Fréttablaðið - 25.10.2005, Blaðsíða 18

25. október 2005 ÞRIÐJUDAGUR
�������������������
���������������������
�
�
��
��
�
��������
�
�������
�������
������
����
��������
�������
����
���������������
��������������������������������
����������������������������������
���������������������������������
������������������������������
��������������
����� ���������������������������
����������������������������
�������������������������������
����������� ��������������
����������������������������������������
Guðmundur Andri virðist einn
þeirra manna sem skrifa fyrst
og hugsa svo, eins og ráða má af
grein hans í Fréttablaðinu þann
20. október. Þar viðurkennir hann
fúslega að fyrri fullyrðing hans
um bræðralag mitt og Hannesar
Hólmsteins séu staðlausir stafir,
hann hafi gasprað þetta að gamni
sínu, svona án þess að vita neitt
eða meina neitt. Gott og vel - en
það var nú einu sinni þetta gaspur
Guðmundar sem knúði mig til að
birta blaðagreinina Hundurinn og
Guðmundur Andri þann 14. októ-
ber, ekki einhver píslarvættislöng-
un eins og hann gefur í skyn.
Og líkt og
ég frábað mér
aðdróttanir Guð-
mundar Andra í
áðurnefndri grein
þá frábið ég mér
nú allt hans tal um
píslarvætti og bið
hann að minnast
þess að hann hóf
þetta orðaskak en
ekki ég og miklu
veldur sá er upp-
hafinu veldur.
Það er svo
einnig alrangt
sem Guðmundur
heldur þar fram
að ég hafi eftir
útkomu bókar
minnar, Borgir
og eyðimerkur,
árið 2003 reynt að
vekja fólki geðs-
hræringu með
kjallaragrein í
DV. Þessi fullyrð-
ing kom mér reyndar verulega á
óvart því þótt Guðmundur virðist
kunna kjallaragrein mína utanbók-
ar þá var hún undirrituðum ekki
fastari í minni en svo að ég varð
að grafa hana upp úr gömlu blaða-
drasli hér á heimilinu til að rifja
upp efni hennar.
Og hvað kemur í ljós? Jú, eins
og mig minnti var ég að bregðast
við aldeilis kostulegri umfjöllun
Sigríðar Albertsdóttur um Borg-
ir og eyðimerkur. Sigríður virtist
finna bókinni helst til foráttu að
einhverntíma hefði verið gerður
sjónvarpsþáttur þar sem vikið væri
að samskiptum Kristmanns Guð-
mundssonar við íslenska komm-
únista - og því væri bókin óþörf,
svo gáfulega sem það nú hljómar.
En í kjallaragreininni gagnrýndi
ég einmitt það viðhorf Sigríðar að
frásagnir af mönnum og málefn-
um yrðu óþarfar við það eitt að um
efnið hefði verið fjallað á öðrum
vettvangi. Og það mætti í þessu
sambandi velta því fyrir sér hversu
margar skáldsögur væru skrifaðar
á Íslandi ef einungis mætti skrifa
um efni sem ekki hefði verið fjall-
að um áður. Í hugann koma strax
bækur eins og Gerpla eftir Halldór
Laxness, Öxin og jörðin eftir Ólaf
Gunnarsson og jafnvel Íslandsför
Guðmundar Andra ef út í þá sálma
er farið - og þessi upptalning gæti
orðið miklu lengri.
Það er síðan í lok þessarar
tveggja ára gömlu kjallaragreinar
sem ég vík að viðskiptum þeirra
Kristmanns og Thors Vilhjálms-
sonar og bendi ég á að þar eð Thor
sé nú sjálfur tekinn að reskjast
þá skilji hann kannski betur en
áður hvernig Kristmanni hafi liðið
þegar lætin í kringum þá tvo voru
sem mest á sjöunda áratugnum
og fyndist mér þögn hans um mál
þeirra benda til þess.
Og við þetta stend ég. Þegar
Thor Vilhjálmsson ungur að árum
var að brjótast til fátæktar eins
og stundum var sagt um þann
mann þá var Kristmann Guð-
mundsson kominn á sjötugsaldur
og hafði um nokkurra ára skeið
setið á friðar-
stóli í íslensku
menningarlífi .
Því pólitíska
gerningaveðri
sem geisaði á
fjórða og fimmta
áratugnum hafði
að mestu slotað
og Kristmann,
þá nýkvæntur
Steinunni Briem,
var að lifa sín
mestu og kannski
fyrstu hamingju-
ár á Íslandi eftir
heimkomuna ald-
arfjórðungi áður.
En sá friður var
nú skyndilega
rofinn þegar
nýliðinn Thor
taldi sig þurfa að
sanna hollustu
sína við gömlu
kommaklíkuna,
sem enn hafði
tögl og hagldir í menningarlíf-
inu, og réðst að erkióvininum frá
eftirstríðsárunum, Kristmanni
- enda vissi hann sem var að þar
yrði fátt um varnir.
Ég fæ hins vegar ekki orða
bundist yfir því hversu blygðun-
arlaust Guðmundur sjálfur vekur
athygli á fautaskapnum í garð
Kristmanns Guðmundssonar sem
hefur æ síðan verið ljótur blettur
á mannorði föður hans - og læðist
óneitanlega að manni sá grunur
að þarna sé um einhvers konar
síðsprottna Ödipusarduld að ræða
hjá syninum. En það fær maður
víst aldrei að vita með sanni.
Að endingu vil ég segja þetta: Í
lok greinar sinnar Tilkall til písl-
arvættis vænir Guðmundur mig
beinlínis um ósannsögli þegar
hann fullyrðir að enginn af þeim
sem næst honum standa hafi
skoðun á því hvort ég njóti starfs-
launa rithöfunda eða ekki. Ég vil
þá á móti skora á hann að ganga
nær þessu sama fólki. Dólgurinn
leynist vissulega þar.
Guðmundur Andri
og Ödipusarduldin
UMRÆÐAN
SVAR TIL GUÐ-
MUNDAR ANDRA
SIGURJÓN MAGNÚSON
RITHÖFUNDUR
„Og líkt og ég frá-
bað mér aðdróttanir
Guðmundar Andra í
áðurnefndri grein þá
frábið ég mér nú allt
hans tal um píslar-
vætti og bið hann
að minnast þess að
hann hóf þetta orða-
skak en ekki ég og
miklu veldur sá er
upphafinu veldur.“
550 5000
AUGLÝSINGASÍMI