Fréttablaðið - 13.02.2006, Qupperneq 18

13. febrúar 2006 MÁNUDAGUR
FRÁ DEGI TIL DAGS
ÚTGÁFUFÉLAG: 365 – prentmiðlar RITSTJÓRI: Kári Jónasson FRÉTTARITSTJÓRI: Sigurjón M. Egilsson AÐSTOÐARRITSTJÓRI: Jón Kaldal FRÉTTASTJÓRI: Arndís Þorgeirsdóttir VARAFRÉTTASTJÓRI:
Trausti Hafliðason RITSTJÓRNARFULLTRÚI: Steinunn Stefánsdóttir RITSTJÓRN OG AUGLÝSINGAR: Skaftahlíð 24, 105 Reykjavík AÐALSÍMI: 550 5000 SÍMBRÉF Á FRÉTTADEILD: 550 5006
NETFÖNG: ritstjorn@frettabladid.is og auglysingar@frettabladid.is VEFFANG: visir.is UMBROT: 365 – prentmiðlar PRENTVINNSLA: Ísafoldarprentsmiðja ehf. DREIFING: Pósthúsið ehf.
dreifing@posthusid.is Fréttablaðinu er dreift ókeypis á heimili á höfuðborgarsvæðinu, Suðurnesjum og Akureyri. Einnig er hægt að fá blaðið í völdum verslunum á landsbyggðinni. Fréttablaðið
áskilur sér rétt til að birta allt efni blaðsins í stafrænu formi og í gagnabönkum án endurgjalds. issn 1670-3871
Skeifan 4
S. 588 1818
Um daginn greip um sig almenn
skelfing í samfélaginu þegar Páll
Valsson útgáfustjóri lét í ljós
illan grun sinn um að íslenska
verði ekki töluð hér á landi eftir
hundrað ár. Í því ljósi var furðu
hljótt um boðskap frá samkomu
sem kallaði sig Viðskiptaþing og
kvað á um nauðsyn þess að allir
Íslendingar yrðu sem fyrst jafn-
vígir á ensku og íslensku – það er
að segja tvítyngdir.
Ekki er hægt að kalla Viðskipta-
þing einhverja grínistasamkomu.
Þetta er vettvangur þeirra sem
láta að sér kveða í hinu svonefnda
viðskiptalífi – þennan vettvang
notar forsætisráðherra landsins
til að koma á framfæri hugmynd-
um sínum um samskipti Íslend-
inga við Evrópusambandið; þarna
ráðslaga menn um það hvernig hér
skuli umhorfs árið 2015; þarna er
stefnan sett; kúrsinn settur. Þetta
er nokkurs konar kirkjuþing við-
skiptalífsins og þarna sitja erki-
klerkar útrásarinnar og kardín-
álar kauphallanna – og múllar
markaðssamfélagsins – í nokkurs
konar frumglæði frumkvöðlaand-
ans og leggja á ráðin um það hvers
konar þjóð þeir ætli að hafa þetta
næstu árin.
Sem sé: allir Íslendingar verða
að hafa fullt vald á ensku til að
þjóðin geti orðið samkeppnisfær á
næstu árum – það var sérstaklega
tekið fram í boðskapnum að þetta
gilti um alla Íslendinga. Annars sé
hætt við að hún dragist aftur úr.
Því gjörir Viðskiptaþing það heyr-
inkunnugt að enska skuli kennd
öllum börnum frá því þau setjast í
grunnskóla en dregið úr íslensku-
kennslu að sama skapi – en íslensk-
an skuli þó vernduð eins og frekast
sé kostur – svona eins og maður
myndi láta stoppa upp eftirlæti-
sköttinn sinn – en að því stefnt að
hér verði þjóð sem talar tungum
tveim. Ekki fylgdi sögunni hvers
konar ensku þjóðinni bæri að tala;
ameríska, enska, indverska, jama-
íska eða þess háttar náttúrulaust
mál sem við heyrum til dæmis
stundum í þessum yfirþjóðlegu
guðspjallamyndum sem sjónvarp-
ið sýnir alltaf fyrir jólin og hljóm-
ar ískyggilega eins og esperanto...
Af er sú tíð þegar frændi minn
Jón Ólafsson blaðamaður og skáld
og ævintýramaður reyndi að telja
Íslendinga á að flytja til Alaska og
myndi þjóðtunga þeirra svo breið-
ast út um öll Bandaríkin vegna
yfirburða sinna yfir ensku...
Einhver kynni að spyrja: Hvað-
an kemur búðalokum og kaupa-
héðnum vald til að ráðskast með
íslenskt skólakerfi og gefa út til-
skipanir um íslenska menningu?
En það er ekki sanngjarnt því vit-
askuld mega þeir hafa sínar skoð-
anir á málinu og vitaskuld geta
drengir sem voru hysknir í skóla
fundið til þess þegar þeir eru í
útrásinni að þeir hefðu mátt vera
duglegri í enskutímunum; við
verðum líka að sýna því skilning
að mönnum getur þótt þeir koma
asnalega fyrir svona harðmæltir
og kollhúfulegir með íslenskar
áherslur á enskunni – til dæmis
þegar þeir eru að reka fólk í fyrir-
tækjum sem þeir voru að kaupa.
En þótt maður geti sýnt slíkum
vandræðum vissan skilning þá
er heldur langt gengið að leggja
íslenskuna af sem þjóðtungu, því
vitaskuld gerist það í kjölfar þess
að skólakerfið leggst á sveif með
afþreyingariðnaðinum við að inn-
ræta börnunum enskuna. Hvað
er þá orðið okkart starf? mætti
spyrja með þjóðskáldinu, og eins
og gætum við spurt: hvað verður
um frumkvöðlaandann? Eða er
ekki betra vegarnesti í útrásinni
að geta lesið Eglu og sett saman
ferskeytlu en að hugsa og hljóma
eins og einhver gufan úr viðskipta-
deild samvinnuskólans í Vejle.
Halda menn að Björgólfur
Guðmundsson hafi orðið svona
ríkur af því að hann sé svo góður
í ensku? Er marktæk fylgni milli
þess að vera snjall í viðskiptum og
taka há enskupróf?
Sannleikskornið í þessum
geggjuðu hugmyndum er auðvitað
það að Íslendingum er það mikil-
vægara en öðrum þjóðum að vera
duglegir að læra erlend tungumál,
vegna landlægrar eymennsku
sinnar – til þess blátt áfram
að læra að hugsa í heiminum á
margs konar hátt. Í menntaskóla
á að brýna fyrir krökkum að læra
spænsku og þýsku ekkert síður en
vektora og lógarytma.
Það sem ég held hins vegar að
hugmyndasmiðir Viðskiptaþings-
ins hafi ekki hugsað nægjanlega
vel út í er að sá krakki sem lærir
móðurmálið vel – í þessu tilviki
íslensku – er betur í stakk búinn
að læra önnur mál vel en hinn
krakkinn sem fær ekki mörg og
safarík orð að næra sig á heldur
bara eitt orð yfir hvert fyrirbæri
í nánasta umhverfi. Með öðrum
orðum: krakki sem er vel mælt-
ur á íslensku verður vel mæltur á
ensku – og öll hin málin.
Tilskipun Viðskiptaþings
Í DAG
ÍSLENSKA EÐA
ENSKA
GUÐMUNDUR ANDRI
THORSSON
Halda menn að Björgólfur
Guðmundsson hafi orðið svona
ríkur af því að hann sé svo
góður í ensku? Er marktæk
fylgni milli þess að vera snjall í
viðskiptum og taka há ensku-
próf?
Mamma
Hún er búin að lifa tímanna tvenna,
ein af þessum hversdagshetjum
sem hefur þurft að hafa fyrir líf-
inu alla tíð. Nú orðin vel við aldur.
Eins og fyrir kraftaverk, urðu
umskipti á lífi hennar þegar hún
varð áttræð. Síðan þá hefur hún
lifað sín hamingjuríkustu ár – þar
til nú. Lasburða orðin og veik, er
hún mér efst í huga.
Bangladesh
Er að undirbúa mig undir að
ferðast til Bangladesh, þar sem
ég mun sitja fund með 20 öðrum
leikhúsmönnum víðsvegar að úr
heiminum og sjá hvað hæst ber
í leikhúsi í borginni Dhaka. Ég
er feginn að við erum ekki undir
Danadrottningu á slíku ferðalagi.
Er að reyna að kynna mér hversu
öflugir og heittrúaðir múslimar
eru á þessum slóðum, annars er
ég fullur tilhlökkunar að sjá fram-
andi menningarheim – og hitta
kæra vini úr öllum heimsálfum.
Uppá teningnum
Útvarpsþættirnir mínir Uppá
teningnum eru sífellt í huga mér.
Hvað á ég að taka fyrir, hvernig
á ég að klippa til efnið og flétta í
eina heild? Skemmtilegt verkefni
og oft ögrandi. Síðan eru smá-
þættirnir inni í öðrum þáttum,
þeir kosta oft jafn mikil heilabrot
og umstang. Lifi Rás 1, þar sem
gerð er krafa um að úr efninu sé
unnið, sem þeytt er vítt og breitt
um öldur ljósvakans.
Úr 101
Nú er það að gerast, sem engan
vina minna óraði fyrir: ég er að
fara að flytja úr 101! Við hjóna-
leysin erum búin að festa okkur
fallegt heimili í Fossvogsdalnum,
þar sem náttúran er við útidyrn-
ar, en eins og Reykjavík hefur
þanist út, er maður þó næstum
því í miðborg Reykjavíkur. Next
stop 108.
Blessuð hjónin í glerhúsi
Fátt finnst mér fyndnara þessa
dagana en hin löggiltu blessuðu
hjón sem þeytast inn á ritvöll
dagblaðanna þessa dagana, ýmist
hvort í sínu lagi eða saman til
varnar því að hjónabandið lendi á
sorphaugunum, ef samkynhneigð-
ir fá kirkjulega hjónavígslu. Þau
hafa alveg verið einfær um það
hingað til og lagt sitt ríkulega af
mörkum við að afhelga hjóna-
bandið.
EFST Í HUGA VIÐARS EGGERTSSONAR LEIKARA
Góð mæting
Prófkjöri Samfylkingar-
innar í Reykjavík lauk
í gær. Þegar þetta er
skrifað er ekki komið
í ljós hver stendur
með pálmann í
höndunum, en burt-
séð frá úrslitum er
ekki annað að sjá en
að prófkjörið sem slíkt
hafi tekist vel og margir
kosið. Þeir sem lögðu leið
sína á skrifstofur Samfylkingarinn-
ar við Hallveigarstíg þurftu til dæmis að
standa dágóða stund í biðröð áður en
þeir fengu að kjósa. Það þarf svo sem
ekki að koma á óvart þótt mætingin hafi
verið góð því frambjóðendur hafa verið
óþreytandi við að lokka fólk á kjörstað
með hinum og þessum ráðum.
Orkuátakið
Halllgrímur Helgason stóð
vaktina á Laugaveginum
fyrir Oddnýju Sturludóttur,
konu sína, á laugardag og
stöðvaði bíla og dreifði
bæklingum um framboð
hennar.
Þeir sem héldu sig heima
við voru engan veginn óhult-
ir. Margir fengu persónulegar
símhringingar frá frambjóð-
endum, jafnvel þeim sem fullyrtu
í útvarpsviðtölum að þeir myndu ekki
leika þann leik að hringja í bláókunnugt
fólk og hvetja það til að kjósa sig.
„Við ætlum að veggfóðra öldrunarstofn-
anir með áminningum um aðstoð á
kjördag,“ skrifaði miskunnarsamur Sam-
verji i tölvupósti til nokkurra lykilstuðn-
ingsmanna sinna.
Engin spurning
Þá ganga sögur um að flokksforystan
sé ekki hress yfir því að einn frambjóð-
endanna, sem sóttist eftir sæti í neðri
sætum á listanum, hafi komist yfir
opinberan póstlista Samfylkingarinnar
og brúkað sem sinn eigin. Sá sami fær
hins vegar prik fyrir viðleitni, því engan
á Fréttablaðinu rekur minni til þess
að áður hafi frambjóðandi sent inn
tillögu að Spurningu dagsins, með sér í
aðalhlutverki, í von um smá auglýsingu.
Honum varð hins vegar ekki að ósk
sinni.
Þetta er ekki nema byrjunin því stóri
slagurinn í vor er eftir. Er nema von þótt
fólk velti fyrir sér hvort geymirinn hjá
þeim sem „hafa sinnt kalli til ábyrgðar“
verði ekki orðinn galtómur að þeim
loknum? bergsteinn@frettabladid.isÞá er orðið ljóst hverjir verða höfuðpólarnir í borgarstjórn-arkosningunum í Reykjavík í vor, eftir að úrslit urðu ljós í prófkjöri Samfylkingarinnar í borginni. Hinir tveir flokk-
arnir í Reykjavíkurlistanum eru þegar búnir að velja fólk í efstu
sætin, en listi Samfylkingarinnar vegur þyngst í baráttunni
um borgina á móti Sjálfstæðisflokknum. Það var því ljóst fyrir
prófkjörið hjá flokknum, að það myndi velta á miklu hver yrði
þar efstur á lista, og nú hefur sá heiður fallið í skaut Dags B.
Eggertssonar.
Þegar svo saman fer að hann er forystumaður í mála-
flokki sem sífellt fleiri hafa áhuga á og er vel kynntur
í stóru og samhentu íþróttafélagi, verður árangurinn
sá sem nú liggur fyrir.
Þótt hann hafi töluverða reynslu úr borgarpólitíkinni, jafn-
ast hann ekkert á við reynsluboltann Vilhjálm Þ. Vilhjálmsson,
sem á þar ófá árin að baki. Nýstirnið Dagur B. Eggertsson á
aðeins nokkrar vikur að baki í Samfylkingunni, og það hlýtur að
vera umhugsunarefni fyrir Samfylkingarmenn hvernig menn
geta komið þar inn með stuttum fyrirvara og orðið oddvitar
borgarstjórnarflokks þeirra. Dagur hefur verið mjög áberandi
í umræðunni á undanförnum vikum um skipulagsmál og þannig
hefur honum tekist að vekja verulega athygli á sér. Þegar svo
saman fer að hann er forystumaður í málaflokki sem sífellt fleiri
hafa áhuga á og er vel kynntur í stóru og samhentu íþróttafélagi,
verður árangurinn sá sem nú liggur fyrir.
Fyrir helgi mátti heyra á Samfylkingarmönnum, að það væri
góður byr í seglin fyrir kosningarnar til borgarstjórnar í vor,
ef tíu þúsund eða fleiri tækju þátt í prófkjörinu nú um helgina.
Þátttakan varð ekki svo mikil, þrátt fyrir að prófkjörið væri
galopið eins og sagt var. Til samanburðar tóku rösklega tólf
þúsund manns þátt í prófkjöri Sjálfstæðisflokksins í Reykjavík
fyrr í vetur. Þáttakan hlýtur því að valda einhverjum Samfylk-
ingarmönnum vonbrigðum, þrátt fyrir mikla smölun á síðustu
metrunum.
Það voru þrír hæfir einstaklingar sem stefndu á fyrsta sætið
hjá Samfylkingunni, og þótt menn hafi borið sig nokkuð vel í
gærkvöld, þegar tölurnar voru birtar, hljóta þær innst inni að
valda vonbrigðum hjá Steinunni Valdísi og Stefáni Jóni, kannski
meiri vonbrigðum hjá honum, því hann hefur nú um langt skeið
stefnt einarðlega að því að halda sæti sínu sem forystumaður
Samfylkingarinnar í Reykjavík. Fyrstu viðbrögð þeirra voru
þó þau að þau ætla að halda ótrauð áfram í borgarpólitíkinni,
en þá er rétt að hafa í huga að alþingiskosningar eru handan
við hornið, og ný borgarstjórn Reykjavíkur verður varla meira
en búin að koma sér fyrir í Ráðhúsinu, þegar spennan fyrir
þingkosningarnar fer að gera vart við sig.
Samkvæmt könnunum á Sjálfstæðisflokkurinn að vera nokkuð
öruggur um sigur í kosningunum, enda væri það mikið áfall fyrir
flokkinn, ef honum tækist ekki að endurheimta meirihlutann í
Reykjavík. Flokkarnir sem nú mynda ekki lengur kosningabanda-
lag hafa á margan hátt gert sitt til að sjálfstæðismenn nái vopnum
sínum á ný í borginni, en meira en þrír mánuðir eru langur tími í
pólitík og það verður spennandi að fylgjast með átökunum.
SJÓNARMIÐ
KÁRI JÓNASSON
Harður slagur Samfylkingar í Reykjavík á enda.
Dagur leiðir Sam-
fylkingarlistann