Fréttablaðið - 10.06.2006, Síða 24

10. júní 2006 LAUGARDAGUR24
Hvað eru „mörk“? Þessi spurning
kom fram á fyrirlestri fyrir ungl-
inga um kynferðislegt ofbeldi
fyrir stuttu síðan. Ertu að tala um
fótboltamörk eða handboltamörk?
Í framhaldi komu upp í hugann
vangaveltur um hvernig við
gætum ætlast til að börnin okkar
viti hvað mörk eru, ef við, forráða-
menn þeirra, erum ekki að tala við
þau um þessi mörk og hvar þau
liggja. Börnin okkar leita eftir
upplýsingum um ýmislegt sem
forráðamenn eru ekki alltaf vak-
andi fyrir að gefa þeim. Þau líta
upp til okkar fullorðna fólksins og
vilja fá að vita hvað er rétt og hvað
er rangt í lífinu.
Þegar við hjá verkefninu Blátt
áfram förum og spjöllum við ung-
menni, gefum við þeim dæmi eins
og að þegar einhver stígur yfir þín
mörk í hegðun eða tali eða lætur
þig gera eitthvað sem þú vilt ekki
gera og lætur þér líða illa þá hefur
þú eitthvað um það að segja. Við
þurfum að sýna börnunum gott
fordæmi og það gerum við með
því að viðurkenna og virða þeirra
mörk. Gefum okkur t.d. að það
komi skyldmenni í heimsókn sem
barnið okkar sér sjaldan eða hefur
jafnvel aldrei séð áður. Eigum við
þá að ýta þeim fram og segja þeim
að faðma og kyssa viðkomandi?
Auðvitað ekki! Barnið á að fá að
heilsa á þann hátt sem það sjálft
kýs og við eigum að kenna þeim í
uppeldinu að það er í lagi og þarf
ekki að þýða að um ókurteisi sé að
ræða.
Eins er það með lítil börn. Við
tökum þau upp og knúsum þau og
kitlum. Ef barnið gargar nei, hættu!
Þá eigum við að HÆTTA. Gott ráð
er að setja nafn á mörk svo þau
geri sér grein fyrir því hver merk-
ingin er. Þegar þau eldast þá bend-
um við þeim á að setja öðru fólki
mörk. Þetta eru kennarar, þjálfar-
ar og fólk sem þau kynnast bæði
innan og utan fjölskyldunnar.
Gefum þeim dæmi og bendum
þeim á að ef einhver fer yfir þeirra
mörk þá eiga þau að segja þér sem
foreldri frá því. Að þau séu meðvit-
uð um að það sé hægt að treysta
þér. Þú ávinnur þér traustið m.a.
með því að ræða oft við barnið um
hvað sé í lagi og hvað ekki og með
því að setja því mörk.
Daglega upplifa ungmenni að
mörkin þeirra eru brotin á netinu
í gegnum MSN. Foreldrar þurfa
að fylgjast með því að barnið sé
ekki komið í aðstæður sem það
ræður ekki við. Veist þú við hvern
barnið þitt er að spjalla á netinu?
Ef þú sæir það fyrir utan húsið á
spjalli við ókunnuga manneskju,
hvað myndir þú gera? Það má
aldrei gleymast að þú berð ábyrgð
á barninu þínu jafnt innan heimil-
is sem utan.
Hjá Blátt áfram finnum við að
umræðunni um hvar mörkin
liggja virðist vera ábótavant í
uppeldi barna og unglinga. Aðilar
sem misnota börn kynferðislega
notfæra sér sakleysi þeirra og
þekkingarleysi um eigin líkama,
persónuleg mörk og kynlíf.
Talaðu opinskátt við barnið þitt
og gerðu það frekar oftar en
sjaldnar. Heilbrigð tjáskipti geta
dregið úr líkum á að barnið þitt
verði fyrir kynferðislegri mis-
notkun og aukið líkurnar á að það
muni segja þér frá því verði það
fyrir henni. Talaðu við barnið um
líkama þess. Segðu því að leynd-
armál geti verið hættuleg. Segðu
að „reglurnar“ banni fullorðnum
að hegða sér kynferðislega í
návist barna og komdu með dæmi.
Kenndu barninu þínu að það sé á
þína ábyrgð að vernda það.
Blátt áfram býður upp á nám-
skeið og fyrirlestra fyrir foreldra
og aðra ábyrga aðila sem vinna
með börnum og fyrir börn. Gerðu
það sem þú getur til að vernda
barn í þínu nánasta umhverfi.
Hvar eru mín mörk?
UMRÆÐAN
FORVARNIR
GEGN KYNFERÐIS-
OFBELDI
SIGRÍÐUR BJÖRNSDÓTTIR
VERKEFNISSTJÓRI BLÁTT ÁFRAM
Heilbrigð tjáskipti geta dregið
úr líkum á að barnið þitt verði
fyrir kynferðislegri misnotkun
og aukið líkurnar á að það
muni segja þér frá því verði
það fyrir henni.

Viltu leggja lið í 3-12 tíma á mánuði?
Við óskum eftir sjálfboðaliðum!
Verkefni:
� Konukot, næturathvarf fyrir heimilislausar konur: Tími: 19:00-23:00
� Sölubúðir á sjúkrahúsum: Afgreiðsla, 2-4 tíma vaktir, á daginn, kvöldin
eða um helgar
Starf Rauða krossins um heim allan byggir fyrst og fremst á starfi sjálfboðaliða.
Þú ert velkomin / velkominn í hópinn.
Sími: 545 0400
www.redcross.is/reykjavik Margt smátt gerir eitt stórt!
Að afloknum kosningum blasir
ömurleikinn við. Svo virðist sem
„gáfaða ríka þjóðin“ hafi kosið að
styðja flokkana sem leggja útlend-
ingum lið við að eyðileggja landið
og efnahag þess. En gerði hún
það?
Óvinur lands og þjóðar, Fram-
sóknarflokkurinn, fékk háðuglega
útreið í kosningunum, en er þó
voldugasta aflið í þjóðfélaginu.
Það er hann vegna, mér er næst að
segja, siðleysis hinna flokkanna.
Valdagræðgi þeirra vegur þyngra
en hagsmunir þjóðarinnar. Fram-
sóknarflokknum nýtist allt og
getur komið fram af ósvífni gagn-
vart þjóðinni og snúið útúr málum,
misst helming fylgis, en heldur þó
völdum. Hann er eins og óvelkom-
ið náttúrulögmál. Ótrúlegt hvað
svo lítill flokkur getur valdið mikl-
um skaða á náttúru landsins og í
félags- og heilbrigðismálum. Hann
kemst nær undantekningarlaust í
oddastöðu, sama hvað þjóðin reyn-
ir til að losna við hann.
Í samningum um ríkisstjórn
fórnaði formaður flokksins ráðu-
neyti til að verða forsætisráðherra.
Þar situr hann nú í óþökk þjóðar-
innar. Í stað þess að virða óskir
frónverja biðla hinir flokkarnir til
flokksins sem þjóðin hafnar. Sjá
ekki allir hvað ræður för? Hags-
munir þjóðarinnar virðast algjört
aukaatriði allra flokkanna. Stjórn-
málafólkið hugsar sýnilega fyrst
og síðast um eigin hag. Augljós
sönnun þess er eftirlaunafrum-
varpið, sem allir flokkarnir sam-
þykktu heilshugar. Með þeim
lögum var óhugnanlegt misréttið
fullkomnað. Yfirlýstur óvinur er
betri en falskur vinur. Verkalýður-
inn veit hvar hann hefur Sjálfstæð-
isflokkinn. Allir hinir flokkarnir
þykjast vera félagshyggjusinnaðir
og Samfylkingin telur sig jafnvel
til jafnaðarflokks, sem er hámark
hræsninnar. Alþýðuflokkurinn var
sá eini sem sinnti jafnaðarmennsku
en sú hugsjón hvarf úr íslenskum
stjórnmálum þegar þessi fyrrum
flokkur fólksins varð spillingu að
bráð.
Þar sem Samfylkingin hefur
ráðið situr misréttið sem fastast,
en þrátt fyrir það er hún hvorki
betri né verri en hinir fölsku vin-
irnir. Samfylkingin vill að þjóðin
afsali sér sjálfstæði sínu og hún
var samþykk Kárahnjúkavirkjun
og vill stækka álverið í Straums-
vík. Hún grætur ekki aukna meng-
un og umhverfisspjöll. Aldraðir,
umönnunarfólk og fatlaðir eiga
ekki upp á pallborðið hjá henni.
Það sést meðal annars á bílakaup-
um fyrir ferðaþjónustu fatlaðra,
en breytt var frá góðum ferðabíl-
um yfir í grjótharða vöruflutn-
ingabíla þar sem farþegar í hjóla-
stólum sjá aðeins ofan í götuna.
Launamisréttið lætur hún sér í
léttu rúmi liggja. Það er nú einu
sinni þannig að þó orð séu til alls
fyrst verður meining að fylgja.
Fyrir 60 árum var ég skráður í
Alþýðuflokkinn, svo í flokk Vil-
mundar, svo í Þjóðvaka og þaðan í
Samfylkinguna þar sem ég dvel
enn, sjálfum mér til undrunar.
Allur þessi ferill á rætur að rekja
í von minni um sannan jafnaðar-
flokk, með heiðarlegu og skiln-
ingsgóðu forustufólki. Vonin um
að hafa meiri áhrif innanfrá en
utan veldur því að ég er enn um
borð. Ég vona að Samfylkingin nái
áttum og hafi gott af gagnrýni,
eins og allir og auðvitað að hún
þoli hana, sé hún byggð á réttum
grunni.
Vinstri grænir hafa áunnið sér
virðingu fyrir baráttu sína fyrir
umhverfinu, gegn inngöngu í ESB
og stefnu stjórnvalda í nýtingu
sjávarauðlinda. En þeir gleyma,
eða eitthvað veldur, að réttlát deil-
ing þjóðartekna skiptir þá ekki
máli frekar en aðra flokka. Þeir,
eins og fleiri, tala um misréttið en
lengra nær það ekki. Formaður
þeirra gætti þess að láta ekki ná í
sig, þegar eftirlaunafrumvarpið
alræmda fór í gegnum þingið.
Hann eins og þingheimur, sveitar-
stjórnarfólk og embættismenn,
vill hafa það ofurgott í ellinni á
kostnað þjóðarinnar. Þetta fólk
vill fyrir alla muni ekki sitja við
sama borð og það ætlar þjóð sinni.
Þessu fólki finnst að það eigi rétt á
að hafa það margfalt betra í laun-
um og fríum en aðrir landsmenn
og fullkomna það svo með því að
setja lög sem neyða þjóðina til að
sjá þeim fyrir margföldum laun-
um seinni hluta ævinnar. Jafnvel á
tveimur stöðum samtímis, eins og
nú á sér stað og rétthafar þess,
samkvæmt lögunum, sjá ekki
sóma sinn í að hafna.
Mannlegu þáttunum víkja allir
flokkarnir fyrir minnsmerki um
sjálfa sig og hækkandi launum til
þeirra sem síst þurfa. Að sumu
leyti gæti Frjálslyndi flokkurinn
verið athyglisverð undantekning.
Best væri að kosið væri um fólk,
fyrir fólk. Ekki flokka fyrir flokka.
Manneskjulegustu kostirnir nú,
eru líklega ein frá Framsókn, fjór-
ar frá Frjálslyndum, tvær frá
Samfylkingu og þrjár frá VG.
Íslendingar eiga lítið val þegar
kemur að kosningum
UMRÆÐAN
SAMFÉLAGSMÁL
ALBERT JENSEN
TRÉSMÍÐAMEISTARI
Mannlegu þáttunum víkja allir
flokkarnir fyrir minnsmerki
um sjálfa sig og hækkandi
launum til þeirra sem síst
þurfa.
SENDIÐ OKKUR LÍNU
Við hvetjum lesendur til að senda okk-
ur línu og leggja orð í belg um málefni
líðandi stundar. Greinar og bréf skulu
vera stutt og gagnorð. Eingöngu er
tekið á móti efni sem sent er frá Skoð-
anasíðunni á visir.is. Þar eru nánari
leiðbeiningar. Ritstjórn ákveður hvort
efni birtist í Fréttablaðinu eða Vísi eða í
báðum miðlunum að hluta eða í heild.
Áskilinn er réttur til leiðréttinga og til
að stytta efni.