Tíminn - 07.07.1977, Blaðsíða 10

10
Fimmtudagur 7. júll 1977
Fimmtudagur 7. júll 1977
11
Þessi skemmtiiega mynd er Irá Grlmsey og sýnir smátrillurnar I
höln, enda brýtur vel aö varnargaröinum þarna.
Útvegsspilið — fræðslu- og skemmtispil:
Milljaróa skemmtun
stofuútgerdarmannsins
ÚTVEGSSPILIÐ nefnist nýtt, alislenzkt spil ætlað fyrir alla f jölskylduna,
unga sem aldna. Eins og nafnið bendir til, f jallar spil þetta um sjávarútveg-
inn og i raun allt er að honum lýtur. Auk þess að vera bráðskemmtilegt, er
spilið heill hafsjór af fróðleik um hina ýmsu þætti sjávarútvegsins, t.d. fisk-
vernd, frystingu, saltfisk, skreið og hina fjölmörgu þætti fiskveiða. Þarna
er komið fyrir á skemmtilegan og aðgengilegan hátt geysimiklum fróðleik
um sjávarútveg almennt, og er óhætt að segja að margar spurningar vakna
i hugum spilamanna, þegar þeir fara að „gera út” heima á stofuborðum .
útvegsspilið kemur á markaðinn i október n.k., og er ekki að efa að það
muni njóta mikilla vinsælda. Höfundar þess eru Haukur Haildórsson og
Tómas Tómasson auglýsingateiknarar, ásamt Jóni Jónssyni, fram-
kvæmdastjóra. Timinn ræddi nýlega við þá félaga, m.a. til að fá upplýsing-
ar um hvernig spilið varð til. útvegsspilið hefur verið i hönnun i nær sex ár
og geysileg vinna liggur i þvi.
Hvernig varð
spilið til ?
Og Haukur Halldórsson varö
íyrir svörum: — Tómasi datt
þessi ósköp i hug einhvem tlma
um þaö leyti, sem landhelgin var
iæröút i fimmtiu mílur 1971. Upp-
haflega hugmyndin var, að þetta
yröi landhelgisspil, en þegar viö
fórum aö hnýsast betur i þetta,
varö okkur ljóst aö spiliö varö
einhæft og ekki nærri nógu spenn-
andi, svo viö settum þaö i hug-
myndaskúffuna, eöa i salt — eins
og sagt er.
— Þegar Bretarnir fóru svo aö
ergja okkur aftur, þegar viö færö-
um út f 200 sjómilur, tókum viö
spiiið aftur upp úr skúffunni,
dustuöum af þvi saltiö og reynd-
um aö nýju. Siöan höfum við átt i
striöi piö Útvegsspilið og variö
geysilegum tima I þaö. — Já, þaö
er búiö aö spila mikiö og endur-
bæta, bæta inn I hugmyndum,
fella úr, reikna út og hagræöa,
segir Tómas Tómasson,ég kann
ekki fleiri orö yfir þau ósköp.
Þeir félagar telja sig hafa náö
góöum árangri ef ekki stórkost-
legum, enda hefur spiliö fengiö
mjög góöar undirtektir þar sem
þaö hefur veriö kynnt og spilað.
Loönuveiöar eru stór þáttur I sjávarútvegi Islendinga, og hér eru konur
aö vinna viö aö pakka loönu til frystingar á Eskifiröi.
Um hvað
f jallar spilið ?
— Eins og spiliö er I dag, teljum
við hiklaust, aö jafnframt þvl aö
þaö er bráöskemmtilegt og
spennandi, þá er þaö hafsjór af
fróöleik um hina ýmsu þætti
sjávarútvegsins, eins og t.d. fisk-
vernd, frystingu, saltfisk, skreiö
og svo auövitaö hina ýmsu þætti
fiskveiöa, segja þeir félagar, Jón,
Haukur og Tómas.
fórum aö spila spiliö og þróa þaö,
sáum viö möguleika á aö koma
fyrir á skemmtilegan hátt mikl-
um fróöleik um sjávarútveg al-
mennt, og er óhætt aö segja aö
þaö eigi eftir aö vakna ýmsar
skemmtilegar spurningar milli
— Spilaboröiö hefur tekiö
mörgum og miklum breytingum
frá fyrstu hönnun. — Þaö er eigin-
lega dálitiö merkilegt aö þessi 27
reita hringur varö ofan á I lokin,
þvi þaö var alveg sama hvaö viö
reyndum, dæmið gekk ekki upp
nógu vel, fyrr en viö duttum
niöur á hugmyndina um 27 reiti i 6
hringjum hvor upp af öörum, en
þá kom llka i ljós aö allt féll
saman sagöi Haukur.
p
— Kannski er þaö vegna þess aö
þversumman af 27 er 9 og þver-
summan af 162 er 9 en þaö eru jú
162 reitir i spilinu, þvi 27x6 eru 162
ogokkur er sagtað talan9 sé tals-
vert merkileg tala stæröfræöi-
lega, sögöu Tómas og Jón.
— Þetta spilaboröer frábrugöiö
öörum boröum sem viö þekkjum,
því spilamanni er heimilt aö fara
á milli hringja aö vild, en auö-
vitaö eftir ákveðnum reglum.
Þetta gefur þó ótrúlega mikla og
marga valkosti, sem geta skipt
miklu máli i gangi spilsins.
Spilaboröið
inu, enda er honum ekki leyfilegt
aö eiga nema þrjú skip, fyrr en
hann reisir sér vinnsluhús,
þannig aö mikil átök geta
skapast. Spiiiö byggist á þvl, aö
sá vinnur sem mestar eignir á.
Þaö er hægt aö veröa vellauöugur
útgeröarmaöur, en einnig getur
spilamaöur fariö á hvínandi
kúpuna eöa bara orðið: Miölungs-
stofuútgeröarmaöur!
Hér skutu þeir höfundar spils-
ins, inn visu sem þeim kom I hug
þegar þeir höföu eitt sinn spilaö
lengi:
i Útvegsspilinu á andstæöinginn
aö kvelja
Um margt er aö veija '
Kaupa skip og selja
Gera út og telja.
mynd af gangi spilsins, skulum
viö taka dæmi.þarsem t.d. spila-
maöur er búinn aö koma sér upp
frystihúsi og fjórum skipum. Ef
sá sem á frystihúsiö sér aö hægt
er aö komast inn aö húsi sinu og
landa þeim afla sem hann kann
Þessir „stofuútgerðarmenn*’ eru höfundar útvegsspilsins, og eru hér svo önnum kafnir I spilamennskunni, að þeir höfðu varla tlma til að lfta upp. Spilaborðiö
eam ne l> i A lilcl/eií Au (To ct o li AnnnAii nail’ eiólfi>< TnliK A tt___■ .. _ * * r *
sem er hiö litskrúðugasta, hönnuöu þeir sjálfir. Taliö frá vinstri: Haukur Halldórsson, Jón Jónsson og Tómas Tómasson.
Tlmamynd: Gunnar HÍð PÍnffllJft
1, 2 og 3
Yaröskipin og Landhelgisgæzlan koma mjög við sögu I Útvegsspilinu, en hérsjáum viö varöskipiðóöin á leiö frá Reykjavlk.
Spiliö er i snyrtilegum og
fallegum umbúöum litprentuðum
og veröa þær, eins og aðrir þlutir
spilsins liklega unnar ’ hjá
Kassageröinni i Reykjavlk. ’Meö
þvi fylgir t.d. litprentaö kort meö
myndum af helztu nytjafiskum
tslendinga, ásamt bækling meö
margvislegum fróöleik um helztu
veiöarfæri sem fiskiskip okkar
nota og ýmsu fleira er snertir
sjávarútveginn. 1 bækling þess-
um ereinnig aö finna reglur spils-
ins.
Spiliö sjálft er I mörgum
einingum, en aöaleiningin er auö-
vitaö sjálft spilaboröiö. Þaö hafa
þeir hannaö Haukur og Tómas, og
er þaö litskrúöugt mjög og
vandað. Mjög vandaöir og
skemmtilegir spilapeningar
fylgja meö,bankakassarplasttré-
skip, frystihús, fiskimjölsverk-
smiöjur og fiskverkunarhús.
Þá fylgja ótalmargir spila-
miöar, sem skipt er á milli leik-
manna, og má þar nefna verö-
bréf, tryggingamiöa, fiskafuröar-
miöa, landhelgismiöa og fleira.
Aö sjálfsögöu fylgja svo einnig
teningar. Hvert spil saman-
stendur af um fimm hundruö mis-
munandi stykkjum.
— Nokkuö snemma eftir aö viö
spilamanna þegar þeir fara aö
gera út heima á stofuborðum,
sagöi Haukur.
— Kannski finnst sumum spiliö
erfitt og flókiö viö fyrstu sýn, en
viö getum rólegir sagt, aö eftir aö
einu sinni er búiö aö átta sig á
spilakerfinu er eftirleikurinn auö-
veldur. Fjöldinn allur bæöi af
fullorönu fólki og börnum, hefur
þegar spilaö meö okkur og eru
t.d. börnin ekki slzt fljót aö læra á
kerfið.
— Gliman stóö jú lika alltaf um
þaö aö búa til spil sem allir gætu
tekiö þátt i — jafnt ungir sem
aldnir af jafnmikilli ánægju. Þess
vegna erum viö talsvert montnir
af árangrinum og biöum spenntir
eftir viöbrögöum landans. Það
má einnig koma þvi aö, aö ef ein-
hver vill gefa okkur ráö eöa koma
meö tillögur þegar þar aö kemur,
tökum viö þakksamlega á móti,
þvieins og allir vita veröur aldrei
neitt fullkomiö, sögöu þeir félag-
ar.
Stofuútgerðar-
maðurinn
— Til þess að gefa smáhug-
aöhafaí skipum sinum, tílkynnir
hann meöspilurum sinum
ákvöröun sfna. Siöan veröur hann
aö komast inn meö aflann I þrem
köstum (meö tening) og má auö-
vitaö bætaþeim afla viö sem hann
kann aö fá á leiöinni i land. Ef
honum tekst þetta margfaldar
hann aflaverömætiö og fær þvi
greitt úr fiskibankanum, sem þvi
nemur. Takist honum ekki aö
komast inn aö frystihúsi slnu i til-
skildum köstum, tapar hann hins
vegar öllu.
— Þaö ræöur þvi auövitaö hver
og einn hvenær hann reisir sér
frystihús, fiskimjölsverksmiöju
eöa fiskverkunarstöð, en hvort
um sig gefur mismunandi mikiö
af sér i verömætaaukningu. Hér
er ekki úr vegi aö skjóta inn I, aö
öll nöfn á verksmiöjum eru raun-
veruleg, þ.e. nöfn á fiskverk-
smiðjum sem starfræktar eru
viða um land i dag. Sömu sögu er
aö segja um skipin i spilinu, þaö
eru bæöi togarar og skip sem eru i
dag okkar helztu fiskiskip og er
mynd af hverju fyrir sig
meöfylgjandi.
— Spilamaöur getur auövitaö
lika bara dólaö meö eitt skip allt
spiliö,enþá er hætt viö aö sá hinn
sami fari snemma hallloka i spil-
Allt spilið byggist meira eöa
minna á þessum tölum, einn,
tveir og þrir. A hvert skip eru
prentaöar þessar tölur og aftan
viö hversu mikiö spilamaöur fær,
ef hann t.d. lendir á 3 á spila-
boröinu, fær hann sem nemur 3 aö
verömæti á þau skip scm hann
kann aö eiga. Verögildiö er auö-
vitaö mismunandi eftir þvl hve
skipiö er stórt. Sama gildir um
sektir, þær fara einnig eftir þess-
um tölum og einnig eftir skipa-
stæröum og fjölda. Verömæta-
aukning á afla er lika byggö á
þessum tölum.
— Þetta kvótakerfi varlengi aö
veröa til, enda alltaf snúiö og
stefnt aö þvf, aö finna einföldustu
leiöina aö þvi marki sem stefnt
var aö.
Eins og sjá má af fyrrnefndum
lýsingum, er margt sem kemur
viö sögu i Útvegsspilinu og eftir
aö hafa spilaö þaö nokkrum sinn-
um.fullyröa þeir félagar, Tómas,
Haukur og Jón, aö hver stofuút-
geröarmaöur er oröinn mjög
fróöur um almennan sjávarút-
veg. Hér á landi er enginn upp-
sláttarbæklingur fyrir leikmenn
gefinn út um sjávarútveg. Þetta
Skuttogarar eru aö sjálfsögöu meöI spilinu en hér sjáum viö einn er
varö fyrir smáóhappi og er dreginn af dráttarbát til hafnar.
Langar þig til þess
að gera út, vinna
aflann heima hjá
þér, kaupa fiskvinnsl-
ur, eða með öðrum
orðum að kynnast
flestum þáttum
útgerðar?
-
spil kemur aö mörgu leyti I
staöinn fyrir slikan bækling. Meö
þvi fylgir, eins og áöur segir, lit-
prentaö „plakat” meö myndum
af helztu nytjafiskum tslendinga,
svoerauk þess geysimikinn fróö-
leik aö finna i bæklingnum, sem
einnig fylgir. Þar veröa skrifaöar
ýmsar greinar um veiðarfæri,
sem hér eru helzt notuð svo og
myndir af þeim og hvernig þau
virka. Einnig skrifa ýmsir
frammámenn I sjávarútvegsmál-
um, um hinar ýmsu greinar
sjávarútvegsins i bæklinginn.
Búizt er viö aö hægt veröi aö
koma spilinu á markaðinn hér á
landi i október n.k., en I næsta
mánuöi verður væntanlega byrj-
aö aö prenta þaö hjá Kassagerð
Reykjavikur h.f. og kemur þaö út
i tiu þúsund eintökum.
Hér sjáum viö mynd af nokkrum fiskibátum viö bryggju á Eskifiröi.