Fréttablaðið - 05.12.2005, Síða 22

5. desember 2005 MÁNUDAGUR
FRÁ DEGI TIL DAGS
ÚTGÁFUFÉLAG: 365 – prentmiðlar RITSTJÓRI: Kári Jónasson FRÉTTARITSTJÓRI: Sigurjón M. Egilsson AÐSTOÐARRITSTJÓRI: Jón Kaldal FRÉTTASTJÓRI: Arndís Þorgeirsdóttir VARAFRÉTTASTJÓRI:
Trausti Hafliðason FULLTRÚI RITSTJÓRA: Guðmundur Magnússon RITSTJÓRNARFULLTRÚI: Steinunn Stefánsdóttir RITSTJÓRN OG AUGLÝSINGAR: Skaftahlíð 24, 105 Reykjavík AÐALSÍMI:
550 5000 SÍMBRÉF Á FRÉTTADEILD: 550 5006 NETFÖNG: ritstjorn@frettabladid.is og auglysingar@frettabladid.is VEFFANG: visir.is UMBROT: 365 – prentmiðlar PRENTVINNSLA:
Ísafoldarprentsmiðja ehf. DREIFING: Pósthúsið ehf. dreifing@posthusid.is Fréttablaðinu er dreift ókeypis á heimili á höfuðborgarsvæðinu, Suðurnesjum og Akureyri. Einnig er hægt að fá
blaðið í völdum verslunum á landsbyggðinni. Fréttablaðið áskilur sér rétt til að birta allt efni blaðsins í stafrænu formi og í gagnabönkum án endurgjalds. issn 1670-3871
Rituale
Það blundar “baristi” í mörgum. Við bjóðum cappuccino vélar fyrir þá sem
taka kaffi alvarlega. Það er ekki bara bara fallegt útlit sem einkennir þessar
handsmíðuðu kaffivélar frá Isomac í Milanó – þú leikur þér að því að búa til
besta kaffibollann sem gesturinn hefur smakkað. Rituale (22kg) hefur allt
það sem hægt er að biðja um, falleg, kraftmikil og fúnksjónísk vél.
Mondiale (26kg) er sú nýjasta frá Isomac og einkennist af mýkri
línum í hönnun. Komdu við og sjáðu, þreifaðu og smakkaðu
kaffið. Fer nú hver að verða síðastur að tryggja
sér Isomac kaffivél fyrir þessi jól.
Mondiale
Allra bestu cappuccino vélarnar frá Isomac
Í allri þeirri miklu velsæld sem hér ríkir og fylgismenn ríkis-stjórnarflokkanna eru óþreyttir að dásama eru fjölmargir sem hafa það ekkert öðruvísi en skítt. Hvað sem líður margræddu
launaskriði á almennum vinnumarkaði, auknum kaupmætti launa
og sæmilega stöðugu efnahagslífi er dágóður hópur fólks sem nán-
ast lifir á vatni og brauði. Það fólk finnur ekki fyrir launaskriðinu
og kaupmættinum og skilur varla um hvað verið er að tala þegar
stjórnmálamennirnir ræða lipurlega um stöðu mála. Og þegar tals-
menn, til dæmis eldri borgara og öryrkja, leggja fram gögn sem
sýna fram á að veruleikinn sé annar en stjórnmálamennirnir bás-
úna bregðast ráðamenn við af yfirlæti og segja allt á misskilningi
byggt. „Þið hafið það víst gott,“ er viðkvæðið.
Einhvern tíma virðist sem einhverjir hafi ákveðið að greiðsl-
ur til öryrkja og eldri borgara ættu að vera smánarlega lágar. Að
sama skapi er engu líkara en að þeir sem síðar hafa valist til að
fara með völd á Íslandi hafi annað hvort ekki haft áhuga eða dug
til að bæta úr ástandinu. Þeir hafi einfaldlega hugsað með sér að
svona sé þetta og svona eigi þetta að vera.
En það er ekki þannig. Akkúrat ekkert segir að þeir sem ein-
hverra hluta vegna þurfa að treysta á hið opinbera um framfærslu
eigi að lepja dauðann úr skel. Ekkert segir að stjórnmálamenn
dagsins í dag geti ekki hróflað við kerfinu og gert þeim, sem á
þurfa að halda, mögulegt að lifa mannsæmandi lífi. Áhugi er það
eina sem þarf.
Að undanförnu hefur hvert dæmið á fætur öðru um veikar
stoðir velferðarkerfisins dúkkað upp. Hér má nefna sem dæmi
framfærslu öryrkja og eldri borgara, aðbúnað gamla fólksins á
opinberum stofnunum og viðvarandi peningaskort barna- og ungl-
ingageðdeildar Landspítala. En listinn er lengri. Miklu lengri.
Dæmin hrannast upp fyrir augum stjórnmálamannanna og þeir
kunna aðeins eitt ráð til að bregðast við. Ráðið er að loka augun-
um.
Augu stjórnmálamannanna og öll önnur skilningarvit eru hins
vegar galopin þegar kemur að umræðu um þeirra hjartans mál.
Útþensla utanríkisþjónustunnar, sæti í öryggisráði Sameinuðu
þjóðanna, stytting námstíma til stúdentsprófs, fánastöng í þinghús-
inu og bókaútgáfa eru dæmi um mál sem eiga hug þeirra og hjarta.
Svo ekki sé nú minnst á fjár- og tímafrek ferðalög til fjarlægra
heimsálfa og setningu laga um ríkuleg eftirlaun þeirra sjálfra.
Kannski má segja að allt séu þetta ágæt mál og hvert með sínum
hætti landi og þjóð til framdráttar. Hins vegar er forgangsröðin
skökk, svo ekki sé nú kveðið fastar að orði.
Grunnstoðir samfélagsins þurfa að vera traustar svo hægt sé
að byggja ofan á þær. Við þurfum að búa svo um hnúta að öryrkjar
og eldri borgarar geti lifað góðu lífi og að sjúkir og aðstandendur
þeirra fái fullkomna þjónustu í heilbrigðiskerfinu. Og þá þjónustu
þarf að veita um leið og hennar er þörf, ekki seinna eins og biðlist-
akerfi stjórnmálamannanna gerir ráð fyrir.
SJÓNARMIÐ
BJÖRN ÞÓR SIGBJÖRNSSON
Stjórnmálamenn þurfa að styrkja grunnstoðirn-
ar áður en þeir sinna áhugamálum sínum.
Augunum lokað
Og þegar talsmenn, til dæmis eldri borgara og öryrkja,
leggja fram gögn sem sýna fram á að veruleikinn
sé annar en stjórnmálamennirnir básúna bregðast
ráðamenn við af yfirlæti og segja allt á misskilningi
byggt. „Þið hafið það víst gott,“ er viðkvæðið.
Ekki efasemdir
„Ég var einn af þeim sem hafði vissar
efasemdir um NFS - nýju fréttastöðina.
Nú er ég að sönnu fréttafíkill - jafnvel
meiri en gengur og gerist meðal frétta-
fíknustu þjóðar heims. Ég hefði því auð-
vitað átt að fagna þessari viðbót“ skrifar
Össur Skarphéðinsson alþingismaður
á vefsíðu sína í gær og bætir við: „Ég
taldi hins vegar að jafntíðir fréttatímar
og stöðin ætlaði að bjóða upp á hefðu
í för með sér útvatnað gums. Mér
finnst fátt leiðinlegra en horfa á sumar
erlendu fréttastöðvarnar og sjá þar
sömu fréttir, og sömu þætti, heilu og
hálfu dagana“.
Leiftrandi
En Össur er ánægður. „NFS hefur hins
vegar komið mér þægilega á óvart“,
skrifar hann. „Spaugstofan gerði að vísu
flennigrín að þeim í upphafsvikunni
sem gekk út á að sýna með skondnum
hætti að það væri aldrei neitt í fréttum
á stöðinni - og alltaf það sama! Reynsl-
an hefur þó orðið önnur. Fréttatímarnir
eru ferskir og spennandi, og nýja fólkið
á skjánum er að gera sig ákaflega vel.
Þó NFS sé framhald af Stöð 2 leikur
eigi að síður leiftrandi byrjendaspenna
um fréttatímana. Fréttamennirnir eru
í samkeppni við Ríkissjónvarpið og
eru a.m.k. þessa dagana að vinna
hana næsta örugglega.
Umgjörðin hjá NFS er
líka faglega gerð og
leiftrandi á köflum“.
Mikið um stjórnmál
Enn skrifar Össur á
vefsíðu sína:
„Hugsanlega er
ég undir áhrifum
af þeirri stað-
reynd að NFS fjallar miklu meira um
stjórnmál en Ríkissjónvarið og meira
en Stöð 2 gerði áður. Stjórnmál eru
heppilegt viðfangsefni fyrir stöð sem
þarf að framleiða mikið af fréttum.
Útsjónarsamir fréttamenn sem fylgjast
vel með pólitíkinni geta alltaf fundið
þar góðar fréttir - a.m.k. á meðan
þingið er að störfum. Stundum eru
yfirlýsingar stjórnmálamanna nægilegar
til að skapa miklar fréttir. NFS tekur líka
fastar á stjórnmálunum og stjórnmála-
mönnum en hinar stöðvarnar. Kannski
af því hún gefur þeim meiri tíma. Það
er alltaf svolítið hættulegt fyrir stjórn-
málamenn að sitja fyrir svörum ef þeir
eru ekki fullkomlega klárir á því sem
þeir hafa undir hverju sinni. Þegar þeir
fá að tala frítt - og lengi - kemur
alltaf fram ef þeir eru ekki
sterkir á svellinu.“
gm@frettabladid.is
Einn af fallegustu köflunum í
Nýja testamentinu er samtal Jesú
við samversku konuna sem hann
hittir við brunninn og er að finna
í Jóhannesarguðspjalli, 4.1-27.
Þarna brýtur Kristur allar hugs-
anlegar reglur: hann talar við
konu, sem er fáheyrt og ótrúlegt
framferði sem vekur undrun læri-
sveinanna þegar þeir verða þess
áskynja, og ekki nóg með það,
heldur er sú kona sem hann í létt-
úð sinni ávarpar hreinlega sam-
versk, sem er ámóta og væri hún
palestínuarabi á okkar dögum;
Samverjar voru af apartheit-for-
kólfum þess tíma álitnir standa
skör lægra í mannfélaginu en
gyðingar sem áttu ekki samskipti
við slíkan lýð. Og loks: hann, sem
er karlinn, gyðingurinn og (sem
hún á að vísu í vændum að fá að
vita) sjálfur Kristur, Messías,
hann biður hana um að gefa sér að
drekka, biður hana um að slökkva
þorsta sinn, biður hana um að
líkna sér.
Hann hlífir henni við
meðaumkun sinni. Neitar að
umgangast hana sem smælingja.
Hún er mannkynið. Hann ætlar
að vísu að frelsa hana til eilífs lífs
en hún verður líka að skynja sjálf
hvers virði hún er.
Í þessari frásögn er hann lifandi
kominn - byltingarmaðurinn, sá
sem setur allt í uppnám. Hann
nennir ekki að fylgja ströngum
umgegnisreglum og úreltum
siðalögmálum sem mismuna fólki
eftir kyni og þjóðerni, og ætlar að
sameina alla menn um það sem
máli skiptir, grundvallaratriðin,
kærleikann og trúna. Því að
frásögnin vitnar ekki bara um
sveigjanleika hans heldur líka
ósveigjanleika. Þetta snýst ekki
bara um virðingu hans fyrir ólíkum
birtingarmyndum mannkynsins
heldur líka um tilætlunarsemi
hans um trú og fylgispekt. Gef mér
að drekka, segir hann við konuna:
ég ætla líka að gefa þér að drekka;
og þegar þú hefur fengið að drekka
hjá mér mun þig ekki aftur þyrsta,
vegna þess að ég mun gefa þér
lifandi vatnið: hann segir: „hvern
þann sem drekkur af vatninu, sem
eg mun gefa honum mun aldrei að
eilífu þyrsta, heldur mun vatnið,
sem eg mun gefa honum, verða í
honum að lind, er sprettur upp til
eilífs lífs.“
Í þessari frásögn birtast meðal
annars tvö lykilhugtök: annars
vegar boðháttur sagnarinnar
„að gefa“ og hins vegar „lifandi
vatnið“. Því verður ekki með
orðum lýst hvílík gæfa það er að
eiga þess kost að ganga að næsta
vaski og skrúfa frá honum svo
að það tekur að buna hreint og
tært og ómengað vatn úr lind sem
virðist óþrjótandi. Sá og sú sem
kropið hefur við læk í íslenskri
sveit og bergt af honum hefur
fundið bragðið af sjálfri jörðinni
eins og hún er óspillt og okkur
gefin til varðveislu og nytja. Í því
er meiri auðlegð fólgin en nokkru
sinni verður mæld og helsta
verkefni okkar hlýtur að vera
að standa vörð um vatnsbúskap
íslenskrar náttúru og hætta að
rugla með hann. Hugtakið um
„lifandi vatnið“ nær ekki einungis
að fanga tilfinningu okkar um
tærleika og hreinleika og hina
svölu lind sem slökkvir þorsta
okkar heldur minnir það okkur
líka á þá staðreynd að sjálft lífið
kviknaði í vatni og vatnið er
forsenda alls lífs og þar sem ekki
er vatn þar er ekkert líf.
Gef. Hjálparstarf kirkjunnar
hefur að þessu sinni einbeitt sér að
því að nota afl sitt og þá fjármuni
sem safnast til að grafa vatnsból
víða þar sem vatn hefur gengið
til þurrðar af völdum þurrka eða
annarra hamfara og óáranar. Það
er skemmtileg tilhugsun að ímynda
sér að hver króna sem maður lætur
af hendi rakna jafngildi einum
vatnsdropa handa þjáðu fólki sem
býr við slæm skilyrði. Okkur ber að
gefa með okkur. Þó ekki væri nema
jafngildi eins vatnsglass; um leið og
maður lyftir símtólinu og hringir í
9072002 þá getur maður teiknað
upp í huganum mynd af dálitlu
vatnsglasi. Okkur er eiginlegt að
gefa og deila með okkur því að
við erum gædd hæfileikanum til
að finna til hvert með öðru. Og
okkur ber að gefa af því hugarfari
sem sprettur af lindinni innan í
okkur sem aldrei má þorna. Við
eigum ekki að gefa af yfirlæti og
mærð og sjálfumgleði með augun
á speglinum full aðdáunar, heldur
eigum við að gefa af auðmýkt og
þakklæti fyrir það að eiga þess kost
að fá að skrúfa frá krananum. ■
Gef
Í DAG
SÖFNUN FYRIR
VATNI.
GUÐMUNDUR ANDRI
THORSSON
Sá og sú sem kropið hefur við
læk í íslenskri sveit og bergt af
honum hefur fundið bragðið
af sjálfri jörðinni eins og hún
er óspillt og okkur gefin til
varðveislu og nytja.
AUGL†SINGASÍMI
550 5000
FYLGIR FRÉTTABLA‹INU ALLA MI‹VIKUDAGA
Mest lesna
vi›skiptabla›i›
G
al
lu
p
kö
nn
un
f
yr
ir
36
5
pr
en
tm
i›
la
m
aí
2
00
5.