Fréttablaðið - 05.12.2005, Blaðsíða 18

5. desember 2005 MÁNUDAGUR18
fréttir og fróðleikur
FRÉTTASKÝRING
SVEINN GUÐMARSSON
sveinng@frettabladid.is
RV2037_Eldvarnir_2 13.10.2005 10:06 Page 1
R
V
30
37
Eldvarnartæki á góðu verði
Fyrir heimilið, vinnustaðinn
og bílinn
6.350 kr.
Duftæki 2kg
með mæli og
bílfestingu
1.056 kr.
Reykskynjari 9V
3.459 kr.
Eldvarnarteppi
8.612 kr.
Dufttæki 6kg
með mæli og
veggfestingu
Mán
udag
a til
föstu
daga
frá k
l. 8:0
0 til
18:00
Laug
arda
ga fr
á
kl. 10
:00 t
il 14:
00
Opnu
nartí
mi
í ver
slun
RV:
Enda þótt enn sé ófriður
í Írak eru flestar hinna
staðföstu þjóða farnar að
huga að brottflutningi her-
liðs síns frá Írak. Sú þróun
veldur Bandaríkjamönnum
áhyggjum þar sem hún tef-
ur fyrir þeirra eigin mögu-
leikum á að kalla hermenn
sína heim.
Ef svo fer sem horfir þá verða
dagar bandalags svonefndra stað-
fastra þjóða senn taldir. Ríkin sem
stóðu fyrir hernámi Íraks eru
hvert á fætur öðru farin að huga
að brottflutningi hermanna sinna
þrátt fyrir að friður sé þar ekki í
sjónmáli.
Fyrstu mánuðina eftir hernám
Íraks í mars 2003 voru um 300.000
hermenn frá 38 ríkjum í landinu.
Nú eru þeir um það bil 180.000,
þar af 160.000 Bandaríkjamenn,
8.000 Bretar og 3.200 Suður-Kór-
eumenn. Flestar hinna staðföstu
þjóða hafa sent umtalsvert færri
hermenn til Íraks, allt niður í 2-3
tylftir, og hefur því nánast verið
um táknrænan stuðning að ræða
af þeirra hálfu. Útlit er fyrir að
veruleg fækkun verði í herliði
þessara ríkja í Írak á næstu mán-
uðum, jafnvel um 15.000 hermenn,
n slíkt tefði um leið brottflutning
bandarískra hermanna frá land-
inu.
Enn er langt í land
Þótt kosningarnar í næstu viku
marki formlegt lokaskref í stjórn-
málauppbyggingu Íraks þá er
langt í frá að friði hafi verið komið
á í landinu eða að hersveitir þess
séu orðnar nægilega sterkar til
að geta tekið við vörnum landsins
og löggæslu. Í síðasta mánuði fór
írakska ríkisstjórnin fram á við
öryggisráð Sameinuðu þjóðanna
að umboðið sem hernámsliðið
hefur frá ráðinu yrði framlengt
um eitt ár, til 31. desember 2006,
þótt það megi endurskoða hvenær
sem er. Friðarráðstefna Araba-
bandalagsins sem haldin var í
Kaíró á dögunum komst sömuleið-
is að þeirri niðurstöðu að Írakar
yrðu sjálfir færir um að annast
eigin öryggismál í lok næsta árs.
Það eru með öðrum orðum ekki
íröksk stjórnvöld sem knýja á um
að erlendu herirnir yfirgefi landið,
þau vilja einfaldlega að herirnir
fari þegar það er óhætt - ekki fyrr.
Orsökin fyrir áformum staðföstu
þjóðanna er sem sagt ekki sú að
ekki er lengur þörf fyrir hermenn
þeirra í Írak heldur miklu frem-
ur sú að þrýstingur heima fyrir
fer stöðugt vaxandi um að þátt-
tökunni í hernáminu verði hætt.
„Óróinn í Bandaríkjunum vegna
hersetunnar hefur greinilega haft
áhrif á almenningsálitið annars
staðar,“ segir Terence Taylor,
framkvæmdastjóri rannsóknaset-
ursins International Intstitute for
Strategic Studies í Washington.
Heimferð á næsta leiti
Þessa stundina eru 876 úkraínskir
hermenn í Írak og í samræmi við
kosningaloforð Viktors Jústsjenkó
frá því í fyrra verða þeir allir farn-
ir um áramótin. Átján úkraínskir
hermenn hafa fallið í landinu og
32 hafa slasast alvarlega og því
hefur andstaða úkraínsku þjóðar-
innar við þátttöku í hernaðinum
farið stöðugt vaxandi. „Hernað-
inum er lokið,“ sagði Anatoliy
Grytsenko varnarmálaráðherra
eftir heimsókn til Íraks í síðasta
mánuði. „Nú er runninn upp tími
stjórnmálamanna, verktaka og
kaupsýslumanna.“
Enn skemmri tími er þangað til
380 manna herlið Búlgara snýr heim
en sá brottflutningur hefst strax að
loknum íröksku kosningunum 15.
desember að því er AP-fréttastofan
hefur eftir varnarmálaráðherran-
um Veselin Bliznakov.
Stærri ríkin skoða málið
Teikn eru á lofti um að þau ríki
sem hafa stærri herafla í Írak séu
einnig að hugleiða að rifa seglin.
Tony Blair forsætisráðherra hefur
raunar ávallt haldið því fram að
vera breskra hermanna í landinu sé
ekki háð skilgreindum tímamörkum
heldur fari þeir heim þegar Írakar
séu reiðubúnir að taka við. Hins
vegar gaf John Reid varnarmála-
ráðherra í skyn í síðasta mánuði
að brottflutningurinn gæti hafist
snemma á næsta ári.
Suður-Kóreumenn hyggjast
flytja að minnsta kosti þriðjung her-
manna sinna við Persaflóa heim á
fyrri helmingi ársins 2006 og Ítalir,
sem halda úti 2.800 manna herliði
á þessum slóðum, munu ákveða sig
á næstu vikum. Ríkisstjórn Silvios
Berlusconi liggur undir miklum
þrýstingi frá almenningi um að
kalla hermennina heim og hann
hefur sagt að þeir verði fluttir í 300
manna kippum í samræmi við óskir
Írakanna sjálfra.
1.400 pólskir hermenn eru í Írak
við löggæslu- og þjálfunarstörf. Í
janúar á þessu ári ákvað þáverandi
ríkisstjórn landsins að þeir yrðu
kallaðir heim og núverandi ríkis-
stjórn hægriflokka tekur ákvörðun
um hvort því verði fylgt eftir um
miðjan þennan mánuð.
Bush á í vök að verjast
Ræða Bush Bandaríkjaforsteta
í flotaskólanum í Annapolis er
athyglisverð í þessu ljósi. Fátt
nýtt kom fram í henni heldur tíndi
hann þar fram helstu rökin fyrir
áframhaldandi hersetu til að sann-
færa þjóð sína um að skýr stefna
lægi henni að baki.
Könnun CNN sýnir að sex af
hverjum tíu Bandaríkjamönn-
um eru ennþá þeirrar skoðunar
að bandaríski herinn eigi ekki
að snúa heim fyrr en hann hefur
lokið verkefnum sínum. Hins
vegar telur meirihluti þjóðarinn-
ar að forsetinn hafi ekki haldið
vel á spöðunum í Írak og að hann
hafi enga lausn á hvernig ná beri
fram sigri. Yfir tvö þúsund banda-
rískir hermenn hafa fallið í átök-
um í landinu og eftir því sem þeim
fjölgar dvínar stuðningur þjóðar-
innar við hersetuna.
Á HEIMLEIÐ Úkraínumenn eru í hópi þeirra þjóða sem huga að brottflutningi herliðs síns frá Írak en útlit er fyrir að allir 876 úkraínsku
hermennirnir í landinu verði komnir heim á gamlársdag. FRÉTTABLAÐIÐ/AP
Fjarar undan bandalagi viljugra
Tollgæslan gerði nýlega upptækt um
hálft tonn af hráu kjöti sem reynt var að
smygla til landsins. Samkvæmt lögum
um matvæli verður að gæta að ýmsu
varðandi meðhöndlun þeirra.
Hvaða leyfi þarf til kjötinnflutnings?
Þeir sem ætla að flytja inn matvæli þurfa
að tilkynna það til fyrirtækjaskrár og hafa
starfsleyfi frá viðkomandi eftirlitsaðila.
Einnig þarf að hafa tilskilda þekkingu á
meðferð matvælanna.
Hvað þarf sérstaklega að hafa í huga
varðandi innflutning matvæla?
Að nákvæm vörulýsing liggi fyrir, en
þannig má tryggja rekjanleika mat-
vælanna og að þau uppfylli íslenskar
reglugerðir svo sem hvað varðar merk-
ingar, aukefni og annað. Einnig þarf upp-
lýsingar um að birgir og/eða framleið-
andi matvælanna uppfylli að minnsta
kosti sömu kröfur og gerðar eru til sam-
svarandi fyrirtækja á Íslandi.
Má taka með sér ósoðna kjötvöru til
landsins?
Innflutningur á ósoðnum kjötvörum, svo
sem reyktu svínslæri, svínahrygg og beik-
oni er bannaður.
Hver eru viðurlög við brotum á regl-
um um innflutning á matvælum?
Ef brotið er gegn þeim lögum sem varða
innflutning á matvælum skal sá seki
greiða allan kostnað sem af brotinu
hlýst. Einnig má búast við sektum.
FBL GREINING: FROSIN MATVÆLI
Þekking á meðferð matvæla verður að vera til staðar
Runólfur Ágústsson, rektor
Viðskiptaháskólans á Bifröst, kom
með þá hugmynd á karlaráðstefnu
um jafnréttismál sem haldin var á
vegum félagsmálaráðuneytisins að
Kennaraháskóli Íslands myndi taka
upp kynjakvóta í þeirri viðleitni að
fjölga karlkynsnemendum.
Hvað áttu við? Þorri leik- og
grunnskólakennara eru konur. Um
96 prósent leikskólakennara og yfir
80 prósent grunnskólakennara eru
konur. Einungis 18 prósent nemenda
við Kennaraháskólann eru karlar
og rúmlega hundrað körlum var
vísað frá grunnnámi í ár. Í mínum
huga er lykilatriði að fjölga körlum
í kennarastétt þar sem helmingur
nemenda í leik og grunnskólum eru
drengir.
Er einhver fyrirmynd fyrir þessu?
Þetta er mjög þekkt umræða í
Bandaríkjunum þar sem svokallaðri
jákvæðri mismunun er beitt til að
auka fjölbreytni innan skólanna.
Er þetta raunhæft? KHÍ býr við þá
góðu stöðu að fá fjöldann allan af
hæfum umsækjendum sem þeir þurfa
að vísa frá. Í slíkum tilvikum er ekki
óeðlilegt að skóli hafi jafnréttissinnaða
inntökustefnu.
SPURT & SVARAÐ
KYNJAKVÓTI Í KENNARANÁMI
Fjöldi keisaraskurða á landinu
1970 127
1980 335
1990 563
2000 763
2004 694
Heimild: Landlæknisembættið
20
04
19
80
19
90
20
00
19
70
127
763
563
335
694
> Fjöldi keisaraskurða á landinu
Heimild: Landlæknisembættið
Svona erum við