Tíminn - 22.11.1974, Qupperneq 3

Föstudagur 22. nóvember 1974.
TÍMINN
3
Stjórnmálayfirlýsing sextánda flokksþings Framsóknarmanna:
Blómleg byggð verði
efld um landið allt
Stefna flokksins í utanríkis-og varnarmálum eróbreytt
í blaöinu i gær birtust þrir
fyrstu kaflar stjórnmálayfir-
lýsingar sextánda flokkþings
Framsóknarfiokksins. Tveir
siðustu kaflarnir, sem fjalla um
byggöamál og utanrikismál fara
hér á eftir. Aörar ályktanir
þingsins veröa birtar siöar:
IV
Flokksþing Framsóknar-
flokksins fagnar áföngum, sem
náðust i byggðamálum i tiö
vinstri stjórnarinnar undir
forystu Framsóknarflokksins.
Mikilvægast var aö þá tókst að
endurvekja bjartsýni fólksins i
dreifbýlinu og stöðva flóttann til
höfuðborgarsvæðisins, þannig að
á siðast liðnu ári var fólksfjölgun
meiri á landsbyggðinni.
Flokksþingið telur mikilsvert,
að margra ára baráttumál
Framsóknarflokksins um aukið
framlag til Byggðasjóðs hefur
náðst fram. Jafnframt ber að
leggja á það áherzlu, að fjármagn
Byggðasjóðs verði fyrst og
fremst notað til eflingar atvinnu-
lifs landsbyggðarinnar.
Flokksþingið treystir því að
Framsóknarflokkurinn muni i
núverandi stjórnarsamstarfi
halda áfram þvi uppbyggingar-
starfi, sem unnið var á undan-
förnum árum, og bendir m.a. á
eftirtalin atriði, sem markmið i
byggðastefnu Framsóknar-
flokksins.
A. Aö viöhalda og efla blómlega
byggö um.landiö allt, og tryggja
þannig grundvöll efnalega sjálf-
stæös veiferöarþjóöfélags fyrir
komandi kynslóöir.
Einnig aö komið veröi á efnalegu
og menningarlegu jafnrétti þegn-
anna hvar á landinu, sem þeir
búa.
B. Að jafna aðstööu iandsmanna
til menntunar og þátttöku i
menningarlifi þjóöarinnar.
C. Aö miöa nýtingu islenzkra
auðlinda og atvinnuuppbyggingu,
og þá alveg sérstakiega iðnþróun
næstu áratuga, einkum viö þörf
hinna dreiföu byggða fyrir fjöl-
breytt atvinnulif.
Höfuðeinkenni atvinnulifs
landsbyggðarinnar, er hversu
einhæft og árstiðabundið það er.
Mörg byggðarlög byggja tilveru
sina nær eingöngu á sjávarútvegi
eða landbúnaði. Þvi verður: að
standa traustan vörð um unninn
sigur I landhelgismálinu, að
skipuleggja hráefnisöflunina, að
tryggja samræmi i eflingu fiski-
skipaflotans og endurbótum á
vinnslustöðvum sjávaraflans, að
efla iðnað á landsbyggðinni, að
auðvelda uppbyggingu vinnslu-
stöðva landbúnaðarins, að auka
fjármagn til rannsókna á auðlind-
um landsins, sem gætu orðið
grundvöllur hagkvæmrar fram-
leiðslu.
D. Aö tryggja öllum lands-
mönnum margháttaöa opinbera
þjónustu á jöfnunarverði og að
húsnæðisskortur veröi ekki til
hindrunar eðlilegri byggðaþróun.
Ein frumforsenda fjölbreytts
atvinnullfs úti á landsbyggðinni
er útrýming þess verulega mis-
munar, sem er á samkeppnisað-
stöðu fyrirtækja þar og fyrirtækja
á höfuðborgarsvæðinu. Gildir það
jafnt um flutningskostnað, raf-
magn og sima og um margs
konar sérfræðiþjónustu. Nútima
þjóðfélag byggist mikið á greið-
um samgöngum, þvi er bezta
leiðin til þess að tryggja öfluga
byggðastefnu að stórbæta sam-
göngukerfið. Stórauka verður
framlög i vegasjóð. Hraða þarf
gerð flugvalla i öllum héruðum
landsins og við þá verða
nauðsynlegur öryggisútbúnaður.
Enn fremur þarf að auka framlög
til hafnargerðar.
Aherzlu ber að leggja á að jafna
vöruverð i landinu, tryggja lands-
mönnum öllum ódýra raforku,
gera móttöku sjónvarps og út-
varps viðunandi, og stórbæta
póst- og simaþjónustu lands-
byggðarinnar.
E. Aö efla sjálfstjórn byggöanna
meö breyttu stjórnsýslukerfi.
Samtök sveitarfélaga þarf að
lögskipa sem þátt i stjórnsýslu-
kerfi þjóðarinnar. Sjálfstæði
sveitarfélaga verði aukið bæði
hvaðsnertir aukna tekjustofna og
aukið valdsvið.
Tekið verði upp staögreiðslu-
kerfi útsvara.
Flokksþingið telur, hð meðal
mikilvægustu aðgerða til að
sporna við hinu sivaxandi
miðstjórnarvaldi sé að flytja
opinberar stofnanir til hinna
ýmsu landshluta. Stefna verður
að þvi, að slikur flutningur nái til
menntastofnana, þjónustu-
stofnana og stjórnsýslustofnana.
F. Aö efla þátttöku samvinnu-
félaganna I atvinnulifi lands-
manna.
Samvinnufelögin eru þau sam-
tök manna, sem bezt hafa staðið
vörð um eðlilega byggðaþróun I
landinu. 1 ljósi þess ber að stuðla
að aukinni hlutdeild þeirra I at-
vinnulifinu, svo þau fái rækt það
mikilvæga hlutverk að auka og
halda vörð um fjölbreytni I at-
vinnulifi landsbyggðarinnar.
G. Að jafna upphitunarkostnaö
um iand ailt. Mjög mikill mis-
munur á upphitunarkostnaði
þeirra, sem á jarðhitasvæðum
FINNSKIR TONLISTARAAENN
í HLJÓAALEIKAFERÐ HÉR
gébé— Reykjavlk. — Norrænir
kynningartónleikar verða haldn-
ir: A tsafiröi 22. nóvember, Akur-
eyri 24. nóvember og I Reykjavík
26. nóvember n.k. Þaö var Fin-
lands solistförening, sem valdi
barytonsöngvarann Jorma
Hynninnen og planóleikarann
Ralf Gothoni til hljómleikahalds-
ins 1974, en auk þess aö koma til
íslands, munu þau halda hljóm-
leika i Svlþjóð, Noregi og Dan-
mörku.
Hugmyndin að norrænum
kynningartónleikum var fyrst
borin fram af finnska einleikara
og einsöngvarafélaginu „Fin-
lands solistförening” á fundi
„Nordisk Solistrads” I Reykjavik
sumarið 1972. Tilgangurinn með
þessum kynningartónleikum er
aukið samband á milli norrænna
tónlistarmanna og áheyrenda
þeirra.
Fyrsta hljómleikaferðalagið i
þeim flokki var farið I nóvember
1973, en til þess var pianóleikar-
inn Halldór Kristjánsson valinn
af Félagi isl. tónlistarmanna og
tókst það ferðalag með afbrigðum
vel.
Kynningartónleikarnir eru
skipulagðir sem tilraun, miðuð
við fimm ára timabil, en á þvl er
svo til ætlazt að hvert Norður-
landanna fyrir sig velji tónlistar-
menn og viðfangsefni fyrir nor-
rænt hljómleikaferðalag.
Jorma Hynninener fæddur 1941
i Lappövirta I Finnlandi. Hann
hefur stundað söngnám hjá Matti
búa, og hinna, sem ekki fá notið
jarðhitans, veldur miklum
ójöfnuði, og mun valda byggða-
röskun, ef ekkert er að gert. Um
leið og leggja ber áherzlu á að
hraða nýtingu innlendra orku-
linda til upphitunar, er nauðsyn-
legt að stefna að jöfnun á
upphitunarkostnaði um land allt.
Flokksþingið leggur áherzlu á
að i utanrikismálum haldi Island
sjálfstæðri stefnu, sem miðist við
að tryggja stjórnarfarslegt og
efnahagslegt sjálfstæði landsins.
Á alþjóðavettvangi skipti Island
sér I þann þjóðahóp, sem vill
hjálpa þróunarlöndunum til
sjálfsbjargar og jafnréttis við
efnaðri þjóðir. Draga þarf úr
viðsjám I heiminum og stuðla að
sáttum og langþráðum friði með
auknum kynnum milli þjóða og
almennri afvopnun. Hafa skal
sérstaklega náin tengsl við
Norðurlandaþjóðirnar og leggja
rækt við þátttöku Islands I störf-
um Sameinuðu þjóðanna.
Flokksþingið áréttar fyrri
stefnu i öryggis- og varnarmál-
um (Að óbreyttum aðstæðum er
rétt, að tslendingar séu aðilar að
varnarsamtökum vestrænna
þjóða, en minnt skal á þann fyrir-
vara, sem gerður var af hálfu Is-
lendinga, er þeir gerðust aðilar aö
Atlantshafsbandalaginu, um að á
íslandi yrði ekki herlið á friðar-
timum, að það væri algerlega á
valdi Islendinga sjálfra, hvenær
hér væri erlent herlið, og að Is-
lendingar hefðu ekki eigin her og
ætluðu ekki að setja hann á fót.
Samkvæmt þessum fyrirvara og I
samræmi við fyrri yfirlýsingar
vill Framsóknarflokkurinn vinna
að þvi, að varnarliðið hverfi úr
landi i áföngum) ,þó að nú um
sinn sé ekki þingfylgi til að fylgja
henni fram.
Af langvarandi dvöl erlends
hers I landinu stafar hætta fyrir
hugarfar og þjóðerniskennd Is-
lendinga. Þvi ber að þakka for-
ystuliði Framsóknarflokksins
forgöngu þess um takmörkun á
útsendingu sjónvarpsstöðvar
bandariska hersins á Keflavlkur-
flugvelli og ráðstafanir til að-
greiningar hans frá islenzku
þjóðlífi. Flokksþingið telur, að
þær breytingar, sem nú hafa
verið gerðar á framkvæmd
varnarsamningsins, seu spor i
rétta átt og telur rétt, að
viðræðum um fyrirkomulag
varnarmálanna verði haldið
áfram með það fyrir augum, aö
þeim sé ávallt sem bezt fyrir
komið frá sjónarmiði Islendinga.
Þingið hvetur forvigismenn
flokksins og málgögn hans að
berjast gegn öllum tilraunum til
að festa I sessi áhrif hersins á is-
lenzkt þjóðlif.
Tuloisela og Anti Kaskinen við
Sfbeliusar-akademiuna i Helsing-
fors, einnig hjá Luigi Ricci I Róm
og Kurt Overhof i Salzburg. Hann
hefur komið fram á vegum
ýmissa tónlistarfélaga i Finn-
landi og 1973 efndi hann til hljóm-
leika i London við góða dóma.
Hann heimsækir nú Island I
fyrsta skipti.
Ralf Gothoni er fæddur 1946 I
Finnlandi og hóf nám i pianóleik
þegar á fimmta ári. Hann naut
kennslu Tapani Valsta við
Sibeliusar-akademiuna, auk þess
hjá Erwins Laszlo I Sviss og Det-
levs Kraus i Vestur-Þýzkalandi.
Hann kom fyrst opinberlega fram
sem pianóleikari á tónlistahátið i
Jyvaskyla 1967. Viðfangsefni
hans hafa verið mjög fjölbreytt,
bæði i heimalandi hans og víðs
vegar i Evrópu og Bandarikjun-
um. Þetta er einnig i fyrsta skipti
sem hann heimsækir Island.
Á SKYTTERfl OG
LÚÐUVEIÐUM
— segja skipstjórar bdtanna tveggja,
sem Sýr stóð að meintum ólöglegum
togveiðum
Gsal-Reykjavik. Landhelgisbrot
hafa verið nokkur síðustu daga,
eins og kunnugt er af fréttum.
Landhelgisgæzluflugvélin Sýr
stóð á þriðjudag tvo báta aö
meintum óiöglegum togveiöum,
annan undan Haganesvik og hinn
á Breiðafiröi, skammt norður af
Melrakkaey. Voru þaö bátarnir
Jökultindur SU-200 og Kópur SH-
132, en skipstjórar beggja
bátanna neita öllum sakargiftum
Að sögn Hjörleifs Magnús-
sonar, fulltrúa bæjarfógetans á
Siglufirði, en þar var tekið fyrir
mál skipstjóra Jökultinds, voru
engin veiðarfæri né afli um borð i
bátnum og skipstjórinn hefði neit-
að með öilu að hafa verið á tog-
veiðum. Hins vegar hefðu
skipverjar á Jökultindi verið með
byssu um borð og nokkra dauða
fugla, og sagði Hjörleifur, að
skipstjórinn hefði skýrt frá þvi,
að þeir hefðu verið á skytterii.
Ekkert hafði verið aðhafzt i
málinu I gærkvöldi, er við töluð-
um til Siglufjarðar,og kvaðst
Hjörleifur ekki vita til þess, að i
málinu yrði gert nokkuð frekar.
I Kópsmálinu var réttað á
miðvikudag og hófust réttarhöld
kl. 2 eftir hádegi og stóðu yfir allt
fram til miðnættis, — og án þess
að dómur væri upp kveðinn.
Skipstjórinn á Kópi SH-132 hefur
allt frá þvi réttur var settur
neitað öllum sakargiftum og ber
fyrir sig að þeir hafi verið á lúöu-
veiðum.
Hins vegar hafa skipverjar
viðurkennt að þeir hafi verið á
togveiðum. Dómur i máli
skipstjórnas á Kópi verður senni-
lega kveðinn upp i dag, að sögn
Þorkels Gislasonar, sýslufulltrúa
i Stykkishólmi.
Jón Kristinsson
íslandsmeistari
í skdk 1974
Gsal—Reykjavlk. —• Um siðustu
helgi tefldu Ingvar Ásmundsson
og Jón Kristinsson fjóröu og síö-
ustu skák sina i einviginu um is-
landsmeistaratitilinn I skák 1974.
Crsiit skákarinnar uröu á þann
veg, að keppendur sömdu um
jafntefli. Höföu þar meö báöir
keppendur hlotiö tvo vinninga og
var þá dregið um þaö hvor hlyti
titilinn — og varð Jón Kristinsson
hlutskarpari I þeirri viðureign, og
hlaut þar meö islandsmeistara-
titiiinn I skák 1974.
Ralf Gothóni
Jorma Hynninen
BANASLYS I EYJAFJARÐARA
Gsal-Reykjavlk. Banasiys varö I
grennd við Akureyri I fyrrinótt,
þegar 43 ára gamali maöur, Jón
Ben. Ásmundsson aö nafni, ók bil
út I Eyjafjarðará.
Tildrög slyssins eru afar óljós,
þar sem engin vitni voru að at-
burðinum. Jón heitinn var á leið
til Akureyrar frá Grenivik er'
slysið vildi til. Við vestustu brú
Eyjafjarðarár missir Jón, ein-
hverra hluta vegna, stjórn á biln-
um, með þeim afleiðingum, að
bíllinn kastaðist út I ána, sem var
isi lögð. Talið er Hklegt að blllinn
hafi lent á toppnum eða annarri
hliðinni mjög nálægt bakka
árinnar, þar sem isinn er hvaö
þykkastur, — og blllinn siðan
runnið lengra út I ána og Isinn
brotnað undan þunga bilsins
Þegar að var komið var bíllinn
með hjólin niður i árbotninn, — og
var llk Jóns inni i bílnum.
Eins og kunnugir vita, eru þrjár
brýr á Eyjafjarðará og mjög
stuttar vegalengdir á milli
þeirra. Við vestustu brúna er
nokkuð kröpp beygja og svo
virðist sem Jón hafi ekki náð að
beygja til að komast á brúna, —
heldur haldið I beina stefnu og
bíllinn þvi lent nokkru noröan við
sjálfa brúna. Hvort það stafar af
ókunnugleika Jóns á þessum slóð-
um, og hann hafi taliö sig vera
kominn yfir allar brýrnar, eða af
einhverri annarri ástæðu, er
óhægt um að segja, þar sem engir
sjónarvottar urðu að slysinu.
Jón Ben. Asmundsson var 43
ára gamall. Hann var skólastjóri
gagnfræðaskólans á tsafirði.