Fréttablaðið - 06.01.2005, Qupperneq 18

Barnung fórnarlömb
boðin til kaups
Óttast er að óprúttnir glæpamenn reyni að ræna munaðarlausum fórnarlömbum hamfaranna við
Indlandshaf og selji þau í ánauð. Rúm milljón barna lendir í höndum smyglara ár hvert.
BARNARÁN Tugþúsundir barna við
Indlandshaf eru munaðarlausar
eftir hamfarirnar þar og er óttast
að glæpamenn freisti þess að
ræna einhverjum þeirra til að
selja til ættleiðinga eða í þræl-
dóm. Talið er að rúm milljón barna
lendi árlega í höndum smyglara í
heiminum. Félagið Íslensk ætt-
leiðing telur útilokað að börn sem
numin eru á brott komi hingað til
ættleiðinga.
Þótt flóðin hafi rénað við
Indlandshaf er hamförunum ekki
lokið. Tugþúsundir barna hafa
misst foreldra sína eða ættingja
og los hefur komist á hundruð þús-
unda fjölskyldna um allt hamfara-
svæðið. Í Aceh-héraði á Súmötru
er talið að 35.000 börn séu munað-
arlaus. Sérfræðingar óttast að
glæpamenn sæti lagi í þessu upp-
lausnarástandi og ræni börnum
sem enginn veit hvort séu lífs eða
liðin.
Þegar eru farnar að berast
óhugnanlegar en óljósar fregnir af
slíkum ránum. Margir á Vestur-
löndum hrukku í kút þegar fregn-
ir bárust af tólf ára gömlum
sænskum dreng sem átti að hafa
verið numinn af brott af sjúkra-
húsi í Taílandi. Að líkindum er þar
misskilningur á ferðinni því nú
hafa þarlend yfirvöld neitað að
drengurinn hafi yfirleitt verið á
sjúkrahúsinu. Barnahjálp Sam-
einuðu þjóðanna, Unicef, segir að
maður í Indlandi hafi villt á sér
heimildir þegar hann gerði tilkall
til telpu í þeirra vörslu með því að
segjast vera frændi hennar. Texta-
skilaboð hafa gengið manna á milli
í Indónesíu þar sem 300 munaðar-
leysingjar frá Aceh eru auglýstir
til sölu. Talsmaður Unicef í
Indónesíu segist hafa áreiðanlega
heimildir fyrir að minnsta kosti
einu tilviki þar sem barni frá Aceh
var smyglað á brott af glæpa-
mönnum en auk þess eru tugir
óstaðfestra tilvika um slíkt.
Skammt frá Aceh er hafnarborgin
Medan sem er miðstöð smyglara í
þessum heimshluta.
Stjórnvöld í Indónesíu hafa sett
farbann á börn yngri en sextán ára
sem eru frá Aceh en auk þess hafa
hjálparsamtök sett saman áætl-
anir til að vernda börn fyrir þess-
um voða. „Mörg börn hafa misst
sína nánustu og þau eru því í stór-
hættu. Save the Children og
Unicef eru að setja upp sameigin-
legar skrifstofur til að skrá börnin
til að geta fylgst með hvaða börn
eru á staðnum, auk þess að sjá
þeim fyrir mat og húsaskjóli,“
segir Kristín Jónasdóttir, fram-
kvæmdastjóri Barnaheilla. Ekki
er útilokað að einhver þeirra
barna sem óttast er um hafi látist í
sjálfum hamförunum og svo eru
dæmi um að fólk hafi einfaldlega
tekið þau að sér af einskærri
samúð án þess að tilkynna það sér-
staklega.
Skipulögð rán og smygl á börn-
um eru ekki ný af nálinni. Unicef
telur að allt að 1,2 milljónir barna
lendi árlega í höndum smyglara,
mörg þeirra eru seld til ættleið-
inga en sum eru hneppt í vinnu- og
kynlífsþrælkun. Barnasmygl er
hluti af skipulegri glæpastarfsemi
sem teygir anga sína um allan
heim og er talið að höfuðpaurar
hennar hafi stórfé upp úr
krafsinu.
Guðrún Sveinsdóttir, hjá félag-
inu Íslenskri ættleiðingu, telur nán-
ast útilokað að börn frá Indlandi og
Taílandi sem hingað koma til ætt-
leiðingar hafi komið eftir ólögleg-
um leiðum. „Allar ættleiðingar eru
á vegum yfirvalda þannig að þar-
lend stjórnvöld fullvissa sig um að
börnin séu raunverulega munaðar-
laus og eigi enga ættingja sem vilji
taka þau að sér áður en þau fara til
ættleiðingar úr landi.“
sveinng@frettabladid.is
Af öllum vítamínum, fæðubótarefnum og bætiefnum meðan birgðir endast.
Tilboðin gilda í öllum verslunum Lyfju dagana 4.-8. janúar.
20afsláttur % 25% afslátturaf blóðfitumælingu
18
Slysavarnafélagið Landsbjörg fékk á
dögunum 28 nætursjónauka að gjöf
frá tryggingafélaginu Sjóvá-Almenn-
um. Valgeir Elíasson, upplýsingafull-
trúi Landsbjargar, segir að sjónauk-
arnir muni auðvelda leit á hafi úti í
myrki umtalsvert. Þeir auka líka
öryggi áhafna því menn geta betur
gert sér grein fyrir aðstæðum við leit
og björgunarstörf.
Hversu oft þurfið þið að nota slíka
sjónauka?
Ég gæti trúað því að helmingur út-
kalla okkar á björgunarskipunum sé
kvölds og nætur. Útköll og aðgerðir
björgunarskipa eru 150-200 á ári
þannig að sjónaukarnir munu nýtast
okkur vel.
Notið þið ekki sjónaukann fyrst og
fremst á veturna?
Jú, hann er góður við björgunarstörf-
in á þessum árstíma. Svona nætur-
sjónauki er afar nauðsynlegur fyrir
okkur yfir dimmustu mánuðina.
Er hann flókinn í notkun?
Hann er frekar einfaldur í notkun og
það er fljótlegt að læra á hann. Með
stuttri kynningu getur hvaða björg-
unarsveitarmaður sem er notað
hann. ■
VALGEIR ELÍASSON
Ánægjuleg
jólagjöf
NÆTURSJÓNAUKAR LANDSBJARGAR
SPURT OG SVARAÐ
Snjóflóð hafa fallið víða um land undnangengna daga,
flest blessunarlega utan byggðar en eitt olli þó
skemmdum í Hnífsdal. Þá hefur þurft að rýma íbúðar-
hús víða á Vestfjörðum vegna snjóflóðahættu.
Lögun fjalla og úrkoma
Langflest snjóflóð falla í hlíðum sem hafa 30 til 50
gráðu halla og meiri snjóflóðahætta er í ávölum
brekkum en íhvolfum þar sem togspenna er meiri þar.
Snjór safnast gjarnan í hvilftir og mörg gil eru í fjallshlíð
og getur það stóraukið snjóflóðahættu.
Þegar snjókoma er mikil er hætt við að snjóþekjan
bindist ekki sem skyldi. Undirlagið skiptir einnig miklu
máli. Algengt er hér á landi að í kjölfar snjókomu hlýni
og snjórinn þyngist. Þungur og blautur snjór sest ofan
á léttari snjó sem veldur því að snjóflóð falla oft í
hrinum.
Fylgi sterkur vindur úrkomu safnast snjórinn saman hlé
megin í fjallshlíðum, giljum og skorningum og þegar
skefur fram af fjallsbrúnum er hætta á hengjumyndun.
Orsök flestra snjóflóða sem falla á Vestfjörðum er
þegar vindur blæs yfir fjöll sem eru flöt að ofan.
Gerðir snjóflóða
Snjóflóðum er jafnan skipt í tvo flokka: lausasnjóflóð
og flekaflóð en einnig eru þau undirflokkuð í kófhlaup,
þurr og vot hlaup.
Upptök lausasnjóflóða eru yfirleitt í efsta hluta snjó-
þekjunnar í lausum snjó þar sem lítil binding er. Lausa-
snjóflóð falla yfirleitt í eða rétt eftir mikla snjókomu. Í
flekahlaupum skríður snjóþekjan af stað í heillegum
flekum vegna samloðunar, en stór svæði geta farið af
stað í einu og flutt með sér mikið snjómagn. Fleka-
flóðin eru mun algengari hérlendis en lausasnjóflóðin
þó að mörkin þar á milli séu ekki mjög skýr.
Rennslishraði snjóflóða er mismikill, þurr flóð renna
hraðar en blaut. Kófhlaup geta náð mjög miklum hraða
en á undan þeim fer kröftug þrýstibylgja sem getur
splundrað því sem á vegi verður, þar á meðal húsum
og bílum. ■
Splundra öllu sem á vegi verður
FBL GREINING: SNJÓFLÓÐ
6. janúar 2005 FIMMTUDAGUR
MUNAÐARLEYSINGI Í GÓÐUM HÖNDUM
Þessi litla indónesíska telpa missti foreldra sína í flóðunum á dögunum en komst í hendur hjálparstarfsmanna. Munaðarlaus börn frá
Aceh-héraði eru talin í stórhættu vegna glæpamanna sem ásælast þau.
AP
M
YN
D