Tíminn - 11.06.1977, Qupperneq 19

Laugardagur ll.júní 1977
19
Wmám
-----------——.... ......
— En hvaða upplýsingar fæ ég
um þig, Einar?
— Ég fæddist nú hérna i Kópa-
voginum, og hef alltaf átt lög-
heimili hér, þótt ég, eins og kona
min, væri svo heppinn að vera i
sveit i mörg sumur. Faðir minn
er austan frá Stöövarfirði, en
mamma er frá Flatey á Breiða-
firði. Þaö má þvi segja um okkur
hjónakornin, hið sama og sagt
hefur verið um flesta sem búa hér
á þessu svokallaða Stór-Reykja-
vikursvæði, að þeir eigi skammt
að rekja til dreifbýlisins. Ef það
er ekki pabbinn og mamman, þá
eru afinn og amman annars stað-
ar frá. Þetta er auðvitað mjög
eðlilegt. Mestur hluti hins mikla
þéttbýlis hér við Faxaflóann er
aðeins fárra ára, — og er reyndar
enn i mótun. Kannski er það lika
skýringin á þvi, að ýmsir eiga
erfitt með að festa hér rætur.
Mjög margir eiga endurminning-
ar um annars konar lifnaðarhætti
en þá sem óhjákvæmilega fylgja
miklu þéttbýli.
Ef við hefðum
keypt einbýlishús...
— En eru nú samt ekki margir
félagar ykkar, frændur og ná-
grannar, hissa á þessari ráða-
breytni, og halda jafnvel að þið
séuð eitthvað skrýtin i kollinum,
að iáta ykkur detta þetta i hug?
— Vinnufélagar mlnir, segir
Einar, láta mjög vel yfir þessu,
en bændur sem ég hef talað við,
eru ekki eins hrifnir. Þeim finnst
ég hafa keypt jöröina of dýrt. Mér
er ekki grunlaugt um að sumir
haldi jafnvel að ég sé nú kominn
fram á brún hengiflugs, og eigi i
raun og veru ekki annaö eftir en
að steypast íram af. — Þeim
finnst ógætilegt af okkur að yfir-
gefa allt blessað öryggið hérna,
ibúðina, vinnuna, þetta, að fá
kaupiö sitt alltaf reglulega i
hverri viku, og svo framvegis. En
ég held, að þeir sem tala um, að
jörðin sem við keyptum, hafi ver-
ið of dýr, hafi ekki fylgzt nógu vel
með verðbólgunni, og þvi, hversu
gifurlega jarðaverð hefur stigið
að undanförnu. Og ibúðaverð
einnig.
Ég býst varla við að neinum
hefði þótt það skrýtið, þótt við
hefðum farið inn i miðja
Reykjavik og keypt þar einbýlis-
hús, eða lúxusibúð, á tuttugu og
þrjár milljónir. Það hefði þótl
sjálfsagt mál, eða i bezta falli
myndarskapur, en þegar um er
að ræða bújörð i sveit, verða allir,
eða a.m.k. margir, hissa. En
þetta er nú einu sinni svona, að
annaö hvort langar fólk til þess að
gera hlutina eða ekki. Þeir sem
aldrei hafa kynnzt sveitalifi vita
ekkert hvernig það er, láta sér
auðvitað flestir fátt um finnast.
þótt ein og ein fjölskylda yfirgefi
þéttbýlið, en hinir, sem alltaf
hafa átt heima i sveit, þekkja.
sem eðlilegt er, ekki hungui
þeirra, sem langar i sveitina, en
hafa lengst af orðið að sætta sig
við að vera án hennar.
Ætla að koma upp
kúabúi
— Voruð þið búin að kynna
ykkur jarðaverð annars staðar i
landinu, þannig að þið hefðuð eitt-
hvað til samanburðar?
— Já, við höfðum athugað
þetta nokkur undanfarin ár. Við
gátum að visu fengið jarðir á
viðráðanlegu veröi annars
staðar, en ef verðið var lágt, var
jörðin undantekningarlitiö af-
skekkt, eða á einhvern hátt illa i
sveit sett. Og svo var nú þetta, að
okkur langaði i Borgarfjörð, þvi
að hann má heita æskustöðvar
okkar beggja. Það er næstum eins
og að fara heim að flytjast að
Kollslæk.
Margar af þeim jörðum, sem
við hefðum getað átt kost á, eru
lika einkum fyrir sauðfjár-
búskap, en við höfum hug á aö
koma upp kúabúi, þegar ástæður
leyfa. Þá er maður þó alltaf að fá
innlegg, alla daga ársins, og
skoðun okkar er sú, að það verði
drýgra fjárhagslega, ekki sizt
þegar til lengdar lætur.
— Þurfið þið nú ekki að kaupa
ýmislegt fleira en jörðina og þau
hús sem á henni eru?
— Jú, við keyptum tvö hundruð
og sjötiu kindur, sem bóndinn
átti, sömuleiðis traktor og
nauðsynlegustu tæki. Að öðru
leyti fæ ég lánaðar vélar á bæn-
um, þar sem ég var sumardval-
ardrengur forðum. Og þá á ég við
þannig lán, að mér er heimilt að
fá vélarnar einn og einn dag,
þegar mér liggur á.
— Ekki getið þið keypt kýr
strax á fyrsta búskaparsumri
ykkar?
— Nei, og auk þess er fjósið
ekki tilbúið að taka á móti mjólk-
urkúm. Bóndinn, sem hefur búið
þarna, hefur alið upp holdanaut,
og fjósið er byggt fyrir kálfa, og
sem „hjarðfjós”. Kálfarnir eru
hafðir i stium, en þegar nautin
stækka, eru þau látin ganga laus I
fjósinu. Það þarf með öðrum orö-
um að breyta innréttingu fjóssins,
viö höfum hug á að stækka það
inn i hlöðuna, liklega gera hana
alla að fjósi og byggja svo aðra
hlöðu. En það tekur minnst fjóra
mánuði að fá samþykki fyrir
þessu hjá Stofnlánadeild land-
búnaðarins, siðan er að afla fjár
og framkvæma, — og að þvi loknu
er hægt að fara að kynna sér verð
á kúm.
— Fylgj3 jörðinni nokkur
hlunnindi?
— Það er veiði i Reykjadalsá,
en hún er leigð út, og okkur skilst,
að tekjur Kollslækjar af ánni séu
eitthvað um þrjátiu þúsund krón-
ur á ári. Enn fremur mun jörðin
eiga aðgang að veiðivötnum
frammi á Arnarvatnsheiði, — og
kannski á maður eftir aö fara
þangað, þótt seinna verði.
Varö orðlaus
— Nú eigifi þifi hjónin ljómandi
gófia ibúð hér i Kópavogi. Þifi
getið aufivitafi komifi henni I verfi
á stundinni?
— Bóndinn, sem selur okkur
jörðina og hluta af bústofni sin-
um, tekur Ibúðina okkar upp i út-
borgun, og gefur tiu milljónir
fyrir hana. Þar að auki greiðum
við hálfa aðra milljón I peningum.
Búslóðina flytjum við að sjálf-
sögðu með okkur. Kunningi minn,
sem á vörubil, hefur lofað að
flytja búslóðina og annaö, sem við
þurfum með okkur að hafa, upp
að Kollslæk, og ekki aðeins hina
dauðu hluti, heldur okkur sjálf
lika. En þetta er reyndar all-
margt heimilisfólk, sex manns.
Það eru þá fyrst við hjónin, sonur
okkar fjögurra ára, dóttir hálfs
annars árs, barnfóstra sem er tólf
ára, og svo sautján ára kaupa-
maður.
A eftir þessu langar mig aö
segja þér tvennt, eingöngu til
gamans. Sonur okkar fjögurra
ára, heldur endilega að viö séum
að fara i útilegu, og er iðulega að
tala við okkur um tjald og svefn-
poka. Þannig skynjar hann hug-
takið ,,að flytja út i sveit”, — og
er fullkomlega eðlilegt frá hans
bæjardyrum séð.
Hin sagan er öllu ótrúlegri:
Skömmu eftir að þetta kom til
tals, ræddum við búferlaflutning-
ana við nokkra kunningja okkar.
Þá sagði einn ágætur maður:
Hvað ætlið þið að gera við sófa-
settið ykkar? Það var eins og
blessuðum manninum dytti ekki i
hug að bændur þyrftu nokkurn
tima að setjast niður og hvila sig,
hvað þá að gestir kæmu á sveita-
bæi, og að þar gæti verið þörf
fyrir stól og jafnvel stofukrili!
Þó hefur einn nágranna minna
gert mig meira undrandi en allir
hinir i sameiningu. Kvöld eitt,
ekki alls fyrir löngu, kom hann að
máli við mig og bað mig að finna
sig. Ég hélt að hann ætlaði að
biðja mig að rétta sér hjálpar-
hönd, og við fylgdumst að, þang-
að til komið var að útihúsum
nokkrum. Þá kom erindi manns-
ins i ljós: Hann sýndi mér gráa
hryssu, sjö vetra gamla, sem stóð
þar við stall, og bað mig þiggja.
Ég varð gersamlega orðlaus og
hélt fyrst að þessi góðkunningi
minn væri að gera að gamni sinu,
en það var nú öðru nær. Honum
var bláköld alvara. Ég átti ekki
annars kost en að taka við gjöf-
inni, — og sannarlega gladdi hún
mig mjög, ekki sizt þar sem ég
þóttist skilja, að hún væri nokkurs
konar verðlaun til okkar hjón-
anna fyrir það framtak að ætla nú
að hefja búskap i sveit.
Að vanda sig
— En kvifiifi þiö ekkert þeim
tima, sem þifi verfiifi aö aölagast
hinum nýju aöstæöum?
— Við verðum' áreiðanlega
nokkra mánuði að gera okkur
grein fyrir breytingunni, ekki sizt
hinum fjárhagslegu umskiptum.
Nú kemur ekki neitt launaumslag
á föstudögum, og helgarinnkaup-
in eru úr sögunni. I langan tima
höfum við i rauninni ekki neinar
tekjur, þvi að lömbín okkar, sem
eru að vaxa frammi á heiðum,
gefa ekki af sér neitt viku- eða
mánaðarkaup. Engu að siður
verðum við að standa skil á vöxt-
um og afborgunum á þessu ári,
þótt tekjur af dilkunum komi ekki
fyrr en næsta ár. En þá er bara að
vera bjartsýn og vona að þetta
heppnist einhvern veginn. Ef til
vill lumar þetta sögufræga hérað
á einhverjum hollvættum vin-
veittum ungu fólki, sem er að
hefja búskap á tuttugustu öld i
námunda við stöðvar Egils og
Snorra.
— Hvenær á svo aö flytja I
sveitina?
— Það verður núna fyrsta júni.
Þá förum við að koma okkur fyrir
á nýja staðnum, en verið getur þó
að ég komi hingað suður aftur,
segir Einar, og vinni hér I júni-
mánuði, ef aðstæður leyfa.
Við hjónin hlökkum bæði til
breytingarinnar, en okkur er
ljóst, að sveitabúskapur er ekki
eintómurdans á rósum. Vel getur
verið, að það sé ekki svo ýkjamik-
ill vandi að vera bóndi i sveit, ef
menn hugsa aðeins um að komast
einhvern veginn fram úr þvi, bæöi
hvað snertir umgengni og fjár-
hagslega afkomu. En ef menn á
hinn bóginn vilja að búskapur
þeirra geri hvort tveggja I einu,
að vera landi og þjóö til heilla og
veita fólkinu sem við hann vinnur
fjárhagslegt öryggi og lifsfyll-
ingu, þá dugir ekkert minna en að
leggja sig allan fram og gera
alltaf sitt bezta.
Þegar ungu hjónin i Kópavogi
hafa svo mælt, er ekki annað eftir
en að þakka þeim spjallið og óska
þeim alls velfarnaðar i hinum
nýju heimkynnum.

hyggj |a á sveita foúsl ka p 1