Fréttablaðið - 04.12.2005, Qupperneq 12

4. desember 2005 SUNNUDAGUR12
Ný
tt!
+ Staðgreiðsluverð
+ Lægri vextir
+ Lægri kostnaður
+ Til allt að 36 mánaða
+ Framlengdur ábyrgðartími
+ Flutningstrygging
+ Vildarpunktar
VISALán er ný og hagstæð leið
til greiðsludreifingar við
kaup á vörum eða þjónustu.
– HAGSTÆÐAR AFBORGANIR
Spurðu um ENNE
M
M
/
S
ÍA
ÍS
LE
N
SK
A
A
U
G
L†
SI
N
G
A
ST
O
FA
N
/S
IA
.I
S
U
RV
3
05
20
1
2/
20
05
www.urvalutsyn.is
Ferðir í eina og tvær vikur í desember
og janúar á hreint ótrúlegu verði.
39.900kr.*
Verð óháð fjölda, þó lágmark 2 í íbúð
*Innifalið: Flug, gisting, íslensk fararstjórn
og flugvallarskattar.
Verð m.v. að bókað sé á netinu.
Ef bókað er símleiðis eða á skrifstofu
bætist við 2.000 kr. bókunar- og
þjónustugjald á mann.
Skelltu þér í sólina á frábæru verði!
Brottfarir Gistingar í boði
7. des. Bahia Meloneras, Santa Barbara
og Las Camelias
4. og 11. jan. Cay Beach Princess
18. og 25. jan. Montemar
Fáðu ferðatilhögun, nánari upp-
lýsingar um gististaðina og reiknaðu
út ferðakostnaðinn á netinu!
Verð frá:
S U N N U D A G U R
5 D A G A V E Ð U R S P Á F Y R I R G R A N C A N A R I A
23ºC
17ºC
Heiðskírt
M Á N U D A G U R
23ºC
17ºC
Létt-
skýjað
Þ R I Ð J U D A G U R
22ºC
17ºC
Létt-
skýjað
M I Ð V I K U D A G U R
22ºC
16ºC
Skúrir
F I M M T U D A G U R
22ºC
16ºC
Skýjað
nánar á visir.is Umsjón:
„Ofangreindar hugleiðingar um innlenda fjárfestingarkosti benda til þess að lífeyrissjóðirnir muni
stórauka fjárfestingu erlendis. Ávöxtun erlendra verðbréfa mun því skipta sköpum fyrir framtíð
þeirra.“
Íslensku lífeyrissjóðirnir áttu tæplega þúsund milljarða króna við árslok 2004. Til
samanburðar var landsframleiðsla
á Íslandi, það er verðmæti allra
fullunninna vara og þjónustu sem
framleitt var á landinu sama ár,
885 milljarðar króna. Horfur eru
á að þessi eign lífeyrissjóðanna,
sem þeir ávaxta fyrir landsmenn,
tvöfaldist á næstu tíu árum
og verði tæplega tvö þúsund
milljarðar.
Þetta kemur fram í grein
eftir Guðmund Guðmundsson
og Kristíönu Baldursdóttur sem
birtist í Peningamálum, riti
Seðlabankans, á föstudaginn.
Þau vinna bæði á tölfræðisviði
bankans.
Guðmundur og Kristíana
settu upp reiknilíkan sem líkir
í megindráttum eftir almennu
lífeyrissjóðunum. Taka þau
fram að niðurstaðan geti verið
viðkvæm fyrir breytingum á
ýmsum forsendum sem þau gefa
sér eins og hvernig ávöxtun
eigna þróist, aldurssamsetning
og launabreytingar. Niðurstaðan
gefur þó raunsanna mynd af því
hvernig lífeyriskerfi Íslendinga
muni verði á næstu árum.
Höfundarnir segja að eftirlaun
séu nú alvarlegt áhyggjuefni í
ríkisfjármálum flestra iðnvæddra
landa. Þau séu að mestu greidd
með skattfé og fyrirsjáanlegt
að framlög til eftirlauna þurfi
að hækka mikið næstu áratugi.
Ástæðan fyrir þessu sé sú að
fjölmennir árgangar nálgast nú
eftirlaunaaldur, íbúar landanna
ná hærri aldri og eignist færri
börn. Einnig mun hlutfall
eftirlaunaþega hækka mikið.
Þessi þróun nái einnig til margra
þróunarlanda.
Þetta er hins vegar minna
áhyggjuefni hér þó öldruðum
Íslendingum muni einnig fjölga
í hlutfalli við vinnandi fólk.
Ástæðan fyrir betri stöðu hér
á Íslandi er tvíþætt að mati
Guðmundar og Kristíönu.
Breyting á aldurssamsetningu
þjóðarinnar er minni en í
Evrópulöndum með svipaðan
efnahag. Hin ástæðan er að
íslenska eftirlaunakerfið miðast
að mestu við að hver vinnandi
maður spari hluta af launum
sínum og geymi í sjóði, sem
síðan er varið til að greiða
eftirlaun hans. Því þurfi ekki
að auka skattheimtu þó hlutfall
eftirlaunaþega hækki.
Augljós afleiðing af þessu er
að lífeyrissjóðir safna gríðarlega
háum fjárhæðum, sem þeir
síðan verða að ávaxta vel fyrir
landsmenn. Eignir lífeyrissjóða
nú eru meiri en landsframleiðsla
í fyrra. Til samanburðar var
olíusjóður Norðmanna um 60
prósent af landsframleiðsu
Noregs.
Lífeyrissjóðir hafa í gegn-
um tíðina meðal annars keypt
innlend skuldabréf, en það
felur í sér litla áhættu, til að
ávaxta peningana. Nú eiga
lífeyrissjóðirnir meirihlutann
af öllum verðbréfum banka og
sparisjóða í landinu. Undanfarin
ár hafa kaup á hlutabréfum aukist
mikið. Þeir eiga um tólf prósent
af öllum skráðum hlutabréfum í
Kauphöll Íslands.
„Það blasir því alls ekki
við svona í fljótu bragði hvaða
fjárfestingarmöguleika lífeyris-
sjóðirnir eiga innanlands með
þann stóra stabba sem þeir munu
hafa til umráða næstu áratugina,“
segja Guðmundur og Kristíana.
Helst megi horfa til fjárfestinga í
stórvirkjunum. Annar möguleiki
sé að bankar og sparisjóðir gefi
meira út af skuldabréfum og
seldu lífeyrissjóðunum.
„Ofangreindar hugleiðingar um
innlenda fjárfestingarkosti benda
til þess að lífeyrissjóðirnir muni
stórauka fjárfestingu erlendis.
Ávöxtun erlendra verðbréfa mun
því skipta sköpum fyrir framtíð
þeirra,“ segja höfundarnir.
Síðustu fimm árin hafa
hlutabréf verið í kringum 80
prósent af erlendum verðbréfum
lífeyrissjóða sem er um 18
prósent af hreinni eign þeirra.
Hefur fjárfesting erlendis aukist
mikið síðustu árin. Samkvæmt
lögum mega eignir lífeyrissjóða
ekki vera meiri en 50 prósent
í erlendum gjaldmiðlum. Í
greininni kemur fram að sjóðirnir
hafi keypt lítið af erlendum
skuldabréfum því raunvextir
slíkra bréfa hafi verið talsvert
lægri en íslenskra skuldabréfa.
Samkvæmt tölum sem Guð-
mundur og Kristíana leggja fram
er mikil óvissa um meðalhækkun
erlendra hlutabréfa. Á mynd má
sjá raunhækkun hlutabréfaverðs
í Bretlandi, Frakklandi og
Bandaríkjunum á árunum 1951
til 2004. Í Bandaríkjunum var
meðalhækkunin 2,7 prósent sem
þau segja viðunandi ef tekið er
tillit til arðgreiðslna. Hægt sé
að draga úr sveiflum með því að
dreifa kaupum hlutabréfa á lönd
og gjaldmiðla.
Þegar hlutabréfaverð lækkuðu
í heiminum á árunum 2000-2002
voru einungis um 27 prósent
eigna lífeyrissjóða bundin í
hlutabréfum. Þetta hlutfall var
31 prósent í árslok 2004, bæði
innlendum og erlendum. Má
það ekki fara yfir 50 prósent.
Ef lífeyrissjóðir ætla að auka
erlendar fjárfestingar sínar í 50
prósent verða þeir að óbreyttum
lögum að snúa sér að erlendum
skuldabréfum. Slík bréf hafa ekki
skilað nægilega góðri ávöxtun
miðað við markmið lífeyrissjóða
um 3,5 prósent ávöxtun til lengri
tíma litið.
Þau Guðmundur og Kristíana
benda einnig á að önnur lönd eru
að auka lífeyrissparnað svipað
og Íslendingar hafa gert. Það
muni líklega hafa áhrif á vexti til
lækkunar. Minnki hagvöxtur mun
það einnig lækka hlutabréfaverð.
Samkvæmt þessu er því
ekki auðsótt mál að ávaxta líf-
eyrissparnað landsmanna svo
vel sé. Árangur stjórnenda líf-
eyrissjóða skiptir miklu því ef
fjárfestingar skila ekki tilætluðum
árangri þarf að hækka iðgjöld til
að standa undir skuldbindingum.
Í því ljósi er mikilvægt að þeim
þúsund milljörðum sem líklegast
bætast við lífeyriseign Íslendinga
næstu tíu árin sé vel varið.
bjorgvin@frettabladid.is
Eignir lífeyrissjóða tvöfaldast á tíu árum
Heildareignir lífeyrissjóða voru tæplega þúsund milljarðar um síðustu áramót. Samkvæmt spá munu þessar eignir tvöfaldast á
næstu tíu árum. Vandasamt verður að ávaxta þennan mikilvægasta sparnað flestra landsmanna á næstu árum samkvæmt grein
sem birtist í Peningamálum Seðlabankans. Er því spáð að fjárfestingar í erlendum verðbréfum muni aukast frá því sem nú er.
BEÐIÐ EFTIR STRÆTÓ Á LEIÐ TIL VINNU Landsmenn greiða stóran hluta af launum sínum til
lífeyrissjóðanna. Sjóðirnir stækka og fjárfesta mikið í innlendum verðbréfum.
AUGL†SINGASÍMI
550 5000