Tíminn - 29.04.1973, Qupperneq 33

TÍMINN
33
Sunnudagur 29. aprll 1973.
ekki við skipherrana, svona eins
og þegar tveir menn tala i sima,
heldur verður allt að fara um
hendur loftskeytamannanna, sem
hafa við það ærinn starfa að taka
á móti og senda orðsendingaf á
morse-dulmáli. Orðsendingarnar
úr Reykjavik eru skrifaðar á gul
blöð, en það sem fer frá skipunum
er skrifað á græn biöð. Það er þvi
oft töluvert skjalasafn sem til
verður yfir daginn, ef eitt-
hvað er um að vera hjá varðskip-
unum.
Þeir fyrstu á radarinn
Upp úr klukkan tólf förum við
að sjá fyrstu togarana á radar-
skifunni, og reynast þeir vera um
23 milur út af Horni, eða milli
Hornbanka og 12 milna mark-
anna. Það stenzt á endum, að um
tiu togarar eru komnir á radar-
skifuna og um leið les þulurinn i
islenzka útvarpinu frétt þess efn-
is, að ákveðið hafi verið að land-
helgisviðræður milli Breta og ts-
lendinga fari fram i Reykjavik
dagana 3. og 4. mai. Þessi frétt
virðist hafa haft sitt að segja, um
athafnir varðskipanna þótt ekki
hafi það verið opinberað, að ls-
lendingar hafi heitið brezku land-
helgisbrjótunum neinni miskunn-
semi eftir að ráðherraviðræður
milli landanna hafi verið ákveðn-
ar. Eftir sem áður halda þeir
áfram að veiða innan 50 milnanna
og sýna ekkert fararsnið, nema
siður sé.
Við heyrum nú á Bretunum að
Landhelgisgæzluflugvélin Sýr er
á sveimi yfir þeim, og skömmu
siðar rennir vélin sér niður að
Óðni, sem öslar áfram i átt að
togurunum. Togaramennirnir
hafa greinilega fengið pata af
ferðum varðskipsins, þvi einn
segist sjá stórt skip, sem fari
hratt á radarskifunni hjá sér, og
segist hann halda að það sé varð-
skip. Um borð i Óðni er allt tilbú-
ið til atlögu við togarana. Allir
stýrimennirnir þrir eru þar að
störfum og aftur i skut liggur
virahnifurinn tilbúinn — vopnið
sem Bretarnir hræðast mest, og
sem reynzt hefur vel i baráttunni
við landhelgisbrjótana — þegar
þvi á annað borð hefur verið beitt.
Sá togarinn, sem næst er landi,
er Starella H-129, rúmlega sextán
milur undan landi. Skipstjórinn á
togaranum er búinn að hifa upp
trollið, þegar Óðinn kemur á móts
við hann. Með hlerana utan á
keyrir hann á fullri ferð i áttina
að aðalhópnum, sem er ekki
nema nokkrar milur i burtu. Við
komum að þeim hverjum á fætur
öðrum: Ross Aqúila H-114,
Gavina FD-126, sem er skuttog-
ari, Northern Sceptre GY-297,
Newby Wyke H-lll St. Britwin H-
124, Vanessa GY-257, Ross Kelvin
GY-60, Meretta FD-245, Artic
Ranger H-155, Arlanda FD-206.
Einn togaranna St. Britain hefur
ekki áður verið staðinn að ólög-
legum veiðum, siðan landhelgin
var færð út, en hinir allir hafa
komið við sögu, og sumir marg-
oft.
Má bjóöa þér upp í dans?
Innan við hálftima eftir að
varðskipið kom á svæðið, eru þeir
aftur farnir að veiða, og þá sigla
tveir og tveir saman. Þeir kalla
það i talstöðinni sin á milli að
dansa saman, og svo getur það
hent, að einn skuldi öðrum dans.
Þá eiga þeir við að einn skuldi
öðrum vernd, en gjarnan eru það
togarar frá sama útgerðarfyrir-
tæki, sem „dansa” saman, og
eins og i dansi, eru þarna lika
skiptingar út á við, ef svo ber
undir. Innan klukkustundar eru
sex togarar á veiðum á svæðinu,
en ekki tólf eins og áður og þeir
halda sig mun þéttar en áður.
Sigurjón Hannesson skipherra á
Óðni stýrir varðskipinu inn á milli
togaranna, og fer i hringi i kring
um þá, svona rétt til að reyna
þolrifin i skipstjórunum, sem eru
varir um sig, og gefa ferðum
varðskipsins og athöfnum öllum
um borð nánar gætur. Eftir
nokkrar hringferðir innan um
togarana, er ekki annað fyrir
varðskipið að gera en sigla út úr
hópnum, og fylgjast með veiðun-
um úr fjarlægð, þvi að fréttin um
fyrirhugaðar samningaviðræður
virðist hafa veitt togurunum
tryggingu fyrir þvi, að ekki megi
hrófla við þeim, frekar en orðið
er.
Þótt varðskipið lóni fyrir utan
aðalveiðisvæði togaranna, gefa
Bretarnir þvi nánar gætur. Það er

Þarna er Artic Ranger i hlutverki „verndarans” cn seglið á byssunni á Óðni var ekki hrcyft þennan dag eins og myndin sýnir.
stöðugur malandi i talstöðinni og
annað hvort orð er „fukken,
fukken”. Er sama hvort þeir eru
að tala um nálægð varðskipsins,
aflabrögðin, eða hvert skuli halda
næst, alltaf er næstum annað
hvert orð „fukken, fukken”.
Þetta brezka blótsyrði virðast
brezku skipstjórnarnir nota sem
einskonar „sko”, sem mörgum
Islendingum er tamt.
Undir kvöldið fór þeim að
fækka brezku togurunum þarna
sunnan við Hornbankann, en enn
voru þó sex þar um klukkan tiu.
Varðskipið hafði lónað i nokkurra
milna fjarlægð, allan daginn og
fram undir miðnættið, en þá var
stefnt til lands, og lagzt i var, til
smávægilegrar vélaviðgerðar.
Viðburðasnauður dagur .var á
enda, dagur, sem þó bauð upp á
að koma enn frekar i veg fyrir
veiðar brezkra landhelgisbrjóta,
innan 50 mílna markanna.
Bretunum var ekki svo mikið sem
skipað að fara út fyrir 50 milurn-
ar — allt vegna þess, að lafði
Tweedsmuir og föruneyti eru
væntanleg til landsins i næstu
viku. Svo er verið að tala um að
taka togara, og að togari verði
tekinn. Vonandi verður engum
Framhald á bls 39
Skipherrann á Óðni Sigurjón Hannesson við brúargluggann, en t.h. er Kristján Jónsson 1. stýrimaður á
óðni.
Ross Kelvin er þarna I hlutverki „verndarans”, en framar er Vanessa.