Fréttablaðið - 29.11.2004, Blaðsíða 72

„Ég held að enginn ætti að óska
þess að ganga aftur, svona í fúl-
ustu alvöru. Til eru óbrigðul ráð
samkvæmt okkar gömlu fræðum
og eitt af þeim er að grafa silfur
úti í móa fyrir dauða sinn. Þá get-
ur maður nokk bókað að ganga
aftur um sinn og komast á stjá
meðal manna, en það er alltaf
betra að fara stystu leiðina upp
eða niður,“ segir Bjarni Harðars-
son, ritstjóri Sunnlenska og nem-
andi í þjóðfræði við Háskóla Ís-
lands.
Bjarni er kunnur fyrir áhuga
sinn á draugum og telur líf
drauga harla erfitt í nútímasam-
félagi þar sem virðing mann-
fólksins sé ekki mikil og að
draugum sé gert grín. Það geti
svo komið fólki í koll.
Sjálfur segist hann ekki hafa
mætt draug. „Ég hef aldrei orðið
draugs var þótt ég hafi þvælst á
alla þessa staði sem búa yfir
reimleikum, huldufólki, ókind-
um, skrímslum eða nykrum; bæði
í Árnessýslu og Rangárvalla-
sýslu. Mér finnst íslenska
skammdegið oft ansi draugalegt;
þetta samfellda myrkur og um-
hverfishljóðin í náttúrunni. En
fólk verður ekkert minna vart við
drauga nú en áður og margir
lenda í því að hitta drauga sem
taka ofan höfuðið. Tvennt kemur
til. Fólk er smeykara við að við-
urkenna þetta en áður og svo má
ekki gleyma að á hverjum degi
hittum við fyrir andlit og persón-
ur sem við kunnum í raun engin
skil á og getum ekki vitað fyrir
víst hvort séu þessa heims eða
annars. Í fámennum sveitum hér
áður fyrr var útilokað að hitta
fyrir bláókunnuga manneskju og
því var auðveldara að greina
huldufólk frá öðrum. Í dag bland-
ast þessar verur mannfjöldanum
án þess að skera sig úr hópnum.“
Bjarni valdi þjóðfræði vegna
þess að þar er fjallað um drauga-
sögur, undarlegt fólk og sér-
kennilegar aftökur.
„Ég var búinn að láta mig
dreyma lengi um nám í þjóðfræði
vegna sagnfræðiáhuga míns, en
eftir að ég fór að grúska í drauga-
fræðunum, og hafði gefið út bók
um drauga og yfirnáttúruleg
fyrirbæri í Árnessýslu, var mér
ekki lengur til setunnar boðið.
Það er fínt að lesa námsbækur á
kvöldin í stað reyfara eða liggja
yfir bíómyndum, og núna er ég
byrjaður að vinna að sams konar
bók um Rangárþing.“
Og Bjarni segir mikilvægt að
hafa réttu prófgráðurnar þegar
fengist er við íslenska drauga.
„Draugar hafa margslunginn
uppruna og Íslendingar hafa í
aldanna rás verið bókmenntalega
sinnaðir. Því bendir margt til
þess að draugar beri ákveðna
virðingu fyrir menntun, auk þess
sem prófgráður auka möguleika
á viðurkenningu fyrir þessi fræði
og fjármögnun, því allt kostar
þetta peninga. Fáist maður við
það sem maður hefur menntun í
hefur maður betri stöðu en hin-
ir,“ segir Bjarni brattur á leið í
skólann.
thordis@frettabladid.is
■ VEISTU SVARIÐ?
Svör við spurningum á bls. 6
1
3
2
Taj Mahal.
Sturla Böðvarsson.
Húsabakkaskóla.
30 29. nóvember 2004 MÁNUDAGUR
– hefur þú séð DV í dag?
Forsetinn
bjargaði lífi
jemensks
rithöfundar
1
6 7 8
10
13
119
12
15
16
18
21
20
17
14
19
2 3 4 5
... fær Amnesty International
fyrir að taka þátt í 16 daga átaki
Unifem gegn kynbundnu ofbeldi
og standa fyrir tískusýningu gegn
heimilisofbeldi í Iðu, Lækjargötu,
á laugardaginn.
HRÓSIÐ
Lárétt: 2 flenna, 6 byrði, 8 von, 9 sæti, 11
nes, 12 snuðrari, 14 sýna nísku, 16 félagasam-
tök, 17 rándýr, 18 blóm, 20 tveir eins, 21 stór
maður.
Lóðrétt: 1 vatnsfall, 3 kyrrð, 4 er með læti, 5
á hlið, 7 uppfræðari, 10 lín, 13 traust, 15
lengra frá - r, 16 fé, 19 öfug röð.
LAUSN.
Lárétt: 2drós,6ok,8ósk,9set,11tá,12
snati,14nurla,16aa,17úlf, 18urt, 20tt,21
risi.
Lóðrétt: 1foss,3ró,4óstillt,5ská,7kenn-
ari,10tau,13trú,15afta.,16aur, 19ts.
RAFLAGNA
ÞJÓNUSTA
RAFSÓL
Skipholti 33 • 105 Reykjavík
Sími:
553 5600
E
i
n
n
t
v
e
i
r
o
g
þ
r
í
r
2
6
6
.0
0
2
lögg i l tu r ra fverk tak i
Jóladagatal Sjónvarpsins hefur
notið mikilla vinsælda hjá yngri
kynslóðinni. Nú hefur Stöð 2 ákveð-
ið að sýna einnig annars konar út-
gáfu af jóladagatalinu. Jesús og
Jósefína er nýr myndaflokkur um
tólf ára stúlku í Danmörku og efa-
semdir hennar um jólahaldið.
Þættirnir eru alls 24 og verður
því einn þáttur sýndur á dag frá
fyrsta des og til jóla. Jósefína
fæddist á aðfangadag og finnst jól-
in skyggja á afmælisdaginn sinn.
Pabbi hennar heldur að Jesús hafi í
rauninni fæðst að sumri til og
henni finnst því að jólin ættu að
vera færð og haldin á sumrin. Hún
og Óskar vinur hennar eru mjög
uppátækjasöm og þegar þau kom-
ast í tæri við tímavél verður ekki
aftur snúið.
Jóladagatal Sjónvarpsins verð-
ur einnig á sínum stað og sýnir
Sjónvarpið nú í þriðja sinn hið vin-
sæla jóladagatal og jafnframt
fyrsta, Á baðkari til Betlehem. Þar
lenda þau Hafliði og Stína í ýmsum
ævintýrum þegar þau hyggjast
færa Jesúbarninu gjafir og farar-
tækið sem verður fyrir valinu er
forláta baðkar sem er búið þeim
töfrum að geta flogið. Á undan
hverjum þætti um baðkarið rabbar
Ragnar, átta ára strákur, við börn-
in um jóladagatalið og það sem
honum er efst í huga dag hvern til
jóla. ■
JESÚS OG JÓSEFÍNA Danskur myndaflokkur sem hefur vakið mikla lukku hjá yngri kyn-
slóðinni erlendis.
Jesús og
Jósefína
BJARNI HARÐARSON RITSTJÓRI SUNNLENSKA: LEGGUR STUND Á DRAUGAFRÆÐI Í HÍ
Líf íslenskra drauga erfitt
DRAUGAÁHUGAMAÐUR MEÐ MEIRU. Bjarni Harðarsson hefur áður gefið út bók um drauga og yfirnáttúruleg fyrirbæri í Árnessýslu
en er nú að safna í sarpinn viðamiklu draugaefni úr Rangárvallasýslu. Hann segir auðveldara að fá drauga metna að verðleikum hafi
menn réttu prófgráðurnar.
„Manga, eins og við þekkjum það í dag, byrjaði í kringum 1940.
Það var í raun og veru einn maður, Osamu Tezuka, sem bjó til
japanska útgáfu af myndasögum. Hann er guðfaðir japönsku
myndasögugerðarinnar og eitt af stærstu listamannsnöfnum
fyrr og síðar í Japan,“ segir Pétur Yngvi Yamagata sem er flest-
um fróðari um japanskar myndasögur.
„Tezuka var undir miklum áhrifum frá Disney til að byrja með
ekki síst þegar það kom að útliti persóna. Stór augu persóna er
eitt helsta einkenni manga í dag en þau nýttust honum vel þar
sem það er svo auðvelt fyrir teiknarann að túlka tilfinningar
persóna í kringum augun. Sumir hafa haldið því fram að stærð-
in á augunum hafi verið einhver þrá Japana til að vera með
vestrænt útlt en það er bara kjaftæði. Þetta var bara listræn
tjáning.“
Þegar Pétur er beðinn að benda á það vinsælasta í manga um
þessar mundir nefnir hann fyrst sögurnar um Inu-Yasha eftir
Rumiko Takahashi. „Þær eru í kjarnann anda- eða draugasögur
sem eiga rætur sínar að rekja til gamalla japanskra þjóðsagna
og svo er hins vegar alltaf einhver útgáfa af róbótaþemanu hans
Tezuka í gangi í Japan og nú er það Full Metal Alchemist sem
er vinsælust en hún er full af spennandi tilvistarspurningum.“
Það fer ekki mikið fyrir konum í vestræna myndasögugeiranum
en Pétur segir að sá kynjamunur sé ekki til í Japan þar sem
kvenhöfundar séu mjög framarlega og sem dæmi nefnir hann
að höfundur Inu-Yasha, Rumiko Takahashi, sé meðal tekju-
hæstu einstaklinganna í Japan. „Þá eru það helst japanskar
teiknimyndasögur sem hafa verið að kveikja áhuga stelpna og
kvenna á Vesturlöndum á myndasögum.“
Fyrir þá sem vilja fræðast meira um manga og japanska mynda-
söguhefð má benda á að Úlfhildur Dagsdóttir heldur fyrirlestur
á vegum Íslensk-japanska félagsins um manga annað kvöld
klukkan 20.30 á þriðju hæð í Alþjóðahúsinu við Hverfisgötu.
| SÉRFRÆÐINGURINN |
PÉTUR YNGVI YAMAGATA
Hefur séð um myndasögudeild versl-
unarinnar Nexus í um sjö ár og veit
hvað hann syngur þegar það kemur að
myndasögum.
Manga: Þessi japanski myndasögustíll hefur heillað Vesturlandabúa upp úr skónum.
Tilfinningar tjáðar með stórum augum
FR
ÉT
TA
B
LA
Ð
IÐ
/V
AL
G
AR
Ð
U
R