Tíminn - 13.09.1973, Qupperneq 10

10
TÍMÍNN
• *«’l ~?*ÍíT'nf i',- }‘l ~tff p £Í>r* rv, t*‘.rA
Fimmtudagur 13. september 1973
MUNUM
EFTIR
MINNSTA
BANKANUM
Mönnum hefur að undanförnu
orðið tiðrætt um banka og banka-
vald, sem margir telja að láti orð-
ið fullmikið að sér kveða og hafa
jafnvel bau orð um að upp sé
komið riki i rikinu, sem kveðna
þurfi i kútinn. En bankar eru
margs konar og til eru bankar,
þar sem geymt er og ávaxtað
mikið verðmæti, þótt það sé ekki i
reiðufé. Einn þessara banka er
Blóðbankinn i Reykjavik, eini
bankinn sinnar tegundar á land-
inu.
Blóð er þess eðlis, að það geym-
ist ekki nema skamma hrið eða 21
dag og þess vegna verður sifellt
að endurnýja blóðforðann, ef ekki
á að verða blóðskortur i Iandinu.
Þvi var það að árið 1967 eignað-
ist Rauðu krossinn bil með sér-
stökum kælibúnaði, svo að hægt
væri að fara i blóðsöfnunarferðir
út um land. Rauði krossinn á bil-
inn og annast rekstur hans og
leggur til bilstjóra, en annað
starfslið er úr Blóðbankanum.
Sfðan hefur verið farið i blóð-
söfnunarferðir út um land og á
meiri háttar vinnustaði hvert
sumar. Viðtökur fólks hafa verið
mjög góðar, en ekki veitir af, þvi
að blóðþörfin eykst sifellt.
Fyrir nokkru var blóðbillinn á
ferð i Þorlákshöfn og þá fengu
Timamenn að fylgjast með blóð-
tökunni.
Þeir Blóðbankamenn höfðu
fengið hús hreppsnefndarinnar i
Þorlákshöfn til afnota .og um leið
og blóðbillinn renndi i hlaðið
flykktust galvaskir Þorlákshafn-
arbúar að til þess að láta tappa úr
sér ofurlitlu af hjartablóðinu.
Fyrst eru menn færðir inn á
spjaldskrá, ef þeir hafa ekki gefið
blóð áður. Siðan eru menn látnir
leggjast upp á bekk og mældur
blóðþrýstingur þeirra og blóð-
magn. Reynist það hvort tveggja
vera með felldu, eru teknir úr
mönnum 400 millilitrar blóðs.
Fyrir og eftir blóðtöku fá menn
hressingu, ávaxtasafa og kaffi.
Það er gert til þess að menn fái
svipað magn af vökva og þeir
hafa látið og lika til þess að menn
sitji stutta stund á eftir og jafni
sig, þvi að rjúki menn upp á
samri stundu og blóðtökunni er
lokið, getur iiðið yfir þá. Engum
verður samt meint af þessum
blóðmissi, þvi að magnið er litið
og þess er vandlega gætt að taka
ekki blóð úr öðrum en fullhraust-
um mönnum.
Hérlendis er einungis tekið blóð
úr fólki, sem hefur að minnsta
kosti 95% blóð, en það er mun
hærra mark en tíðkast viða
erlendis. Ekki er heldur tekið
blóð úr einum og sama mannin-
um oftar en á þriggja mánaða
fresti og alltaf er mældur blóð-
þrýstingur og blóðmagn fyrst til
þess að tryggt sé að ekki sé tekið
blóð úr mönnum nema þeir séu
filhraustir. Þá er ekki heldur tek-
ið blóð úr þeim sem eru undir
átján ára aldri eða yfir sextugt,
ellegar þeim, sem haldnir hafa
verið alvarlegum sjúkdómum.
Sjálf blóðtakan tekur ekki
nema örskamma stund og er
nánast sársaukalaus. Blóðið er
látið renna i þar til gerða þlast-
poka með efni sem varnar þvi að
blóðið storkni. Þegar lokið er
söfnun er blóðið flutt suður til
Reykjavikur og flokkað i Blóð-
bankanum þar og að þvi búnu er
blóðgjöfum sent sérstakt blóð-
skirteini, þar sem skráð er nafn
þeirra og blóðflokkur. Þetta skir-
■ -
Jón Snædal læknanemi rekur nálina í handlegginn á Hilmari Guðmundssyni bormanni.
Kæligeymslan i blóðsöfnunarbilnum.