftan sjó. Frá og meö morgundeginum verftur hin stækkafta fiskveifti- landhelgi varin fyrir ásókn er- lendra fiskiskipa meft öllum til- tækum ráftum. Landhelgisgæzlan mun verja landhelgina meft festu og einbeitni, en þó meft gætni og þeim starfsháttum, sem góftum löggæzlumönnum sæmir. Vift gæzluna verftur bæfti beitt skipum og flugvélum. Landhelgisgæzlan verftur þannig búin, aft hún mun geta varift landhelgina fyrir hvers konar veiftiþjófum, hverjum aft- ferftum, sem þeir kunna aft beita, annafthvort meft þvi að reka þá út fyrir fiskveiftimörkin efta meö handtöku þeirra. Nafn þeirra og númer verfta tekin og þeir veröa myndaftir rækilega séu þeir ómerktir, og þó aft þeir sleppi um sinn, verftur þeim refsaft siöar, hvar. hvenær og hvernig sem til þeirra næst. Þaft verftur ekkert til sparaft aft gera landhelgisgæzl- una þannig úr garfti, að hún geti sinnt hlutverki sinu á fullnægj- andi hátt og meft sóma. Ég er þess fullviss, aft enginn tslending- ur mun telja eftir útgjöld i þvi skyni. Nýlega gerði rikisstjórnin svo- fellda samþykkt: „Rikisstjórnin samþykkir aft beita sér fyrir almennri fjársöfn- un um allt land til eflingar land- helgisgæzlunni — Landssöfnun til Landhelgissjófts — i þeim átök- um, sem fram undan kunna aft vera vift þau skip. sem ekki vilja virfta hin nýju fiskveiftimörk. Skal sett á fót nefnd áhugamanna frá stjórnmálaflokkum, hags- munasamtökum og ýmsum félög- um til að hafa forgöngu um þessa fjársöfnun.” Samkvæmt þessari ályktun hefur þegar verið haldinn fundur jneft áhugamönnum og hafa þeir tekift málift i sinar hendur og gefa væntanlega út ávarp til þjóðar- innar á morgun eða næstu daga. Ég efast ekki um, aft hver einasti landsmaftur fagnar þvi aft fá þannig tækifæri til þess aft leggja eitthvaft af mörkum i verki til þessarar baráttu. Jafnframt stækkun fiskveiði- lögsögunnar verftum við aft setja okkur sjálfum skynsamlegar reglur um hagnýtingu fiskimift- anna innan fiskveiðimarkanna. Rányrkja og ofveiði af hendi okk- ar sjálfra, verftur að vera meft öllu útilokuft. Þaft verftur öllum aft vera Ijóst. Frá markaðri stefnu i þessu máli verftur ekki hvikað og henni verftur framfylgt i verki af öllu þvi afli, sem vift höfum yfir að ráfta, hvort sem öftrum þjóðum. likar þaft betur efta verr. Við vit- um, aft vift eigum samúft, skiln- ingi og stuftningi aft mæta hjá mörgum þjóðum. Þaft ber aft þakka. En voldugar þjóðir eru okkur einnig andsnúnar og munu e.t.v. reyna að gera okkur marg- vislegt ógagn. En á þessu stigi vil ég ekki vera meft neina spádóma um slikt. Von min er sú, aft lang- flestar þjóftir vifturkenni útfærsl- una i verki, þó aft ekki sé frá þeim aft vænta neinna formlegra yfir- lýsinga. En af viftbrögftum ann- arra þjófta vift þessu lifshags- munamáli okkar munum vift álykta um hug þeirra i okkar garft og afstaða okkar til þeirra hlýtur af þvi aft mótast. Þaft er óhjá- kvæmilegt. I þessu máli er ekki um neinn venjulegan lagaágreining að tefla. Vift litum svo á, aö fram- kvæmd þeirrar ákvörftunar aft stækka fiskveiðilandhelgina þýfti i raun réttri lif eða daufta fyrir sjálfstæfta islenzka þjóft — varfti grundvöll framtiðartilveru henn- ar og fullveldis. Verndun fiski- miftanna er i rauninni liftrygging islenzku þjóftarinnar. Þess konar mál leggjum vift ekki — og engin þjóft undir úrskurft alþjóöadóms efta neinnar alþjóftastofnunar. Is- lendingar munu þvi i engu sinna þeim málarekstri, sem Bretar og Vestur-Þjóftverjar hafa stofnaft til fyrir alþjóftadómstólnum. Framhald þess málareksturs þjónar þvi engum tilgangi. Grundvöllur þess málatilbúnaftar er enginn annar en hiö svokallaða samkomulag frá 1961, sem Al- þingi hefur einróma lýst yfir, aft ekki geti lengur átt við og séu Is- lendingar ekki lengur bundnir af þvi. Þaft samkomulag vift Breta var vægast sagt gert undir erfift- um og óvenjulegum kringum- stæðum, þar sem herskipafloti frá Bretlandi var hér viö land. Samkomulag.ft var gert i fullri andstöftu vift alla stjórnarand- stöftuna, 28 þingmenn, er lýstu þvi yfir á Alþingi, aft þeir myndu nota fyrsta tækifæri til þess aft leysa þjóftina undan þvi. Aftstæftur eru svo gerbreyttar frá þvi 1961, aö óliklegt er, aft nokkur heffti gert þetta samkomulag, ef hann heföi séft þróunina fyrir. Samkomulag- ift hefur og þjónaft tilgangi sinum og þvi hefur verift sagt upp meft hæfilegum fyrirvara. En þótt vift Islendingar teljum okkur hvorki lagalega né siftferöi- lega skylt aft hlita lögsögu al- þjóöadómstólsins um þetta mál, höfum vift verift og erum reiftu- búnir til viftræftna vift Breta og Vestur-Þjóftverja og aftrar þjóöir, sem hér eiga sérstakra hags- muna aft gæta um timabundift samkomulag til þess aft leysa á sanngjarnan hátt vandamál þeirra útgerftarstafta, sem verfta fyrir skakkaföllum af útfærslu fiskveiftimarkanna. Slfkt sam- komulag hefur enn ekki náftst. En ég er þeirrar skoðunar. aö slikum samkomulagstilraunum eigi aft halda áfram, þó aft útfærslan komi nú aft sjálfsögðu til fram- kvæmda. Ég álit, aft sliku sam- komulagi ætti að vera hægt aft ná, ef báftir aftilar fást til að skofta sjónarmift hvors annars af sann- girni og án þess aft hugsa of mikift um lagaflækjur og úreltar kenni- setningar. Þaft er min skoðun að heiftarlegt og sanngjarnt bráða- birgftasamkomulag væri beztur kostur fyrir þessar þjóðir, bæfti fyrir okkur og þær, þar sem Bret- ar og Þjóftverjar hafa lengstum veriö vinaþjóftir Islands og vift höfum haft vift þær mikil viftskipti til gagns fyrir alla aftila. En vift skulum vera vift öllu búnir. Vift skulum gera ráð fyrir og búa okkur undir langa og stranga baráttu. Sú barátta getur kostaft fórnir. Sú barátta getur kostaft það, að vift verftum aft neita okkur um sitthvað i bili. Sú barátta verftur ekki unnin meft neinum skyndiupphlaupum, stór- yrðum eða æsifregnum, heldur meft þrautseigju, æftruleysi, og ódrepandi úthaldi. Ég heiti á alla landsmenn aft sýna stillingu. Ég veit aft mönnum hleypur eftlilega kapp i kinn. En vanhugsuft fljót- ræðisverk geta gert ógagn. Ég heiti á alla landsmenn aft standa saman i þessu máli sem einn maður, alveg á tillits til allra flokkaskila. Það ber umfram allt aft leggja áherzlu á algera þjóftar- einingu. 1 sambandi vift þetta mál á allt dægurþras aft þagna. Viö þurfum öll aft standa saman sem einn maður, hvar i stétt efta stjórnmálaflokki sem við annars stöndum. Þjóftfylkingin i þessari baráttu mun ekki rofna. Þaft mun fólkiö um allt l'and — ungir og gamlir — sjá um. Þjóð, sem er jafn einhuga og islenzka þjóftin i þessu máli, verður ekki komið á kné. Fyrr eða seinna mun einhugurinn færa okkur sigur. Þaft er stór dagur á morgun. Þá stækkar Island. Þess dags mun lengi minnst. Þess dags mun minnst á meftan tslandssaga er skráð. Landssöfnun Framhald af bls. 1. eins i átökum, sem kunna aft verfta við þau skip, sem ekki virfta hin nýju fiskveiftitak- mörk, héldur einnig i slysa- vörnum, eftirliti, björgunar- starfi og annarri þjónustu vift innlenda sem erlenda sæfar- endur á stækkuftu umsjónar- svæöi. En til þess þarf hún fleiri skip og flugvélar, betri tæki og meiri mannafla, og þessa framverði sina verftur þjóftin að búa eins vel úr garfti og nokkur kostur er. Meft allt þetta i huga höfum vift undirritaðir ákveftift að beita okkur fyrir almennri fjársöfnun um land allt til efl- ingar landhelgisgæzlunni — efna til Landssöfnunar til Landhelgissjófts — þar sem öllum gefist kostur á að leggja fram skerf sinn til þessarar mikilvægu baráttu, og verfta meft þeim hætti virkir þátttak- endur i þessari lifsbjargar- starfsemi þjóftarinnar. Vift erum þess fullvissir, aft þjóftin mun fylgja samhug sin- um i þessu örlagamáli eftir meft öflugum samtökum i verki. Sýnum öftrum þjóftum meft þessum hætti hina órofa samstöftu þjóftarinnar allrar. Sýnum þaft öllum. aö i þessari baráttu vill hver einasti Is- lendingur leggja eitthvaft i sölurnar. Þaft er einhugurinn i þessu máli sem mun færa okk- ur sigur.” Jafnframt ákvaft fundurinn aft setja á stofn 9 manna stjórnarnefnd til þess aft ann- ast framkvæmd málsins. Osk- aft var eftir þvi. aft stjórn- málaflokkarnir 5 tilnefndu einn mann hver i nefndina, en fundurinn valdi fjóra úr sinum hópi i nefndina. þá Guftmund Pétursson. Kristján Ragnars- son. Jón Sigurðsson og Ingvar Hallgrimsson.

x

Tíminn

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Tíminn
https://timarit.is/publication/50

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.