Fréttablaðið - 10.10.2004, Blaðsíða 15
Fyrsta lággjaldaflugfélagið
Löng hefð er fyrir því að íslensk
flugfélög fljúgi milli Bandaríkj-
anna og Evrópu og segir Sigurður
að Loftleiðir hafi í raun verið
fyrsta lággjaldaflugfélagið sem
fór á milli Bandaríkjanna og Evr-
ópu. Hann segir að Icelandair, og
forverar þess, hafi ætíð haft ólíka
uppbyggingu á við önnur svoköll-
uð þjóðarflugfélög þar sem kostn-
aðurinn hjá Icelandair hafi verið
lægri og miklu lægra hlutfall far-
þega hafi ferðast á viðskiptafar-
rými. Þess vegna hafi áherslan
ætíð verið lögð á góða sætanýt-
ingu og um þessar mundir segir
Sigurður að sætanýting Amer-
íkuflugs Flugleiða sé betri en
samkeppnisaðilanna.
Vanir því að lækka kostnað
Víða um heim hafa stóru flugfé-
lögin átt í miklum erfiðleikum og
mörg þeirra rambað á barmi
gjaldþrots og sum þeirra steypst
alla leið. Á sama tíma hefur rekst-
ur Flugleiða gengið vel. Sigurður
segir að Flugleiðir hafi verið bet-
ur í stakk búið að glíma við sam-
keppni við lággjaldaflugfélög
heldur en flest önnur. „Við sjáum
að í Bandaríkjunum hefur gengið
illa. Þeir hafa ekki verið sam-
keppnishæfir. Þar hafa líka komið
til lággjaldaflugfélög og margir
lent í greiðslustöðvun. Sama má
segja í Evrópu. Þar eru þessi þjóð-
arflugfélög að lenda í samkeppni
við lággjaldaflugfélögin og hafa
ekki verið nógu fljót að lækka
kostnað. Það sem er okkur í hag er
að við höfum aldrei vanist því að
hafa stóran hluta okkar viðskipta-
vina í dýrum sætum,“ segir Sig-
urður. Hann segir að kostnaður
við flutning á hverjum farþega sé
um þrjátíu til fjörutíu prósentum
lægri hjá Icelandair en flestum
samkeppnisfyrirtækjunum. Hér
hjálpar lega landsins einnig.
„Vegna staðsetningarinnar þá
getum við nýtt vélarnar allan sól-
arhringinn,“ segir hann.
Þarf að stækka frekar
Engu að síður hefur Icelandair
þurft að laga starfsemi sína eftir
aukinni samkeppni. „Við höfum
alltaf verið í mikilli samkeppni á
eiginlega öllum leiðum. Við eigum
í mikilli samkeppni í flugi yfir haf-
ið og svo eigum við í samkeppni á
Íslandi við ferðaskrifstofur, leigu-
flug og nú á síðustu árum Iceland
Express. Við höfum bara orðið að
lækka kostnaðinn og erum enn þá
að því til að geta lækkað fargjöld-
in,“ segir Sigurður.
Hann segir að flugfargjöld fari
sílækkandi og það sé þróun sem
hafi verið einkar hröð á undan-
förnum árum. „Við eigum bara eitt
svar við því og það er að lækka
kostnaðinn enn frekar og við ger-
um það bæði með beinum kostnað-
arlækkunum og með því að stæk-
ka félagið enn frekar,“ segir hann.
Að mati Sigurðar þarf flugfé-
lag að ná tiltekinni stærð til að ná
fram meiri hagkvæmni. „Mín
skoðun er sú að til þess að ná
ákveðinni framlegð í flugfélagi þá
þarf minnst tuttugu flugvélar. Nú
erum við með sextán til sautján
vélar,“ segir hann. Hann segir að
um leið og flugvélaflotinn stækki
opnist ný tækifæri til dæmis í
flugi til Asíu.
Sviptingar í eignarhaldi
Nýverið hafa verið miklar svipt-
ingar í eignarhaldi á Flugleiðum.
Félag í eigu Jóns Helga Guð-
mundssonar í Byko og Hannesar
Smárasonar, fyrrum aðstoðarfor-
stjóra Íslenskrar erfðagreiningar,
keypti í byrjun árs ráðandi hlut í
Flugleiðum. Í síðustu viku seldi
Jón Helgi sinn hlut og nú á Hann-
es Smárason stjórnarformaður fé-
lagsins einn þennan hlut. Þessar
hræringar í eigendahópi eru hrað-
ari en áður hefur verið í Flugleið-
um en Sigurður hefur verið for-
stjóri félagsins í hartnær tuttugu
ár og stýrt félaginu í gegnum
miklar breytingar allt frá því
Flugleiðir urðu til við sameiningu
Loftleiða og Flugfélags Íslands.
„Ég er búinn að upplifa þessa sam-
einingu og síðan erfiðleika hjá fyr-
irtækinu og svo breytingar og
stækkun. Þegar ég tók við voru öll
framleiðslutækin gömul og frekar
úr sér gengin. Fyrsta verkefnið
hjá mér var að endurnýja flotann.
Fyrirtækið var þá með neikvæða
eiginfjárstöðu þannig að við tók-
um lán og keyptum nýjar vélar.
Bankarnir trúðu á okkar framtíð-
arsýn og lánuðu okkur. Svo gekk
það upp. Síðan hefur verið unnið
að því að búa til þetta leiðarkerfi
smám saman,“ segir hann.
Aukið aðhald herðir
Hann segir að hann hafi ætíð átt
gott samstarf við stjórnir félags-
ins. „Á þessum tíma sem ég hef
verið hjá félaginu þá hafa verið
hægfara breytingar á hluthafa-
hópnum. Nú síðustu árin þá hafa
verið stórtækari breytingar. Ég
hef átt því láni að fagna að hafa
alla tíð átt mjög gott samstarf við
stjórnir fyrirtækisins og ég
fagna því að það vilji nýir aðilar
koma að rekstrinum sem hafa trú
á fyrirtækinu og því sem við
erum að gera. Verðmæti fyrir-
tækisins hefur hækkað mjög
mikið á síðustu árum,“ segir
hann.
En það er ekki aðeins tíðni
breytinga í eignarhaldi sem hefur
aukist. Samsetning hluthafahóps-
ins er einnig breyttur. „Það er að
verða meiri breyting á því núna
að það voru áður stofnanir og
stórfyrirtæki sem áttu hluti í
mörgum fyrirtækum eins og
Flugleiðum. Nú eru það meira
einstaklingar sem eiga þessa
hluti og hlutabréfamarkaðurinn
að verða harðari húsbóndi þannig
að það eru örugglega gerðar
meiri kröfur um arðsemi nú
en var kannski fyrir fimmtán
til tuttugu árum síðan,“ segir
Sigurður.
Hann er hins vegar alls
óhræddur við aukið aðhald mark-
aðarins. „Það bara herðir okkur
í að gera enn þá betur,“ segir
Sigurður Helgason.
thkjart@frettabladid.is
15SUNNUDAGUR 10. október 2004
! " #
$%
&' ()%%
!% % (*(+,(-
!
"#
$
%&' %&&
&'(&$
)
* $&
+
"
!
,
"
"$
!
! &
-
"
,.
*".
/)
0
1 &
2
"
*! "
1 3&
+.
"
$
.$!&
4
".$
.
"
'5
$&
6
7
$
#
1 3&
!"#"$%#&'"(
& )* *"
+ ( # AUKIÐ AÐHALD Á MARKAÐI Á síðustu
fimmtán til tuttugu árum hefur krafa um
arðsemi aukist. Hann segir að þetta að-
hald herði starfsmenn til að ná betri
árangri.
FYRSTA LÁGGJALDAFLUGFÉLAGIÐ Loftleiðir er að mati Sigurðar Helgasonar fyrsta
lággjaldaflugfélagið sem bauð upp á ferðir milli Evrópu og Bandaríkjanna.