Fréttablaðið - 14.07.2007, Blaðsíða 72

ÚTSALA
5. júlí - 29. júlí
FYRSTUR MEÐ
FRÉTTIRNAR
www.visir.is
Ég heyrði um daginn af stálverk-smiðju í Þýskalandi sem um
nokkurra áratuga skeið hafði séð
nærsveitarmönnum fyrir atvinnu.
Einn daginn gerðist það að verk-
smiðjan var keypt af Kínverjum.
Flestir bjuggust við að lítið myndi
breytast við þetta, en það var nú
aldeilis ekki. Kínverjarnir gerðu
sér lítið fyrir og mættu á staðinn í
hundraðatali einn daginn og
einfaldlega tóku verksmiðjuna í
sundur – nokkuð sem fyrri eigendur
höfðu talið algerlega óframkvæman-
legt sökum tröllaukinnar stærðar
og umfangs – og fluttu hana í burtu
svo ekkert varð eftir nema jörðin
flöt.
fór um sjóferð þá. Nú er
ég ekki að gera því skóna að hinn
umdeildi álrisi Rio Tinto muni gera
svipað við álverið í Straumsvík og
einfaldlega flytja það í burtu, nú
þegar fyrirtækið hefur eignast það
í kjölfar kaupanna á Alcan, en þó
má draga af þessu dæmi stálverk-
smiðjunnar í Þýskalandi nokkurn
lærdóm:
er víst. Ekkert er fast í
hendi að eilífu. Jafnvel hinar traust-
ustu undirstöður úr stáli – hvað þá
áli – geta horfið út í buskann einn
daginn eins og dagblað í roki og
heilu fjölskyldurnar, byggðarlögin
eða þjóðirnar farið í háaloft í einni
svipan. Þetta eiga Íslendingar
auðvitað að vita manna best. Þjóð
sem heldur svona mikið upp á
málshætti eins og „ekki er sopið
kálið fyrr en í ausuna er komið“ og
býr í svona miklu návígi við
duttlungafulla náttúruna veit það
auðvitað býsna vel af eigin reynslu
að ekkert er gefið í þessum heimi.
Það getur allt gerst. Og ekki gerst.
samt verður að segjast eins og
er, að enn er nokkuð í land að þjóðar-
sálin hagi sér í samræmi við þessa
vitneskju. Til dæmis virðist
handboltalandsliðið alltaf vera
komið á verðlaunapall á stórmóti í
hugum þjóðarinnar löngu áður en
mótið hefst. Bjartsýnin afhjúpar
þannig skringilega þversögn. Við
vitum að ekkert er gefið, en samt
leyfum við okkur hvað eftir annað
að líta svo á að þetta eða hitt sé
alveg fullkomlega gefið, sem er
einmitt annað orðtak íslenskt.
gengur ekki að lifa lífi
sínu í endalausum bölmóði og svart-
sýni, bölvandi yfir bágum skilyrð-
um hinnar mannlegu tilvistar. En
það má hins vegar gera ýmislegt til
þess að mæta þessum sviptivindum
lífsins. Við þurfum til dæmis að ein-
beita okkur að því að setja ekki öll
eggin í sömu körfu. Þannig erum
við betur í stakk búin til að mæta
áföllum. Við þurfum líka að mæta
góðæristímum með þá vissu í huga
að á eftir þeim kemur alltaf kreppa.
Ein skotheldasta aðferðin til þess er
að setja mikið fé í menntun.
er í heiminum hverfult“ er
annað orðtak sem nær þessu dæmi
ágætlega. Svipað orðtak hljómar á
latínu ef ég man rétt: Sic transit
gloria mundi. Ég sjálfur á mína
eigin útgáfu sem hljómar svo: Sic
transit gloria Guðmundi. Íslenska
útgáfan af þessu fræga orðtaki um
hina fallvöltu gæfu heimsins myndi
einfaldlega vera þessi: Þorskur
kemur. Þorskur fer.
Þorskur fer