Fréttablaðið - 28.06.2005, Blaðsíða 16

Það er gaman að ferðast. Einkum
er skemmtilegt að ferðast um Ís-
land, þetta fallega land þar sem
nýtt ævintýri leynist bak við
hverja hæð, hvern hól. Alltaf er
eitthvað nýtt að sjá, eitthvað
spennandi að skoða. Sagan lifnar
við hvert fótmál, sögur af land-
námsmönnum, huldufólki, lífs-
háska, hraunflóðum og ferðalög-
um frumherjanna svo örfá dæmi
séu nefnd. Æ fleiri kjósa að ferð-
ast gangandi um hluta landsins,
velja sér jafnvel árlega nýtt
svæði og kanna þannig landið
betur og betur. Hornstrandir,
Víknaslóðir sunnan Borgarfjarð-
ar, Lónsöræfi og Hvannadals-
hnúkur eru meðal þeirra svæða
sem kallað hafa göngufólk til sín
á síðustu árum. Landið okkar
kallar okkur til góðra verka af
ýmsum toga. En sýnum við land-
inu þá virðingu sem það á skilið?
Sjálfsagt fer það að einhverju
leyti eftir því hvað við er átt. Um
hvernig virðingu er rætt? Ýmsar
leiðir eru til þess að sýna landinu
virðingu og jafnframt vanvirð-
ingu. Fyrsta boðorð ferða-
mennskunnar, hvort sem ferða-
maðurinn er gangandi, akandi,
hjólandi eða ríðandi, er að taka
ekkert með sér nema minning-
arnar og skilja ekkert eftir nema
fótsporin. Sýna landinu og öðrum
ferðamönnum þá virðingu að
ganga vel um og hafa snyrti-
mennsku í fyrirrúmi. Fyrir ein-
hverjum árum var uppi látlaus
kynning og fræðsla um um-
gengni. „Hreint land, fagurt
land“. Árangur var sýnilegur.
Það dró úr rusli á almannafæri,
áningastaðir urðu snyrtilegri, sú
undarlega árátta að fleygja rusli
út um bílglugga hvarf nánast al-
veg. Nú virðist mér heldur hafa
hallað undan fæti aftur. Kannski
er það fylgifiskur þessarar
svokölluðu velmegunar sem við
búum við núna. Allt skal metið til
fjár, allt fæst keypt og peningar
koma og fara. Þar með verður
allt einhvern veginn minna virði,
þar á meðal umhverfi okkar og
náttúra. Gallinn er bara sá að við
getum ekki keypt hreina náttúru
og ómengað land. Það kemur
enginn annar og tekur til á tjald-
staðnum eftir okkur. Enginn
hirðir upp sígarettustubbinn sem
einhver skildi eftir sig í vegkant-
inum, matarleifar liggja og rotna
og plastið fýkur um.
Öllum þykir ljúft að setjast
niður úti í móa með gott nesti,
hlusta á árniðinn og fuglasöng-
inn og finna ilminn af birki og
lyngi. En enginn vill rekast á
leifar síðustu gestakomu á slík-
um áningastað. Umbúðirnar eru
erfiðastar. Það er makalaust að
fylgjast með öllum þessum um-
búðum. Plast og aftur plast í
ýmsu formi og hver hlutur þarf
allt að ferns konar umbúðir til að
vera söluvara. Þeir sem taka
með sér mat út í náttúruna sitja
uppi með umbúðir sem þeir vilja
helst losna við. Eðlilega. Matar-
umbúðum fylgir lykt sem verður
fljótlega lítt heillandi. Þá þarf að
hafa í huga að ef við gátum kom-
ist með umbúðirnar, ásamt inni-
haldinu á tiltekinn stað, þá get-
um við ljóslega tekið umbúðirnar
með okkur aftur til byggða þar
sem þeim er fargað samkvæmt
sérstökum reglum. Í ýmsum
fjallaskálum er tekið við sorpi og
það flokkað og síðan fargað eftir
sérstökum reglum og bróður-
parturinn fluttur til byggða með
ærnum tilkostnaði. Í öðrum skál-
um er engin sorphirða og þá
verða gestir sjálfir að taka með
sér sitt sorp til byggða. Það gild-
ir til dæmis almennt um alla
gönguskála. Enda getum við
væntanlega tekið til baka hluta
af því sem við tókum með okkur
á staðinn. Hluta af, vegna þess að
við erum búin að borða matinn
innan úr umbúðunum. Mörgum
gistiskálum á hálendinu er þjón-
að af ótrúlegri natni og um-
hyggjusemi og starfið að mestu
unnið í sjálfboðavinnu. Aðföng
eru víða mjög erfið, jafnvel þarf
að bera allt á bakinu, hreinlætis-
vörur, gas og annað sem þarf til
að taka á móti ferðamönnum.
Gestir hljóta því að sýna þessu
fórnfúsa fólki þá virðingu að
ganga vel um skálana, skilja ekk-
ert eftir sem þar á ekki að vera
og skilja við skálana eins og þeir
vilja sjálfir koma að þeim. Jafn-
framt sýnum við landinu okkar
og náttúrunni virðingu. Og í
slíkri virðingu er jafnframt falið
þakklæti, þakklæti til fólksins
sem fórnar frítíma sínum og
orku til þess að þjónusta skálana
og þakklæti til náttúrunnar fyrir
að mega njóta hennar.
Kannski er þakklætið einmitt
lykillinn. Ef við munum að ekk-
ert er sjálfgefið, munum að
hreint loft og tært vatn er ekki
sjálfgefið, þaðan af síður hreint
umhverfi, góð heilsa, vinátta og
svo mætti lengi telja, ef við mun-
um að ekkert af þessu er sjálf-
gefið og við eigum ekki kröfu til
eins né neins, heldur munum að
auðsýna þakklæti þá er líklegt að
við göngum betur um þær gjafir
sem okkur eru gefnar. ■
Þáttaskil urðu í margra mánaða umræðu um skipulagsmál á Sel-tjarnarnesi um síðustu helgi þegar Seltirningar greiddu atkvæðium tvær skipulagstillögur; íþróttavöll og íbúðabyggð. Þrátt fyr-
ir miklar umræður um málið í langan tíma greiddi aðeins röskur
helmingur kosningabærra íbúa atkvæði um tillögurnar tvær, og þessi
litla kjörsókn verður varla afsökuð með því að kosið hafi verið á laug-
ardegi og margir á ferðarlagi, heldur er nær helmingur Seltirninga
óánægður með báðar tillögurnar eða hefur lítinn áhuga á málinu, hvað
svo sem veldur. Þeir sem vildu íþróttavöll áfram við Suðurströnd
höfðu sigur. Úrslitin voru nokkuð afgerandi og þau eru bindandi.
Það hefur löngum verið tekist á um skipulagsmál á Seltjarnarnesi
og ástæðan er sú að Seltirningar eru mjög aðþrengdir með land, og
stækkunarmöguleikar bæjarins takmakaðir af þeim sökum. Bæjaryf-
irvöld þar hafa fram til þessa ekki farið sömu leið og í nágrannasveit-
arfélögunum að gera landfyllingu fyrir íbúðahúsabyggð og atvinnu-
lóðir, enda yrði þá við erfiða andstæðinga að etja sem búa bæði á norð-
anverðu og sunnanverðu Nesinu.
Skipulagstillögurnar sem greidd voru atkvæði um á laugardag
voru að því leyti ólíkar tillögum sem hart hefur verið tekist á um á
Nesinu á undanförnum árum, að nú var ekki verið að ganga á ósnortna
náttúru, heldur var þetta aðallega spurningin um hvar íþróttavöllur
bæjarins ætti að vera. Fyrir nokkrum árum var hart tekist á um skipu-
lag íbúðahúsabyggðar á Valhúsahæð, og þar varð niðurstaðan sú að
leyft var að byggja utan í hæðinni. Mestu átökin urðu hins vegar þeg-
ar lagðar voru fram tillögur um íbúðahúsabyggð í námunda við Nes-
stofu, og þar var ekki um að ræða ágreining eftir flokkslínum, heldur
skiptust menn í fylkingar eftir því hvort þeir vildu hlífa umhverfi hins
sögufræga húss sem Nesstofa er eða byggja í námunda við hana. Vest-
asti hluti Seltjarnarness er sannkölluð náttúruperla í dag með iðandi
fuglalífi sínu í og við Bakkatjörn. Þetta er svæði sem ekki má skerða
og þarf að hlúa að eftir því sem við á, jafnframt því sem þarna á að
vera aðgengilegt útivistarsvæði.
Eftir atkvæðagreiðsluna er mikið verk eftir við að vinna úr þeirri
tillögu sem flestir kusu. Það virðist líka mikil vinna vera eftir við að
skipuleggja miðbæjarkjarna, sem hýsir verzlun og líka atvinnustarf-
semi á Nesinu. Í tillögunum sem kosið var um var þessum málum lít-
ill gaumur gefinn, sem er furðulegt, þegar á annað borð er verið að
leggja fram róttækar skipulagstillögur í ekki stærra bæjarfélagi.
Bæjaryfirvöld á Seltjarnarnesi hljóta að þurfa að taka þau mál til
rækilegrar endurskoðunar, því einhvers staðar verður að ætla slíkri
þjónustustarfsemi rými. Þar virðist ekki margra kosta völ, því megin-
atriðið varðandi allar skipulagstillögur á Seltjarnarnesi er að Seltirn-
ingar eru landlitlir, og því ekki í mörg hús að venda varðandi framþró-
un og eflingu byggðar í bæjarfélaginu. ■
28. júní 2005 ÞRIÐJUDAGUR
SJÓNARMIÐ
KÁRI JÓNASSON
Aðeins rúmur helmingur kosningabærra manna tók þátt
í atkvæðagreiðslu um margræddar skipulagstillögur.
Landlausir
Seltirningar
FRÁ DEGI TIL DAGS
Skipulagstillögurnar sem greidd voru atkvæ›i um á
laugardag voru a› flví leyti ólíkar tillögum sem hart
hefur veri› tekist á um á Nesinu á undanförnum
árum, a› nú var ekki veri› a› ganga á ósnortna nátt-
úru, heldur var fletta a›allega spurningin um hvar
íflróttavöllur bæjarins ætti a› vera.
Mun eignast
strák í haust
Fjölnir Þorgeirs
Hreint land, fagurt land
Listelskir stjórnmálamenn
Fréttir af pólitískt skipuðu safnráði
Listasafns Reykjavíkur vekja furðu
sumra og kátínu annarra. Þótt Stefán
Jón Hafstein, formaður menningar- og
ferðamálaráðs, sverji fyrir að stjórn-
málamenn eigi að hafa
puttana í listaverka-
kaupum verður
stundum hugsað til
þess hvað hefur gerst
þegar stjórnmálamenn
hafa haft mikil afskipti
af list og listamönnum.
Nægir þar að minnast
stöðugra deilna á fyrri
árum um úthlutanir Al-
þingis til listamanna að
ógleymdum deilunum
sem risu þegar Jónas frá Hriflu fékk
velflesta listamenn landsins upp á móti
sér með yfirlýsingum sínum um hvað
væri list og hvað ekki auk áhrifa sinna
á fjárveitingar til listamanna. Reyndar
þarf ekki að fara svo langt aftur því það
fór fyrir brjóstið á sumum að Ingibjörg
Sólrún Gísladóttir, nú formaður Sam-
fylkingar, og Katrín Jakobsdóttir, vara-
formaður Vinstri-grænna, skyldu vera í
dómnefndum vegna Íslensku bók-
menntaverðlaunanna fyrir fáeinum
árum.
Smalari í framboðshug
Nú þegar rykið er farið að setjast eftir
fjaðrafokið sem varð vegna varafor-
mannskjörs á landsfundi Samfylkingar
er einn hershöfðingja Ágústs Ólafs
Ágústssonar að sögn farinn að íhuga
næstu skref. Andrés Jónsson, formaður
Ungra jafnaðarmanna, sem fór mikinn í
að smala ungliðum á landsfundinn til
þess að kjósa Ágúst Ólaf, er sagður
íhuga all alvarlega að fara í prófkjör fyr-
ir næstu borgarstjórnarkosningar, hvort
sem Samfylkingin bíður
fram sér eða í áfram-
haldandi R-listasam-
starfi. Andrés hefur
margsannað hæfileika
sína til þess að smala
fólki saman og telja
kunnugir því að hann
ætti að eiga ágætis
möguleika á góðu
sæti færi hann fram.
ÚTGÁFUFÉLAG: 365 – prentmiðlar RITSTJÓRI: Kári Jónasson FRÉTTARITSTJÓRAR: Sigurjón M. Egilsson og Sigmundur Ernir Rúnarsson AÐSTOÐARRITSTJÓRI: Jón Kaldal FULLTRÚI RITSTJÓRA:
Guðmundur Magnússon RITSTJÓRNARFULLTRÚI: Steinunn Stefánsdóttir AUGLÝSINGASTJÓRI: Þórmundur Bergsson RITSTJÓRN OG AUGLÝSINGAR: Skaftahlíð 24, 105 Reykjavík AÐAL-
SÍMI: 550 5000 SÍMBRÉF Á FRÉTTADEILD: 550 5006 NETFÖNG: ritstjorn@frettabladid.is og auglysingar@frettabladid.is VEFFANG: visir.is UMBROT: 365 – prentmiðlar PRENTVINNSLA:
Ísafoldarprentsmiðja ehf. DREIFING: Pósthúsið ehf. dreifing@posthusid.is Fréttablaðinu er dreift ókeypis á heimili á höfuðborgarsvæðinu, Suðurnesjum og Akureyri. Einnig er hægt að
fá blaðið í völdum verslunum á landsbyggðinni. Fréttablaðið áskilur sér rétt til að birta allt efni blaðsins í stafrænu formi og í gagnabönkum án endurgjalds. ISSN 1670-3871
LESTU GREININA Á VISIR.IS
OG SEGÐU SKOÐUN ÞÍNA
Í DAG
UMGENGNI UM LANDIÐ
INGA RÓSA
ÞÓRÐARDÓTTIR
Ef vi› munum a› ekkert er
sjálfgefi›, ef vi› munum a›
s‡na flakklæti er líklegt a› vi›
göngum betur um flær gjafir
sem okkur eru gefnar.
brynjolfur@frettabladid.is