Fréttablaðið - 05.07.2005, Blaðsíða 16

Egill sparkaði
í gítarleikara
Stuðmanna
Samtök atvinnulífsins og aðrir
málsmetandi í þjóðfélaginu eru
alltaf að segja okkur, þessum
elskum, að jafnrétti ríki á vinnu-
markaði.
Launamunurinn sem er ein-
hvers staðar á bilinu 15 -30 %
eftir því hvar og hvernig er
mælt, er eðlilegur vegna þess að
karlar eru í betri störfum, vinna
lengur, fá. fleiri bitlinga og þar
fram eftir götunum. Kemur
kynferði ekkert við, segja máls-
metandi. Við, þessar elskur,
reynum að andæfa. Við höfum
jafn góða menntun, við erum til
taks, okkur er bara ekki boðið til
leiks.
Byrjar þetta nú einu sinni
enn, hugsa einhverjir. Eru kerl-
ingar ekki nýbúnar að koma að
formanni í öðrum stóra stjórn-
málaflokknum? Eru konur ekki í
öllum stjórnunarstöðum hjá
borginni, þar sem sú, sem nú er
formaður, réð ríkjum? Er ekki
búið að búa svo um hnútana að
hæfileikaríkur karlpeningur
undir fertugu, og jafnvel eldri, á
sér ekki viðreisnar von af því að
allt gengur út á konur? Þetta
segja sumir.
Því miður er ekkert til í
þessu.
Karlremban ræður ríkjum!
Hún birtist á margvíslegan hátt,
stundum halda menn að þeir séu
skemmtilegir (hlægilegir,
fyndnir), stundum er karlremb-
an lævís, stundum yfirþyrmandi
og óþolandi. Hún birtist í sjón-
varpinu á fimmtudaginn var í
einhverju sem átti líklega að
vera góðlátlegt grín.
Ríkisfréttastofan kynnti
gesti Kastljóssins sem „tvær
ljóskur“.
Gestirnir voru viðskiptaráð-
herrann og formaður eins
stjórnmálaflokkanna í okkar
ágæta landi, sem auðvitað skipt-
ir ekki máli, því svona á ekki að
kynna neina konu fremur en
karla sem feitabollur eða bullu-
kolla. Við sem fyrtumst við
svona gríni erum líklegast álit-
in, dæmd, skráð sem húmors-
lausar leiðindaskjóður. Ég lýsi
því hér með yfir að ég ætla að
vera húmorslaus leiðindaskjóða
fram í andlátið – ég vona að ég
verði mjög gömul og mjög óþol-
andi. Ríkissjónvarpið á að biðj-
ast afsökunar – opinberlega – á
hallærisbröndurum af þessu
tagi.
Ekki síst í ljósi þess að ekki
er hægt að sýna vanþóknun sína
á kímnigáfunni með því að segja
fjölmiðlinum upp. En kannski er
það einmitt þess vegna sem
fréttastofan heldur að nægilegt
sé að hún skammist sín í hljóði.
Yfir í allt aðra sálma en ekki
síður alvarlega. Baugsmönnum
svokölluðum var birt ákæra í, að
því er mér skilst, 40 liðum nú
fyrir helgina.
Þetta mál er allt hið einkenni-
legasta og alvarlegasta. Gamla
establísmentið hefur haldið því
fram að þessir athafnamenn séu
ruplarar og ræningjar og nú
hafa þeir verið ákærðir sem
slíkir. Rannsóknin hefur tekið
óralangan tíma sem bendir til að
málið sé mjög umfangsmikið.
Þessi langi tími hefur þó einnig
leitt til þess að kvittir hafa kom-
ið upp um að velta hafi þurft við
mörgum steinum til þess að
„finna eitthvað“ á mennina. Von-
andi er það ekki rétt því við
verðum að geta treyst því að
lögregluyfirvöld leggi ekki fólk
í einelti.
Margt virðist öðruvísi í þessu
máli en oftast gerist. Í sjón-
varpsviðtali fyrir helgina lýsti
sá er fyrstur kærði því hvernig
lögfræðingur hans tók upp sím-
tólið og hringdi í saksóknara
fyrir næstum þremur árum síð-
an og kærði þrjótana fyrir ólög-
legt athæfi.
Lögreglan brást skjótt við og
gerði húsrannsókn. Menn sem
hafa svo góða lögfræðinga eru
ekki á flæðiskeri staddir. Ekki
verður annað en dáðst að rétt-
lætiskennd þessa manns sem að
eigin sögn fannst ekki nóg að fá
sjálfur bætt það tjón og/eða þau
rangindi sem hann hafði orðið
fyrir, heldur lagði hann út á
braut sem honum hafði verið
sagt að yrði löng og erfið til að
þjóðin öll nyti góðs af. Við hljót-
um að þakka honum fyrir að
hafa lagt þetta á sig.
Málarekstur þessi hvílir eins
og mara á borgurunum því
hvort sem mönnum líkar betur
eða verr þá hafa vaknað grun-
semdir um að ekki sé allt með
felldu í honum. Þeim grunsemd-
um þarf að eyða, ekki vegna
pólitíkusanna í landinu heldur
vegna okkar, fólksins.
Þess vegna liggur mikið við
að dómstólarnir afgreiði málið á
eins skömmum tíma og nokkur
er kostur. ■
Heimsbyggðin beinir sjónum sínum til Arnardals í Skotlandi
en þar setjast forystumenn helstu iðnríkja heims á rökstóla á
morgun. Ekki er að vænta þaðan stórtíðinda af mengunarvörn-
um enda löngu ljóst að bandaríska hagkerfið þolir ekki frekari
takmarkanir á sóðaskap sínum. Þess þá heldur að ráðamennirn-
ir hafi tíma til að tala um fátækt í heiminum sem þeir bera sjálf-
ir mikla ábyrgð á.
Það nægir í þessum efnum að vitna til merkilegrar skýrslu
sem alþjóðlegu hjálparsamtökin Oxfam sendu frá sér fyrir
nokkrum misserum en þar eru samskipti ríkra þjóða og fá-
tækra á undanliðnum áratugum brotin til mergjar. Skýrslan
sýnir að peningaveldin hafa verið á miklum villigötum í efna-
hagslegum stuðningi sínum við þróunarríki. Niðurstaða Oxfam
er að þróunaraðstoðin hafi miklu fremur skaðað fátæk ríki en
hjálpað þeim. Aðstoðin hafi í reynd breikkað bilið á milli ríkra
og fátækra í heiminum.
Oxfam eru alþjóðasamtök sem beita sér einkum á sviði neyð-
arhjálpar og hafa lagt sérstaka áherslu á að verða fólki á fátæk-
ustu svæðum heims úti um hreint vatn. Þau eru upprunnin í
Englandi og rækja starf sitt í meira en 80 löndum. Starfsemi
þeirra nýtur hvarvetna virðingar og það er eftir því tekið hvað
helstu ráðamenn Oxfam hafa að segja um samskipti ríkra þjóða
og fátækra. Í téðri skýrslu samtakanna eru efnuðustu iðnaðar-
þjóðirnar gagnrýndar harðlega fyrir að setja alls kyns innflutn-
ingshömlur á vörur frá þróunarríkjunum. Þar segir jafnframt
að ríku þjóðirnar styðji útflutning á eigin framleiðsluvörum
með niðurgreiðslum og styrkjum. Þá fá alþjóðabankar að finna
til tevatnsins en þeir eru sagðir setja fátæku þjóðunum ófrá-
víkjanleg skilyrði fyrir lánum og styrkjum. Í raun og veru kæri
þessir bankar sig ekki um umsóknir efnaminnstu ríkja heims.
Í skýrslunni eru stjórnvöld í Evrópusambandinu, Bandaríkj-
unum og Kanada borin þungum sökum. Þau eru sögð styrkja
landbúnað verulega og selja búvörur á markaði fyrir sem svar-
ar tvo þriðju af framleiðslukostnaði. Þá samkeppni standist
landbúnaður fátæku ríkjanna ekki. Þar við bætist að þróunar-
hjálp hinna ríku felist í því að gefa þeim fátæku af offram-
leiðslu sinni. Með því sé tvennt tryggt: útflutningur fátæku
ríkjanna sé vonlaus og heimamarkaður þeirra jafnframt lagður
í rúst.
Skýrslan sýnir ljótan leik þar sem aðstöðumunar er neytt svo
um munar. Hún sýnir viðskiptasiðferði á afar lágu plani og
framferði sem fer á svig við alþjóðalög. Fátæku löndin hafa
vitaskuld enga möguleika á að setja á viðskiptahömlur eins og
iðnríkin gera til að vernda hagsmuni sinna framleiðenda. Á
sama tíma verða þau hins vegar að búa við galopið markaðs-
kerfi og virða frjálsa samkeppni að kröfu alþjóðabankanna sem
keppinautarnir í iðnríkjunum koma sér hjá með ýmsu móti.
Öðru fremur opinberar Oxfam-skýrslan aumkunarverða tvö-
feldni í þróunaraðstoð í heiminum. Viðskiptahömlur sem þróun-
arríki mæta á Vesturlöndum eru fjórum sinnum hærri en gilda
milli efnaðra ríkja og kosta þróunarríkin helmingi meira en þau
þiggja í þróunaraðstoð. Þetta er stórmannlegt, eða hitt þó held-
ur. Aðstoð efnuðu ríkjanna aðstoðar mest og best þau sjálf. ■
5. júlí 2005 ÞRIÐJUDAGUR
SJÓNARMIÐ
SIGMUNDUR ERNIR RÚNARSSON
Það ríkir aumkunarverð tvöfeldni í þróunaraðstoð í heiminum.
Fátækt af völdum
ríku fljó›anna
FRÁ DEGI TIL DAGS
Í DAG
LAUNAJAFNRÉTTI OG
BAUGSMÁL
VALGERÐUR
BJARNADÓTTIR
Málarekstur flessi hvílir eins
og mara á borgurunum flví
hvort sem mönnum líkar betur
e›a verr flá hafa vakna› grun-
semdir um a› ekki sé allt me›
felldu í honum.
Um ljóskur og réttvísi
Ekki áberandi Það hefur ekki farið
mikið fyrir Ingibjörgu Sólrúnu Gísladótt-
ur eftir að hún var í vor kjörin formaður
Samfylkingarinnar. Vantar þó ekki að
ýmis stór mál hafa komið upp sem ættu
að skapa stjórnmálaforingja tækifæri til
að láta í sér heyra og marka sér sér-
stöðu. Líklega hefur hún tekið þann pól
í hæðina að fara hægt og varlega af
stað. Það má líka teljast skynsamlegt;
sagan sýnir að upphlaupsstefna er ekki
alltaf besta leiðin til ávinnings
í stjórnmálum. Það er ekki
mikilvægast að vera
stöðugt í sviðsljósinu:
mikilvægara er að hafa
eitthvað fram að færa. Það
er list sem til dæmis Davíð
Oddsson kann öðrum
stjórnmálamönnum
betur.
Byggja brú? Undantekning frá þessari
þögn er langt viðtal við Ingibjörgu Sól-
rúnu í Viðskiptablaðinu á föstudaginn.
Það er Ólafur Teitur Guðnason sem talar
við hana og vekur athygli að það er ekk-
ert verið að sauma að henni eða reynt
að finna snögga bletti í anda þeirrar
pólitísku blaðamennsku sem Ólafur Teit-
ur er gjarnan tengdur við. Frekar eins og
þetta sé skref í þá átt að reyna að
byggja brú yfir til Samfylkingarinnar frá
aðilum í viðskiptalífinu sem tengdir eru
Sjálfstæðisflokknum og þreyttir eru
orðnir á Framsóknarflokknum, eða sjá
fyrir sér að núverandi stjórn muni ekki
hafa nægilegan þingstyrk til að halda
áfram eftir næstu alþingiskosningar.
Frjálshyggja Haldi einhver að Samfylk-
ingin ætli að afnema það frjálsræði í
viðskiptum sem núverandi ríkisstjórn
hefur skapað er það misskilningur. Ef
eitthvað er sýnist formaður Samfylking-
arinnar enn meiri frjálshyggjumaður en
Davíð, Geir, Halldór og Valgerður. Ingi-
björg Sólrún talar eins og hún sé ný-
komin af námskeiði hjá Hannesi Hólm-
steini. Hún segir að það sé „röng hugs-
un“ að stjórnvöld eigi að skaffa einhver
úrræði þegar stóriðjuframkvæmdum lýk-
ur eftir tvö ár. „Við eigum auðvitað að
sinna stefnumótum og hafa skýra fram-
tíðarsýn en ég held að atvinnulífið, ein-
staklingarnir og fyrirtækin, séu alveg
þess umkomin að skapa ný tækifæri ef
umgjörðin er í lagi; ef hér væri stöðug-
leiki í gengismálum, ef hér væru lægri
vextir og almennur stöðugleiki í efna-
hagslífinu. ... Ríkið á að reyna að tryggja
þetta umhverfi og einnig að huga að
grunngerð samfélagsins og almennum
leikreglum.“
gm@frettabladid.is
ÚTGÁFUFÉLAG: 365 – prentmiðlar RITSTJÓRI: Kári Jónasson FRÉTTARITSTJÓRAR: Sigurjón M. Egilsson og Sigmundur Ernir Rúnarsson AÐSTOÐARRITSTJÓRI: Jón Kaldal FULLTRÚI RITSTJÓRA:
Guðmundur Magnússon RITSTJÓRNARFULLTRÚI: Steinunn Stefánsdóttir AUGLÝSINGASTJÓRI: Þórmundur Bergsson RITSTJÓRN OG AUGLÝSINGAR: Skaftahlíð 24, 105 Reykjavík AÐAL-
SÍMI: 550 5000 SÍMBRÉF Á FRÉTTADEILD: 550 5006 NETFÖNG: ritstjorn@frettabladid.is og auglysingar@frettabladid.is VEFFANG: visir.is UMBROT: 365 – prentmiðlar PRENTVINNSLA:
Ísafoldarprentsmiðja ehf. DREIFING: Pósthúsið ehf. dreifing@posthusid.is Fréttablaðinu er dreift ókeypis á heimili á höfuðborgarsvæðinu, Suðurnesjum og Akureyri. Einnig er hægt að
fá blaðið í völdum verslunum á landsbyggðinni. Fréttablaðið áskilur sér rétt til að birta allt efni blaðsins í stafrænu formi og í gagnabönkum án endurgjalds. ISSN 1670-3871
LESTU GREININA Á VISIR.IS
OG SEGÐU SKOÐUN ÞÍNA