Fréttablaðið


Fréttablaðið - 18.01.2007, Qupperneq 22

Fréttablaðið - 18.01.2007, Qupperneq 22
 18. janúar 2007 FIMMTUDAGUR22 fréttir og fróðleikur Svona erum við > Afli í tonnum talið í desembermánuði Heimild: Hagstofa Íslands 17 .0 38 2006 17 .7 04 2005 41 20069 .1 88 2005 Þorskur LoÐNA samningaviðræður milli sauðfjárbænda og ríkisins um nýjan sauðfjársamning standa yfir um þessar mundir, en núverandi samningur rennur út um næstu áramót. Hvað er sauðfjársamningur? Í sem einföldustu máli er sauðfjársamningur samningur um fjárhagslegan stuðning landbúnaðarráðherra fyrir hönd ríkisins við Bændasamtök Íslands fyrir hönd sauðfjár- bænda. Gerður var samningur til sex ára frá 1. janúar 2007. Hvað felst í þeim samningi sem nú er í gildi? Í þeim samningi sem nú er í gildi kemur fram að mark- miðin með samningnum séu að styrkja sauðfjárrækt sem atvinnugrein og bæta afkomu sauðfjárbænda, að ná fram aukinni hagræðingu í sauðfjárrækt, að halda jafnvægi milli framleiðslu og sölu sauðfjárafurða, og að efla fagmennsku, þekkingu og þróun í sauðfjárrækt ásamt öðru. Í samningnum sem nú gildir er kveðið á um árlegar beingreiðslur til bænda upp á 1.740 milljónir króna sem skiptast hlutfallslega milli framleiðenda eftir fjölda kinda. Við það bætast jöfnunargreiðslur sem renna til bænda sem nýlega hafa hafið búskap, eða eru að bæta við sig umtalsverðum fjölda kinda. Hvernig kemur útflutningsskyldan inn í sauð- fjársamninga? Inni í samningunum er gert ráð fyrir ákveðinni útflutningsskyldu, það er að bændur skuldbinda sig til að selja ákveðið hlutfall framleiðslu sinnar á markaði erlendis. Á síðasta ári voru flutt út um 700 tonn, og var það nokkru minna en árin á undan. Framleiðendur annarra kjötvara eru ekki bundnir af svipuðum ákvæðum um útflutnings- skyldu. Heimildir herma nú að ríkið vilji fella niður útflutningsskylduna í þeim samningaviðræðum sem nú eru í gangi. Andstaða er við það meðal bænda, enda telja þeir markað fyrir lambakjöt takmarkaðan hér á landi og óttast breytingar á því jafnvægi sem verið hefur á markaðinum hér á landi. FBL greining: sAuÐFjÁrsAmNINGAr Ríkisstuðningur við sauðfjárbændur Ágúst Einars- son, fyrrverandi prófessor við Háskóla Íslands, tók í vikunni við starfi rektors við Háskólann á Bifröst. Hvaða verk- efni hafa átt hug þinn og hjarta? Ég er kominn á bólakaf við að stjórna hér skólanum, fara yfir skipulag, fjármál og námslýsingar og annað þess háttar þannig að það hefur verið nóg að gera frá morgni til kvölds undanfarna daga og verður áfram. Hver eru markmiðin? Við eigum í miklum samskiptum við útlönd og ég vil auka þau, bæta hér kennslu og auka rannsóknir. Verður eitthvað af nýjungum? já, það fylgja nýjum manni alltaf nýjungar. Þær munu koma í ljós smátt og smátt. Ég vil auka fjarkennslu og samskipti við skóla hérlendis og erlendis, sérstaklega við aðra skóla á landsbyggðinni. skólarnir eru lífakkeri hinna dreifðu byggða og ég hef áhuga á að það haldi. SpURT & SvARAð nýr rektor á BiFröSt Vill auka rannsóknir ágúSt einarSSon háskólarektor á Bifröst Þorgerður Katrín Gunnars- dóttir menntamálaráðherra og Kristín Ingólfsdóttir, rektor Háskóla Íslands, undirrituðu samning um kennslu og rannsóknir við Háskóla Íslands í síðustu viku. Um tímamótasamning er að ræða fyrir starf HÍ. Vísindamenn einkarekinna háskóla gagnrýna samning- inn og vilja að keppt sé um rannsóknafé á jafnréttis- grundvelli. Langtímamarkið Háskóla Íslands er að komast í hóp hundrað bestu háskóla heims. Framtíðarsýnin grundvallast á umfangsmiklu stefnumótunarstarfi sem hófst fyrir rúmu ári síðan þar sem meirihluti starfsmanna skólans og fjöldi stúdenta lögðust á eitt um að greina hvert skólinn vildi stefna á næstu árum og hvernig markmið- um skyldi náð. Bláköld staðreynd Á árunum 2004 og 2005 voru gerð- ar þrjár umfangsmiklar úttektir á ólíkum þáttum í starfsemi HÍ. Í kjölfarið skipuðu fráfarandi rekt- or, Páll Skúlason, og Kristín Ing- ólfsdóttir nefnd sumarið 2005 sem hafði það hlutverk að taka saman niðurstöður undirbúningsvinnunar og setja fram tillögur um viðbrögð. Samhliða hófst vinna á vettvangi deilda og stjórnsýslu skólans. Einnig var leitað til fjölmargra sér- fræðinga innan og utan skólans; fulltrúa stúdenta í grunn- og fram- haldsnámi, nýdoktora, fulltrúa atvinnulífs, menningarlífs, stjórn- valda og erlendra sérfræðinga. Við brautskráningu kandídata í Háskólabíói í febrúar 2006 greindi rektor HÍ síðan frá því að eftir samráð við fulltrúa Háskólaráðs og deildarforseta hefði langtíma- markmið skólans verið sett um að gera HÍ að einum af hundrað bestu háskólum heims. Þessi yfirlýsing vakti mikla athygli og efasemdir um getu íslenskrar menntastofn- unar til að ná slíku markmiði. Það væri bláköld staðreynd að sam- keppni milli þjóða á sviði menntun- ar, rannsókna og nýsköpunar ykist með hverju árinu og stefnumótun- in ætti að snúast um að gera skól- ann að afburða menntastofnun en markmið um að verða einn af hundrað bestu væri of háleitt og þjónaði ekki tilgangi í sjálfu sér. topp fimm hundruð Í dag er Háskóli Íslands ekki í hópi fimm hundruð bestu háskóla heims, samkvæmt Shanghai Jiao Tong list- anum (SJT) yfir bestu háskóla heims. Litlu mun þó muna að skól- inn komist í þann hóp en um tvö þúsund skólar eru metnir inn á lista SJT, sem flestir horfa til varðandi mat á bestu menntastofnunum sam- tímans. Bent hefur þó verið á að við mat á gæðum er mjög horft til gæða raunvísindadeilda (sérstaklega verk- og stærðfræðideilda), og birt- inga greina frá skólunum sem tengjast slíku námi. Þegar aðrir mælikvarðar eru notaðir, til dæmis á gæði félagsfræði- og hugvísinda- deilda, horfir öðruvísi við. Því hefur markmið skólans verið gagnrýnt en undir niðri liggur þó aðeins sá metn- aður að bæta starf skólans veru- lega. Markmið um að komast í hóp hundrað bestu háskóla heims er ekki verra en hvað annað í slíkri viðleitni. Kristín Ingólfsdóttir rekt- or hefur bent á að skólarnir sem fylla flokk þeirra bestu hafi ekki komist þangað fyrir tilviljun heldur sé árangurinn afrakstur markvissr- ar og metnaðarfullrar mennta- stefnu sem nú hefur verið lokið við að móta innan HÍ. Markmið samningsins Samningur ríkisins og HÍ felur í sér að fjárveitingar til rannsókna þrefaldast á samningstímanum og aukast framlög til kennslu um 75 prósent samanborið við framlög á fjárlögum árið 2006. Rannsóknar- framlög til Háskóla Íslands hækka með samningnum um 640 milljónir árlega á tímabilinu 2008 til 2011 eða um tæpa þrjá milljarða í lok samningstímabilsins. Í samningnum er meðal annars stefnt að því að stórefla rannsóknar- tengt framhaldsnám við Háskólann með því að fimmfalda fjölda braut- skráðra doktora og tvöfalda fjölda brautskráðra meistaranema á samn- ingstímabilinu. Framboð námskeiða í framhaldsnámi verður aukið, meðal annars með auknu samstarfi við erlenda háskóla. Fjölga á birt- ingum vísindagreina kennara við Háskóla Íslands í virtum, alþjóðleg- um, ritrýndum tímaritum og útgáfu bóka gefnum út hjá virtum bókaút- gefendum. Auknum framlögum í Rannsóknasjóð Háskólans er ætlað að efla doktorsnám og að undirbúa umsóknir til alþjóðlegra samkeppn- issjóða. Jafnframt er gert ráð fyrir að Háskólinn móti sér skýra stefnu um fjarkennslu fyrir árslok 2007 og fjarkennsla verði efld í völdum greinum. Jafnframt er ætlunin að auka samstarfið við rannsókna- og náttúrufræðisetrin á landsbyggð- inni. gagnrýni Ekki er búið að taka ákvörðun um hvernig viðbótarframlögum til rannsókna verður varið innan HÍ. Kristín Ingólfsdóttir segir það verða vandasamt en tæplega fimm- tíu rannsóknastofnanir eru starf- ræktar innan vébanda Háskóla Íslands. Líklegt er talið að fénu sem rennur til Háskólans á næstu árum verði skipt jafnt niður á milli rann- sóknastofnana innan Háskólans. Þetta er gagnrýnt og bent á að mun líklegra til árangurs sé að láta fé renna í samkeppnissjóði. Vísinda- menn græði meira á því að sækja um fé; að keppt sé um peningana og þeir hæfustu fái styrki því þannig nýtist rannsóknafé best. Vísindamenn í Háskólanum í Reykjavík hafa bent á að eini stóri íslenski rannsóknasjóðurinn, Rann- ís, veiti um sex hundruð milljónir í styrki á ári. Þar er ávallt krafist mótframlags umsækjenda, oft í formi launa og aðstöðu til rann- sókna, en ef því fé sem veitt er til rannsókna innan HÍ með nýgerðum samningi yrði veitt í Rannís væri hægt að losna við kröfuna um mót- framlag. Þeir benda á að eftir auka- fjárveitinguna eigi vísindamenn innan HÍ mun meiri möguleika á styrkjum úr Rannís en aðrir vís- indamenn, þar sem þeir fái mót- framlagið tryggt frá ríkinu. Þetta skekki myndina því eftir því sem mótframlagið sé hærra séu vís- indamenn samkeppnishæfari um að hljóta styrki úr samkeppnissjóð- um. Eins er bent á að svo hátt fram- lag eins og HÍ fær muni gera Rann- ís erfitt fyrir að sækja fé til þess að auka samkeppnisstyrki til vísinda- manna frá því sem nú er. Flaggskipið Hvað sem allri gagnrýni líður er háskólasamfélagið sammála um að nauðsynlegt hafi verið að stórauka framlög til rannsókna á háskóla- stigi. Eins hefur verið bent á að einn stór alhliða háskóli þurfi að vera til staðar hér á landi og aukin fjárfram- lög til hans séu eðlileg; þær beri ekki að skoða í samhengi við starf annarra háskóla í landinu eða fjár- framlög ríkisins til þeirra. Eðlis- munur á námsframboði og skyldum menntastofnana sé of mikill til þess. Hitt er það að vísindamenn innan háskólanna allra, þar á meðal Háskóla Íslands, deila um þá leið sem nú er farin og telja að markmið- um menntamálayfirvalda yrði frek- ar náð með því að gefa fleirum tæki- færi til að nýta rannsóknaféð sem Háskóli Íslands fær næstu árin. Tímamót í sögu Háskóla Íslands HáSkóLi íSLandS stóraukið fé til rannsókna innan HÍ er talið gera skólanum kleift að ná langtímamarkmiðum sínum. Fjárveitingin hefur verið gagnrýnd með þeim rökum að slíkir fjármunir nýtist betur í samkeppnissjóði þar sem keppt er um fjár- magn. FrÉttAskýrING Svavar HávarðSSon svavar@frettabladid.is 10 BeStu HáSkóLar HeiMS* 1. Harvard usA 2. Cambridge Bretland 3. stanford usA 4. Berkeley usA 5. mIt usA 6. kaliforníu háskóli usA 7. Columbia usA 8. Princeton usA 9. Chicago háskóli usA 10. oxford Bretland 10 BeStu HáSkóLar eVróPu 1. Cambridge Bretland 2. oxford Bretland 3. Imperial Coll. London Bretland 4. London College Bretland 5. swiss FIt sviss 6. utrecht Hollandi 7. Parísarháskóli Frakklandi 8. karólínska Institutet svíþjóð 9. manchester Bretland 10. münchen Þýskalandi HáSkóLar á norður- LönduM á toPP 100 karólínska Institutet (48) kaupmannahafnarháskóli (56) Háskólinn í uppsölum (65) oslóarháskóli (68) Háskólinn í Helsinki (74) Háskólinn í Lundi (90) *Listi shanghai jiao tong
Qupperneq 1
Qupperneq 2
Qupperneq 3
Qupperneq 4
Qupperneq 5
Qupperneq 6
Qupperneq 7
Qupperneq 8
Qupperneq 9
Qupperneq 10
Qupperneq 11
Qupperneq 12
Qupperneq 13
Qupperneq 14
Qupperneq 15
Qupperneq 16
Qupperneq 17
Qupperneq 18
Qupperneq 19
Qupperneq 20
Qupperneq 21
Qupperneq 22
Qupperneq 23
Qupperneq 24
Qupperneq 25
Qupperneq 26
Qupperneq 27
Qupperneq 28
Qupperneq 29
Qupperneq 30
Qupperneq 31
Qupperneq 32
Qupperneq 33
Qupperneq 34
Qupperneq 35
Qupperneq 36
Qupperneq 37
Qupperneq 38
Qupperneq 39
Qupperneq 40
Qupperneq 41
Qupperneq 42
Qupperneq 43
Qupperneq 44
Qupperneq 45
Qupperneq 46
Qupperneq 47
Qupperneq 48
Qupperneq 49
Qupperneq 50
Qupperneq 51
Qupperneq 52
Qupperneq 53
Qupperneq 54
Qupperneq 55
Qupperneq 56
Qupperneq 57
Qupperneq 58
Qupperneq 59
Qupperneq 60
Qupperneq 61
Qupperneq 62
Qupperneq 63
Qupperneq 64
Qupperneq 65
Qupperneq 66
Qupperneq 67
Qupperneq 68
Qupperneq 69
Qupperneq 70
Qupperneq 71
Qupperneq 72
Qupperneq 73
Qupperneq 74
Qupperneq 75
Qupperneq 76
Qupperneq 77
Qupperneq 78
Qupperneq 79
Qupperneq 80
Qupperneq 81
Qupperneq 82
Qupperneq 83
Qupperneq 84
Qupperneq 85
Qupperneq 86
Qupperneq 87
Qupperneq 88
Qupperneq 89
Qupperneq 90
Qupperneq 91
Qupperneq 92
Qupperneq 93
Qupperneq 94
Qupperneq 95
Qupperneq 96
Qupperneq 97

x

Fréttablaðið

Direct Links

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Fréttablaðið
https://timarit.is/publication/108

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.