Atuagagdliutit - 28.12.1976, Blaðsíða 15

København-ime
pisiniarfigtåK kalåt-
dlit erKumrtsuli-
ånik sanåvinigdlo
pisiniarfik INUK iluanårniåinartungilaK, pilersitsissut
neriugput, kalåtdlit sanålugtartut erKurmtsuliortutdlo
ingmingneK pisiniarfiutimigtut issigisagåt
Anthon Berthelsen-ip sanåvisa ilåt. — En af Anthon Berthelsens tidligere arbejder.
pisiniarfik tåuna, KGH-p KPfer- sanålugåinigdlo pigssarsissarsi- nerdie sujunigssame INUK sule-
ssuine kalåtdlit erKumitsuliåinik massoK, ingerdlåinåsaoK, tuniniai- Katigalugo pissåsavdlune. lod-.
nålagauvfiup pissugssauvfTnut professore Peter Germer nunap ilua pivdlugo
FN-ip isumå maligdlugo
kalåtdlit inuiait pigmigtuput
pisiniarfik nutåK soKtiginartordlo
kalåtdlit erKumitsuliåinik sanå-
lugainigdlo niornutilik angmarsi-
rr.avoK Slagelsesgade nr. 1-ime
Østerbro-me Københavnimitume.
pisiniarfik — „INUK — kalåt-
dlit erKumitsuliait sanålugaitdlo"
tunissagssanik sarKumersitsiviu-
vok kalåtdlit sanålugåinik, kalåt-
dlit erKumitsuliåinik katerssui-
viuvdlune kisalo sarKumersitsi-
viuvdlune Kanganitsanik, kalåt-
dlit agssagssugåinik.
tåssauna aningaussauteKarfik
nutåK, aningaussauteKarfik INUK,
pisiniarfingmik pilersitsinerup tu-
nuanitoK. aningaussauteKarfiup
pilersineKarnerane sulissutiging-
nigtussut tåssåuput Københavni-
me „Grønlændernes Hus“ Køben-
havnimilo kalåtdlit peKatigigfiat.
kalåtdlit peKatigigfiata sujuligtai-
ssua, Ove Rosing Olsen, aningau-
ssauteKarfingmut „INUK“-mut
sujuligtaissuvoK.
pisiniarfik INUK aningaussang-
nangniartungilaK. ima påsissaria-
KarpoK, sivneKartoruteKåsaga-
luarpat pisiniarfingmik ingerdlat-
sinikut, tamåko kalåtdlit erKu-
mitsuliortuisa sanålugtartortaisa-
lo, pisiniarfingmik pilersuissut, i-
luaKutigxsavåt.
— anguniarneKartOK tåssa u-
kiune untritilingne kalåtdlit iler-
KutoKåt taiméituliortarneK taper-
sersordlugulo ineriartortiniardlu-
go ilisimaneKarnerulersiniardlu-
gulo, Ove Rosing Olsen pisiniar-
fiup angmarneranut atatitdlugo
OKarpoK.
åma OKarpoK, tåussuma iler-
Kup tåmarsinaunera årdlerinar-
tOK, perKutigalugo utoi'Kait kisi-
mik sapingilermåssuk, nangigpor-
dlo:
kigsautigingårparput, taimaisi-
ornivtigut peKatausinåusavdluta,
uvagutaoK nalivta ilerKutorKanik
malingnauvdlunilo ingerdlatitser-
Kinarnigssånut.
pisiniarfiup INUK-p autdlar-
nernigssånut isuma pigssarsiari-
neKarsimavoK Canadamiut tuni-
ssagssiornermut pigingneKatigig-
fisigut, ajungivigsumik ingerdla-
simassutigut. neriutigineKarpoK
taimatut kalåtdlit encumitsulior-
tut sanålugtartutdlo issigingnili-
sassut nangmingnea INUIT Kø-
benhavnimitoK pigalugo.
pisiniarfigtåp angmarnigsså su-
lissutigingnigtut pingårtisimaKåt:
— sivisuvatdlårtumik kalåtdlit
erKumitsuliortue pikorigdluinar-
tut nunaKarfinguamingne issi-
gingnårtikipatdlårsimåput — aki-
lersitsissarsimavdlutigdlo ilisima-
neKångipatdlårnertik nåpertor-
dlugo, erKumitsuliortoK inusug-
toK, Marianne Jessen, OKarpoK,
angmainersiornerme. tåuna An-
thon Berthelsenilo sujugdlerpåu-
put, INUK-me sarKiimersitsissut.
aningaussauteKarfik INUK
aningaussauteKarfiup INUK-p su-
liagssarå kalåtdlit erKumitsulior-
tuisa sanålugtartuisalo suliniar-
nerat aningaussatigutdlo nang-
minérsinaunerat atoruminarsar-
niåsavdlugo. kisalo torKåinartu-
mik erKumitsuliortunut sanålug-
tartunutdlo Kalåtdlit-nunånitu-
nut atåssuteKartitsiniåsavdlune,
taimaisiornikut pissariaKéngitsu-
mik akunermiliutut akitsorsau-
taussut tunissagssiortut pisissar-
tutdlo akornånitut pingitsortiniå-
savdlugit.
tamatumane såkut ilåt — åma
sujugdlersåt — tåssa pisiniarfik.
aningaussauteKarfiup månåkut
aningaussautituarigatdlarpai ani-
ngaussat nangminérdlune peKati-
gigfiugaluartup „PiteraK“-p Kø-
benhavnime kalåtdlit erKumitsu-
liåinik sanålugåinigdlo niorKute-
Karsimagøluartup tuniusimassai,
åmalo 10.000 kr., aningaussau-
teKarfiup tapissutisiarisimassai
kalåtdlit julemærkekomité-ånit.
aningaussat julemærkekomité-
mérsut INUK pisiniarfigtåva ang-
marmat tuniuneKarsimåput komi-
té-p sujuligtaissuanit, Dorthe
Hertlingimit. aningaussauteKar-
fiup INUK-p sujuligtaissua ilåti-
gut ugpernarsauteKarnermine o-
KarpoK, aningaussat atorneKaru-
mårtut erKumitsuliortunit sanå-
lugtartunitdlo nangminernit Ka-
låtdlit-nunånitunit Kalåtdlit Pe-
Katigit tåssane ilaussortåt avKU-
tigalugit pisiortornermut,
aningaussauteKarfiup sulivfit a-
ningaussauteKarfitdlo Kalåtdlit-
nunånik sonutigissaKartut ardla-
Kartut sågfigisimavai KinuteKar-
figalugit tunissuteKarKuvdlugit.
aningaussauteKarfiuvdlo sujuler-
ssuissuisa neriutigåt, aussaro Ka-
låtdlit-nunåne angalasinaulerner-
mikut erKumitsuliortut atåssute-
Karfigisinaulisavdlugit torKåinar-
tumik angerdlåussisinaulisavdlu-
tigdlo suliaisa ilåinik ardlaKalår-
tunik.
INUK tamåkulerissugssanik
tci-KaisimavoK umertardlutigdlo
nalilissartugssatut komité-tut tai-
ssamingnik tåssaussunik Marian-
ne Jessen, Paré Holm åma Hans
Berg.
sarKumersilserKårtut
kalåtdlit erKumitsuliortut inusug-
tut mardluk, Marianne Jessen å-
ma Anthon Berthelsen, sujugdler-
paussut, INUK-p sarKumersitsi-
viane sariiumersitsissut, tamar-
mik 20-nik ukioKarput.
Marianne Jessen Manitsormiu-
vok, Nungme Grafisk Værksted-
ime iliniarsimassoK Københavni-
milo Kunstakademi-p Kiperugka-
nik åssilialiornermut atuarfiane
atuartuvdlune. sujusingnerussu-
kut Nungme sarKiimersitsissarsi-
mavoK 1974-ime, 1975-ime 1976-
imilo, Århusime 1975-ime Paris-
imilo Hollandimilo 1975-ime.
Nungme naKitat Kulit sarsumer-
sisimavai.
Anthon Berthelsen Nungmér-
suvok Ålborgimilo maskinarbej-
derimut iliniartuvdlune. sujorna-
tigut Nungme sarKumersitsisima-
vok 1975-ime åma Ålborgime År-
husimilo 1976-ime. Nungme na-
Kitane 12 sarKumersisimavai.
pisiniarféraK Løvstræde-me
månamut kalåtdlit igdluåne Løv-
stræde-me Københavnimitume
pisiniarféraKarsimavoK, åma ka-
låtdlit erKumitsuliåinik sanålu-
gåinigdlo niorKUteKartartumik.
apericutauvoK, ilumut nålagauv-
fik Kalåtdlit-nunåta iluamk pi-
gingmgtunersoK. FN-ip akuerisi-
mavå isuma „pisinautitaunivit",
tåunalo maligdlugo kalåtdlit i-
nuiait pigingnigtuput.
taima OKarpoK nålagauvfiup pi-
sinautitauneranut ilisimatoK Peter
Germer AG-p Københavnime ilå-
ngutagssiortuanut. Nungme Su-
jumut-mit sågfigineKardlune Pe-
ter Germer utarKisaugatdlartumik
OKauseKauteKarsimavoK nangmi-
nerssornerulernigssaK pivdlugo
kommissionip novemberime a-
tautsiminerane. kommissionip ta-
matuma kingcrna Peter Germer
avdlalo nålagauvfiup pissugssauv-
finut ilisimatoK, professor Ole
Espersen, Kinuvigisimavai, aper-
Kutit ardlagdlit akerKuvdlugit pi-
sinautitaunivingmut tungassut,
kommissionip sujusingnerussukut
arajutsisimassai.
isuma mardloriardlune FN-kon-
ventionine 1966-imit akuerineKar-
tarsimavoK aningaussatigut atug-
katigutdlo pissugssauvfingne, å-
ma politikikut inugtaussututdlo
pissugssauvfingne. tåuko mar-
dluvdlutik OKarput, inuit tamåki-
ssumik pisinaussut nunap pigssa-
rititainik. tungavik såkortorujug-
ssdvoK kalåtdlit piumassånut pi-
gingnigtu.iumavdlune, Peter Ger-
mer OKarpoK.
tur.gavigssaKarpoK, kalåtdlit, i-
nugtut atausiåkåtut ardlalikutå-
tutdlunit, Danmark nåmagigtait-
dliutigisavdlugo FN-ip nutåmik
inuit piginautitaunerånut komite-
anut. Danmarke nålagauvfingnut
peKatauvoK, atsiorsimavdlune pi-
umassut atsiorfigssånut protokol-
imut, martsime ukioK måna atuti-
tilersumut, oKartumutdlo, inuit
atausiåkåt inuit piginautitaunerat
pivdlugo komite-mut sågfiging-
nigsinaussut, pisinautitauvfitik
uniorKutineKarsorigångamikit.
— hjemmestyrekommissionip
sujuligtaissua navsuiaisimavoK,
„inuiait“ tåssunga atatitdlugo på-
sissagssaussut ingmikut nålagauv-
figtut?
— tamåna kukuniviuvoK. isu-
maKatigissutip suliarineKarnerane
åma isumaKartugssauvoK inuit
atautsimortut kalåtdlisut itut.
Kavdlunåt nålagkersuissue isuma-
Karput, isumaKatigissut atsiorami-
ko, kalåtdlinut atortugunångitsoK,
isumaKarpungale, kukussussoK.
FN-ip generalforsamlingia inuit-
dlo piginautitaunerat pivdlugo
komitértåK avdlatut påsingnigput.
— inatsisit tungaviussut akor-
nutåuput, Kalåtdlit-nunåta inui-
sa nunap iluanik pigingnigtug-
ssausinaunerånut?
— nåmik, tamåna inatsisit tu-
ngaviussut paragraf-iånik 1-imik
paitsuineruvoK. tåssane agdlagsi-
måinarpoK, inatsisit tungaviussut
Danmarkip nålagauvfiata iluane
ing'mikortunut tamanut atortut.
forfatningskommissionip 1953-ime
isumaliutigssissutåne agdlagsima-
vok, sujunertarineKéinartoK, inat-
sisit tungaviussut nangminérsi-
nautitsinerat Kalåtdlit-nunånut
atulisassoK, kalåtdlitdlo folketing-
ime sivnissoKalerput. nunap ilua-
nik pigingnigtugssåussuseK er-
KarsautigineKarsimångilaK, åmalo
tamåna pivdlugo agdlagsimasso-
Karane.
— sunarpiaK-una nunap ilua-
nik pigingnigtuneK?
— kalåtdlit nunap iluanik pi-
gingnigtusimagunik, tauva tåu-
kuput, aulajangissugssat, nunap
ilua iluaKutiginiarneKåsanersoK,
imalunit åtarterneKånginåsaner-
sok. pigingnigtunerup pingitsora-
ne isumagisimåsavå.
— pigingnigtunerup åssigå nå-
lagauvfiup Kulangissugssaunera,
oKatdlinerme oKautigineKartutut?
— någaa. nålagauvfiup Kula-
ngisimassunera kisermåussineru-
vok piginaunermik atuisinauner-
mut. pinerdlungnernik pissoKar-
pat, tauva nålagauvfiup pissor-
tautitai tåkutisåput inatsisit ator-
titdlugit erKigsisimaneKartitdlu-
gulo.
anordninge 1953-imérsoK oKar-
pcK, Kalåtdlit-nunåne augtitag-
ssat nålagauvfiup pigigai, tamå-
nalo uterKingneKarpoK augtitag-
ssarsiornermut inatsisine 1965-
imérsume. nålagauvfiup pissusi-
nut ministereKarfingmit hjemme-
styrekcmmissionimut agdlagkia-
me CKautigineKarpoK, tåuna na-
lunaerutaussoK nålagauvfiup aug-
titagssanik Kulangisimassunera-
nik.
uvanga tamatuma isumå påsiu-
minåiteKåra. nålagauvfik Kula-
ngisimassusinauvoK kigdleKarfi-
up iluanik nunavdlunit iluanik,
kisiåne tamåna isumaKalersitsi-
ngilaK, nålagauvfiup augtitagssa-
nik Kulangisimassuneranik. ku-
larutigssåungivigpoK, Danmarke
Kangale Kalåtdlit-nunånik Kula-
ngisimassujuarsimassoK, taimåi-
tumik anordninge 1953-imérsoK
kingusingnerussukutdlo augtitag-
ssanut inatsit pigingnigtunermut
tungasimåsassut. taimåitumik i-
sumaKarpunga, nålagauvfingnut
ministereKarfiup agdlagkiå er-
KcrdluångitsoK.
iluamik issigisagåine nunasia-
Karnerme ajornartorsiutauva?
— pingitsorane nunasiaKarner-
rae ajornartorsiutitaKarpoK. 1953-
ip sujornagut Kalåtdlit-nunåt nu-
nasiauvoK. inatsisit tungaviussut
avdlångortinerisigut Kalåtdlit-
nunåt danskit nålagauvfiånut ilå-
nguneKavigpoK. kisiånile tamatu-
mane taimågdlåt, pineKarput pi-
ssutsit, inatsisit tungaviussut av-
dlångutaisa sujunertarissåt. augti-
tagssanik kiap pigingnigtunigsså-
nik apericutit inatsisit tungaviu-
ssut avdlångortineKarneråne tai-
neKångitdluinarsimåput. tåssalo
imåipoK, tamatumane nunasialik
nunasiørdlo igdlugilerput. Kavdlu-
nåt pissortaisa uterisiutiginiaruni-
ko, Kalåtdlit-nunåne augtitagssat
pigalugit, tamåna tapersersorne-
KarsinauvoK taimågdlåt nunasia-
mik — isuma maligdlugo.
tåssame 1935-me anordninge a-
tortulersineKarmat, erKortunera-
nut tungaviussoK tåunaungmat, i-
sumaKatoKardlune, nunasiautilik
Kanordlunit iliorsinaussoK.
Karen Nielsen.
En annonce i
GRØNLANDSPOSTEN
giver kontakt til
mange tusinde kunder
over hele Grønland
15