Fréttablaðið - 09.06.2007, Qupperneq 68

H
jónin Rúnar Sigur-
karlsson og Hildur
Guðmundsdóttir
hafa rekið Ygg-
drasil í rúm
tuttugu ár. Á
þessu ári voru þau tilnefnd til sam-
félagsverðlauna Fréttablaðsins
fyrir starf sitt, sem þau hafa unnið
alla tíð af mikilli hugsjón.
Eftirspurn eftir lífrænum vörum
hefur aukist gífurlega bæði á Ís-
landi og erlendis á síðustu árum.
Hún hefur aukist svo mikið að ekki
er til nægilegt magn af lífræn-
um vörum í heiminum til að anna
eftirspurn.
„Fyrirtæki sem við verslum við
fékk nýverið pöntun frá stórmark-
aði í Þýskalandi sem vildi taka líf-
rænar vörur í sölu, en pöntunin
var svo stór að ekki var til nægi-
legt hráefni í heiminum til að sinna
henni. Eftirspurnin hefur vaxið
gríðarlega og mjög hratt,“ segir
Rúnar.
Yggdrasill hefur ekki farið var-
hluta af þessari auknu eftirspurn.
Upphaflega opnuðu þau hjónin
verslunina Yggdrasil á Kárastíg
árið 1986 með það að leiðarljósi að
selja aðeins lífrænar vörur. Versl-
unin var þá aðeins opin milli klukk-
an tvö og sex á daginn. Viðskipta-
hópurinn var lítill til að byrja
með og gátu þau hjónin ekki lifað
á rekstrinum. „Við áttum ekkert
stofnfé og lögðum bara mánaðar-
launin í reksturinn og fluttum inn
lítið í einu.“ Þau brosa í kampinn
aðspurð um gerð viðskiptaáætlunar
við upphaf rekstursins. „Ef við
hefðum lagst í slíka vinnu hefðum
við áreiðanlega hætt við. Þetta var
bara köllun,“ segir Rúnar.
Í átján ár ráku þau verslunina
við Kárastíg en svo breyttist mark-
aðurinn verulega á afar skömmum
tíma.
„Mikil umræða var um lífræna
ræktun í Evrópu á þeim tíma og
kjölfarið fóru ákveðnir stórmark-
aðir að sýna þessu áhuga. Síðan
hefur þetta vaxið gríðarlega,“
segir Rúnar. Í dag er Yggdrasill
enn eina verslunin á Íslandi sem
selur aðeins lífrænar vörur. Hún
stendur við Skólavörðustíginn og
hefur stækkað talsvert. Auk þess
er Yggdrasill heildsala fyrir líf-
rænar vörur sem seldar eru víða í
matvöruverslunum.
„Við leggjum áherslu á að versla
aðeins við fyrirtæki sem eru bara
með lífræna framleiðslu. Hætta
er á því þegar vöxturinn er svona
hraður að þá komi inn framleið-
endur sem sjá þarna markaðs-
tækifæri en uppfylla ekki allar
kröfur um lífræna ræktun. Eftir-
lit þarf að vera gott og þarf neyt-
andinn að vera vakandi fyrir því
að varan sem hann kaupir sé með
með viðurkennt vottunarmerki.
Einnig er mikilvægt að halda uppi
fræðslu,“ segir Hildur. Hún hefur
verið með námskeið um næringu
barna í Yggdrasil og fjallar þar um
hvað skiptir mestu máli að börn
borði og hvað ber að forðast. Þar
er einnig fjallað um gæði matvæla
og lífræna ræktun.
Öfugt við eftirspurnina á líf-
rænum vörum í heiminum hefur
lífræn ræktun vaxið hægt á Ís-
landi. „Hér er þó nokkuð af líf-
rænum bændum en það er svolít-
ið sorglegt að enginn hefur bæst
við síðustu fimm árin. Við þurfum
fleiri lífræna bændur hér,“ segir
Rúnar.
„Lengi vel hefur sú ímynd verið
sterk að Ísland sé lífrænt af sjálfu
sér því hér sé allt svo hreint og
náttúran óspillt. Vissulega er eitt-
hvað til í því en hér er notað inn-
flutt fóður og eiturefni við búskap
og ræktun og það er ekki nægi-
legt eftirlit. Ákveðin skref hafa
verið tekin í hefðbundinni ræktun,
sem eru jákvæð. Eins og svokall-
aðar lífrænar varnir, sem rugla
fólk gjarnan í ríminu sem telur
þetta vera lífræna ræktun. Þá er
til dæmis verið að flytja inn maríu-
hænur sem borða lýsnar til að nota
minna eitur. Hins vegar þarf ekki
svo mikið til að hægt sé að fara alla
leið og fara út í lífræna ræktun. Í
Evrópu er verið að styðja bænd-
ur sem fara út í lífræna ræktun en
ekkert slíkt gert hér,“ segir Hild-
ur.
Lífrænt ræktaðar vörur inni-
halda engin eiturefni, rotvarnar-
efni eða litarefni og með aukinni
heilsueflingu hafa þessar vörur
sótt í sig veðrið. „Fólk veit að ef
það borðar lífrænt líður því betur.“
En fleira hefur komið til. Atvik
eins og kúariðan og umhverfisslys
hafa ýtt undir kröfur um lífrænar
vörur, auk vaknandi vitundar fólks
um umhverfisvernd.
„Lífræn ræktun er í kjarna sínum
hugsjón. Við þurfum sem mann-
eskjur að borga skuldir og það
gerum við með kærleiksverkum.
Með lífrænni ræktun erum við að
viðhalda heilbrigði jarðarinnar og
skilja eitthvað eftir,“ segir Rúnar.
Lífrænt er
hugsjón
Hjónin Rúnar Sigurkarlsson og Hildur Guð-
mundsdóttir í Yggdrasil eru frumkvöðlar í verslun
með lífrænar vörur á Íslandi. Kristín Eva Þórhalls-
dóttir gæddi sér á lífrænu súkkulaði með þeim
hjónum og spjallaði við þau um vaxandi áhuga
fólks um allan heim á lífrænum vörum.