Fréttablaðið - 25.10.2005, Síða 14

25. október 2005 ÞRIÐJUDAGUR14
fréttir og fróðleikur
Um þessar mundir hefur nokkuð borið á höfuð-
lús í grunnskólum landsins. Smit er stundum
þrálátt í bekkjum, því ekki þarf að nema
foreldrar eins barns trassi að gera viðeigandi
ráðstafanir til að lúsin berist á milli á ný.
Hvernig á að greina lúsina?
Leita þarf að lús í höfuðhárinu með ná kvæm ri
skoðun, en það er best gert með kembingu
með lúsakambi við góða birtu yfir hvítum
fleti eða spegli. Sumum finnst best að kemba
þurrt hár, en aðrir blautt og jafnvel með hár-
næringu í.
Ef lús finnst þarf meðferð. Í fljótu bragði
lítur nit út eins og flasa, en föst við hárið. Nit
er helst að finna ofan við eyrun og við hárlínu
aftan á hálsi. Lúsina sjálfa má greina með ber-
um augum.
Hvernig smitast lús?
Lúsin stekkur ekki líkt og fló, en getur skrið ið
á milli hausa ef bein snerting verð ur frá hári til
hárs. Þá syndir hún hvorki né flýgur.
Falli lús úr umhverfi sínu verður hún strax
löskuð og veikburða og því talið ólíklegt að hún
geti skriðið af fatnaði eða innanstokksmunum
á milli fólks. Þó er ekki hægt að útiloka að hún
gæti borist með greiðum, burstum, húfum og
höfuðbúnaði sem notað er af fleiri en ein um
innan skamms tíma.
Hvernig lýsir smit sér?
Tveir af hverjum þremur sem fá lús fá engin
einkenni, en þriðjungurinn fær kláða, sem
sagður er stafa af ofnæmi gegn munnvatni
lúsarinnar. Kláðinn getur orðið nokkuð mikill
og húð roðnað og bólgnað þegar sá lúsugi
klórar sér.
Hvernig losnar maður við lús?
Til að drepa óværuna þarf að kaupa lúsadrep-
andi efni, en þau eru seld án lyfseðils í apótek-
um. Algegnast er að mælt sé með notkun efna
í alkóhóllausn, sem eru sett í þurrt hár og látin
þorna og vera í hárinu í um hálfan sólarhring.
Meðferðina þarf svo að endurtaka eftir viku til
tíu daga. Til að koma í veg fyrir endur smit þarf
að skoða alla heimilismenn og nána vini til að
leita lús ar og meðhöndla alla samtímis.
FBL GREINING: ALGENGT SMIT Í GRUNNSKÓLUM LANDSINS
Hvernig losnar maður við höfuðlús?
SVONA ERUM VIÐ
Skipting kynjanna í stjórn ASÍ

Heimild: Hagstofa Íslands
„Davíðarnir tveir“ í leið-
togaslag brezka Íhalds-
flokksins, David Cameron
og David Davis, keppast
á næstu vikum um hylli
hinna 300.000 flokkssystk-
ina sinna. Stuðningsmenn
Camerons trúa honum til að
geta endurnýjað flokkinn
líkt og Tony Blair endurnýj-
aði Verkamannaflokkinn.
Davis á stuðning hægri
arms flokksins vísan.
Þeir Cameron og Davis stóðu einir
eftir af upprunalega fimm keppi-
nautum um flokksleiðtogastól-
inn er síðasta útsláttaratkvæða-
greiðslan fór fram í þingflokknum
á fimmtudaginn. Af frambjóðend-
unum fimm dró Malcolm Rifkind
sig fyrstur í hlé. Í fyrstu atkvæða-
greiðslunni heltist Kenneth Clarke
úr lestinni. Liam Fox var síðan sá
þriðji sem féll úr leik er hann fékk
færri atkvæði en þeir Cameron og
Davis. Það munaði reyndar minnu
á honum og Davis en búizt var við
- Fox fékk 51 atkvæði en Davis
57.
Cameron fékk afgerandi mest-
an stuðning, 90 atkvæði. Hefði
hann fengið hreinan meirihluta í
atkvæðagreiðslunni hefði Davis
hugsanlega dregið sig í hlé og
Cameron þar með staðið uppi sem
nýr leiðtogi án þess að almennir
flokksmenn fengju færi á að segja
sitt álit. Í skoðanakönnunum meðal
flokksmanna hefur stuðningur-
inn reyndar mælst öllu meiri við
Cameron en Davis að undanförnu
og Davis mun því eiga á brattann
að sækja.
Eton og bæjarblokk
Mikill munur er á félagslegum
uppruna þeirra Camerons og
Davis. Cameron, sem verður fer-
tugur á næsta ári, er af vel þén-
andi menntafólki kominn, gekk
í Eton-heimavistarskólann og
háskólann í Oxford. Eiginkona
hans er af aðalsættum.
Davis aftur á móti ólst upp hjá
einstæðri móður í bæjarblokk í
suðurhluta Lundúna en komst til
mennta þar sem honum hlauzt
styrkur frá hernum til háskóla-
náms. Hann þjónaði sem vara-
liðsmaður sérsveitar í hernum
og stærir sig af því að hafa nef-
brotnað fimm sinnum. Davis, sem
er nú 56 ára, sótti nám í Harvard-
háskóla og hóf árangursríkan feril
í viðskiptum áður en stjórnmálin
urðu hans aðalstarf.
Hann hefur setið á þingi síðan
1987 og vann sig smám saman upp
metorðastigann innan flokksins.
Árið 2001 bauð hann sig fram í
leiðtogakjöri en heltist hins vegar
úr lestinni strax í fyrstu umferð.
Davis studdi þá Iain Duncan
Smith, sem vann og gerði Davis
að einum formanna flokksins.
Síðan þá hefur hann beðið síns
tíma. Davis er talsmaður flokks-
ins í innanríkismálum og mikill
talsmaður efldrar löggæslu og
strangrar innflytjendastefnu.
Eftir að Michael Howard
tilkynnti eftir kosningarnar í
vor að hann hygðist hætta sem
flokksleiðtogi í haust var Davis
lengi talinn sigurstranglegastur.
Margir flokksmenn töldu hann
líklegan til að höfða til breiðari
kjósendahóps vegna verkalýðs-
uppruna síns og þannig færan
um að gera Íhaldsflokkinn sam-
keppnisfærari við Verkamanna-
flokkinn í næstu kosningum. En
sú staða breyttist eftir að hann
flutti frekar misheppnaða ræðu á
flokksþingi flokksins í Blackpool
fyrr í haust. Þar tókst Cameron
aftur á móti að heilla flokksþings-
fulltrúa með blaðlaust fluttri and-
ríkri ræðu. Hann hefur líka unnið
prik hjá mörgum flokksmönnum
með því hvernig hann hefur tekið
á tilraunum æsifréttablaða til að
gera hann tortryggilegan með
spurningum um hvort hann hafi
einhvern tímann neytt ólöglegra
fíkniefna.
Maður nýrra hugmynda
Stuðningsmenn Camerons hampa
honum sem manni nýrra hug-
mynda. Honum fylgi þeir fersku
vindar sem flokkurinn þurfi á að
halda til að eygja möguleika á að
skáka Verkamannaflokki Blairs
og Browns út úr stjórnarráðinu.
Hann sé fær um að endurnýja
flokkinn með sambærilegum
hætti og Blair gerði við Verka-
mannaflokkinn á sínum tíma.
Þeir íhaldsmenn sem ekki eru
eins sannfærðir um ágæti Camer-
ons benda á að hann skorti reynslu,
þar sem hann hafi fyrst tekið sæti
á þingi árið 2001. En Cameron er
vel heima í valdataflinu í West-
minster. Hann gekk til liðs við
rannsóknaþjónustu Íhaldsflokks-
ins árið 1988, þá 22 ára að aldri,
vann sem sérlegur ráðgjafi Norm-
an Lamont, þáverandi fjármála-
ráðherra, og aðstoðaði John Major
forsætisráðherra við undirbúning
þingkappræðna um miðjan tíunda
áratuginn. Cameron er nú tals-
maður flokksins í menntamálum
og er mjög áfram um betri aðbún-
að sérkennsluskóla fyrir fötluð
börn. Sjálfur á hann fjölfatlaðan
son.
„Við verðum að umbylta
flokknum okkar,“ segir Cameron
í stefnuyfirlýsingu sinni. „Hann
verður að líta út, finna til, hugsa
og hegða sér eins og alveg nýr
félagsskapur. ... Það er kominn
tími til að endurmóta gildi okkar í
takt við þá tíma sem við lifum á,“
segir hann.
Úrslitin úr leiðtogakjörinu
verða kunngjörð þann 6. desem-
ber.
Keppast um hylli
300.000 flokkssystkina
DAVID DAVIS Fulltrúi hægriarmsins. FRÉTTABLAÐIÐ/AP
DAVID CAMERON Talinn miðjumaður.
FRÉTTABLAÐIÐ/AP
FRÉTTASKÝRING
AUÐUNN ARNÓRSSON
audunn@frettabladid.is
Vinstrihreyfingin - grænt framboð hélt
landsfund um helgina. Á fundinum voru
samþykktar fjölmargar ályktanir. Katrín
Jakobsdóttir var kjörin varaformaður og
Steingrímur J. Sigfússon formaður.
Hvernig tókst til?
Þetta tókst bara alveg frábærlega,
Þetta var stærsti og kraftmesti fundur
sem við höfum haldið og stemning-
in var mjög góð. Það sem var líka
skemmtilegt var að unga fólkið fjöl-
mennti, sérstaklega ungar konur.
Hver var meginniðurstaðaða fund-
arins?
Það sem bar hæst var samþykkt nýju
kvenfrelsisstefnunnar og hvernig unga
fólkið gerði sig gildandi á fundinum.
Menntastefnan er einnig merkileg en
við gerðum heildstæða skólastefnu
fyrir öll skólastigin. Við viljum slá af
samræmd próf og erum á móti stytt-
ingu náms framhaldsskóla.
Hvert er takmarkið fyrir næstu
kosningar?
Við viljum að stjórnarandstaðan vinni
betur saman. Takmarkið er ósköp
einfalt - það er að ná meirihlutanum
og fella stjórnina.
Hvað ætlar þú að vera formaður
flokksins lengi?
Það er engin tímasetning komin á
það. Ég tek nú bara eitt skref í einu
og verð allavega næstu tvö ár og leiði
flokkinn í gegnum næstu kosningar.
Annars þurfa flokksmenn ekki að
kvíða framtíðinni því það er nóg af
ungu fólki til að taka við stjórnartaum-
unum.
SPURT OG SVARAÐ
LANDSFUNDUR VINSTRI GRÆNNA
Kraftmikill fundur
STEINGRÍMUR J. SIGFÚSSON
Formaður Vinstri grænna.
1975
93
1985
67
1995
67
2000
73
1975
7
1985
33
1995
33 2000
27
Karlar
Konur
Jens í
Brain
Police
Rokksöngvari
stunginn af
sambýlis-
konu
sinni
DV2x15 -lesin 24.10.2005 20:33 Page 1