Fréttablaðið - 02.06.2006, Blaðsíða 26

2. júní 2006 FÖSTUDAGUR26
fólkið í landinu
STAÐURINN
TÖLUR OG STAÐREYNDIR
Þegar Þorgeir Þórarinsson frá Selvogi var ungur
drengur á fyrri hluta síðustu aldar dreymdi
hann um að eignast áraskip líkt Farsæli, sem
þá var gerður út frá heimabyggð hans. Það
var Steinn Guðmundsson frá Eyrarbakka sem
smíðaði skipið fyrir Pál Grímsson, útvegsbónda
frá Nesi í Selvogi. Sá Farsæll er nú varðveittur á
sjóminjasafninu á Eyrarbakka. Þetta er tólfróið
skip með sérstöku lagi sem Steinn innleiddi á
báta sína og hefur það því verið kallað Steins-
lag. Það bátalag var hannað með aðstæður á
verstöðvum á Suðurlandi í huga og þótti gefast
vel þar.
Ekki fór svo að Þorgeir eignaðist slíkan Far-
sæl en nú gera synir hans, Hafsteinn og Grétar,
út 60 tonna bát sem ber þetta heiti. Þorgeir,
sem féll frá fyrr á þessu ári, var lengi útgerð-
armaður frá Grindavík og jafnvel eftir að synir
hans tóku við útgerðinni gat hann ekki slitið sig
frá sjónum og reri á trillu til nokkurra ára þótt
hann stæði þá á sjötugu.
Fimm manna áhöfn er á Farsæli og segir
Grétar góðan starfsanda ríkja enda hafa flestir
unnið þar lengi. Ýmislegt er gert til að viðhalda
þessum góða starfsanda. Til dæmis fóru kapp-
arnir nýlega ásamt konum sínum til Kúbu og
skemmtu sér hið besta. Myndir frá Kúbu ber að
líta á tölvuskjá í brúnni og líta menn oft á hana
meðan þeir láta hugann reika yfir ólguhafið.
Einnig fara nokkrir saman á skytterí meðan
aðrir renna fyrir lax saman.
Um þessar mundir landar Farsæll í Grindavík
en þorsksaflinn fer til vinnslu í fiskverkunina
Nýfisk í Sandgerði en aðrar tegundir fara á
fiskmarkaðinn. Hinn helming ársins er Farsæll
hins vegar á kolaveiðum í Faxaflóa en þá er
landað í Keflavík og fer aflinn þá til vinnslu í
K&G þar í bæ.
ATVINNUREKANDINN: ÚTGERÐIN FARSÆLL
Dreymdi um að eignast Farsæl
Staðsetning: Milli Eldeyjar og Reykja-
ness
Næsta höfn: Grindavíkurhöfn
Fjarlægð frá næstu höfn: átta sjómíl-
ur, eða tæpir fimmtán kílómetrar
Helstu tegundir: Þorskur, ufsi og ýsa
Breidd: Tvær sjómílur, eða tæpir fjórir
kílómetrar
Einkenni: Getur verið afar straum-
þung. Varhugaverð í suðaustanátt.
Dýpt: Mikið misdýpi. Er allt frá áttatíu
til tuttugu faðma.
Reykjanesröst
Það er rjómablíða þegar
Grétar Þorgeirsson skip-
stjóri tekur á móti Jóni
Sigurði Eyjólfssyni um
borð í Farsæli GK 162 við
Grindavíkurhöfn. Svo er
látið úr höfn og stefnan
tekin á Reykjanesröst.
Reykjanesröst er í Húllinu sem er
sundið milli Eldeyjar og Reykja-
ness. Hún er straumþung og getur
öldugangur verið afar krappur
þar í vissum áttum. Til allrar ham-
ingju er þó nokkuð gott í sjó þenn-
an dag því 60 tonna bátur er ódæll
íverustaður þegar ekki er rótt í
röstinni.
Það er létt yfir karlinum í
brúnni, Grétari Þorgeirssyni, á
útstíminu en restin af áhöfninni
nýtir þann klukkutíma sem það
tekur að komast á miðin í kojunni.
Sjómannsgenin
„Ég er búinn að vera til sjós frá
því ég var unglingur og ég vildi
hvergi annars staðar vera,“ segir
Grétar. „Ég gæti ekki hugsað mér
að vinna í landi; að sitja við sím-
ann frá níu til fimm er ekki fyrir
mig.“
Hann á ekki langt að sækja sjó-
mannslundina því faðir hans, Þor-
geir Þórarinsson, var mikill
útgerðarmaður frá Grindavík á
árum áður. Grétar er einn sex Þor-
geirssona en þeir eru allir til sjós
nema einn. Einn bróðirinn, Haf-
steinn, er stýrimaður á Farsæli.
„Við ákváðum það að vera aðeins
tveir bræður á sama bátnum því
það er aldrei að vita hvað getur
gerst,“ segir Grétar og verður
djúpt hugsi stundarkorn. „En þó
myndi fólk kannski ekki spá í það
ef fimm bræður væru saman í bíl,
sem er í raun mun hættulegri en
báturinn, en ef þeir eru á sama bát
þykir fólki það hin mesta goðgá.“
Ræs!
Ekki þarf að sigla lengi áður en
allt er farið að iða af fiskalífi.
„Hvað eru menn að sækja í norska
síldarstofninn? Það liggur við að
það sé hægt að veiða þetta af
bryggjunni. Sjáðu bara,“ segir
Grétar og bendir á mælana sem
sýna þykkar síldartorfur þó ekki
hafi verið siglt lengra en hálfa
mílu frá höfn. Ekki líður á löngu
áður en hrefnur sjást gæða sér á
sjávarsilfrinu. „Það er nóg til af
síld og þorski líka. Hann er bara
ekki alltaf mættur þegar Hafró á
stefnumót við hann,“ segir skip-
stjórinn og hlær við. „Sjáðu bara,“
segir hann og bendir á mælana.
„Þetta er þorskur.“ Því næst sting-
ur hann nefinu niður í lúkar og
áhöfnin vaknar við hressilegt
ræs.
Mokveiði
Hallur Gunnarsson netamaður fer
út á dekk og setur bauju fyrir borð
og svo aðra þegar stímt hefur
verið í góðan hring en þá fer
dragnótin á eftir. Þegar búið er að
draga í fjörutíu mínútur er nótin
dregin inn og þá ríkir eftirvænt-
ing hjá mannskapnum. Nótin flýt-
ur upp og þá kætast karlar. „Þetta
eru svona sex eða sjö tonn,“ segir
Hafsteinn og reyndist síðari talan
vera rétt. Viðar Geirsson vélstjóri
hífir aflann um borð í hollum, ofan
í karið þar sem Sveinn Eyfjörð
Jakobsson matsveinn losar um
hann. Þá er ekkert annað að gera
en að taka sér hníf í hönd og byrja
að blóðga og flokka en innan um
þann gula er ýsa, ufsi, langa, karfi
og koli. Eftir rúman hálftíma eru
tonnin sjö komin niður í lest og
voðin er komin útbyrðis öðru
sinni. Grétar er í stöðugu síma-
sambandi og fær fiskifréttir frá
næstu bátum. Honum til mikillar
undrunar hafði áhöfnin á Benna
Sæm aðeins fengið rúmt tonn en
þeir köstuðu rétt sunnan við Far-
sæl. Farsælingar báru vel úr
býtum í sínu seinna kasti þennan
dag, fimm tonn. „Það er best að
hætta þessu fyrst maður er ekki
með meiri þorskskvóta,“ segir
Grétar þá og stefnan er tekin heim
á leið.
Langar ekki í löngu
Sveinn tók eina væna löngu og
matreiddi listilega. Blaðamanni
var þó ýmislegt ofar í huga en að
borða fiskmeti með hrásalati og
kokkteilsósu eftir vinnu og velting
í slorinu. Sveinn var hins vegar
ekki á því að láta kauða komast
upp með slíkan gikkshátt svo ekki
varð undan vikist. Það var svo
ekki til að auka kæti kokks þegar
blaðamaður skilaði löngunni eftir
fáeina bita.
„Það var ekki heiglum hent að
sigla inn í Grindavíkurhöfn áður
en þessi hafnargarður kom,“ segir
Grétar þegar siglt er inn í höfn.
Eitt sinn áður en hafnargarðurinn
kom varð Farsæll vélarvana úti
við höfnina og strandaði. Það eru
mestu raunir sem hann hefur kom-
ist í á Farsæli en þó hefur hann
komist í hann krappari á sinni sjó-
mannsævi því nítján ára gamall
fór hann útbyrðis eftir að hafa fest
löppina í trolli.
Það er föstudagur og eftir lönd-
un heyrast Pink Floyd-lög hljóma
úr brúnni svo dynur í bátnum. Það
þýðir bara eitt: föstudagshrein-
gerningar.
HALLUR ÚTI Á DEKKI Margt er þessum
netamanni til lista lagt en hann hefur sett
upp sjávardýrasafn á Sjómannastofunni
Brimi í Grindavík. Þar ber að líta trölla-
krabba og fleiri uppstoppuð kvikindi.
FRÉTTABLAÐIÐ/JÓN SIGURÐUR
VIÐAR VÉLSTJÓRI Viðar er hrekkjalómurinn
um borð og á það til að hringja í skipstjór-
ann og gera at í honum.
FRÉTTABLAÐIÐ/JÓN SIGURÐUR
KARLINN Í BRÚNNI Grétar kann hvergi
betur við sig en á sjó og það er oft kátt
á hjalla þegar hann er að tala við kollega
sína á næstu bátum. Allt er látið vaða í slík-
um samtölum og skipstjórar jafnvel kallaðir
rastaskrattar, drullur eða voðlausir.
FRÉTTABLAÐIÐ/JÓN SIGURÐUR
Röstin gefur
rausnarlega
SVEINN EYFJÖRÐ JAKOBSSON OG HAFSTEINN ÞORGEIRSSON Aflinn er kominn um borð og
Sveinn og Hafsteinn hafa tekið upp hnífinn og eru farnir að blóðga. Það tók áhöfnina ekki
nema um hálftíma að koma sjö tonnum niður í lest. FRÉTTABLAÐIÐ/JÓN SIGURÐUR
Dalbraut 3, 105 Reykjavík • Nánari upplýsingar í síma
567-7773 og 893-6337 um kvöld og helgar
MARKISUR
www.markisur.com
VILTU SKJÓL Á
VERÖNDINA?
550 5000
AUGLÝSINGASÍMI