Eintak - 19.05.1994, Qupperneq 14

eintak hefur undir höndum gögn í Guðmundarmálinu, sem aldrei voru lögð fram fýrir dómstóla. Þar koma
fram alvariegar efasemdir yfiriögregluþjóns og sakadómara um rannsókn málsins og sekt sakborninga. Fleiri
gögn benda til þess að mikilvægum upplýsingum hafi átt að stinga undir stól. Styrmir Guðlaugsson rýndi í
þessi gögn.
Gagnrypi,
yfiiiogregli|þions
w sakadomara
haldid leyndum
Erla Bolladóttir
hélt því fram að hún hefði kom-
ið að Sævari M. Ciesielski,
Kristjáni Viðari Viðarssyni og
Tryggva Rúnari Leifssyni að
óvörum á heimili sínu nóttina
sem Guðmundur hvarf þar sem
þeir hafi verið að bisa við lík í
laki. í skýrslum sem aldrei voru
lagðar fyrir dómstóla er efast
um sannleiksgildi þessarar
sögu.
hann hefði verið erlendis og væri
nú að koma beint utan af flugvelli
úr þeirri för.
Sagði Sævar að Erla hefði svarað
þessu á þann hátt að ekki þýddi fyr-
ir hann að reyna að ljúga þessu að
sér því vinkona sín hefði frétt af
honum í Hafnarstræti hér í borg
einhvern tíma eftir hádegi um-
ræddan sunnudag. Sævar benti á,
að þetta atriði hlyti að sýna það, að
Erla hefði ekki verið að segja sann-
leikann, þegar hún gaf fyrstu
skýrslu sína um þetta mál hjá Egg-
erti N. Bjarnasyni, lögregium. rétt
fyrir jólin 1975.“
Daginn eftir, 14. apríl 1977, bað
Gísli Erlu um að skýra sjálfstætt frá
umræðuefni þeirra Sævars umrætt
sunnudagskvöld og hvað fram hafi
farið á milli þeirra, án þess að hún
væri látin vita á nokkurn hátt hvað
Sævar hafði sagt kvöldið áður.
„Erla staðfesti það sem Sævar
sagði mér um þetta,“ segir Gísli í
skýrslu sinni. „Hún sagði að hann
hefði gert tilraun til að ljúga því að
sér að hann hefði komið þá beint
utan af flugvelli eftir fjarveru er-
lendis. Þetta sagðist hún hafa getað
rekið ofan í hann sem helber
ósannindi því að stúlka sem hún
þekkti hefði haft eftir vinkonu sinni
að hún hefði séð Sævar við strætis-
vagnastöð í Hafnarstræti eftir há-
degi umræddan sunnudag.“
Þessi vitnisburður er mikilvægari
en hann lítur kannski út fýrir að
vera. Engu máli skiptir að Sævar
sagði Erlu ósatt um komutímann
frá útlöndum heldur það að Erla
staðfestir að þetta samtal hafi farið
fram sunnudagskvöldið 27. janúar
1974, sem gefur ríkt tilefni til að
skoða játningarnar í nýju ljósi.
Það er því alvarlegt að þessar
nýju upplýsingar voru hundsaðar
með öllu. Gísli greinir nefnilega frá
því að þegar hér var komið sögu
hafi hann gengið á fund sakadóm-
aranna Gunnlaugs Briem og Har-
aldar Henryssonar og skýrt þeim
frá samtölum sínum við Sævar og
Erlu. „Ég innti dómarana eftir því
hvort þeir óskuðu eftir að ég gerði
eitthvað meira í málinu en þeir
töldu ekki þörf á því að svo
stöddu.“ Hvers vegna í ósköpun-
um?
Það er ekki fyrr en Jón Odds-
son, verjandi Sævars, kemst á
snoðir um þetta að Gunnlaugur
biður Gísla að skrifa skýrslu um
málið. Slík málsmeðferð hlýtur að
vekja upp spurningar um það hvort
halda hafi átt þessu leyndu. Og ekk-
ert tillit er tekið til þessa fyrir dómi
sem freistandi væri að skýra með
því að um sömu dómara var að
ræða.
Það merkilega er að Erla hafði
staðhæft við yfirheyrslu, nokkru
eftir hvarf Guðmundar og löngu
áður en farið var að rannsaka það
sem sakamál, að hún hefði ekki séð
Sævar um langa hríð fyrr en sunnu-
daginn 27. janúar, daginn eftir
hvarfið. Ástæða þessa vitnisburðar
var rannsókn á meintu fíkniefnam-
isferli Sævars en Erla var yfirheyrð
vegna þess máls. 1 skýrslunni um
yfirheyrsluna kemur fram að hún
var spurð um vitnekju sína um ut-
anferðir Sævars. Því svarar hún
þannig:
„Ég veit að hann hefur ekkert
farið síðan sunnudaginn 27. janúar
en þá kom hann til mín fýrst eftir
langan tíma...“
Það er með ólíkindum að við
rannsókn jafn alvarlegs sakamáls og
manndráps skuli ekki hafa verið
kannaðar skýrslur sem tengjast af-
brotaferli sakborninganna. Það er
ekki fýrr en seint í mars 1977 að
þessi skýrsla er grafin upp og lögð
fram í Sakadómi Reykjavíkur.
Þessar tvær skýrslur, skýrsla
Gísla og skýrslan um yfirheyrsluna
vegna fíkniefnamálsins, benda til
þess að verulegar líkur hafi verið á
því að Erla hafi sagt ósatt um að
hún hafi orðið vitni að líkflutning-
um á Hamarsbraut 11 nóttina sem
Guðmundur hvarf. Og fleiri atriði
benda til að svo hafi verið.
Ármann Kristinsson, sakadóm-
ari, og Kristmundur Sigurðsson, yf-
irlögregluþjónn hjá rannsóknarlög-
I umræðunni um Guðmundar-
og Geirfinnsmálin á undanförnum
vikum hafa fjölmargir lýst efasemd-
um sínum um að sakborningarnir
hafi verið valdir að dauða Geir-
finns Einarssonar. Þeir eru hins
vegar færri sem telja þá saklausa að
hvarfi Guðmundar Einarssonar.
I samtölum við fjölda manna í
tengslum við umfjöllun EINTAKS
um þessi mál á síðustu vikum hefur
þetta komið giöggt í ljós.
En nú hafa komið fram í dags-
ljósið gögn sem sýna fram á að inn-
an lögreglunnar og dómstólanna
voru settar fram alvarlegar efa-
semdir um rannsóknina á hvarfi
Guðmundar og að sakborningarnir
hafi valdið dauða hans. Þessar efa-
semdir voru settar fram undir lok
rannsóknarinnar, í byrjun árs 1977,
sem hlýtur að auka vægi þeirra.
EINTAK hefur undir höndum
skýrslur eins sakadómarans í mál-
inu, Ármanns Kristinssonar, og
Kristmundar Sigurðssonar, yfir-
lögregluþjóns, sem þeir skrifuðu á
síðustu stigum rannsóknarinnar.
Báðir lýsa þeir miklum efasemdum
um ágæti hennar og Kristmundur
tekur svo djúpt í árinni að segja að
ekki hafi verið sýnt fram á með
óyggjandi hætti að sakborningarnir
hafi valdið dauða Guðmundar.
Þessar skýrslur voru hvorki lagð-
ar fram í Sakadómi Reykjavíkur né
Hæstarétti. Sakbomingum og verj-
endum þeirra hefúr því ekki verið
kunnugt um efni þeirra fram að
þessu.
Fleiri gögn, sem eintak hefur
undir höndum, kasta rýrð á rann-
sóknina á hvarfi Guðmundar Ein-
arssonar og í einu tilfelli er ekki frá-
leitt að álykta að stinga hafi átt
hugsanlegri fjarvistarsönnun Sæv-
ars Marinós Ciesielski undir
stól.
Kristján Viðar Viðarsson
var dæmdur íævilangt fangelsi af Sakadómi Reykjavíkur, eins og
Sævar, fyrir að hafa orðið Guðmundi og Geirfinni Einarssyni að
bana.
Upphaf
rannsóknarinnar
Guðmundur Einarsson hvarf að-
faranótt 27. janúar 1974 eftir að hafa
verið á dansleik með félögum sín-
um í Alþýðuhúsinu í Hafnarfirði.
Leitað var að Guðmundi dögum
saman en engu líkara var en að
jörðin hefði gleypt hann. Lík hans
hefur aldrei fundist.
Það var ekki fyrr en tæpum
tveimur árum síðar að farið var að
bendla sakborningana í málinu,
Sævar Marinó Ciesielski, Tryggva
Rúnar Leifsson og Kristján Viðar
Viðarsson við hvarf hans. Þáver-
andi sambýliskona Sævars, Erla
Bolladóttir, var fýrst yfirheyrð
vegna málsins 20. desember 1975
vegna þess að rannsóknarlögregl-
unni hafði borist til eyrna að Sævar
gæti hugsanlega verið viðriðinn
hvarfið. Aldrei hefur verið upplýst
hvaðan þær upplýsingar komu.
Hann sat þá í varðhaldi vegna póst-
svika en Kristján og Tryggvi voru
handteknir vegna málsins.
Erla sagðist hafa orðið vitni að
því að þremenningarnir hefðu ver-
ið að burðast með lík í laki á heim-
ili sínu og Sævars, að Hamarsbraut
11 í Hafnarfirði, þessa nótt eftir að
hún kom heim af dansleik. Sagðist
hún hafa komið að þeim óvörum.
Þeir játuðu að hafa orðið Guð-
mundi að bana í átökum á Ham-
arsbrautinni og urðað líkið í Hafn-
arfjarðarhrauni. Albert Klahn
Skaftason viðurkenndi að hafa
aðstoðað þá við líkflutninginn.
En játningarnar voru margar og
misvísandi. Kristján tók til dæmis
um tíma á sig allar sakir og sagðist
hafa stungið Guðmund til bana.
Reglulega drógu þeir framburð
sinn til baka fyrir dómi og fullyrtu
að þær hefðu verið þvingaðar fram
með harðræði. Um þá hlið Guð-
mundar- og Geirfinnsmálanna hef-
ur áður verið fjallað ítarlega hér í
blaðinu.
Möguleg fjarvistar-
sönnun hundsuð
Eftir lestur gagna, sem EINTAK
hefur undir höndum, er skiljanlegt
að upp hafi komið efasemdir um
sekt ákærðu innan lögreglunnar og
dómstólanna.
Dæmi um það er skýrsla um
samtal lögreglumanns við Sævar og
Erlu.
Sævar hélt því fram að hann
hefði ekki komið á Hamarsbraut-
ina í marga daga fýrr en að kvöldi
sunnudagsins 27. janúar, daginn
eftir að Guðmundur hvarf. Mið-
vikudaginn 13. apríl 1977, þegar
Sævar sat í gæslu í Hegningarhús-
inu við Skólavörðustíg og lögreglu-
rannsókninni var lokið, kom hann
boðum til Gísla Guðmundsson-
ar, aðstoðaryfirlögreglumanns hjá
RLR, um að hann gæti sannað að
hann hafi ekki verið á Hamarsbraut
11 aðfaranótt 27. janúar 1974. Gísli
skrifaði ekki skýrslu um samtalið
við Sævar fyrr en 1. október, eða
rúmum fimm og hálfum mánuði
eftir að það átti sér stað. Þar segir:
„Hann [Sævar] sagði að þetta
byggðist á því að hann hefði komið
til Erlu Bolladóttur, að Hamars-
braut 11 að kvöldi sunnudagsins 27.
jan. ... og þá verið með Viggó
Guðmundssyni, er hefði ætlað að
keyra hann (Sævar) um kvöldið
austur að Gljúfurholti í Ölfusi.
Sævar sagði að ekki hefði orðið úr
ferðinni austur sökum þess að Erla
hefði farið að rífast við sig út af því
að hann hefði ekki sést þar í marga
daga og því gripið til þess ráðs að
reyna að fá Erlu til að trúa því að
Hamarsbraut 11 I Hafnarfirði í kjallara þessa húss er talið að Guðmundur Einarsson hafi verið myrtur.
14
FIMMTUDAGUR 19. MAÍ1994