Fréttablaðið - 16.02.2007, Blaðsíða 62

Alltaf reynir maður að koma eins
og autt blað að frumsýningu, leiðir
sjaldnast hugann að verki eða
aðstandendum, setur sig í spor
þess sem hvorugt þekkir. Stund-
um tekst það – heldur maður,
stundum ekki. Ég mundi blessun-
arlega lítið af sviðsetningu á Rak-
e´s Progress í Covent Garden fyrir
nær aldarfjórðungi, hafði reyndar
ekki hrifist svo að ég nældi í hljóð-
ritun af verkinu eða keypti sjón-
varpsútgáfuna til sýninga í sjón-
varpi. Ég satt að segja mundi
ekkert eftir henni – hún var sem
sagt ekki eftirminnileg, ekki einu
sinni fræg leikmynd Davids Hock-
ney.
Ég hef samúð með því viðhorfi
óperustjóra Íslensku óperunnar
að brjótast úr allra íhaldssamasta
verkefnavali óperubókmenntanna.
Um þá stefnu er deilt á síðum
blaða í bænum: er vert að skoða þá
deilu lítillega síðar. Flagari í fram-
sókn eins og Rake´s Progress kall-
ar beinlínis á það.
Til að forðast misskilning skal
strax viðurkennt að það var ljóm-
andi gaman að sjá sviðsetningu á
þessari einu óperu Stravinskys á
sunnudagskvöld á annarri sýn-
ingu. Það var létt stemning yfir
áhorfendum í sýningarlok: leik-
mynd var afbragð, úrvinnsla á
búningum fín, lýsing litprúð og
fjölbreytileg. Leikurinn gegnum-
sneytt til fyrirmyndar, kóratriðin
heppnuðust vel þrátt fyrir
þrengslin. Ekki var að heyra annað
en hljómsveitarvinnan tækist vel,
raunar fór svo að hugurinn tók á
tímabili að leita nokkuð ofan í
gryfjuna og hlusta á útsetningar
Stravinskys með söng í bak. Það
gerist stundum á óperusýningum.
Það er ekki af því söngvarar standi
sig miður, ópera er bara svo marg-
þætt listform og kallar á ólíka
athygli.
Mér er þannig alveg ómögulegt
að leggjast í lestur á skjátextum
undir þaki í sal Gamla bíós. Það
truflar mig bara. Þó Flagarinn
væri sunginn á ensku veitti samt
ekki af textun, áheyrandi nær ekki
merkingu sönglaga, sönglesins,
kóraparta, hvað þá í flóknum sam-
söng. Eftir á að hyggja spyr
maður: af hverju er texti í enskri
óperu ekki þýddur, því stefnir
Íslenska óperan ekki meira að
íslenskun texta í fluttum verkum?
Er það vegna ofurveldis þessara
hundrað fastagesta sem eru enn
eftir aldarfjórðung svo frekir að
þeir vilja öllu ráða og gráta sumir
enn hina góðu gömlu daga með
Garðari og Ólöfu bara af því þeir
muna ekki lengra aftur? Vitaskuld
á Íslenska óperan að flytja hluta
af verkefnaskrá sinni á íslensku.
Sýningin á sunnudagskvöldið
tókst sem sagt í flestu ljómandi
vel. Það var aftur alveg laust við
að hún hrifi mig á nokkurn hátt,
engin stef gripu mann svo að þau
hertu tökin eftir því sem örlög
aðalpersónanna urðu ljósari. Sem
kristileg saga um ranga breytni
sem leiðir mann til glötunar er
hún fyrirsjáanleg og sá aumi
skálkur Tómas vekur enga samúð.
Jafnvel þó hann sé gerður að
Presley-tákni og Gunnar Guð-
björnsson kasti sér út í leik og
söng. Sem var gaman að sjá en
dugði ekki til. Ungfrúin sem hann
svíkur, góða stúlkan, var í höndum
Huldu Bjarkar undarlega náttúru-
laus. Það er nú gállinn í Íslensku
óperunni alla jafna – hún er ekki
erótísk að upplagi.
Ágúst Ólafsson var síðan til
sóma sem skrattinn með hófstillta
og yfirvegaða nærveru og afar
jafnan flutning. Þau Ingveldur Ýr
– sem alltaf leikur einhver frík í
Óperunni – og Eyjólfur Eyjólfsson
gerðu sannarlega sitt til að hressa
mikið upp á síðari hluta verksins,
meðan þau Sigríður Aðalsteins og
Jóhann Smári áttu bæði forvitni-
legt innlegg í galleríið.
Og það var gaman. Sýningin er
í öllu vel heppnuð og glæsileg
útlits. Hvers vegna hún hrífur
ekki hjarta verður því að skrifast
á reikning höfundanna, ljóð- og
tónskálda, en máske er sökin hjá
Hogarth gamla, sem gerði æting-
arnar átta sem sagan byggir á, af
því hann hafði djúpa fyrirlitningu
á því athæfi sem hann var að lýsa
og gagnrýna.
Páll Baldvin Baldvinsson
Flagari í framsókn verður í beinni
útsendingu rásar 1 í kvöld kl. 20.
og er það í fyrsta sinn sem sent er
út beint frá Íslensku óperunni.
Sjáið flagarans feigðarflan
Mikil tíðindi berast að norðan frá
Leikfélagi Akureyrar: Magnús
Geir Þórðarson hefur verið ráð-
inn áfram sem leikhússtjóri og
mun sitja á friðarstóli allt til
2010. Það eru æfingar í fullum
gangi á Lífinu – notkunarreglum,
nýju leikriti eftir Þorvald Þor-
steinsson. Þetta er fyrsta verkið
sem Akureyringurinn Þorvaldur
skrifar fyrir LA. Einvala lið stýr-
ir leikhópi LA og útskriftarár-
gangi leiklistardeildar Listahá-
skólans en sýningin er sett upp í
samstarfi þessara aðila. Megas
hefur samið tónlist við verkið
sem m.a. inniheldur 10 ný söng-
lög við texta Þorvaldar. Hefur
Megas ekki áður lagt sig eftir
tónsmíðum við texta annars höf-
undar í þessum mæli. Magga
Stína útsetur, stýrir tónlistinni í
sýningunni og tekur þátt í flutn-
ingi verksins. Það er Kjartan
Ragnarsson sem leikstýrir sýn-
ingunni og er þetta fyrsta verk-
efni hans eftir langt hlé. Leik-
skáldið Þorvaldur hannar einnig
leikmynd og búninga en þetta er í
fyrsta skipti sem hann tekst á við
það í leikhúsi, þótt hann sé þekkt-
ur myndlistarmaður. Frumsýn-
ing er 17. mars í Rýminu, nýju
leiksviði LA.
Í lýsingu LA á verkinu segir:
„Lífið – notkunarreglur er ævin-
týrið um okkur öll – fullt af
hlýju, tónlist og leiftrandi
húmor. Hvað var það nú aftur
sem við áttum að gera við
þetta blessaða líf? Erum við
kannski að misskilja þetta
allt saman? Eða er ástin ef til
vill svarið sem allt snýst um? Lit-
ríkur hópur fólks stendur frammi
fyrir áleitnum spurningum um
framtíðina og eigin hlutverk í líf-
inu, spurningunum sem enginn
virðist geta svarað svo vel sé,
enda fylgir sjaldnast bæklingur
með börnunum sem fæðast í
þennan heim. Hér er fjallað um
sundurleitan samtíma og óvissa
framtíð á svo mannlegum og hríf-
andi nótum að allir verða ríkari á
eftir.“
Í vikunni var gerður nýr samn-
ingur milli Akureyrarbæjar og
Leikfélags Akureyrar um starf-
semi leikhússins næstu þrjú árin.
Samkomulagið er reist á samn-
ingi Akureyrarbæjar og mennta-
málaráðuneytisins um samstarf í
menningarmálum til þriggja ára
og felur í sér framlag til LA upp á
samtals 322 milljónir. Að auki
stefna aðilar að aukningu í starf-
semi leikhússins frá og með árinu
2009, m.a. með uppsetningum í
nýju menningarhúsi, Hofi, og
mögulega einnig fjölgun uppsetn-
inga leikhússins almennt. Fram-
lög til LA eru samkvæmt samn-
ingnum 100 milljónir króna á
þessu ári, 102 milljónir á því
næsta og a.m.k. 105 milljónir á
árinu 2009. Að auki geta bæst við
fimm milljónir króna ár hvert
sem tengdar eru
rekstrarlegum
árangri. Til saman-
burðar var fastur
stuðningur Akur-
eyrarbæjar á síð-
asta ári 80 millj-
ónir króna en til viðbótar komu
10 milljónir sem voru greiddar
þar sem öllum markmiðum hafði
verið náð og rekstur var í sam-
ræmi við áætlanir: Leikhúsið
mun setja upp, eitt sér eða í sam-
starfi við aðra, fjórar sýningar á
ári auk þess sem staðið verður
fyrir gestasýningum, fræðslu,
ferðum, fundum og ýmiss konar
annarri starfsemi. Frá og með
árinu 2009 er stefnt að auknu
umfangi í rekstri LA. Unnið er að
tillögum að því í hverju þessar
breytingar felist en ljóst er að
hluti þeirra felst í aðkomu LA að
menningarhúsinu Hofi en einnig
er mögulegt að uppsetningum LA
fjölgi. Þá er unnið að undirbún-
ingi vígslusýningar LA í menn-
ingarhúsinu.
Félagið hefur náð góðri stöðu
á þriggja ára ráðningartíma
Magnúsar, skuldahali greiddur
og varasjóði komið upp. Í undir-
búningi er næsta leikár og munu
Óvitar eftir Guðrúnu Helgadótt-
ur verða fyrsta verkefni ársins.
Sýningar á Svörtum ketti standa
enn og væntanlegur er leikhópur
suður til Reykjavíkur þar sem
Karíus og Baktus verða leiknir í
Borgarleikhúsinu.
Lífið og fjörið á Akureyri

„DAUÐUR, SKÍTUGUR, TÓMUR“
DAGUR VONAR