Fréttablaðið - 10.06.2006, Blaðsíða 18

10. júní 2006 LAUGARDAGUR
FRÁ DEGI TIL DAGS
ÚTGÁFUFÉLAG: 365 – prentmiðlar RITSTJÓRAR: Kári Jónasson og Þorsteinn Pálsson FRÉTTARITSTJÓRI: Sigurjón M. Egilsson AÐSTOÐARRITSTJÓRI: Jón Kaldal FRÉTTASTJÓRAR: Arndís
Þorgeirsdóttir, Pétur Gunnarsson og Trausti Hafliðason RITSTJÓRNARFULLTRÚI: Steinunn Stefánsdóttir RITSTJÓRN OG AUGLÝSINGAR: Skaftahlíð 24, 105 Reykjavík AÐALSÍMI: 550 5000
SÍMBRÉF Á FRÉTTADEILD: 550 5006 NETFÖNG: ritstjorn@frettabladid.is og auglysingar@frettabladid.is VEFFANG: visir.is UMBROT: 365 – prentmiðlar PRENTVINNSLA: Ísafoldarprentsmiðja
ehf. DREIFING: Pósthúsið ehf. dreifing@posthusid.is Fréttablaðinu er dreift ókeypis á heimili á höfuðborgarsvæðinu, Suðurnesjum og Akureyri. Einnig er hægt að fá blaðið í völdum verslunum
á landsbyggðinni. Fréttablaðið áskilur sér rétt til að birta allt efni blaðsins í stafrænu formi og í gagnabönkum án endurgjalds. issn 1670-3871
Mest lesna viðskiptablaðið
AUGLÝSINGASÍMI
550 5000
FYLGIR FRÉTTABLAÐINU ALLA MIÐVIKUDAGA
Sa
m
kv
æ
m
t
fj
ö
lm
ið
la
kö
n
n
u
n
G
al
lu
p
o
kt
ó
b
er
2
00
5.

Ég veit að allir eru búnir að fá
upp í kok af pólitík og kosningum.
Ekki síst Halldór Ásgrímsson. En
leyfist mér að láta nokkur loka-
orð falla um niðurstöður sveita-
stjórnarkosninganna, bara svo
það sé á hreinu, hvað mér finnst.
Allir þekkja þá viðteknu venju
að hver flokkur, sama hversu illa
hann fer út úr kosningum, telur
sig sigurvegara. Ég las meira að
segja blaðagrein eftir annan
mann Framsóknar í Reykjavík
sem hélt því fram að Framsókn-
arflokkurinn væri sigurvegari
kosninganna í Reykjavík! Hvað
fengu þeir? Sex prósent!!
Jú, jú, flokkarnir mega halda
þessu fram, mér að meinalausu.
Það er hin pólitíska list að túlka
úrslit og atburði sér í hag og
breyta vatni í vín, ef á þarf að
halda.
En hver var meginkjarninn í
þessum kosningum? Hvað var
það sem boðið var upp á? Kvartað
var undan litlum málefnaágrein-
ingi og daufum kosningaslag.
Sagt var að flokkarnir og fram-
boðin væru hvert öðru lík. Og rétt
er það í aðalatriðum. Það var ekki
tekist á um einkavæðingu skól-
anna eða spítalanna. Það var ekki
minnst á sölu Landsvirkjunar eða
Orkuveitu Reykjavíkur, enginn
hafði orð á því að illa væri farið
með opinbert fé, það var aldrei
tekist á um hina pólitísku hug-
myndafræði, sem hefur skipt
þjóðinni upp í tvo hópa, hina ríku
og hina fátæku. Þvert á móti og
þess í stað lögðu frambjóðendur
og framboðslistarnir áherslu á
félagslega þjónustu. Fría leik-
skóla, fyrirgreiðslu til handa eldri
borgurum, fjölskylduvæna
stefnu, sem birtist í loforðum um
frían strætó, samræmdan skóla-
dag, frían mat í skólamötuneyt-
um, lækkun fasteignagjalda og
svo framvegis. Sem sagt margs
konar vilyrði um atbeina stjórn-
valda, sveitarfélaganna, til að
koma til móts við þarfir og kröfur
um samfélagslega ábyrgð. Auk-
inn jöfnuð, heimilisaðstoð, vel-
ferð allra.
Þetta var boðskapur frambjóð-
endanna og flokkanna. Frá hægri
og vinstri. Úr öllum áttum. And-
stæðingar Sjálfstæðisflokksins
kölluðu kosningaloforð þess
flokks bleik og má það til sanns
vegar færa, að áherslan var ekki
lengur sú frjálshyggja sem þar
hefur riðið húsum og einkennt tal
margra yngri talsmanna í þeirra
röðum. Þögnin sem ríkti í því
gjallarhorni var æpandi.
Gæti það verið að skýringin sé
sú, að flokkurinn hefur áttað sig á
að pólitískar öfgar áttu ekki upp á
pallborðið í þessum kosningum?
Skyldi það vera að flokkar, jafnt
til hægri sem vinstri, hafi komist
að þeirri niðurstöðu að leiðin að
hjörtum íslenskra kjósenda er
fólgin í hófsemd, samábyrgð og
jöfnuði?
Enda er það útkoman og úrslit-
in. Vilhjálmur Þ. Vilhjálmsson,
Lúðvik Geirsson og Árni Sigfús-
son eru allir af þessu sauðahúsi,
hófsemdarmenn, miðjumenn.
Alveg eins og kjósendurnir sem
þeir leita til.
Hvað þýðir þetta? Svarið er
einfalt, kjósendur eru inni á miðj-
unni, styðja og kalla á samfélags-
lega ábyrgð, jöfnuð, jafnrétti, vel-
ferð, afskipti og aðhlynningu hins
opinbera gagnvart börnum og
barnauppeldi, öldruðum og
umönnun þeirra, atbeina í þágu
fjölskyldna og þjónusta á þeim
vettvangi. Við getum kallað þetta
hvað sem er: félagshyggju, jafn-
aðarstefnu eða miðjumoð. Það
skiptir ekki máli því það orkar
ekki tvímælis að sigurvegari
þessara kosninga var sú stefna,
þau stjórnmál, sem grundvallast
á frelsi, jafnrétti og bræðralagi
(samábyrgð).
Það er sama hvaðan gott kemur
og hvað flokkurinn heitir sem
flest fær atkvæðin, ef samhljóm-
urinn er sá, sem úrslitin bera með
sér, að hér á ekki að ríkja lögmál
frumskógarins, hér er ekki verið
hampa bullinu um frjálshyggjuna
eða að hagur eins komi öðrum
ekki við. Hér er ekki verið að
kjósa afturhald eða íhald eða
útópíur öfgamanna. Í þessum
kosningum var verið að kjósa
með yfirgnæfandi meirihluta
atkvæða og kjósenda, þá stefnu
og þá strauma sem skírskota til
þjóðarinnar. Sem hún vill að ríki
og ráði í okkar stjórnarháttum.
Við getum velt vöngum yfir
því, hversvegna Samfylkingin,
jafnaðarmannaflokkurinn, nýtur
ekki meira góðs af þessum pólít-
íska vilja kjósenda, hversvegna
einum eða öðrum tekst að breyta
um ímynd og andlit, korteri fyrir
kosningar, en ég endurtek að það
er sama hvaðan gott kemur. Þegar
upp er staðið er niðurstaðan sigur
þeirrar jafnaðarstefnu að vel-
megun er engin án velferðar, að
frelsi er litils virði án lífsgæða og
hlutverk ríkisvalds jafnt sem
sveitarstjórna er að leggja af
mörkum stóran og vaxandi hlut
sinn í þágu þeirra einstaklinga,
sem höllum fæti standa.
Sú hugsun varð ofan á í þess-
um kosningum. Svo sjáum við til
um efndirnar.
Þegar upp er staðið
Í DAG
ÚRSLIT KOSNINGA
ELLERT B. SCHRAM
Skyldi það vera að flokkar,
jafnt til hægri sem vinstri, hafi
komist að þeirri niðurstöðu
að leiðin að hjörtum íslenskra
kjósenda er fólgin í hófsemd,
samábyrgð og jöfnuði?
Enginn er verri en hann er sagður
Menn voru mishrifnir þegar útlit var fyrir
að Finnur Ingólfsson væri aftur á leið í
stjórnmálin. Vestfirskir sjómenn skafa ekki
af hlutunum í slíkri umræðu, eins og sann-
aðist á innleggi Níelsar Ársælssonar á vef
Bæjarins bestu. Þar segir: „Nú berast þau
válegu tíðindi inn á heimili landsmanna
að einn ósvífnasti og mest hataðasti stjórn-
málamaður lýðveldisins Finnur Ingólfsson
hafi í huga ásamt valdsjúkum uppgjafa
formanni Framsóknarflokksins fjandsam-
lega yfirtöku formannsstólsins Finni til
handa.“ Svo vitnar hann í ævisögu Sverris
Hermannssonar en þar segir: „Það er
mín skoðun að Finnur Ingólfsson sé
einn gerspilltasti stjórnmálamaður
á Íslandi sem sögur fara af.“ Enginn
er verri en hann er sagður og Finnur
reyndist ekki svo spilltur að
vilja spilla friðnum með
endurkomu sinni.
Treystir Finni og öllum
Margt athyglisvert var að heyra og sjá á
blaðamannafundinum á Þingvöllum á
mánudaginn þegar Halldór Ásgrímsson
tilkynnti þá ákvörðun sína að draga
sig í hlé úr stjórnmálum. Blaðamaður
Fréttablaðsins spurði Halldór hvort hann
treysti ekki neinum úr stjórn Framsókn-
arflokksins til að taka við af honum en á
þessum tímapunkti var útlit fyrir að Finnur
Ingólfsson yrði fenginn til þess. Bak við
Halldór stóðu þá landsstjórnarmenn og
þingmenn flokksins en meðan
á ræðu hans stóð voru þeir
misjafnlega ábyggilegir
að sjá. Útlit var fyrir að
Hjálmar Árnason ætlaði að
skella upp úr en honum var
greinilega hlátur í huga þó
hann tæki sér svo tak inni á
milli og setti upp alvarlegan
svip.
Halldór sagðist treysta öllu sínu liði. Hann
hefði því ugglaust getað beitt „ugla sat á
kvisti“ til að velja eftirmann sinn ef það
hefði verið alfarið á hans valdi. Það hefði
sparað stórvandræði.
Bankastúka á Nou Camp
Íslensku bankarnir leggja mikið upp úr því
að fylgjast vel með framgöngu Eiðs Smára
Guðjohnsen á knattspyrnuvellinum. Þeir
eru með einkastúkur á Stamford Bridge
þar sem bankamenn geta fylgst með
leikjum Eiðs Smára og félaga í Chelsea
í góðu yfirlæti. Nú er allt útlit
fyrir að kappinn sé á leið til
Barcelona en bankamönnum
verður varla skotaskuld úr því
að kaupa einkastúkur á Nou
Camp þar sem þeir geta
fylgst afstúkaðir með
kappanum yfir tapas
og cava.
Í samfélagi okkar er nokkuð breið sátt um drýgstan hluta skiptinga verksviða milli hins opinbera annars vegar og einkaaðila hins vegar. Þó er talsvert svæði í athafnalífi lands-
manna þar sem hugmyndafræðilegur ágreiningur er um hvernig
eignarhaldi eigi að vera háttað.
Við einkavæðingu bankanna var ekki mikið deilt um grund-
vallarsjónarmið, heldur um framkvæmdina, sem ekki var
nægjanlega gagnsæ. Fyrir utan Vinstri græna var tiltölulega
mikil sátt um það að fjármálakerfinu væri betur komið í höndum
einkaaðila. Sú ráðstöfun hefur reynst happadrjúg og skapað
mikil verðmæti.
Aftur þegar kom að sölu Símans voru flokkadrættir nokkuð
svipaðir og við sölu bankanna. Mikill meirihluti vildi selja Sím-
ann. Nú var ekki deilt með sama hætti um söluferlið, sem var
mun gagnsæjara og betur útfært. Deilan snerist fyrst og fremst
um hvort selja ætti grunnnetið með fyrirtækinu. Núverandi
stjórnarflokkar komust að þeirri niðurstöðu að grunnnetið ætti
að einkavæða.
Fyrirtækið er eign skattborgara í Reykjavík og það
væri auðvitað afar kostulegt, ef ekki í hrópandi mót-
sögn, ef meirihluti sömu flokka og einkavæddu grunn-
netið tæki þátt í einhvers konar þjóðnýtingu þess á ný.
Nú er komin upp sérkennileg staða. Grunnetið, sem í rök-
stuðningi ríkisstjórnarinnar var samofið annarri starfsemi
Símans, er til sölu og fyrir liggja drög að samkomulagi við Orku-
veitu Reykjavíkur um kaup á grunnnetinu fyrir hátt í tuttugu
milljarða króna eftir því sem heimildir herma. Frá sjónarhóli
eigenda Símans eru þessi viðskipti afar skiljanleg. Fyrirtækið
myndi losa um mikla fjárbindingu, sem gæfi því afl til að takast
á við ný verkefni. Ekki er heldur ólíklegt að þessi viðskipti kunni
að vera afar snjöll frá sjónarhóli fyrirtækisins Orkuveitu
Reykjavíkur.
Vandinn er bara sá að Orkuveita Reykjavíkur er í almanna-
eigu og byggir hluta starfsemi sinnar á einokunaraðstöðu. Fyrir-
tækið er eign skattborgara í Reykjavík og það væri auðvitað
afar kostulegt, ef ekki í hrópandi mótsögn, ef meirihluti sömu
flokka og einkavæddu grunnnetið tæki þátt í einhvers konar
þjóðnýtingu þess á ný.
Stjórnmál eiga að snúast um grundvallaratriði. Deildar mein-
ingar kunna að vera um þessi viðskipti og sitt getur hverjum
sýnst um þau. Hitt er einnig ljóst að menn geta ekki gagnrýnt
Orkuveituna fyrir uppbyggingu eigin nets árum saman í
stjórnarandstöðu og látið það síðan verða sitt fyrsta verk að
kaupa net samkeppnisaðila fyrir vel á annan tug milljarða. Sjálf-
stæðis- og Framsóknarflokkur stóðu að sölunni meðal annars á
þeirri forsendu að fjármunum sem hefðu fengist fyrir Símann
væri betur varið í önnur verkefni. Það er því ekki ósanngjörn
krafa til þessara flokka að sama afstaða sé skýr í afstöðu til fjár-
muna borgarbúa og hún var til fjármuna landsmanna allra.
SJÓNARMIÐ
HAFLIÐI HELGASON
Sömu flokkar og seldu einkaaðilum grunnnet
Símans ráða ákvörðun um framtíð þess:
Einkavæðing eða
þjóðnýting?