Fréttablaðið - 01.07.2004, Blaðsíða 2

2 1. júlí 2004 FIMMTUDAGUR
Landsbankinn og Íslenskir aðalverktakar:
Fjögurra milljarða lánveiting
VIÐSKIPTI Landsbanki Íslands og Ís-
lenskir aðalverktakar hafa undir-
ritað samninga um lánatöku hinna
síðarnefndu að upphæð fjögurra
milljarða króna.
Um er að ræða endurfjármögn-
un langtímalána Íslenskra aðal-
verktaka og fjármögnun bankans
á veltufjárþörf félagsins. Lands-
bankinn mun að auki koma að
fjármögnun á öðrum verkefnum
fyrirtækisins, til dæmis vegna
uppbyggingar byggingarreita fé-
lagsins. Samhliða þessu voru und-
irritaðir samningar um sölu
Landsbankans á hlut sínum í Eign-
arhaldsfélaginu AV ehf. til Eign-
arhaldsfélagsins Gás ehf, eignar-
h a l d s f é l a g s
stjórnenda ÍAV.
Bankinn eign-
aðist hlut í Eign-
arhaldsfélagi AV
ehf. samhliða
f j á r m ö g n u n
bankans á yfir-
töku starfs-
manna ÍAV á fé-
laginu vorið
2003. Að þessum
viðskiptum lokn-
um eru ekki
eignatengsl milli
Landsbankans og Íslenskra aðal-
verktaka og er því lokið umbreyt-
ingarferli fyrirtækisins sem hófst
í maí í fyrra með kaupum á hlut
íslenska ríkisins í Íslenskum aðal-
verktökum. ■
Jórdönsk ungabörn:
Mega heita
Saddam
Hussain
AMMAN, AP Jórdanska þingið felldi
frumvarp sem bannar foreldrum
að skíra börn sín nöfnum á borð
við Osama bin Laden og Saddam
Hussein í gær. Er þetta í annað
sinn sem frumvarpið er fellt.
Þingmenn höfnuðu frumvarpinu
á þeim forsendum að það væri ekki
lýðræðislegt, auk þess sem ekkert
ríki í heiminum hefði sambærileg
lög í gildi. Hefðu lögin gefið emb-
ættismönnum leyfi til þess að hafna
nöfnum sem þeir teldu hafa skaðleg
áhrif á almenning. ■
Rannsókn í Afríku:
Vítamín
hægir mjög
á HIV
NEW YORK, AP Könnun meðal HIV-
smitaðra kvenna í Tansaníu
bendir til þess að dagleg neysla
fjölvítamíns hægi á ferli HIV-
veirunnar og minnki líkurnar á
að veiran breytist í alnæmi um
allt að helming. Læknar hafa
lagt til að fjölvítamín verði not-
að í baráttunni gegn alnæmi í
Afríku meðan skortur er á lyfj-
um gegn veirunni og segja að
þannig megi einnig forðast
aukaverkanir þar til veiran hef-
ur þróast í alnæmi. Kostnaður
væri þannig í lágmarki en
myndi hjálpa mörgum einstak-
lingum sem eru smitaðir af
veirunni. Notkun vítamína kem-
ur ekki að sama gagni á Vestur-
löndum þar sem fólk þjáist síður
af vítamínskorti en í Afríku. ■
„Plóma er fyrst og fremst ávöxtur.“
Íslenska verkið Plómur verður frumsýnt á Broad-
way í næsta mánuði. Anna Rósa Sigurðardóttir
samdi leikritið og leikur auk þess aðalhlutverkið.
SPURNING DAGSINS
Anna Rósa, er þetta útflutningsátak
fyrir íslenskt grænmeti?
Sektir i dómsal:
Ósæmileg
framkoma
verjanda
DÓMSMÁL Jón Egilsson héraðs-
dómslögmaður var sektaður um
fjörutíu þúsund krónur fyrir
ósæmilega framkomu í réttarsal.
Jón var verjandi rúmlega tvítugs
manns sem var dæmdur í fimm
mánaða fangelsi, skilorðsbundið
til þriggja ára, fyrir líkamsárás.
Dómarinn í málinu segir Jón
hafa virt að vettugi ábendingar
dómara um að gæta að laganna
reglum við spurningar sínar til
vitna. Hann greip ítrekað fram í
fyrir vitnum og dómara og gerði
dómara upp skoðanir. Þá truflaði
hann yfirheyrslur fulltrúa ákæru-
valdsins yfir vitnum.
Maðurinn sem Jón varði var
dæmdur fyrir fólskulega árás á
mann sem hlaut sex sentímetra
langan skurð á enni. ■
H
V
ÍT
A
H
Ú
SI
Ð
/
S
ÍA
Flott dagbók fyrir
hressar galdrastelpur,
stútfull af alls kyns
skemmtilegu efni og
dagbók frá og með
1. júlí '04 til 30. júní '05.
Mögnuð dagbók!
GENGIÐ FRÁ SAMNINGUM
Fulltrúar Landsbanka Íslands og Íslenskra aðalverktaka voru
kampakátir þegar gengið var frá samningnum.
ALDRAÐIR „Það má augljóslega
segja, að um sé að ræða ónóga
virðingu fyrir einkamálum aldr-
aðra, hvað þessa þætti snertir,“
sagði Viðhjálmur Árnason, pró-
fessor í heimspekideild Háskóla
Íslands, um atriði sem koma fram
í könnun, sem hann og Ástríður
Stefánsdóttir, læknir og dósent,
gerðu á sjálfræði aldraðra á fimm
öldrunarstofnunum. Niðurstöð-
urnar hafa þau gefið út á bók sem
nefnist Sjálfræði og aldraðir.
Atriðin sem Vilhjálmur nefnir
sem dæmi eru annars vegar svör
við spurningum um hvort starfs-
fólk bankaði þegar það kæmi inn
til fólksins. Innan við 50% svör-
uðu, að allir starfsmenn gerðu
það. Einnig var spurt hvort starfs-
fólk spyrði um leyfi áður en það
opnaði hirslur viðkomandi. 55%
svöruðu, að allir gerðu það. 9%
sögðu að enginn gerði það. Þá
kemur fram, að fólk ræður því yf-
irleitt ekki hvenær það fer í bað,
eða 63% og um 11% svarenda
ráða því ekki hverju þeir klæðast.
Taka ber fram að 22% svarenda
þurfa aðstoð við að klæða sig.
Vilhjálmur sagði að spurt hefði
verið um frumatriði daglegs lífs.
Auk tilhögunar þess hefði fólkið
verið spurt hvort það vildi ráða
meiru um tiltekin atriði.
„Það er ekki ljóst að fólkið
kjósi endilega að ráða meiru um
þessi atriði heldur en það gerir,
miðað við hvernig það svarar,“
sagði hann. „Hins vegar kemur
það nokkuð á óvart að ekki skuli
tekið meira tillit til óska þess og
venja en virðist vera gert, en
líka hitt að fólkið sjálft hafi ekki
meiri áhuga á að ráða meiru um
umhverfi sitt heldur en raun ber
vitni.
Meðan fólk er heima hjá sér,
vill það eðlilega ákveða sjálft, en
svo virðist snúið við blaðinu þegar
það er komið inn á stofnun, þó að
hún sé heimili þess. Þetta viðhorf
hefur verið kallað „hlédrægnis-
kenningin“ eða hugmyndin um
„áhyggjulaust ævikvöld“. Þá virð-
ist sem fólk sé komið til þess að
láta sjá um sig.
Þetta viðhorf sem finna má
bæði hjá vistmönnum og starfs-
fólki er eflaust ein meginskýring-
in á þeim niðurstöðum sem við
fengum. En það getur verið bjarn-
argreiði við fólk að ganga undir
því. Rannsóknir benda til þess að
þessi hlédrægniskenning og um-
sjárhugmynd flýti fyrir hrörnun.
Fólki líður betur ef það er virkara
og meiri þátttakendur í sínu um-
hverfi. Hluti af því að virða fólk
er að virða venjur þess. Sé litið til
hluta eins og klæðnaðar, matar-
æðis og fleira af því tagi, þá er
það spurning um virðingu að
koma til móts við venjur fólks á
þessum aldri.“
jss@frettabladid.is
ÖLDRUNARHEIMILI
Aldraðir, sem dvelja á öldrunarstofnunum, kjósa ekkert endilega að ráða meiru heldur en
þeir gera, samkvæmt niðurstöðum nýlega birtrar könnunar.
Skortur á virðingu
fyrir öldruðum
Ónóg virðing fyrir einkamálum aldraðra á fimm öldrunarstofnunum og
skortur á sjálfræði er meðal þess sem fram kemur í nýrri könnun.
Æskilegt er að fólkið taki virkari þátt í sínu daglega umhverfi.
BAGDAD, AP Írakar tóku lögform-
lega við umsjá Saddams Hussein
og ellefu náinna samstarfsmanna
hans í gær. Bandaríkjamenn
munu þó áfram sjá um gæslu
Saddams, þar til Írakar eru tilbún-
ir til þess að taka við henni. Búist
er við að það geti tekið langan
tíma.
Þrátt fyrir það þýðir lögform-
leg færsla Saddams í hendur
Íraka að Saddam er ekki lengur
stríðsfangi heldur sakborningur
sem réttað verður yfir í samræmi
við írösk lög. Þá þýðir tilfærslan
að Saddam á rétt á verjanda.
Þingfesting í máli Saddams
fer fram í dag en búist er við að
hann verði ákærður fyrir glæpi
gegn mannkyninu. Salem
Chalabi, sem leiða mun réttar-
höldin, hitti Saddam og sam-
starfsmenn hans í gær og kynnti
þeim réttindi þeirra. Líklegt er
þó að réttarhöld yfir Saddam
hefjist ekki fyrr en árið 2005.
Að sögn þjóðaröryggisráðgjafa
Íraks verða réttarhöldin yfir
Saddam sanngjörn, auk þess sem
þeim verði útvarpað og sjónvarp-
að í beinni útsendingu. Hann telur
að rétturinn geti komist að þeirri
niðurstöðu að dæma Saddam til
dauða. ■
SADDAM HUSSEIN
Fyrrverandi einræðisherra Íraks var handtekinn í desember. Hann var í umsjá Bandaríkja-
manna en Írakar tóku við lögsögu yfir honum í gær.
Saddam lögformlega í umsjá Íraka:
Hugsanlega dæmdur til dauða
Bresku sjóliðarnir:
Teknir utan
íranskra
landamæra
LONDON, AP Átta breskir sjóliðar,
sem íranskar hersveitir segjast
hafa handtekið innan landamæra
Írans í síðustu viku, segja þeim
hafa verið þröngvað inn í íranska
lögsögu.
Að sögn íranskra stjórnvalda
komu sjóliðarnir í óleyfi inn fyrir
landamæri landsins. Því vísa
sjóliðarnir á bug að sögn varnar-
málaráðherra Bretlands. Þeir hafi
verið utan landamæra Írans þeg-
ar þeir voru handteknir. Þá líta
bresk stjórnvöld alvarlegum aug-
um að skip og búnaður sjóliðanna
er enn í höndum íranskra stjórn-
valda. ■
Sádi-Arabía:
Skotnir til
bana á
götum úti
RIYAD, AP Lögregluþjónn og tveir
vígamenn létust í skotbardaga
sem braust út á götum Riyad, höf-
uðborgar Sádi-Arabíu, í gær. Slíkt
ofbeldi hefur færst í aukana í
Sádi-Arabíu á síðustu mánuðum.
Atvikið átti sér stað í kjölfar
tilboðs stjórnvalda í síðustu viku.
Vígamönnum á flótta undan lög-
reglu er þar lofað að þeir fái ekki
dauðadóm gefi þeir sig fram við
lögreglu.
Ekki er vitað hvort árásar-
menn gærdagsins voru á lista yfir
hættulegustu hryðjuverkamenn
landsins en leitað hefur verið
þeirra vegna fyrri árása.