Tíminn - 15.09.1978, Blaðsíða 10

10
Föstudagur 15. september 1978
1. lönaður hefir verið stórefld-
ur og nýjum iðngreinum
bætt við.
2. Sölustarf sjávarafurða hefir
NYTT
verið stóraukið og Iceland
Products gert að vel búnu
markaösfyrirtæki.
3. Sam vinnusparisjóður — og
sfðar Samvinnubanki hefir
verið settur á stofn ásamt
útibúum viðs vegar um
landið.
4. Kaupskipaflotinn hefir
stækkaö og skip veriö end-
urnýjuð. — Stórt oliuflutn-
ingaskip, „Hamrafell”, var
keypt og rekið I 10 ár.
5. Santvinnufræöslan hcfir
verið endurskipulögð og út-
gáfustarfsemi aukin. Skóla-
setrið flutt að Bifröst og það
eflt og bætt viö skóladeild i
Keykjavik.
(i. Samstarfsfyrirtækin hafa
vcrið efkl og ný bætst við
svo sem Osta- og smjörsal-
an og Samvinnuferðir.
7. Tölvuþjónusta hefir verið
tekin uppog á þvi sviöi hefir
Sambandið veriö í fremstu
röð fyrirtækja hérlendis
8. Kjötiðnaðarstöö hefir verið
byggð og matvælafram-
leiðsla aukin.
9. Holtagarðar, sem er
birgðastöð og vörugeymsla,
hafa verið byggðir við
Sundahöfn i Reykjavik.
Hér hefir aðeins verið stiklað
á stóru. Þessi upptalning gæti
verið miklu lengri. Hliðstæða
mynd má draga upp frá starfs-
svæöum kaupfélaganna. Aug-
ljóst er þvi, að hér er verið aö
lýsa framfaratimabili.
Sigurður Kristinsson minnti á
það, að á vissum timum hefði
orðið að hægja ferðina. Vera má
að við stöndum nú i svipuðum
sporum og fyrirrennarar okkar
gerðu um 1920 og 1930. Yfir þá
erfiðleika tókst að komast. Við-
námsbaráttu virðist þörf á
næstunni. Til hennar þurfa sam-
vinnumenn að búa sig og þeir
þurfa einnig að nota timann til
að skipuleggja nýja framfara-
sókn á komandi árum.
Samvinnumaður.
gerst?
Ef litiö er á þann annálsþátt,
sem minnst hefir veriö á, og
getiö þeirra atriða, sem sér-
staklega eru tengd sögu Sam-
bandsins seinustu 25 árin, stað-
næmist augað einkum viö þetta:
GAMALT
Hvað hefir
Tveir
áfangar
Arið 1952 þegar 50 ár voru lið-
in frá þvi aö Samband íslenskra
samvinnufélaga var stofnað,
var þess áfangaminnst á ýmsan
hátt. Þá var dregin upp i stuttu
máli greinileg mynd af fortiö,
stöðu og framtiðarverkefnum
kaupfélaganna. Sigurður Krist-
insson, fyrrum forstjóri Sam-
bandsins, sem þá var orðinn
formaöur þess, ritaöi formáls-
orö i' afmælisútgáfu Samvinn-
unnar. Hann dró upp i stuttu
máli glögga mynd af þróun
kaupfélaganna og Sambands-
ins. Hann sagði m.a. eförfar-
andi:
,,Þó að vöxtur og viðgangur
Sambandsins og sambandsfé-
laganna hafi oröiö mikill á sið-
ustu fimmtiu árum, er ekki svo
að skilja, að starfsemin hafi
þróast nokkurn veginn jöfnum
skrefum. Það hafa komið fyrir
timabil, þegar viö mikla örðug-
leika var að etja og allt hefur
nálega staðið i staö. Vil ég þar
sérstaklega benda á hina miklu
fjárkeppu um I920 ogaftur 1930
og næstu ár á eftir. Þá voru
erfiðir timar fyrir Sambandiö
og sambandsfélögin.”
Þessiorðer timabært að rifja
upp nú.
Jónas Jónsson frá Hriflu skrif-
aöi stutta grein i afmælisblaðið
sem hann kallaöi: „Fyrir daga
Sambandsins”. Þar rifjaöi hann
upp kafla úr verslunarsögu okk-
ar eftir aö einokum lauk 1854 og
lýsti þætti samvinnufólks i þeim
umbótatilraunum og átökum,
sem viö tóku. Hann nefndi for-
ystumennina og minntist leið-
sagnar þeirra. Nöfn þeirra og
saga er mörgum samvinnu-
manni kunn, en nauðsynlegt er
aö tengja fortið og nútiö saman
með sögulegum fróöleik. Þessi
grein Jónasarer.einsog raunar
margt annaðsem hann skrifaöi,
kjörið lestrar og umræðuefni i
samvinnusö'gutimum aö Bifröst
og annars staðar þar sem sam-
vinnusaga er rifjuð upp.
Auk þeirra Sigurðar og Jónas-
ar, ritaöi Vilhjálmur Þór eftir-
mála en hann haföi tekiö viö
sem forstjóri Sambandsins áriö
1946. Grein Vilhjálms er hvatn-
ing til samvinnumanna. Hann
sagði: ,,Sú unga kynslóð, sem
brátt tekur við störfum, þarf
engu að kviöa. Næg verkefni
biöa hennar”.
Seinni
áfanginn
Þetta er rifjað upp vegna
þess, að þegar liöin voru 75 ár
frá stofnun Sambandsins var
þeirra timamóta minnst meö
svipuðum hætti á s.l. ári. Sam-
vinnan gaf út sérstakt afmælis-
rit þar sem fróðlegt yfirlit var
gefið um liöna tið. Það kom i
hlut Eysteins Jónssonar aö rita
formálsoröin. Hann undirstrik-
aði þátt samvinnuhreyfingar-
innar i islenskum þjóðarbúskap
og sagði réttilega: „Hún hefir
miklu hlutverki að gegna i lát-
lausri baráttu þjóðarinnar fyrir
efnalegu og atvinnulegu sjálf-
stæöi og viðunandi lifskjörum”.
Erlendur Einarsson, forstjóri,
minnti á það, i eftirmála sem
hann skrifaöi i þetta afmælisrit,
að með þvi að efla félagsfram-
takið i þjóðfélaginu yrði fjár-
festing i atvinnurekstri sameign
fjöldans.
1 þeim tveim afmælisritum,
sem hér hefir verið vitnað til, er
saga Sambandsins sögð i ann-
álsformi og aðeins stiklað á
stóru. Framkvæmdasaga kaup-
félaganna er ekki rakin en birt-
ar myndir frá heimahögum
þeirra og verslunaraðstööu.
t stað gamalla og litilla
verslunarbúða eru viðast komin
ný og myndarleg hús og i sam-
ræmi við þaö hefir aðstaöan á
öðrum sviðum einnig veriö bætt.
Greinilegt er aö ekki hefir veriö
um kyrrstööutimabil aö ræða
hjá kaupfélögunum i þessi 25ár.
Þótt árin haf i að visu veriö mis-
jöfn, hefir timabilið i heild verið
saga framfara og framsóknar.
Þetta á að visu ekki aðeins viö
um vettvang samvinnumanna,
heldur er hið sama einnig
hægt að segja um margra aðra
þætti þjóölifsins, en þaö er stað-
reynd, að samvinnustarfiö hefir
haldið vel á sinum hlut.
Kór Lang-
holtskirkju
— vel tekið í Finnlandi
t siðasta mánuði tók Kór Lang-
holtskirkju þátt i 12. norræna
kirkjutónlistarmótinu sem að
þessu sinni var haldiö i Heisinki.
Söngvarar og hljóöfæraleikarar
viös vegar aö af Noröurlöndunum
tóku þátt í fiutningi tónverka á
mótinu. tslensku tónleikarnir
fóru fram i Gömlu kirkjunni i
Helsinki 19. ágúst og hlaut Kór
Langholtskirkju a fliuröaviötökur
áheyrenda. Meðal verka sem kór-
inn flutti voru sex gömul islensk
sálmalög i útsetningu Dr. Róberts
A. Ottóssonar, þrjú verk eftir
Þorkel Sigurbjörnsson og eitt eft-
ir Jón Asgeirsson. Verk Jóns og
tvö verka Þorkels voru samin
sérstaklega fyrir kórinn til
flutnings á mótinu.
Að aflokinni þátttöku sinni i
mótinu hélt kórinn í tónleika-
ferðalag um Suður-Finnland og
voru haldnir tónleikar i þremur
borgum, Turku, Tampere og
Jyvaskyla. Hvarvetna hiaut kór-
inn mjög góðar viðtökur og á það
raunar jafnt við um flutning kórs-
■ -
„Frábær hópur, lyriskt mjúkur, tær og i jafnvægi og hreinhljóma...”
segir i tónlistargagnrýni dagblaösins Helsingin sanomat 21. ágúst si.
um tónleika kórs Langholtskirkju i Ilelsinki.
ins og verkin sem á efnisskránni
voru. Kórinn hlaut mjög lofsam-
lega dóma i finnskum blöðum.
Vi'ða varð þess vart hversu litt
Finnar þekkja til islenskrar tón-
listar og var þvi fagnað mjög af
þeim sökum að kórinn sky ldi hafa
ráðist i þessa söngferð.
Þátttakendur i ferð kórsins
voru 63, þar af 43 söngfélagar.
Um miðjan þennan mánuö
hefjast æfingar á ný hjá kórnum
og fyrirhugaöir eru nokkrir tón-
leikar á vetri komanda. Stjórn-
andi Kórs Langholtskirkju er sem
fyrr Jón Stefánsson.
tónlist