Fréttablaðið - 25.02.2007, Blaðsíða 16

K
lisjur eru svo sannar-
lega til um allar þjóð-
ir og væntanlega er
alltaf til í þeim meira
en eitt sannleikskorn.
Frakkar virðast hafa orðið meira
fyrir barðinu á klisjum en aðrar
Evrópuþjóðir og má þar til dæmis
nefna frönsku stereótýpuna í
ýmsum amerískum og breskum
bíómyndum þar sem Frakkinn
birtist sem sérvitur, síblótandi og
síreykjandi með skelfilega sterk-
an hreim. Frakkar ærðust nýlega
þegar bandaríska myndin „A Good
Year“ með Russell Crowe í aðal-
hlutverki um líf í Provence-héraði
sýndi Frakka sem skítuga, hrækj-
andi og viðskotailla á espadrillu-
skóm akandi um á gömlum Ren-
ault-bílum. Nú á fimmtudag hófst
frönsk menningarinnreið til
Íslands og því vert að skoða og
jafnvel umturna hinum helstu
birtingarmyndum frönsku klisj-
unnar.
1. Frakkar eru skítugir, anga af
hvítlauk og reykja sjö pakka af
Gauloises-sígarettum á dag.
Skítugir? Nei. Og Frökkum finnst
sterk hvítlaukslykt benda á arg-
asta plebbaskap og margir Frakk-
ar tala um „að þeir geti ekki melt
hvítlauk“. Gauloises-sígarettur
eru fyrir túrista, Frakkar eru
hrifnari af Marlboro Lights, en
reykingabann er sjaldan til staðar
á frönskum veitingahúsum.
2. Þeir eru afar dónalegir, tala hátt
og rífast mikið.
Að „rífast“ er ekki það sama í
Frakklandi og á Íslandi. Frakkar
eiga „samræður“ og þeir gera það
hærra en við Íslendingar. Að
þeirra mati segjum við bara aldrei
neitt og tjáum okkur um ekki neitt.
Okkur virðast þeir tala hátt, en
þeim finnst þeir bara vera að ræða
málin.
3. Franskar konur raka hvorki fót-
leggi né handarkrika og eru mjög
loðnar.
Algjör misskilningur. Frakkar fá
mun fremur áfall yfir íslenskum
konum sem raka ekki af sér ljósan
hýjung á fótleggjum. Frakkar
benda þá frekar á nágranna sína
Þjóðverja eða Svisslendinga sem
„Au naturel“ með hryllingssvip.
4. Þeir hugsa í sífellu um mat og
drekka rauðvín allan liðlangan
daginn.
Matur skiptir miklu máli í Frakk-
landi enda er franskur matarkúlt-
ur heimsfrægur. Þeir borða þó
ekki meira en þrjár vel samansett-
ar máltíðir á dag og nota í þær fín-
ustu hráefni. Vín er drukkið, í hófi,
með mat. Frakkar myndu aldrei
drekka léttvín til þess að finna á
sér, og það þykir plebbalegt að
panta sér hvítt eða rautt á bar.
Frakkar eru samt með meltingar-
kerfið á heilanum og tala í sífellu
um hvað þeir „geta eða geta ekki
melt eða borðað“.
5. Þeir eru miklir menningarvitar
og hafa alið eina frægustu lista-
menn, kvikmyndagerðarmenn,
rithöfunda og heimspekinga sög-
unnar.
Að sjálfsögðu rétt. Frakkland á
ofgnótt af frægum menningarvit-
um í gegnum söguna. Flestir
Frakkar virðast líka hafa mikinn
áhuga á menningu og listum, og
mikið erfjallað um þessi málefni í
fjölmiðlum. Frakkar eru líka eink-
ar bókelsk þjóð.
6. Franskar konur eru mjóar,
smart klæddar og eiga alltaf
nokkra elskhuga í einu.
Konur í miðborg Parísar eru
vissulega elegant og búa yfir
miklum klassa og kúlheitum.
Svona í heildina eru Frakkar
fremur grannvaxin þjóð enda
borða þeir af skynsemi og nautn í
stað þess að hlaupa á næsta
skyndibitastað. Vestra hafa komið
út mikið af bókum um hvernig sé
hægt að vera eins og franskar
konur – grannar og kynþokkafull-
ar. Í greinum í frönskum útgáfum
Elle og Vogue er kvartað sárlega
undan þessari mýtu. „Hvaðan
hafa þeir þetta eiginlega? Við
höfum ekki tíma til að standa í
megrun eða framhjáhaldi.“ En
frönskum konum tekst sannar-
lega vel að sameina þrjú hlutverk
í lífinu: Framann, móðurhlutverk-
ið og konuna: þær eru alltaf kven-
legar fram í fingurgóma.
7. Franskir karlmenn eru frægir
elskhugar og eiga alltaf margar
ástkonur. Þeir eru líka örgustu
karlrembusvín.
Mýta sem virðist vera runnin
undan rifjum Ameríkana eða
Breta, kannski af öfundsýki í
seinni heimsstyrjöldinni. Hver
veit? Frakkar sýna meiri tilfinn-
ingar og rómantík en þeir íslensku.
Þeir eru sjarmerandi og kunna að
daðra smekklega við konur. Þeir
eru ekki með aldursmafíu á konur
og kynþokkafyllstu leikkonurnar
eru oft yfir fimmtugu. Frakkar
eru yfirleitt agndofa á tíðni fram-
hjáhalds á Íslandi og finnst okkur
skorta siðferði. Frakkar eru komn-
ir langt í jafnréttisbaráttunni og
flestar franskar konur vinna úti og
eiga gæfuríkan starfsferil. Frakk-
land ól nú líka kvenréttindakon-
una frægu Simone de Beauvoir.
8. Frakkar tala enga ensku, og
þegar þeir tala hana eru þeir með
skelfilegan hreim.
Þetta var að vísu að miklu leyti
rétt vegna undarlegs skólakerfis
þar sem enginn lærði almennilega
ensku, sennilega af því að Frakk-
land taldi sig ekki síður heims-
veldi en Bretland. Þetta er þó ört
að breytast og yngri kynslóðir
Frakka tala ansi góða ensku með
mismiklum hreim.
9. Þeir eru alltaf að segja „Oh
lala!“
Ekki spurning. En Frökkum finnst
við alltaf vera að segja „heyrðu!“
10. Þeir eru rosalega hrokafullir
og finnst allt best sem kemur frá
Frakklandi (vínið, strendurnar,
fjöllin, kastalarnir, myndlistin,
Catherine Deneuve).
Það eru eflaust Frakkar af
gömlu kynslóðinni sem eru alger-
lega á þessum meiði og fara varla
úr landi vegna þess að allt er best í
Frakklandi. En yngri kynslóðir
ferðast um heim allan og eru yfir-
leitt víðsýnir. Flestum finnst þó
vín frá öðrum löndum en Frakk-
landi „ekki vera vín, bara eitthvað
annað“.
11. Þeir eru alltaf í verkfalli og allt
skrifræði tekur afar langan tíma.
„Franska flugfélagið týndi tösk-
unni minni og þeir sannfærðu mig
um það með miklum þjósti að það
væri mér að kenna,“ sagði íslensk
vinkona mín nýlega. Frakkar eru
dálítið gefnir fyrir að flækja hlut-
ina. Skrifræði er vissulega skelfi-
legt. Og þeir geta farið í verkfall
yfir öllu, enda er byltingin þeim í
blóð borin.
12. Þeir eru upp til hópa sósíalistar
og baráttumenn.
Að minnsta kosti helmingur þjóð-
arinnar af nýlegum tölum að
dæma. Þjóðin sem færði heimin-
um Byltinguna og Mannréttinda-
sáttmálann lifir lengi á því, það er
innprentað í þjóðarsálina. Í Frakk-
landi mun alltaf einhver standa
upp á móti óréttlæti eða yfirgangi
af öllu tagi. Og oftast með látum.
Anna Margrét Björnsson bjó í
París í tvö ár og tengist Frakk-
landi fjölskylduböndum. Upplýs-
ingar um menningarhátíðina
Franskt vor, þar sem boðið er upp
á kvikmyndir, tónlist, mat, vísindi,
bókmenntir og margt fleira sem
tengist Frakklandi, er að finna á
vefnum www.fransktvor.is
Baguette, Béret og sígó
Í ljósi þess að „Franskt vor“ var að hefja göngu sína í Reykjavík fer Anna
Margrét Björnsson yfir helstu klisjurnar um Frakka. Hvað er misskilningur
og hvað er dagsatt?