Fréttablaðið - 10.10.2004, Qupperneq 16

16 10. október 2004 SUNNUDAGUR
N‡jar og nota›ar vinnuvélar
Flosi býr í lítilli íbúð viðKlapparstíg í Reykjavík.Margt á heimilinu minnir á
liðna tíma, húsgögnin eru antík og
síminn með skífu og hringir hátt.
Geðhvörfin hafa sett mark sitt á
Flosa, það er ekki yfir honum sama
prestlega reisnin og var. Enda
skiljanlegt, sjúkdómurinn er mis-
kunnarlaus og fer ekki í mann-
greinarálit.
Flosi kveikir sér í sígarettu og
lýsir öfgunum í sálinni. „Geðsveifl-
urnar eru svakalegar. Oflæti mitt
getur leitt til óminnis þannig að
það hreinlega slokknar á mér og ég
veit ekki hvað gerist á meðan. Ég
hef verið í slíku ástandi í þrjá sól-
arhringa. Og svo er það hinn end-
inn, þunglyndið. Það getur birst í
líkamlegri lömun sem getur leitt
mig til dauða því ég hætti að anda.“
Ekki er auðvelt fyrir heilbrigða
að skilja sveiflur sem þessar. Allir
þekkja að verða bæði glaðir og
sorgmæddir en hafa samt fulla
stjórn á sjálfum sér. Hjá Flosa er
veruleikinn annar. „Ég hef ekki
hemlana, ræð hvorki við eitt né
neitt.“
Líf hans er samt alls ekki tómt
svartnætti, það er líka millivegur.
„Stundum er ég í góðu jafnvægi.
Það næst með hjálp lyfja, meðferð-
ar, stuðnings, bænar, hvíldar, slök-
unar, ástar Guðs og ábyrgðar
manns.“ Þegar Flosi ræðir um
ábyrgð manns á hann við sjálft
samfélagið. „Við eigum að gæta
bróður okkar. Ber er hver að baki
nema sér bróður eigi. Aðrir bera þá
ábyrgð að gera mér kleift að vera
til. Þetta er vestræn, kristin hugs-
un og sú hugsun sem velferðarsam-
félagið byggir á.
Geðhvarfa verður fyrst vart
Þó margt hafi gengið á í lífi Flosa
síðustu 15 árin segist hann sáttur
við sitt. „Ég er í sjálfu sér bara
ósköp sæll og glaður í dag en hef
auðvitað ekki alltaf verið það. Alls
ekki. Ég hef verið reiður, ósáttur
og gert allskonar vitleysu. Og auð-
vitað kysi ég líf mitt eins og það
var fyrir marsmánuð 1989.“
Það var þá sem hann veiktist
fyrst. „Ég fékk kast en vissi svo
sem ekki að ég væri alvarlega
veikur. Síðan var ég greindur með
geðhvarfasýki eins það var kallað
þá. Fyrir starf Geðræktar og
Héðins Unnsteinssonar var orðið
sýki tekið aftan af og þetta bara
kallað geðhvörf. Það er ögn geðs-
legra orð og maður gat reist
höfuðið örlítið upp.“
Á þeim tíma var Flosi prófastur
í Barðastrandarprófastsdæmi og
bæði prestur og sveitarstjóri á
Bíldudal. Hann var fjölskyldu-
maður og bjó með konu sinni og
dætrunum tveimur, Völu og Láru.
1992 fluttist fjölskyldan til Sví-
þjóðar en þar skildu hjónin að skipt-
um og Flosi kom til Íslands þremur
árum síðar eftir nám í kirkjurétti og
prestsstörf innan sænsku kirkjunn-
ar. Í fjögur ár hélt hann heimili á
Bíldudal ásamt yngri dótturinni,
Láru og þjónaði Guði og mönnum.
„Á þeim tíma fékk ég oft köst og
var lagður inn á spítala, bæði á
Patreksfirði og í Reykjavík. Ég
reyndi að sinna störfum mínum
eftir fremsta megni en svo gekk
þetta ekki lengur. Það þýðir ekki að
hafa geðveikan prest.“
Hempunni skilað
Þann 9. október 1999 fékk Flosi
lausn frá störfum. Hann baðst
sjálfur lausnar en frumkvæðið var
ekki hans. Á þeim tíma áttaði hann
sig illa á stöðu sinni. „Sóknarnefnd-
in benti mér kurteislega á að best
væri að ég bæðist lausnar. Ég tók
því illa í fyrstu en jafnaði mig á
viku og varð við þeirri ósk.“
Í kjölfarið flutti Flosi til Reykja-
víkur og varði fyrsta árinu á heim-
ili gamals skólabróður. „Ég átti ekki
að neinu að hverfa, átti bara skuld-
ir. Ég þáði laun frá kirkjunni í eitt
ár eftir að ég lét af embætti en nýtti
það ár illa og var bara til vand-
ræða.“ Hann sat þó ekki aðgerðar-
laus öllum stundum heldur vann
um skeið á elliheimilinu Grund og
einnig við símasölu hjá Vöku-
Helgafelli. Í apríl 2000 réðist hann
svo í hálft starf hjá Geðhjálp. „Ég
varð liðsmaður og starfið varð fasti
punkturinn í tilveru minni.“ Þetta
varði í eitt ár eða þar til fjárhagur
félagsins var orðinn það slæmur að
það hafði ekki efni á að hafa hann í
vinnu. Flosi hætti þó ekki heldur
sinnti störfum sínum áfram launa-
laus. „Ég kalla þetta nú ekki vinnu
enda gerði ég ekki handtak. En ég
var til staðar fyrir þá sem vildu.“
Enn varð breyting á högum
Flosa í vor þegar hann skellti sér
í tryggingabransann. Hann er
lífeyris- og tryggingaráðgjafi hjá
Tryggingamiðlun Reykjavíkur
og gengur vel. „Þetta er mjög
skemmtilegt. Pappírsvinna, talna-
leikur, mannleg samskipti, ráðgjöf
og bara heilmikið dæmi.“
Að auki er hann í grunnnámi
trésmíða í Iðnskólanum, sækir þar
tíma með bólugröfnum unglingum,
eins og hann orðar það sjálfur.
„Markmiðið er að læra viðgerð
antikhúsgagna sem er ekki kennd
hér þannig að það er gott að fara í
grunnnámið fyrst. En ég skrópa
mikið, ég hef svo takmarkað starfs-
þrek.“
Hæðir og lægðir
Þó Flosa líði betur þessa dagana en
í langan tíma upplifir hann enn erf-
iðar stundir. Síðast á sunnudaginn.
„Þá komst ég ekki á fætur. Það var
mér ofviða að lyfta sænginni. Og ég
FLOSI MAGNÚSSON Í stólnum í horninu þar sem hann situr löngum stundum. Hann reykir mikið, þó ekki jafn mikið og fyrir nokkrum árum þegar hann reykti fjóra til fimm pakka á dag.
FR
ÉT
TA
B
LA
Ð
IÐ
/V
AL
LI
Á sunnudaginn
komst ég ekki á
fætur. Það var mér ofviða
að lyfta sænginni. Og ég get
sagt þér það að það er
hörmulegt. Algjört eyðandi
tóm og ofboðsleg kvöl.
,,
Það þýðir ekki að hafa geðveikan prest
Flosi Magnússon var lengi prestur og prófastur á Bíldudal, virtur og dáður í sinni sveit. Í mars 1989 veiktist hann af geð-
hvörfum og sveiflast á milli oflætis og þunglyndis. Stundum er hann ofsakátur og sjálfsöruggur en stundum hefur hann
sig ekki á fætur. Stundum er allt í lagi.